Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

ondernemen (bij voorbeeld een lobbytraject). Met andere woorden: het congres zou echt
meerwaarde hebben geboden als elke presentator aan het eind van zijn verhaal uit zijn
eigen situatie zou zijn 'opgestegen' naar het algemene niveau van leerervaringen met
transferwaarde.
Het congres begon op een bijzondere manier. Wim Wolbrink van Verteltheater Werder
(www.werder.nl) trad samen met muzikant Karim een half uur op bij het
programmaonderdeel 'In elk goed verhaal zit een crisis'. Hij vertelde een
Marokkaans verhaal getiteld De Steniging. Het verhaal is een uitdrukking van de kracht
van het leven (veerkracht), de kracht van het woord en de kracht van vergeving en
verzoening. Aan het slot werd ons gevraagd om slechts heel kort in kleine groepjes onze
indrukken uit te wisselen over het diepste punt, waar in het verhaal de crisis het heftigst
is; hoe de weg naar beneden, naar het dieptepunt werd afgelegd; en wat de weg uit het
diepe dal naar boven mogelijk maakt.
Aansluitend hield Prof.dr. Paul Schnabel, directeur van het Sociaal en Cultureel
Planbureau, een voordracht over het onderwerp Het laatste lid en de nieuwste lichting.
Het was, zoals Schnabel watchers konden voorspellen, een onderhoudend en erudiet
verhaal, eloquent gebracht, buitengewoon begrijpelijk en doorspekt met milde
humoristische anekdotes of gewoon leuke invallen. Maar helaas met amper
aandacht voor de branchevereniging, welke als regel toch het overgrote deel van het
publiek in de zaal levert. Dit laat onverlet dat ik het een interessante presentatie vond.
Nederland is, aldus spreker, anders dan andere Europese landen (in Zuid en Oost), al
vele eeuwen heel erg een verenigingsland. Verenigingen kunnen de overheid veel last
geven. Het gaat immers om burgers die zich organiseren omdat zij hetzij iets wel hetzij
juist niet willen. Schnabel gaf een brede historisch sociologische schets van ons
verenigingsland. Hij onderscheidde diverse typen verenigingen en wees op de vele
mengvormen die nu voorkomen om mensen te werven en te binden.
Hij besloot zijn voordracht met de onverwachte en prikkelende vraag of de stichting de
vereniging van de toekomst is. Een stichting kent immers geen leden maar wel
betrokkenheid (donateurs). Zij heeft andere consequenties, kent andere structuren en is
in essentie minder democratisch. Maar misschien werkt zij wel efficiënter en is zij ook
effectiever. Ik vond het een intrigerende uitsmijter.
De laatste presentatie, na twee pauzes en vier casus voordrachten, werd gegeven door
trendwatcher Hilde Roothart (www.trendslator.nl), de enige vrouwelijke spreker. Zij gaf
een overzichtelijke presentatie met veel plaatjes en enkele filmpjes. Het was een
welkome afwisseling ten opzichte van de casus presentaties, met name de voordracht
van Bouwend Nederland, die er vlak voor zat. Roothart onderzoekt, selecteert en vertaalt
trends.
Per trend maakte zij steeds een onderscheid tussen aan de ene kant de maatschappelijke
trend, het maatschappelijke inzicht en de maatschappelijke waarden en behoeften en
aan de andere kant de consumententrend, het consumenteninzicht, en de
consumentenwaarden en -behoeften. Haar verhaal spitste zij uiteindelijk toe op vier
trendslations, die voor verenigingen van belang zijn, op deze manier:
Verantwoordelijkheid en zingeving: kans voor vereniging is eerlijk.
Verbondenheid en opstandigheid: kans voor vereniging is verbonden.
Authenticiteit en herkenbaarheid: kans voor vereniging is lokaal.
290