Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

waarvoor men zelden of nooit de handen op elkaar krijgt. Geen zachte maar wel
heilzame heelmeesters dus, zo bleek na verloop van tijd. En het meer permanente effect
was een grotere discipline in zaken van begroting en planning onder het motto: zoiets
overkomt ons geen tweede keer.
Snoeien om te groeien, dit adagium is uitdrukking van het aanpassingsvermogen van
geweldige verenigingen. Blijkt een programma of activiteit niet bij te dragen tot de
missie, dan is het zonder meer einde oefening. Er zijn geen heilige koeien. Voorbeeld: de
opheffing van de afdelingen (als contributie heffende laag in de organisatie) omdat zij
geen toegevoegde waarde leveren aan de leden en omdat zij middelen onttrekken aan de
centrale organisatie om haar kerntaken goed te vervullen.
'Purposeful abandonment', zo noemt Peter Drucker het jaarlijkse proces, waarin groepen
medewerkers beargumenteerd (zie artikel 'Kiezen voor Succes – 5. Data, data data')
aangeven hoe het gaat met bestaande en voorgestelde producten en diensten. Als blijkt
dat een activiteit of dienst niet langer beantwoordt aan de behoeften van de leden, dan
worden zij ofwel herzien ofwel beëindigd en vervangen door iets nieuws. Citaat van een
medewerker: 'A lot of what we do is growth through selected mutation. Sometimes
products are reinvented to adapt to new changes'. (pag. 57).
Ander voorbeeld: ingrijpende verandering van het selectieproces van bestuursleden als
uitdrukking van de focus op voortdurende verbetering. Een groeiende en veranderende
organisatie heeft bestuursleden nodig met specifieke vaardigheden en competenties om
die groei ook te kunnen doorzetten. De traditionele verenigingscarrière, op de werkvloer
beginnen en aan de top eindigen, is verleden tijd. Het selectieproces is
geprofessionaliseerd. Het gaat nu om sollicitaties met CV's en interviews, om
vaardigheden, kwalificaties en beantwoording aan bepaalde criteria.
Geweldige verenigingen weten verdraaid goed wanneer zij wat moeten veranderen en zij
voegen ook de daad bij het woord. Zij weten echter ook wat zij onveranderd moeten
laten. 'Their mission and purpose remain the touch stones. They understand that what is
needed to serve their core purpose changes as the environment in which they operate
changes.' De kern blijft ongewijzigd, maar de verpakking, de wijze waarop product of
dienst worden gecommuniceerd worden aangepast aan wat beter past bij de wensen van
de leden en de mogelijkheden van hun omgeving. Het gaat om 'constantly engaging in
the balancing act of remaining true to its mission while investigating and implementing
adaptations to its operations and services.' (pag. 58). Wat gisteren werkte is niet altijd
relevant voor wat vandaag of morgen zal werken.
Elke vereniging wordt wel eens onaangenaam verrast door een bepaalde gebeurtenis,
uiteindelijk is niet alles (precies) te voorzien en te plannen. Het type verandering
(reactief of proactief) is minder belangrijk dan hoe de organisatie reageert op
verandering als zodanig en dat en wat zij ervan leert. Opmerkelijke verenigingen raken in
elk geval niet in paniek. Of zij nu wel of niet op een bepaalde verandering hebben
geanticipeerd, zij behouden een helder begrip van hun kerndoel en zij passen zich soepel
aan zodat zij kunnen doorgaan met werken aan de realisatie van hun doel. Hun houding
en keuze betekenen ook, dat zij niet ingaan op ogenschijnlijk (korte termijn)
aantrekkelijke veranderingen, omdat deze hen kunnen doen afdwalen van hun doel.
Ook uw vereniging bevindt zich ongetwijfeld in een tijd van verandering, van turbulentie
wellicht. Hoe kunt u nu het aanpassingsvermogen - leren van en reageren op - van uw
240