Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Ledenwerving - 5
Hoe pakken omroepverenigingen ledenwerving aan?
19-2-2009
'Het is met leden als met suikerbieten. Je moet alleen het goede seizoen kiezen', aldus
een slogan van Loesje, opgenomen in het decembernummer (pag. 34) van het blad VM
(verenigingsmanagement). Wel, voor clubs die omroepvereniging willen worden, is het
zeker het seizoen, het is zelfs een waar ledenjachtseizoen. Want 1 april nadert. Deze
datum is niet alleen de Dag van de Grap maar ook de datum waarvoor aspirantomroepen
hun aanvraag moeten indienen bij het Commissariaat voor de Media. Dit
gremium beoordeelt de aanvraag. Ook de Raad van Cultuur doet een beoordeling.
Minister Plasterk beslist.
Het is dringen voor de poort van Omroepland. Hilversum is al vrij vol (er zijn al 22
omroepen in het bestel) en inmiddels staan er al tien aspirant-omroepen, die er ook bij
willen. En er komen er zeker nog een paar bij. Want wie nu niet de stap zet moet
wachten tot de volgende ronde in 2014. Wakker Nederland (de Telegraaf) is de tiende
kandidaat. Met 50.000 leden wil genoemde krant 100 uur televisie en 450 uur radio per
jaar maken met een jaarbudget van zes à zeven miljoen euro.
Niet elke aspirant heeft een even gunstige startpositie om 50.000 leden te werven voor 1
april, ook al bedraagt de contributie (minimaal) slechts € 5,72 (het vroegere
tientjeslidmaatschap). De nieuwe omroep Zenit (Moslimomroep) werft onder meer via
Hyves en msn. De krant van Wakker Nederland werft onder haar abonnees (bijna
719.000). Zij kunnen korting krijgen op hun contributie en de krant kan dagelijks
campagne voeren. Dat is een wereld van verschil met bij voorbeeld Piep!
(dieren), duizend leden medio februari.
Omroepen heten verenigingen te zijn, maar eigenlijk zijn ze dat niet voor wie weet wat
een vereniging is, wie er zelf mee is opgegroeid en/of er actief in is. De traditionele
omroepverenigingen mochten zich lange tijd, de een meer dan de ander, met recht
vereniging noemen, dat weet ik uit eigen ervaring (lid en directielid Verenigingszaken
VARA), maar wat nu en trouwens al veel langer gebeurt, heeft daar weinig tot niets meer
mee te maken. Het staat in de wet en dus noemt men de verzamelde klanten vereniging.
Voor deze aspirant-omroepen is ledenwerving dus aan de orde van de dag, met
mediacampagnes, grote namen die zich eraan verbinden (bij voorbeeld Gerard Spong en
Dieuwertje Blok en vele andere bekende namen achter Zenit), cadeaus, alles wordt
ingezet. Dat geldt overigens ook voor de gevestigde omroepen, want zij worden geweldig
uitgedaagd om hun leden vast te houden, te binden. Vooral deze omroepen vinden dat
het systeem van zendtijd en geld verdelen op basis van ledentallen niet helemaal meer
van deze tijd is. Hun achterban krimpt namelijk als gevolg van vergrijzing en jongeren
worden doorgaans geen lid meer. Er zal dus onvermijdelijk een moment komen dat
wervingsacties voor ledentallen tot het verleden zullen gaan behoren of een veel kleinere
rol zullen gaan spelen.
Enige tijd geleden gaf de AVRO aan een Amsterdams bureau (KVD reframing & design)
opdracht om onderzoek te doen naar nieuwe manieren om mensen aan omroepen te
binden. In de eerste fase van dit onderzoek participeerden ook de KRO, VARA, NCRV en
204