Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

De dag van het respect - 3
Hoe we respect concreet kunnen maken...
17-11-2008
Respect betreft per definitie zowel jezelf (zelfrespect) als de ander. Het gaat dan om: de
persoon, zijn gevoelens en zijn opvattingen. Respect is de belangrijkste pijler van
vertrouwen in organisaties. Respect is de deur naar het hoofd en het hart van de ander.
Respect is zinnig omdat het zowel juist als effectief is. Het is de moeite waard en erg
leerzaam om elkaar te steunen bij het in praktijk brengen van respect.
In deze praktijk is het waardevol en handig om onderscheid te maken tussen de persoon
en zijn gedrag, werk te maken van luisteren en uit te gaan van zelfvertrouwen. Dit alles
maakt het gemakkelijker om de wensen van de ander te respecteren en op te komen
voor die van jezelf. Hierover gingen mijn laatste twee artikelen.
De praktijk kan heel aardig worden geleerd aan de hand van een spel, dat al enkele jaren
op de markt is. Ik doel hier op 'Spelen met conflicten. Vijf kaartspellen om je
conflictvaardigheid te verbeteren'. Het is gemaakt door Francine ten Hoedt en Marijke
Lingsma. Ik had het genoegen de introductie van het spel (2006) door beide dames en
uitgever Nelissen te mogen meemaken. Daarna heb ik het diverse mensen aanbevolen
en er ook zelf mee gespeeld, bij voorbeeld in een intervisiegroep van collega's met wie ik
destijds de leergang Coaching op Conflicten (www.schoolvoorcoaching.nl) heb gedaan.
Het is echt de moeite waard, voor ieder van ons, om conflictvaardiger te worden. Dus:
verschillen van mening niet langer te verstoppen, te sussen of te negeren. Want door zo
te doen kunnen verschillen van mening uitgroeien tot bittere conflicten. Conflicten
worden, vooral in bedrijven, gezien als buiten-gewone situaties, ze zouden er eigenlijk
niet moeten zijn. Terwijl conflicten juist broodnodig (kunnen) zijn om samenwerking te
bevorderen, juist in situaties, waarin tussen medewerkers veel verschillen bestaan.
Een conflict is, zo schrijven Francine en Marijke in hun handleiding bij het spel, een
botsing van waarheden, die niet in een verhaal passen. Hoe meer waarheden, hoe meer
facetten van het verhaal belicht worden. Het is de kunst om al die waarheden (vooral die
van jezelf) kritisch te blijven bekijken en om het verhaal te vergroten, zodat alle
waarheden erin passen.
Het conflictspel is gericht op de ontwikkeling van de competentie conflictvaardigheid.
Deze competentie heeft betrekking op het vermogen van een persoon om effectief om te
gaan met eigen overtuigingen, emoties en opvattingen voor, tijdens en na een conflict
met een ander. Het gaat dan over:
1. Je bent in staat om een conflict zo snel mogelijk te herkennen als je van diverse
situaties weet aan te geven wat de conflictkiemen zijn. Wat maakt het conflict tot een
conflict? (spel 5, zie onder).
2. Je begrijpt welke mechanismen in werking treden bij het ontstaan en in stand houden
van een conflict (spel 4).
3. Je kunt verschillende methoden en technieken gebruiken om over te brengen wat je
wilt, zonder de situatie te verslechteren (spel 2 en spel 3).
119