Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

a. Eigenaar, scoort hoog op beide assen. De eigenaar voelt zich nauw betrokken bij de
vereniging en is bereid er veel voor te doen om de doelen van de vereniging te
realiseren. Dit lid (hij/zij) is natuurlijk geen eigenaar in formele zin (bedrijf) maar voelt
zich wel mede-eigenaar. Hij ervaart de verenigingsvorm en de verenigingsdemocratie
ook als een bevestiging van die positie. De beroepsvereniging is bij uitstek het type
vereniging met een hoog eigenaarsgehalte.
De vereniging biedt deze leden immers 'een mogelijkheid om hun eigen identiteit te
beleven, zich onderdeel te voelen van een sociaal verband en zich met de vereniging te
vereenzelvigen. Vooral in de bestuursfuncties van de vereniging zijn veel eigenaarsleden
te vinden'. Eigenaars zijn van wezenlijk belang voor het voortbestaan van de vereniging,
omdat zij fungeren als schakels tussen de verenigingsorganisatie en haar achterban.
Natuurlijk is het van belang dat er voortdurend vers bloed in deze ledencategorie komt,
opdat de vereniging de aansluiting met de werkelijkheid en met nieuwe generaties niet
verliest.
b. Supporter of donateur, ook deze categorie leden koestert warme gevoelens tegenover
de vereniging, deze leden steunen de organisatie en haar doelen. Zij doen dat echter niet
door zelf de handen uit de mouwen te steken want daar hebben zij geen tijd voor of
behoefte aan. Zij stellen wel andere middelen ter beschikking: geld om het werk uit te
voeren en zij zijn bereid hun naam aan de organisatie te verbinden, bij voorbeeld in het
kader van een campagne.
Leden kunnen meteen kiezen voor dit lidmaatschapsmotief of er later, na een periode
actief te zijn geweest, voor kiezen. Survival stelt dat supporters vooral te vinden zijn bij
campagne- en belangenorganisaties.
c. Klanten (kopend en calculerend). Dit type lid heeft vooral een economisch motief. We
vinden het met name in verenigingen met een sterk ontwikkeld dienstenpakket. Survival
onderscheidt twee typen klanten, de kopende en de calculerende (pag. 55).
De kopende klant kiest voor het direct beschikbare aanbod aan diensten en producten
van de vereniging. Hij ziet het lidmaatschap als een soort 'klantenvoordeelpas'. Hij weegt
de kosten van het lidmaatschap (in elk geval de contributie) af tegen de baten: het
directe financiële voordeel (korting) of het immateriële voordeel van de exclusieve
toegang tot bepaalde producten. Dit type lidmaatschap is feitelijk 'een eenzijdige
invulling van het oorspronkelijke 'samen sterk' - idee achter de vereniging'.
De calculerende klant is lid om een geheel andere reden. Hij wil in tijden van nood een
beroep kunnen doen op de belangenbehartiging van de vereniging. Hij ziet het
lidmaatschap als een soort verzekering, waarvoor hij wil betalen. 'Het collectieve nonprofit
karakter van de vereniging kan daarbij een voordeel zijn (goedkoop en te
vertrouwen)'.
d. De onbetaalde medewerker. Vrijwilligerswerk bij een vereniging kan eigenlijk alleen
maar als je er lid van bent. Je bent dan het lidtype 'eigenaar': je zet vanzelfsprekend je
tijd en geld (contributie en vaak nog meer) in voor de vereniging. Er is ook nog een type
vrijwilliger, dat geen lid is. Survival noemt hem de onbetaalde medewerker.
Hij wil graag een leuke vrijwilligersklus doen voor een hem sympathieke organisatie, zij
het dat hij er iets voor terug wil. De vereniging moet hem iets te bieden hebben, dat
152