Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Zitvlees
Waardoor ontstaat het, welke bijwerkingen heeft het, hoe het te bestrijden?
18-12-2008
Zitvlees, bisonkit aan de bibs, de bibs op het pluche, het pluche dag en nacht, te land ter
zee en in de lucht! Mensen zeggen vaak: ik zit in het onderwijs, ik zit in de ICT, ik zit in
het bestuur van... Hoe langer je ergens zit, hoe meer je vlees zitvlees kan worden. Of
zou het zo zijn dat je vlees al voorbestemd was voor een zittend bestaan, om zitvlees te
worden? Zodat je je gewonnen geeft aan de predestinatie, het lot? De geest is sterk,
maar ja, het vlees is zwak, dat zit liever. Zou dat het zijn?
Zitvlees komt vooral voor in het bestuur, vooral in de sport en in de politiek. Zitvlees
hebben, betekent macht hebben. Macht doet vervolgens weer allerlei dingen met je, als
je niet oppast, hoe integer je ook bent. Macht erotiseert en macht corrumpeert. Clichés,
jawel, maar ook waarheden als koeien. Macht is voor ego's, ego's die zich voor jou en mij
drie slagen in de rondte werken, die zich te pletter reizen, vergaderen, lobbyen, recepties
bezoeken, netwerken Het is ontroerend. Iemand met zitvlees verdient respect als
persoon en waardering voor wat hij doet, voor mij en talloze anderen. Zo stelt de
zitvlezige het graag voor.
Laten we eens enkele zitvlezigen bekijken. Ik laat de speciale categorie der dictators (bij
voorbeeld Mugabe) terzijde. Dat geldt ook voor de vele Arabische leiders, zoals de
Algerijnse president Bouteflika, die onlangs via een grondwetswijziging voor elkaar heeft
gekregen dat hij in april 2009 kan opgaan voor een derde termijn. Hij is nu 72 en regeert
sinds 1999. Een bekende Marokkaanse krant schreef: 'Hij verandert van een president in
een koning (…) en hij blijft zitten tot hij dood gaat.'
Ook richt ik me niet speciaal op koningshuizen, hoewel het toch wel erg sneu is voor
Prins Charles, onlangs 60 geworden, dat hij De Eeuwige Kroonprins is, die met lede ogen
moet aanzien dat zijn 82-jarige moeder Elizabeth nog steeds actief in touw is. Het zou
toch mooi zijn als hij omstreeks onze pensioenleeftijd eindelijk eens aan zijn carrière zou
kunnen beginnen. Dan is Willem-Alexander met zijn moeder Beatrix beter af. Zal zij nu
met Kerst of Nieuwjaar haar aftreden aankondigen?
In Marokko zijn de Makhzen de machthebbers van het land. Het is een scheldwoord. Wie
eenmaal van de snoepjes van de Makhzen heeft gegeten, kan niet meer ophouden met
eten! Zij genieten grote privileges, die voor ons onvoorstelbaar zijn (de Volkskrant, 24
november 2008, Buitenland, pag. 5). Dat verklaart waarom de meeste leiders zo lang
blijven zitten: omdat het zo lekker zit en omdat de snoepjes zo ontzettend lekker zijn. En
dan de VS, Alaska, waar Ted Stevens (85 jaar) onlangs, na 40 jaar, zijn zetel in de
senaat van de VS kwijt raakte, nadat in een corruptieonderzoek bekend was geworden
dat hij schuldig was aan zevenvoudige valsheid in geschrifte.
We hebben ook een aansprekend voorbeeld van zitvlees in eigen land, voormalig judoka
Anton Geesink, al heel erg lang lid van het Internationaal Olympisch Comité (115 leden).
Hij wil in 2009, tijdens het IOC congres in Kopenhagen, herkozen worden. Vijf jaar later,
in 2014, zal hij 80 zijn en volgens het charter afscheid moeten nemen, 'tenzij ik om
dispensatie vraag. Want ik vind het nog prachtig en ik voel me nog hartstikke goed',
aldus Geesink. Anton blijft voorlopig dus zitten.
55