Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

2. Onvoldoende of zelfs geheel afwezige voorbereiding. Ook bij goede voornemens is een
goede voorbereiding het halve werk. Veel mensen beginnen echter als een kip zonder
kop. Zij weten eenvoudigweg niet waaraan zij beginnen, omdat zij zichzelf geen vragen
hebben gesteld, vragen zoals: Wat wil ik met dit voornemen bereiken? Ben ik wel
voldoende gemotiveerd? Welke problemen kan ik onderweg tegenkomen? Wat kan ik
eraan doen? Vaak gebruiken mensen dus ook niet de mogelijkheden, die er wel zijn,
omdat zij nog niet met een 'aangepaste' bril kijken naar zichzelf en hun omgeving.
3. Mislukkingen en teleurstellingen. Velen kunnen hier niet goed mee omgaan. Als je
serieus probeert om je voornemen om te zetten in duurzaam gedrag, dan moet je, hoe
goed je ook gemotiveerd bent, rekening houden met tegenslagen. Er kan immers ook
nog eens van alles tussenkomen, wat je afbrengt van je doel. Hoe hoger je de lat legt en
uitgaat van een alles-of-niets scenario, dus als je kiest voor een perfect resultaat, dan
ben je riskant bezig. Alles wat van dat ideaal afwijkt zie je als een mislukking, het
ontmoedigt je en het belemmert je dus om te leren van je tegenslagen en ze om te
buigen naar nieuwe uitdagingen. In de woorden van Roel Pieper: 'Uitdagingen bestaan
voor 20 procent uit goede ideeën en voor 80 procent uit snoeihard werken.'
4. Onvoldoende steun vanuit de omgeving. Vergeet niet dat een voornemen, dat je
serieus neemt, een extra klus is, die bovenop je bestaande werkzaamheden en
verplichtingen komt. Het kan je dus nu en dan echt allemaal teveel worden. Je hebt
anderen, vertrouwde personen, nodig om je te steunen in de uitvoering van je
voornemen en om, als het tegen zit, nu en dan eens stoom te kunnen afblazen en je
opgave weer eens in een fris perspectief te zien. Je doet er verstandig aan om die steun
te organiseren voordat je begint, dat is deel van een goede voorbereiding.
Veel mensen maken weliswaar voornemens, maar zij zijn te vaag om tot doelgericht
gedrag te kunnen leiden. Aan de ene kant hebben zij hun intenties, dat zijn instructies,
die mensen zichzelf geven om zich op een bepaalde manier te gedragen. Aan de andere
kant is er het door hen beoogde gedrag. Daartussen bestaat een flinke kloof. Die kloof
ontstaat door de zojuist genoemde factoren. Maar deze Kloof is geen natuurverschijnsel,
zij is zeker overbrugbaar.
De kans dat mensen hun intenties realiseren neemt namelijk behoorlijk toe naarmate zij
zogenaamde implementatie-intenties vormen: hiermee specificeer je wat je wanneer,
waar en op welke manier wilt bereiken. Dus sta je van tevoren bewust stil bij de vraag
welke situatie het meest geschikt is om specifiek doelgericht gedrag uit te voeren. Een
vaag voornemen wordt hierdoor geconcretiseerd in een duidelijk als-dan-plan. Het gaat
dus om bewuste pogingen om toekomstig gedrag te automatiseren. Voorbeeld: 'ik moet
de spanning van mijn banden eens controleren, dit is een vaag voornemen. Als ik
morgen getankt heb, dan controleer ik meteen even de spanning van mijn banden.'
Het maken van een gedragsvoornemen bestaat dus uit twee fasen: (1) bepaal wat je wilt
en (2) bepaal hoe je dat wilt doen (dus implementatie-intenties). Voorbeeld: ik wil meer
gaan sporten. Vraag: welke sport, wanneer in de week, op welk dagdeel, binnen of
buiten, alleen of met anderen, met wie dan, enzovoort. Onderzoek laat zien dat deze
intenties een gemiddeld tot groot effect hebben op het bereiken van doelen. Het
formuleren van implementatie-intenties vergemakkelijkt zowel het starten als het
volhouden van doelgericht gedrag. (Zie voor onderzoeksbevindingen het maandblad De
Psycholoog, Januari 2009, pag. 5-11).
261