Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

21-12-2007
Liefdewerk oud papier: Werf,
verwelkom, boei en bind de vrijwilliger
Een goed voornemen voor het nieuwe jaar: maak passieve leden tot actieve leden.
Hoe vrijwilligers te werven en te houden?
Vrijdag 7 december was het De Internationale Dag van de Vrijwilliger. Dat is goed een
maand nadat in ons land de derde MADD-Day (2 en 3 november) werd georganiseerd. Ik
schreef hierover het voorgaande artikel met de titel 'Let's Go MADD'. Zonder Vrijwilligers
Staat Alls Stil. Hoe vrijwilligerswerk de samenleving gaande houdt'. Inmiddels is Jeroen
Berkenbosch (25) uit Leens door een jury, bestaande uit actrice Gerda Havertong, NCRV
directeur Coen Abbenhuis, Hans Rijssemus (Paleis Het Loo) en Marijke Steenbergen (raad
van bestuur Movisie) uitverkoren tot De Vrijwilliger van Nederland, omdat hij zich erg
heeft ingespannen voor de website leensweb.nl. Jeroen ontving In Paleis Het Loo een
heuse bokaal uit handen van staatssecretaris Welzijn Jet Bussemaker. Jeroen, van harte
gefeliciteerd!
Vrijwilligerswerk, een combinatie van vrijheid, willen en werk. Ik ben gefascineerd door
alle drie begrippen, niet in het minst in de vrije wil, hoe vrij is de vrije wil eigenlijk? Er is
reden genoeg om die vraag te stellen. Er zijn immers allerlei bepaaldheden van
genetische aard aan de ene kant en er is de invloed van tal van factoren om ons heen
aan de andere kant. Dus de filosofische vraag hoe vrij de vrije mens eigenlijk is, boeit
me. Ik ben echter zeker niet minder geïnteresseerd in wat mensen met hun vrije wil
doen. Als verenigingsmens gaat mijn bijzondere interesse uit naar diegenen die kiezen
voor vrijwilligerswerk, dus werk wat zij doen voor anderen, uit vrije wil en niet uit
verplichting, bij voorbeeld om de kost mee te verdienen. Vrijwilligerswerk is een
schitterende manier om aan de samenleving deel te nemen en er een bijdrage aan te
leveren.
Er is een enorme diversiteit aan vrijwilligerswerk - begeleidingswerk, administratief werk,
onderhoudswerk, bestuurswerk enzovoort - op tal van terreinen van het maatschappelijk
leven en voor uiteenlopende perioden van verplichting. Vrijwilligers verrichten voor
miljarden euro's per jaar onbetaalde arbeid. Neem bij voorbeeld de vrijwilligers die de
komende maanden in Drente handmatig plaggen gaan steken tot behoud van de
kommavlinder (NRC 5 december, pag. 22) en de vrijwilligers, die werken voor
patiëntenverenigingen, ziekenhuizen, verzorgingshuizen, kerken, het onderwijs, het Rode
Kruis, ontelbare sportverenigingen, de Fietsersbond, de reizigersvereniging Rover, de
Leidse Scratchdagen medio februari enzovoort.
Vrijwilligers dragen bij aan de samenleving, voor korte of langere duur, voor een
bepaalde klus of project of, gedurende een aantal jaren, meer institutioneel, als lid van
een bestuur, vaste commissie, of ledenraad. Ik beperk me hier tot deze laatste
categorie: mensen, die lid zijn van een vereniging en die bereid zijn zich voor langere tijd
te verbinden als kader- of kernlid. Het is al jaren moeilijk, zeker voor al langer bestaande
verenigingen, om hiervoor (geschikte) personen bereid te vinden. Allerlei
maatschappelijke factoren zijn daaraan debet. Hoewel belangrijk, zal ik daar nu niet op
ingaan.
182