Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Kleine vereniging, hoge kwaliteit?
Dat kan!
Kwaliteit werkt
26-2-2008
Een goede vereniging biedt kwaliteit aan haar leden. Deze kwaliteit betreft meestal de
belangenbehartiging (collectief) en de dienstverlening (individueel). Een excellente
vereniging onderscheidt zich van een goede doordat zij ook veel aandacht schenkt aan
de kwaliteit van haar organisatie, zowel die van de vereniging als van het bureau. Het
onderzoek onder verenigingen in de VS, dat heeft geresulteerd in de ASAE '7 Measures'
heeft dit klip en klaar aangetoond.
De meeste verenigingsbesturen laten hun vereniging met rust, tenzij er drastische
financiële ingrepen nodig zijn of een fusie met een andere vereniging wordt voorbereid.
Als regel verloopt de omgang van het bestuur met de Algemene Leden Vergadering (ALV)
c.q. Ledenraad en andere organen volgens de daarvoor geldende procedures en rituelen.
Het verenigingsbureau daarentegen mag zich heel wat vaker 'verheugen' in de aandacht
van het bestuur. Daar vallen ook de grootste kosten: personeel, huisvesting en
ICT. Deze aandacht betreft over het algemeen beheersing of beperking van uitgaven of
de 'oplossing' van een personeel conflict en, met het oog daarop, een reorganisatie. Het
gaat dus zelden om de kwaliteit als zodanig, als cruciale bijdrage aan het succes van de
organisatie.
Ik ben een voorstander van systematische aandacht voor kwaliteit, dus kwaliteitsbeleid.
En dan bedoel ik niet het beleid dat de vereniging voert ten aanzien van de kwaliteit van
haar leden als professionals, beroepsbeoefenaren (opleidingen, toetsen, examens,
registratie, permanente educatie, herregistratie). Ik bedoel wel de kwaliteit met
betrekking tot: de organisatie van vereniging en bureau, de bemensing van beide en de
omgangsvormen of, meer algemeen, de cultuur van de organisatie. Deze opstelling ten
aanzien van kwaliteit kom ik in mijn werk met verenigingen hoogst zelden tegen. En
eerlijk gezegd, het is ook geen geringe opgave. Maar zij is wel zeer de moeite waard.
Ook bij kleinere verenigingen, die niet of amper beschikken over ondersteuning in de
vorm van betaalde medewerkers. Het zijn immers ook hier de mensen die het verschil
maken.
Onlangs werd ik geïnterviewd voor de rubriek 'Vragen aan een professional' van de
website www.verenigingen.nl. Bij een aantal van de (zes) vragen heb ik aangegeven wat
kwaliteit voor mij betekent. Bij voorbeeld: Het grootste probleem waar kleinere
verenigingen mee te kampen hebben, is het gebrek aan voldoende goede mensen. Ik
versta daaronder mensen met visie, ambitie en de bereidheid om de handen uit de
mouwen te steken. Dit laatste moet echt, want in een kleine vereniging is het bestuur
per definitie uitvoerend bezig, dus brengen bestuursleden offers qua tijd, energie, kennis,
geld, inbreng, netwerk en het incasseren van frustratie. Een andere grote opgave voor de
vereniging is te weten wat zij wil, voor wie zij eigenlijk bestaat, wie 'de klant' is.
Samengevat: belangrijke voorwaarden voor een kwalitatief goed bestuur vind ik goede
mensen qua willen, kiezen en doen. Maar vlak ook chemie en onderlinge sfeer niet uit, de
220