Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Van passant tot partner
Hoe te werken aan een goede relatie tussen voorzitter en directeur
16-12-2006
De volgende situatie zal u niet onbekend voorkomen: u bent al enige tijd directeur van
de vereniging en op een gegeven moment eindigt de zittingstermijn van uw voorzitter en
benoemt de Ledenraad respectievelijk de Algemene Leden Vergadering diens opvolger. In
het verenigingsleven zijn zowel vrijwilligers als medewerkers passanten, maar de
voorzitter is wel een heel bijzondere. Meestal zult u deze persoon wel kennen, persoonlijk
of van een afstand. U hebt ongetwijfeld ook een opinie over hem (ik bedoel hier ook
haar). Als het zo is, dat u de opvolger al kent, bij voorbeeld omdat hij deel uitmaakte van
een commissie, dan zult u hem na zijn aantreden beslist 'beter' leren kennen.
Wat het effect van dit 'beter' kennen op u ook moge zijn, feit is dat voorzitter en
directeur als regel een aantal jaren samen de verenigingskar zullen moeten trekken. In
de praktijk wordt weliswaar erkend dat de relatie tussen beiden van groot belang is maar
ik vraag me af of dit inzicht vaak genoeg gepaard gaat met inspanningen van beide
kanten om vanaf dag één in die relatie te investeren.
De verhouding tussen voorzitter en directeur is van zo wezenlijk belang voor groei en
bloei van uw vereniging, zeker in een wereld die steeds verandert en uitdaagt, dat beide
passanten zich eigenlijk in een partnership zouden moeten verbinden om zo de
vereniging samen beter te dienen. De vorming van zo'n partnership is temeer van belang
omdat de relatie tussen beiden heel kwetsbaar is en licht kan eroderen, vooral om de
volgende redenen:
Beiden zijn als regel persoonlijkheden met een krachtig ego en een neiging tot type A
gedrag (buitengewoon gedreven, competitief). Dus is cohesie niet vanzelfsprekend en
kan het gemakkelijk juist de verkeerde kant op gaan.
De onderwerpen waar zij zich mee bezig houden zijn vaak complex en van groot
belang, waardoor al gauw een hogedrukpan atmosfeer kan ontstaan, met veel stress
en schade voor de relatie. Hoe competitiever de omgeving, des te groter het risico
van ontsporing.
In zijn boek 'High-Impact governing in a nutshell; 17 questions that board members and
CEO's frequently ask' - een uitgave van de American Society of Association Executives
(ASAE) - noemt Doug Eadie, een man met veel ervaring op dit gebied, vier factoren die
van essentieel belang zijn voor een goede, gezonde relatie tussen voorzitter en directeur.
Ik geef ze hier kort weer en zal in andere hoofdstukken op een enkel onderdeel nader
ingaan.
De filosofie en de houding van de directeur. Deze moeten in lijn zijn met de
opvattingen van het bestuur over besturen en over het partnership. Het bestuur moet
dus verdraaid goed weten wat voor iemand het zoekt. Voorts moet het de beoogde
directeur stevig ondervragen totdat het echt weet wat het wil weten. Ook moet het
referenties over hem trekken.
Een vaste commissie die als opdracht heeft om het partnership te monitoren en te
onderhouden. Hiermee laat het bestuur zien dat het de kwaliteit van deze werkrelatie
uitermate serieus neemt.
15