Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

verenigingen cultiveren vrijwel per definitie de eeuwige twijfel; bovendien komen zij
doorgaans niet vaak bij elkaar en is de cohesie (dus) zwak. Als zo'n club al wordt
ondersteund door een AMC (zie tweede alinea), dan heeft deze weinig in te brengen.
Het verenigingsmodel, zoals wij dat nog steeds kennen, dateert van eeuwen geleden.
Door de enorme toename van het gebruik van sociale media kunnen verenigingen
aan alle kanten worden gepasseerd. De snelheid en massaliteit van deze media staan
in scherp contrast met de traagheid van het traditionele verenigingsmodel. En, zoals
gezegd, de traagheid van beroepsverenigingen is aan de hoge kant.
Verenigingen zijn naar hun aard conservatief, zij hebben de neiging de bestaande
orde te beschermen. Dat geldt ook voor beroepsverenigingen. Elke vereniging is
immers niet alleen een sociaal maar ook een politiek systeem, het gaat om het spel
tussen allerlei belangengroepen binnen de vereniging. Het gaat om de verdeling van
macht en middelen, om de bescherming van belangen. Beroepsverenigingen zijn in
dit opzicht geen haar beter dan andere verenigingen. De Middeleeuwse gilden zijn
hun voorlopers.
Beroepsverenigingen zijn een zootje, in hoge mate anarchistisch, allerlei onderdelen
(secties, vakafdelingen, divisies enzovoort) staan op hun autonomie en cultuur, zij
hechten aan hun identiteit en hun belangen zoals zij die zien. Zij laten zich niet
aansturen door het centrale bestuur. De relatie tussen centraal en decentraal is dan
ook vaak vrij afstandelijk en weinig hartelijk. Als het verenigingsonderdeel in kwestie
bovendien ook nog weinig ondersteuning ontvangt van het centrale bestuur en
bureau, of van die ondersteuning niet zo'n hoge pet op heeft, dan is dit een reden te
meer om onverdroten de eigen gang te gaan.
Kortom, er zijn nogal wat factoren in het spel, die er samen toe bijdragen dat een
beroepsvereniging problemen heeft met haar effectiviteit, dat zij aan de ene kant teveel
belooft en aan de andere kant onderpresteert. Dat ondermijnt op den duur het
vertrouwen van de leden in de organisatie. Waarom zouden zij lid blijven? Wat krijgen zij
terug voor hun geld en inzet? Moeten zij echt alleen lid blijven omdat zij anders hun
registratie verliezen en hun beroep niet meer kunnen uitoefenen? Wat is dat nu toch voor
een motivatie?
De beroepsvereniging heeft mijn inziens nog een aantal slagen te maken op het pad van
de professionalisering. De opkomst van de sociale media maakt deze uitdaging extra
urgent.
En, om het niet bij vrome voornemens te laten, heb ik begin mei samen met collega
Dinie Naezer-Heerschop (VGCt) het Platform Beroepsverenigingen opgericht (zie artikel
'De beroepsvereniging: een eigen netwerk! De eerste steen is gelegd'. 23 juni vond de
startbijeenkomst plaats, 27 oktober is de tweede bijeenkomst, in Wageningen.
Onderwerp: strategische heroriëntatie beroepsvereniging. Casus: de vereniging van
Wageningse studenten en afgestudeerden.
164