Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

frustratie, cynisme, vermoeidheid en boosheid in plaats van enthousiasme, succes,
plezier, tevredenheid of trots.
Veel kwaliteitsprogramma's, bij voorbeeld in de dienstverlening (waartoe ook veel
branche-, beroeps- en andere verenigingen behoren) starten vanuit een verplichting.
Vele trajecten blijken, ondanks een grote inzet van tijd en energie, na verloop van tijd
vast te lopen, niet te leiden tot wezenlijke kwaliteitsverbetering en soms zelfs juist
negatieve bijeffecten op te leveren. Een verpeste sfeer en motivatie, gepaard aan angst
voor controle, kortom het tegendeel van inspirerend kwaliteitsmanagement.
Marjan Hoogendijk wil met haar boekje (en trainingen, zie www.kwaliteit.com) bijdragen
aan gesprekken over de vraag hoe kwaliteitsprogramma's wel kunnen leiden tot vitaliteit
en inspiratie in plaats van tot verstarring en cynisme. Door middel van haar zes trage
vragen daagt zij vaste overtuigingen, die in organisaties hebben post gevat, uit. Kwaliteit
dient de plaats in te nemen die zij verdient: in het hart van de organisatie. Van daaruit
kan kwaliteit 'de inspiratiebron zijn om te blijven leren, vernieuwen, verbeteren en goede
beslissingen te nemen.'
Tijd voor bezinning dus, even geen haast. De trage vragen zijn als volgt:
1. Wat lever je af en wanneer is dat goed? Met interessante en waardevolle
vervolgvragen over klanten, feedback, tegenstrijdige eisen en wensen.
2. Waar ben je trots op en waar schaam je je voor? Hoe is de cultuur van de organisatie
met betrekking tot het openlijk bespreken van fouten en tekortkomingen? Maak eens
een trots-schaamte analyse in plaats van de gebruikelijke sterkte-zwakte analyse.
3. Wat maakt het verschil tussen 'gewoon goed' en 'excellent'? Let erop dat
procesbeheersing professionaliteit niet verdringt, maak en houd ruimte voor
bezieling. In de woorden van Einstein: 'Everything that counts can't be counted'.
4. Wat moeten we onder ogen zien? Het gaat om meer 'leiderschap met lef'. Dit is te
verwerven door deze vraag (onder ogen zien) en door andere vragen zoals: Waar sta
je voor? Welke moed is nodig? Wat moet je loslaten?
5. Wat is het juiste midden? Voor iemand met een hamer is ieder probleem een spijker.
Dus gaat het hierbij om vragen als: Waarin ben ik doorgeslagen? Wat laat ik liggen?
Wat moet ik leren? Waar moet ik mee stoppen?
6. Hoe kunnen we ons probleem benutten? Kwaliteitsdenken impliceert continue
verbetering van producten, processen en organisatie. Perfectie mag innovatie
natuurlijk niet in de weg staan. En niet alle fouten of problemen hoeven te worden
opgelost. Welke voordelen heeft het probleem? Wat zou er gebeuren als we het
probleem vergroten? Welke mogelijkheden ontstaan als we het probleem niet
proberen te elimineren maar te implementeren?
Kortom, Hart voor Kwaliteit is een kort en bondig, prettig geschreven boekje, dat
uitnodigt tot reflectie en zelfs tot meditatie. Marjan Hoogendijk haakt met haar trage
vragen fraai in op de slow-beweging (food, management, reading). Het is een welkome
uitnodiging tot onthaasting, rust en bezinning. Ook en juist voor al die verenigingen, die
te lang 'in de traditie' zijn blijven hangen en te laat en onvoldoende de ramen en deuren
hebben geopend voor vernieuwing.
Tot slot enkele spreekwoord-clichés: Voor deze en andere organisaties geldt daarom
Haastige spoed is zelden goed, Bezint eer ge begint en Een goed begin is 't halve werk.
De zes trage vragen kunnen hierbij goed van pas komen.
223