Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Voorzitter gezocht
Tips om de beste kandidaat te zoeken en te vinden
10-1-2007
Voorzitters moeten, net als directeuren, schapen met vijf poten zijn. Halfgoden ongeveer
als je de profielen leest in advertentieteksten en achterliggende stukken. Dus, als
eenmaal zo'n zeldzaam creatuur gevonden is, is dat een goede reden voor blijdschap.
Niet zo vorig jaar, op de Gallaudet University, 800 Florida Avenue, Washington DC. Deze
universiteit is opgericht in 1864. Zij ligt op een steenworp afstand van het Capitool. Zij is
de enige universiteit voor doven en slechthorenden ter wereld (www.gallaudet.com). De
laatste vijf jaar telt de universiteit tussen de 1800 en 2.000 studenten. Alle colleges
worden er gegeven in gebarentaal. Begin 2006 werd daar door de Board of Trustees een
nieuwe voorzitter benoemd. Waarom ontbrak daar dan toch de verwachte blijdschap over
de nieuwe aanwinst?
Het is een goed gebruik dat de voorzitter van deze universiteit doof is, dat wil zeggen,
niet een beetje doof maar stokdoof! En dat was de nieuw aangetreden voorzitter Jane
Fernandes niet. Zij had de pech dat haar ouders konden horen en dat zij gebarentaal pas
op latere leeftijd had geleerd. Met andere woorden, zij voelde zich ook thuis in de wereld
van de horende. En dat is strijdig met de identiteit van de dove. Er was al eens eerder
een horende voorzitter geweest en die heeft toen na felle - muisstil want in gebarentaal -
demonstraties onder het motto 'Dove Voorzitter Nu' moeten vertrekken. Er kwam toen
dus een echt dove voorzitter. Die ging na verloop van tijd met pensioen en werd
opgevolgd door Fernandes. Na vele maanden van protest op de mooie campus, de
arrestatie van 130 demonstranten, een mars naar het Capitool, hongerstaking door
studenten en hun ouders (meestal ook doof en alumnus van Gallaudet) en
ondersteunende acties op doveninstituten elders in de Verenigde Staten, stuurde het
bestuur zijn voorzitter weg. Inmiddels is er een (interim-)president, Robert R. Devila, die
per brief Welcome message uitzond. Daarin nodigt hij de ontvangers uit om via zijn video
message in Inside Gallaudet op de hoogte te stellen van zijn plannen.
Over welke competenties en kwaliteiten dient een voorzitter van zo'n instelling te
beschikken? Hoe wordt zo'n voorzitter geworven, geselecteerd en geïntroduceerd?
Hoeveelste keus is de uiteindelijke kandidaat? Hoe anders mag de bestuurder zijn, in
welke opzichten en in welke mate mag hij afwijken van degenen over wie hij de scepter
gaat zwaaien c.q. die hij gaat dienen? Hoe oprecht is de kritiek van de demonstranten?
Hoe recht is de rug van de benoemende instantie? Vragen te over. Vragen die er zeer toe
doen en waarmee zorgvuldig, dus met inschakeling van alle belangrijke stakeholders,
dient te worden omgegaan.
Ik geef hier enkele tips (geïnspireerd door een artikel in MIT Sloan Management Review,
autumn 2001, pag. 91-95), die ertoe kunnen bijdragen dat de beste kandidaat,
eventueel een wat 'afwijkende' figuur indien beargumenteerd, kan worden gezocht,
gevonden en geaccepteerd als voorzitter (respectievelijk directeur; voor deze
professional geldt het zelfde).
Uitdagingen, problemen, doelstellingen. Grijp elke opvolging aan om de
bedrijfssituatie aan een goede analyse te onderwerpen. Waar staan we voor? Wat
voor iemand hebben we daarvoor nodig?
44