Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Vereniging en toekomst - 1
Met strategie door de toekomst
25-9-2009
Nogal wat verenigingsbesturen besteden teveel van hun vergadertijd aan operationele
zaken, concrete dingen, die zich voordoen in het leven van alledag. Dit is natuurlijk
vooral aan de orde als het bestuur uitvoerend van aard is, omdat het geen
ondersteunend personeel heeft. Maar toch mag ook zo'n executief bestuur niet in de
dagelijkse gang van zaken blijven hangen, hoe moeilijk de bestuursleden dit ook vinden.
Een bestuur is er op de allereerste plaats om te besturen, dus beleid te ontwikkelen en
uit te zetten, koers te bepalen en te houden. Strategisch denken en handelen helpt
daarbij, omdat strategie zich richt op de toekomst en focus geeft: wat willen we wel, wat
willen we niet. Bij voorkeur op basis van een SWOT analyse: waar zijn we goed in,
waarin zijn we niet zo goed, misschien zelfs zwak. En waar in de wereld om ons heen
liggen kansen voor ons en waarvoor moeten we oppassen?
De toekomst is niet iets wat ver weg ligt, waar je op een gegeven moment aan komt.
Dus volg ik ook nooit de veel gebruikte en mijns inziens onzinnige uitdrukking 'naar de
toekomst toe'. Je gaat door de toekomst heen, elke dag. En als je niet beweegt, niet
vooruitgaat, met de toekomst mee, word je erdoor ingehaald. Of, om met Loesje te
spreken: als je vindt dat de tijd vliegt, vlieg dan met de tijd mee.
Als een verenigingsbestuur beschikt over een bureau met een directeur, dan is het de
taak van haar/hem om het bestuur te ondersteunen in zijn kerntaak: besturen, dus
strategisch denken en handelen. Is het bestuur bureau- of directeurloos, dan doet het er
verstandig aan om deze expertise in te huren. In beide gevallen staat immers centraal
dat het bestuur doet waarvoor het is aangesteld: de vereniging leiden en de belangen
van haar leden dienen.
De zeven criteria voor excellente verenigingen (zie mijn artikelen 'Kiezen voor success –
1 - 13'), vormen een handig referentiekader om strategisch aan de slag te gaan. Niet
alles tegelijk, maar weloverwogen kiezend hoe te beginnen en met welk onderwerp. Er
zijn natuurlijk ook nog tal van andere methoden. Ik spreek hier geen voorkeur uit. Ik
beperk me tot de bottomline stelling dat alles wat bijdraagt aan reflectie en aan
strategisch denken winst is en dus goed kan helpen om de vereniging toekomstbestendig
te maken.
Een van de methoden om met de toekomst bezig te zijn is de scenariomethode. Deze is
gevolgd door de vereniging van studenten en afgestudeerden van Wageningen
Universiteit. De vereniging heet KLV, wat staat voor Koninklijke Landbouwkundige
Vereniging.
Deze KLV heeft in 2006 een traject van strategische heroriëntatie ingezet, het project
heet KLV 2015. Doel van de eerste fase van dit project was erachter te komen wat de
KLV zou moeten doen of laten om ook in 2015 een actieve en aantrekkelijke vereniging
te zijn voor studenten, afgestudeerden en iedereen die verder 'iets' met Wageningen
universiteit heeft.
263