Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

De smaak van kwaliteit
Hoe organiseren we ons uitblinken?
2-10-2007
Hij zit er weer op, de Week van de Smaak. Nieuwe weken zijn in aantocht zoals bij
voorbeeld (bij de publieke omroep) De Week van de Democratie (5 - 12 oktober) onder
het motto 'Wij zijn de baas!'. Een mooi onderwerp voor de leden van verenigingen. En
vergeet niet, de O is alweer in de maand, dus 65+ers, en mensen met een hart- of
longziekte of diabetes, ga naar de dokter voor de gratis griepprik. En o ja, het is ook
Borstkankermaand. En zo biedt het najaar ongetwijfeld nog veel meer themamaanden, -
weken en -dagen. Het is een rijke periode voor ideëel actievoerend, voorlichtend en
collecterend Nederland. Maar nu wil ik het hebben over Smaak of liever nog: Kwaliteit.
Want dat is het woord dat door ons land raast. Tegenwoordig heeft alles kwaliteit (niet
per se hoog), ook het leven. Zo praten en schrijven we erover.
Er is een gezegde dat luidt dat over smaak niet valt te twisten. Dat vraag ik me ten
zeerste af, sterker nog, ik ben het er volstrekt niet mee eens. Ik vind dat er over smaak
wel degelijk te twisten valt, ik vind dat er steeds meer wansmaak is. Over kwaliteit lijkt
me minder twist mogelijk dan over smaak, hoewel? Dit is natuurlijk maar beperkt waar,
zeker als het gaat over kwaliteit in relatie tot systemen en organisaties. Kwaliteit is in dit
verband helaas steeds meer ingeperkt en verworden tot het vastleggen van procedures,
het implementeren van registratiesystemen, controle en een hoop bureaucratie.
Ook verenigingen hebben hiermee te maken, n'importe of het nu gaat om ISO zoveel,
om INK of om een ander systeem. Vooral verenigingen, wier leden hoge kwalificaties
nodig hebben vanwege hun vertrouwensrelatie met cliënten, kunnen erover meepraten.
Maar er is hoop! Voor iedereen die met kwaliteit (in systeemvorm) te maken heeft kan ik
het pas verschenen boekje van Marjan Hoogendijk warm aanbevelen. Het heet Hart voor
kwaliteit. Zes trage vragen die de ontwikkeling van uw organisatie razendsnel in gang
zetten (Kluwer, 2007). Spannende ondertitel, snelheid via traagheid.
Het boekje (35 pagina's) maakt deel uit van een bundel van zes over het
thema 'Over leven in organisaties', door de auteurs (zes) kubusreeks
gedoopt. Iedere auteur behandelt een thema, dat haar na aan het hart
ligt, en laat hierover haar licht schijnen vanuit zes verschillende
invalshoeken. De reeks is bedoeld om denkpatronen op te schudden en
een gesprek uit te lokken. 'Gelijk een kubus kantelt onze kijk op de zaak
voortdurend.' Ik noem even de overige vijf titels: Macht is overal; Wat je
zegt ben je zelf; Leiderschap, eenvoud in complexiteit; De kern van de
zaak; Emoties aan het werk.
Kwaliteit en in het bijzonder kwaliteitsbeleid roept, vooral op het werk, bij velen meer
aversie op dan enthousiasme. Op welke vraag geeft zo'n beleid eigenlijk antwoord? Op
de vraag hoe te zorgen externe certificeerders tevreden te houden of op de vraag waarin
we willen uitblinken en hoe we dat organiseren? De groeiende aversie tegen
kwaliteitsbeleid heeft te maken met de steeds beperktere opvatting in organisaties over
kwaliteit. Het gaat niet om het goede, het ware of het schone maar om opgelegde
normen, implementatie van modellen en systemen, procedures en bureaucratie. Gevolg:
222