Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

om erop te kunnen rekenen dat ze je in geval van nood zullen helpen. De ouderwetse
goede buur (die beter is dan een verre vriend) bestaat niet meer. Een goede buur is
steeds meer iemand die je geen overlast bezorgt en die zich niet met jouw zaken
bemoeit. Fysiek: fysieke nabijheid is minder belangrijk geworden als gevolg van de
enorme technische mogelijkheden tot communicatie op afstand.
3. Voorspelbaarheid. Deze is ernstig aangetast, er is amper nog geloof in bestaande
zekerheden mogelijk, neem bij voorbeeld het stelsel van sociale zekerheid of de AOW.
Van Dam wrijft dit de politieke partijen aan, zij hebben zo vaak dingen beloofd, waarop
zij later terugkwamen, vooral zij hebben het geloof in bestaande zekerheden ondermijnd.
Technologische vernieuwing leidt tot individualisering en deze draagt bij aan de
ontbinding van de samenleving. Aldus het denkraam van Van Dam, waar ik me zeer in
herken. Deze ontbinding met haar drie kenmerken is een permanente voedingsbodem
voor iedere vertrouwenscrisis. Het is om deze reden dat de huidige crisis in de financiële
instituties zich zo snel kon uitbreiden.
Ons democratisch systeem is tekort geschoten, het heeft geen infrastructuur annex
besturingssysteem ontwikkeld, waarin bekendheid, nabijheid en voorspelbaarheid op
waarde worden geschat en tegenwicht kunnen bieden. In tegendeel, alles moet
efficiënter en dus groter; leve de markt, leve de schaalvergroting en de
machtsconcentraties. En hier is precies de ingang voor de bijdragen, die verenigingen
kunnen leveren voor een betere, meer menselijke wereld. Verenigingen bieden immers
fysieke en mentale nabijheid, die van grote betekenis is voor onderling vertrouwen.
Ik ben een verenigingsmens in hart en nieren; dit wil niet zeggen dat ik het fenomeen
vereniging idealiseer, daarvoor is het allemaal teveel mensenwerk. Verenigingsbesturen
worden niet bevolkt door heiligen, zoals onlangs bleek hier in Leiden, toen werd ontdekt
dat de penningmeester van de al enkele jaren slapende Stichting vrienden van K&G
(muziekvereniging) haar zorgvuldig opgebouwde spaartegoed van ruim € 300.000 in de
plus bleek te hebben veranderd in een schuld van anderhalve ton. Tijdens haar optredens
in het kader van Leidens Ontzet (zie mijn vorige artikel) is er een collecte gehouden.
Vooral de niet al te grote verenigingen, waarvan de leden interesses delen en/of dingen
samen doen zoals bij voorbeeld de beoefening van een sport of hobby, voldoen, meer
dan welk ander sociaal verband ook (het gezin waarschijnlijk uitgezonderd) aan
Caransa's criteria: bekendheid, nabijheid en voorspelbaarheid. Het kan geen toeval zijn
dat in ons land de Rabobank een goede reputatie bezit, reden waarom er in deze
onrustige tijd zoveel geld naar deze bank stroomt. Deze bank is niet het eigendom van
anonieme aandeelhouders maar van leden van een coöperatie, een vereniging dus. De
Rabobank is nabij, zij is van ons.
Verenigingen zijn de onzichtbare lijm die de samenleving bijeen houdt. Zij vormen de
kaders voor sociale integratie en voor cohesie en samenhang. Zij brengen mensen
bijeen, bieden deze mensen mogelijkheden om een bijdrage te leveren, waarden en
interesses te delen met andere gelijkgezinden. Verenigingen zijn sociale verbanden
waarin mensen zich kunnen ontplooien en waarin verantwoordelijkheid wordt genomen
voor een bijdrage aan de samenleving.
De democratische structuur van de vereniging zorgt er als regel voor dat er 'geen gekke
dingen' gebeuren, dat de waarden en/of belangen van de leden worden gediend, dat
transparant is wat er gebeurt en dat verantwoording wordt afgelegd (het boven
189