Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

In een beroepsvereniging zijn dit, ook als de vereniging over een bureau met betaalde
medewerkers beschikt, per definitie de leden van de vereniging, dus de
beroepsbeoefenaren. Het gaat immers om hun vak en de daaraan gekoppelde belangen
(wetenschappelijk, maatschappelijk, professioneel, organisatorisch). Zij zijn de werkelijke
eigenaren van de vereniging. Hun commitment aan de organisatie en aan hun taken
daarin is in het algemeen vrij hoog. Zij zijn er zich van bewust dat tekort schietend
functioneren de effectiviteit van de vereniging kan schaden en negatieve invloed kan
hebben op het imago van het beroep.
In een branchevereniging zullen als regel een of meer vertegenwoordigers van het bedrijf
of de werkgever actief zijn. De werkgever of de hoogste baas heeft eventueel zitting in
het bestuur van de vereniging. Zijn deelname is doorgaans nog de meest continue. De
participatie van andere bedrijfsvertegenwoordigers daarentegen is nogal eens wisselend
als gevolg van aanvaarding van een andere functie, hetzij in het bedrijf hetzij elders.
Wiens tijd wordt gebruikt bij participatie aan verenigingsactiviteiten, zoals bedoeld in het
voorgaande punt?
In de beroepsvereniging is het vrij algemeen de eigen tijd van de beroepsbeoefenaar.
Het gaat vaak om activiteiten in de avond, op locatie, met een steeds langere reistijd,
maar ook om de tijd thuis met het oog op voorbereiding en nazorg of telefonisch
vergaderen.
Voor de meeste werkgevers, zeker in het bedrijfsleven, is de tijd al lang voorbij dat hij
het voor de reputatie van het bedrijf goed vond dat hij zijn mensen in werktijd om niet
liet werken voor hun beroepsvereniging. In feite subsidieerde hij daarmee een of meer
beroepsverenigingen, afhankelijk van de vraag welke categorieën professionals hij dit
voorrecht gunde.
Inmiddels is dit privilege vrijwel overal verleden tijd. Immers, de rationalisatie heeft zijn
tol geëist, ondersteunende lagen zijn uit de organisatie gesneden, de prestatiedruk is
verhoogd en vele managers hebben een volstrekt andere opleidings- en
beroepsachtergrond dan de professionals die zij onder hun hoede hebben. Dus is zo'n
manager volstrekt niet gevoelig voor argumenten van professioneel-ideële aard. Het is
jouw keuze, dus jij zorgt zelf maar dat je het voor mekaar krijgt.
In de branchevereniging vindt in principe alle verenigingsparticipatie plaats in de tijd en
op kosten van het bedrijf. Persoonlijk en professioneel commitment zijn secundair en
doen zich voor als de bedrijfsvertegenwoordiger deel uitmaakt van een werkgroep of
commissie, die zich richt op het terrein van zijn competentie en ambitie. Dan kan het
professionele belang van de beroepsbeoefenaar, die zijn bedrijf vertegenwoordigt,
samenvallen met het bedrijfsbelang. En de branchevereniging spint daar garen bij, in het
belang van haar leden.
Ik heb in dit artikel een aantal punten van verschil tussen beide typen vereniging
behandeld. De persoonlijke offers van de beroepsbeoefenaar zijn aanzienlijk vergeleken
met de offers van degene, die namens zijn bedrijf participeert in de brancheorganisatie.
150