Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Persoonlijke conflicten roepen meestal veel sterkere emoties op dan zakelijke, met als
gevolg grotere schade en moeilijker oplosbaarheid. Oplossen kan dan alleen maar door
begrip te tonen voor persoonlijke beleving en emoties. Omdat je over van alles en nog
wat ruzie kunt krijgen, maken Martin Euwema en Ulrike Wild in hun boek Vuurhaarden,
pyromanen en brandweermannen. Omgaan met conflicten op het werk (2006, Thema,
pag. 26) een onderscheid in vier categorieën conflictkwesties met bijbehorende aanpak.
Hun vierdeling is als volgt:
Praktische problemen: open, creatief gesprek. Voorbeeld: Wat is de beste werkwijze
in dit project? Hoe verdelen we de taken?
Belangen: Onderhandelen. Voorbeeld: We hebben vandaag allebei de auto nodig. We
solliciteren beiden naar dezelfde functie.
Visie- of waarden: Dialoog en Programma. Voorbeeld: De visie op de koers van onze
onderneming verschilt.
Identiteit: wederzijds begrip en acceptatie. Voorbeeld: Jij hebt mij beledigd. Ik word
door jou niet serieus genomen, genegeerd, afgewezen.
Een conflict doorloopt een aantal fasen, het is altijd een dynamisch en emotioneel proces.
Conflicten gaan daarom vaak met mensen op de loop. Elk conflict kent een aantal
ingrediënten, elk daarvan is een aangrijpingspunt voor zowel escalatie als tijdig stoppen.
Maurits Barendrecht en Peter Kamminga noemen in hun boek 'Effectief conflicten
oplossen' (2004, Business Contact, pag. 18) de volgende:
contact tussen mensen;
afhankelijkheid;
aanwezigheid van een conflictbron;
belangen die niet meer met elkaar sporen;
onvrede met deze situatie.
Er zijn natuurlijk ook nog allerlei beletselen om het conflict op te lossen zoals:
beelden die partijen van zichzelf en van elkaar hebben;
emoties;
escalatie;
tactiek en strategie;
omgevingsfactoren.
Het gaat om het besef dat je een conflict hebt (zie de ingrediënten), dat je het niet uit de
hand wilt laten lopen, dat je dus verantwoordelijkheid neemt voor zowel deze
ongewenste situatie als voor het streven naar een meer gewenste, en dat je je niet laat
weerhouden door allerlei beletselen. Dit besef is de eerste en belangrijkste voorwaarde
om positief met het conflict om te gaan. Dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan, maar
afstand nemen van het conflict-in-de-dop, van het smeulende conflictvuur, helpt, bij
voorbeeld door je de volgende vragen (Barendrecht en Kamminga, pag. 87-88) te
stellen, vragen die ik rookmelder-vragen noem:
Waar sta ik nu? Waar staan we nu?
Wat gebeurt er tussen ons?
Zullen we even gas terugnemen en kijken wat er gebeurt?
Waar komen we uit als we zo doorgaan?
Kan ik een paar minuten krijgen om erover na te denken?
Komen we hier samen uit of is er iemand die ons zou kunnen helpen?
102