Deeglik en ingestel op detail

BINNE
SOMER KOM LATER
– WAT NOU? – BL. 4
WAPENS EN JAG-UITGAWE
April 2012
DEON OOSTHUIZEN
Deeglik en
ingestel op detail

Draai briek aan.
Hoë rug om ou rugbybesering te sus.
Verstelbare kussing vir skoonma.
’n Plekkie vir jou dop.
Behandelde raam vir beskerming teen wind en weer.
’n GRATIS kampeerstoel ter waarde van R500 is joune
as jy ’n 210L-drom Premium Engen Smeerolie aanskaf.
Bepalings & Voorwaardes Geld. Terwyl voorraad hou.
Hierdie aanbod is slegs geldig by hierdie deelnemende kanale: Landbou-köoperasies en The Oil Centre.
Opgestopte kopkussing om die wolke dop te hou.
Verstelbare rugleuning vir ‘n dutjie êrens in die koelte.
Stewige staalraam vir kuier om ‘n potjie.
DRAFTFCB CAPE TOWN ENGE001116/A

inhoud
REDAKTEURSBRIEF
2 Die lewe is ’n ontdekkingsreis
HOOFSTORIE
4 Somer kom later – wat nou?
KOLLIG OP DEON OOSTHUIZEN
8 Deeglik en ingestel op detail – Deon se
resep vir sukses
NUUS
16 K2-raadgewers help honger bekamp
17 Extravaganza verbeter by die jaar
17 Senwes heet mnr Fandeso welkom
18 Geskiedkundige oomblik vir Senwes en NWK
18 So vorder prospekteerregte op VIljoenskroon
19 SA kuilvoer vergelyk met die beste in Duitsland
20 Spinners boul hul pad oop na oorwinning
LANDBOU-TEGNIEK
22 Só staan pekanneutsake
SENWES VILLAGE
24 NAMPO 2012 – Groter en beter er vir Senwes
se klante
26 Focus on weapons and hunting
30 Stof af jou geweer – die jagseisoen is om die
draai
32 Herlaai korrek voor die lood val
36 Willie Dietrechsen: “Daar is net een manier
en dit is die John Deere manier”
SENWES GRAINLINK
38 Uitstekende garsproduksie gedurende 2011
in Vaalhartsgebied
44 Invoere: Daar is nou sterker kompetisie
47 Waarom moet ek my graan by Senwes
Grainlink lewer?
50 Skuiwe
51 Ontmoet Senwes se streeksbestuurder
54 ’n Seisoen wat anders uitgedraai het as
wat verwag is
Dui Senwes Scenario-artikels aan wat beskikbaar is op Senwes se
webwerf by www.senwes.co.za
April 2012 • www.senwes.co.za
FREE
VOUCHER
SEE P. 27
ALGEMEEN
3 ALLES EN NOG WAT: Spotprent; Sê Wie; Uit
Ouma se medisynekas en meer
56 TRUSTS: Hoe gemaak met trusts?
66 LEEFSTYL: Wen met Senwes Scenario en
Feather Hill Spa asook Argilla.
69 Padstal gee ’n ander betekenis aan “wenakker”
RUBRIEKE
58 AGRI-WENKE: Kry jou strooptoerusting gereed
vir sonneblom-oes
68 VIR DIE SIEL: Dramatiese ironie
72 IN MY VISIER: ’n Mauser vir 2012
DEVELOPING AGRICULTURE LTURE
60 Enterprise production planning nning
and its significance
TOEKOMSBLIK
62 6 Energieplanne gaan voor die iee wind
COMPETITION
66 6 Serving with style
•••
APRIL 2012
PROMOSIE-ARTIKELS
21 Lite Optec: Maglite: “A work of art that works”
34 African Outdoor Sports: Precision and pure
perfection – a testimonial
43 Bolt & Engineering: Leaders in chain
products – At your Senwes Village soon
52 John Deere: Happy Birthday John Deere!
64 Biomin: Biomin “natuurlik voor” met
streekkantoor in SA
OP O DIE VOORBLAD
Deon D Oosthuizen van
Rysmierbult R
gesels met Senwes
Scenario S oor sy boerdery
en e resep vir sukses. Die
voorbladfoto v
is geneem deur
Wayne W Viljoen.
>
1

2
••• REDAKTEURSBRIEF
Die lewe is ’n
ontdekkingsreis
’n Stadsmeisie in die Kalahari.
Kan jy jou dié spektakel voorstel? Hulle sê mos
die Kalahari is nie vir sissies nie en ek kan daarvan
getuig. Ek het my nog altyd oor hulpelose diertjies
ontferm. My ma wou al huil as ek met ’n baba duifie
by die huis aankom. Dié moet nou gereeld gevoer
word en dan was daar vir jou ’n vreeslike tranedal
wanneer die duifie na ure se vlieglesse besluit om
self die wêreld aan te durf.
So het my ervaring in die Kalahari my
ontdekkingsreis deur die lewe tot ’n harde realiteit
gebring. Dit was jagseisoen en ’n groot vlakvarkbeer
het daardie dag die tydelike met die ewige verwissel.
Wat ek nie kon kleinkry nie, is dat hierdie vark
seker nog vir ’n halfuur na dié kopskoot lewendig
voorgekom het. Net sodra die jagter reggesit het vir
’n foto, het die vark weer begin skree en skop. Die
resultaat – ’n histeriese meisie wat amper harder
as die vark skree! So ver my kennis strek, sal ’n
dooie ding nie só te kere gaan nie – tensy dit ’n
wonderwerk is.
Vir die van julle wat uitsien na die jagseisoen –
dit is om die draai. Die NAMPO Oesdag ook. Gaan
besoek gerus Senwes se stalletjie by NAMPO,
tussen 15 en 18 Mei, waar daar weer ’n groot
verskeidenheid jagtoerusting sal wees. Lees ook oor
SENWES SCENARIO
>
skootplasing op bladsy 30 en ’n kenner se wenke
oor die herlaai van punte op bladsy 32.
My ontdekkingsreis deur die landbou was nie so
’n groot skok nie, maar dit het my oë beslis oopge -
maak vir ’n nuwe wêreld – die wêreld van tegnologie.
Lankal is ’n trekker nie meer net ’n trekker nie.
Gaan kyk na John Deere se produkbekendstelling op
bladsy 34, dan sal jy sien wat ek bedoel. Genade,
ek sal my kar inruil vir een van hierdie skeppings! Ek
het ook tydens hierdie reis die tegnologie wat in elke
mieliepit ingaan, ontdek. Lees op bladsye 16 en 17
waar nuwe kultivars by die Pannar extravaganza en
K2 boeredag bekend gestel is.
As die nuwe redakteur van Senwes Scenario sien
ek baie uit daarna om die ontdekkingsreis saam met
julle, my lesers, aan te pak. Geniet hierdie uitgawe –
mag dit vir jou soos ’n reis na ’n ander wêreld wees.
Groete
Elmarie
• Alle regte van die inhoud van Senwes Scenario word voorbehou ingevolge die bepalings van Artikel 12 (7) van die Wet op Outeursreg.
• Die eienaar en uitgewer aanvaar nie aanspreeklikheid vir enige uitlatings in advertensies, promosie-artikels of deur medewerkers nie.
Elmarie Schoeman
www.senwes.co.za • April 2012

Pieter & Tsepo
’n Seisoensverskuiwing kan veroorsaak dat produsente mettertyd hul plantdatums gaan
moet aanskuif om by die klimaatsverandering aan te pas. Prof James Blignaut toon op
bladsy 4 navorsing hieroor en die uitwerking wat dit op die landbousektor kan hê.
Buzzzz about bees
• Honey is the only food that includes all the
substances necessary to sustain life, including enzymes,
vitamins, minerals, and water; and it's the
only food that contains "pinocembrin", an antioxidant
associated with improved brain functioning.
• The honey bee's wings stroke is about 200 beats
per second, thus producing the buzzing sound.
• The average worker bee produces about 1/12th
of a teaspoon of honey in her lifetime.
• A hive of bees will fly 90,000 miles, the equivalent
of three orbits around the earth to collect
1 kg of honey. S
Source: http://www.benefits-of-honey.com/honey-bee-facts.html
>> UIT OUMA SE MEDISYNEKAS
Droë en beskadigde hare:
Neem ’n halwe avokado en meng
met ’n halwe piesang en ’n eiergeel.
Meng goed en smeer jou hare en kopvel
deeglik in. Dit moet jou hare van wortel
tot punt bedek. Sit ’n stortkappie op en was
jou hare met ’n sagte sjampoo ná 30 minute.
Die avokado-piesang en eiermengsel kan met
mayonnaise vervang word. S
April 2012 • www.senwes.co.za
ALLES EN NOG WAT • THIS AND THAT •••
Bron: http://www.myhomeremedies.net/ Source: http://animals.nationalgeographic.com/
>> SAYS WHO?
Only two things are
infinite, the universe
and human stupidity,
and I'm not sure about
the former.
– ALBERT EINSTEIN –
Quality is not an act, it
is a habit.
– ARISTOTLE –
>> SÊ WIE?
Stuur die luiaard na
die miere en as hy nie
te lui is om te gaan
nie sal hy te lui wees
om weer terug te kom.
– CJ LANGENHOVEN –
The Fossa from Madagascar
A relative of the mongoose, the fossa is unique to
the forests of Madagascar. Growing up to 1,8 m long
from nose to tail tip, and weighing up to 12 kg, the
fossa is a slender-bodied catlike creature with little
resemblance to its mongoose cousins.
It is the largest carnivore and top predator
native to Madagascar and is known to
feed on lemurs and most other creatures
it can get its claws on, from wild pigs to
mice. The fossa has retractable claws
and fearsome catlike teeth.
Presently, fossas are endangered
creatures due to habitat loss. Less than ten
percent of Madagascar’s original, intact forest
cover, the fossa’s only home, remains today. S
>
3

4 ••• HOOFSTORIE
> TEKS: PROF JAMES BLIGNAUT
KLIMAATSVERANDERING
Terwyl die fundamentele redes vir klimaats ver an dering
’n onderwerp is waaroor maklik gedebatteer kan
word, kan die werklikheid daarvan nie geïgnoreer
word nie. Terwyl die globale temperatuur oor die
afgelope 100 jaar verhoog het, is die koers van
verhoging oor die afgelope 50 jaar baie vinniger.
>
Somer kom later
– wat nou?
Bron: IPCC Vierde Evalueringsverslag, 2010. Werkgroep I: Tegniese Opsomming
Figuur 1: Globale gemiddelde temperatuur (in °C) en
die verskil tussen die gemiddelde jaarlikse temperatuur
en die gemiddeld van die tydperk 1960 - 1990.
’N SEISOENSVERSKUIWING KAN
VEROORSAAK DAT PRODUSENTE
METTERTYD HUL PLANTDATUMS
GAAN MOET AANSKUIF OM BY DIE
KLIMAATSVERANDERING AAN TE
PAS. HIERDIE IS SLEGS EEN VAN DIE
MENIGTE UITWERKINGS WAT HIERDIE
VERANDERING IN TEMPERATURE
EN REËNVAL REGOOR SUID-AFRIKA
OP DIE LANDBOUSEKTOR KAN HÊ.
OESVERSEKERAARS SAL DIT IN AG
MOET NEEM.
Klimaatsverandering is nie bloot die verandering
in die gemiddelde temperatuur nie, alhoewel
dit dalk deel hiervan kan wees. Meer spesifiek,
gaan klimaatsverandering oor verhoogde variasie
in klimaatsverskynsels, soos temperatuur en
reënval. Sulke variasie is gereeld verberg wanneer
gemiddeldes beskou word. Dit is belangriker om
aspekte soos die frekwensie en intensiteit van
uiterste gebeure (byvoorbeeld vloede en droogtes) te
beskou asook veranderinge in daaglikse maksimum
en minimum temperature en veranderinge in
maandelikse hitte-eenhede.
Die veranderinge in die daaglikse maksimum
en minimum temperature van Bethlehem in die
Oos-Vrystaat kan as ’n uitstekende voorbeeld
gebruik word. Dit word hieronder in Tabelle 1 en 2
aangespreek. Tabel 1 dui op die aantal kere wat die
daaglikse maksimum bo 28ºC was in ’n spesifieke
maand. Tabel 2, aan die ander kant, dui op die
aantal kere wat die daaglikse minimum temperatuur
onder 2ºC was. Dit word gedoen vir die periodes
1980 - 1984, 2006 - 2010, 1980 - 1989 en
2001 - 2010, naamlik die eerste en laaste 5 en 10
jaar onderskeidelik.
Terwyl die totale aantal kere wat die daaglikse
maksimum 28ºC oorskry het vir die eerste en die
www.senwes.co.za • April 2012

“Meer spesifiek, gaan
klimaatsverandering oor
verhoogde variasie in
klimaatsverskynsels, soos
temperatuur en reënval.”
laaste 5 jaar albei 206 was, het ’n merkwaardige
verandering plaasgevind. Aangesien dit vir die vorige
5 jaar die daaglikse maksimum van 28ºC oorskry
het, 64 keer in Januarie, 46 in Februarie en 31
in April, was die ooreenstemmende getalle vir die
laaste 5 jaar slegs 40, 27 en 14.
Dit dui op ’n aansienlike vermindering in die
hittepieke oor hierdie maande. Aan die ander kant
het die daaglikse maksimum vir die tydperk vanaf
1980 tot 1984, slegs agt keer 28ºC oorskry. Die
nommers is egter vir die laaste tydperk 17, 33,
25 en 50 – wat dui op ’n aansienlike toename in
hittepieke. ’n Soortgelyke tendens kan waargeneem
word met die vergelyking van die eerste en die
laaste tien jaar. Terwyl die totale getal van die
gebeure vergelykbaar is, is daar ’n merkwaardige
verandering in die somerseisoen, met die vroeër
gedeelte (September - Desember) wat baie meer
hittepieke in die afgelope jaar gehad het en die
laaste deel van die seisoen, wat minder gehad het.
’n Soortgelyke verskuiwing kan waargeneem
word by die oorweging van die hoeveelheid koue
dae (Tabel 2). Die aantal kere wat die daaglikse
minimum onder 2ºC was in April – Julie was in
die laaste tydperk heelwat meer as in die eerste
periode.
DIE IMPLIKASIES
Hierdie seisoensverskuiwing het ’n impak op
TABEL 1: BETHLEHEM LUGHAWE WEERSTASIE: 1980 - 2010.
AANTAL KERE WAT DIE DAAGLIKSE MAKSIMUM BO 28 GRADE WAS.
TABEL 2: BETHLEHEM LUGHAWE WEERSTASIE: 1980 - 2010.
AANTAL KERE WAT DIE DAAGLIKSE MINIMUM ONDER -2-GRADE WAS.
April Mei Junie Julie Aug Sep Totaal
1980 - 1984 0 4 36 51 20 3 114
2006 -2010 2 14 53 59 18 2 148
1980 - 1989 0 9 88 134 41 5 277
2001 - 2010 2 19 89 111 25 3 249
Bron: Eie analise gebaseer op data wat goedgunstiglik deur WeatherSA voorsien is.
April 2012 • www.senwes.co.za
HOOFSTORIE •••
Jan Feb Maart April Sep Okt Nov Des Totaal
1980 - 1984 64 46 31 2 8 7 18 30 206
2006 - 2010 40 27 14 0 17 33 25 50 206
1980 - 1989 129 73 41 6 13 22 40 61 385
2001 - 2010 83 50 19 0 26 66 64 92 400
Bron: Eie analise gebaseer op data wat goedgunstiglik deur WeatherSA voorsien is.
vervolg op bladsy 6
>
5

6 ••• HOOFSTORIE
Somer kom later
– wat nou?
vervolg van bladsy 5
die bestuiwing- en voortplantingseisoen, en
dus die plant- en oesseisoene. Dit bring ook ’n
groter moontlikheid van uiterste gebeurtenisse
(droogtes, oorstromings, aantal rypdae, hittegolwe
ensovoorts) teweeg en die verhoogvariasie/
seisoenaliteit veroorsaak ernstige bestuur- en
besluitnemingsuitdagings. Nog ’n uitdaging is dat
die verspreiding en intensiteit van peste en siektes
minder voorspelbaar word.
Een van die meer direkte implikasies van
die onlangse veranderinge in weerpatrone vir
die produsent, is die verandering van plant- en
oesdatums. Hierdie is ’n belangrike besprekingspunt
omdat daar, vanuit ’n versekeringsoogpunt
vasgestelde afsnydatums is waarteen ’n produsent
moet plant. As die produsent wel besluit om later
Wat sê Santam Agri?
> TEKS: JOHAN VAN DEN BERG,
BESTUURDER: GESPESIALISEERDE
OESVERSEKERING, SANTAM AGRI
Die versekeringsbedryf in Suid-
Afrika het die beste versekeringsresultate in die
geskiedenis ervaar tussen 2002 en 2009. Daar was
een droogte in hierdie tyd, maar ander skades was
baie beperk.
Die versekeringsbedryf bereken sy risiko op
bewese resultate. In die afgelope dekade het
versekeringstariewe gedaal as gevolg van gunstige
toestande. In die afgelope twee seisoene het die
frekwensie van haelskades weer toegeneem ná
sewe jaar van uiters en ongekende lae skades.
Neem ook die voorbeeld dat die Suid-Afrikaanse
mielie-oes se gemiddelde opbrengs verdriedubbel
het in die afgelope twee tot drie dekades. Goeie
>
“Terwyl die globale temperatuur oor die afgelope
100 jaar verhoog het, is die koers van verhoging
oor die afgelope 50 jaar baie vinniger.”
te plant, om by die klimaatsverandering aan te
pas, kan dit groot implikasies inhou. Alternatiewelik
sal die versekeringsbedryf die afsnydatums moet
heroorweeg.
ADVIES
Een van die beste maniere om by die veranderinge
in die weerstoestande aan te pas is om jou
grondbestuurstelsel te verbeter. Uiteindelik is dit
die grond wat die medium is waarin die plant groei,
hoe beter dit versorg is, hoe beter is die opbrengs.
Daar is ’n reeks bewaringsboerderytegnieke
wat beskikbaar is, soos lae bewerking en inveld
reënwater oestegnieke; die toepassing
van biologiese boerderytegnieke wat die aantal
mikro-organismes in die grond verhoog; en die
opneembaarheid van minerale verbeter. S
>>
Prof James Blignaut is betrokke by die Departement van
Ekonomie aan die Universiteit van Pretoria. Hy het al baie
navorsing oor die ekonomie van energie en klimaatsverandering
gedoen en was ook die gasspreker by die LNR-
Kleingraaninstituut Boeredag op 17 November verlede jaar,
op Bethlehem. Kontak hom by 084 720 4127 of jnblignaut@
gmail.com.
bestuurspraktyke, beter kultivars ensovoorts, het ’n
groot rol gespeel.
’n Verdere faktor is die rol wat die ENSOverskynsel
(El Niño/La Niña speel). Tydens La
Niña-jare neig seisoene om laat te wees en tydens
El Niño-seisoene, weer om vroeg te wees. In die
laaste dekade het ons baie meer La Niña- as El
Niño-verskynsels ervaar. Seisoene sal dus neig
om later te wees as die gemiddeld van die laaste
dekade geneem word. Tydens die El Niño-seisoen
van 2006/2007 het die seisoen weer baie vroeg
geeindig toe ryp alreeds in die middel van Maart
voorgekom het.
Indien daar meer onsekerheid is, is die
enigste manier vir die produsent om risiko te
verminder wel om sy grond beter te bestuur. Goeie
bewerkingspraktyke vorm die kern van risikobestuur
in ’n onseker produksieomgewing. S
www.senwes.co.za • April 2012

8 ••• KOLLIG OP DEON OOSTHUIZEN
>
Volgens Deon is die voordele van
besproeiing dat jou inkomste
meer verseker is, dat dit die risiko
verminder, ’n mens hoë-inkomste
gewasse kan plant en dat dit ’n
hoër inkomste en opbrengste
verseker.
www.senwes.co.za • April 2012
RYSMIERBULT
RYYSMI

TEKS: ELMARIE SCHOEMAN
> FOTO’S: WAYNE VILJOEN
April 2012 • www.senwes.co.za
KOLLIG OP DEON OOSTHUIZEN •••
D eeglik en ingestel
op detail
– Deon se resep vir sukses
“DEESDAE IS ‘N BOERDERY ‘N
BESIGHEID WAAR JY SAKEBEGINSELS
MOET TOEPAS EN ‘N WETENSKAPLIKE
BENADERING KAN VOLG. ‘N
SUKSESVOLLE PRODUSENT MOET KAN
TRED HOU MET DIE NODIGE EISE VAN
DIE TYD WAARIN ONS IS. DIT IS NIE
MEER GENOEG OM NET LIEF TE WEES
VIR JOU BOERDERY NIE.” SO GESELS
DEON OOSTHUIZEN, PRODUSENT
EN SAKEMAN VAN FORMAAT VAN
OOSTHUIZEN BOERDERY IN DIE
RYSMIERBULT-OMGEWING IN DIE
VENTERSDORP DISTRIK.
Met die intrapslag kom ek dadelik
agter dat hierdie nie sommer “net nog ’n produsent”
is nie, maar een wat sy planne deeglik deurdink voor
hy ’n besluit maak. Alles is netjies op hulle plek en
elke vertakking van die boerdery werk soos ’n goed
geoliede masjien om op die ou einde ’n suksesvolle
besigheid te vorm.
Deon het grootgeword op ’n plaas in die omgewing.
Sy pa het in die 1960’s op die plaas begin
boer waar Deon ook deeltyds betrokke was en van
universiteitsdae af die boeke gedoen het. Na skool
het Deon aan die Noordwes-Universiteit gestudeer
waar hy sy BCom-graad verwerf het. Daarna het hy
by Sanlam, waar hy ’n beurs gehad het, in Kaapstad
begin werk en vandaar het hy by die Krygkor-groep
aangesluit. Hierna het hy verder studeer vir ’n
meestersgraad in Personeelbestuur. Volgens Deon
het sy loopbaan buite die landbou in algemene
bestuurswese, finansiële asook personeelbestuur,
hom al baie handig te pas gekom.
Na sy pa in 1985 oorlede is, het Deon plaas toe
gekom waar hy in 1986 voltyds begin boer het as
deel van ’n familieboerdery. “My pa het die boerdery
begin en my broer Piet het later by hom aangesluit.
Toe ek plaas toe kom, het ek en my broer die boerdery
saam bedryf – hy het sy grond gehad en ek
myne, maar die operasionele deel het ons saam
gedoen.”
Die familie het vir ongeveer 40 jaar ’n melkery
bedryf wat hulle in 2002 verkoop het en omgeskakel
het na ’n kommersiële beeskudde en voerkraal.
Piet het in 2010 uit die boerdery getree. Sy
seun Gideon wat hoofsaaklik die beesboerdery- en
voerkraalafdelings bestuur en Deon se vrou Christa,
wat die administrasie van die boerdery behartig,
vorm saam met Deon en die ander personeel ’n
gedugte span wat die boerdery georganiseerd laat
funksioneer.
BESPROEIING
Deon se boerdery bestaan uit ’n saaivertakking
(60%) – beide droëland en onder besproeiing, en
’n veevertakking (40%). Onder besproeiing (490
ha) plant Deon elke jaar ongeveer 65 ha aartappels
wat hy onder kontrak aan McCain Foods lewer,
120 ha saadmielies wat hy aan Monsanto verskaf,
kommersiële mielies, ertjies en aangeplante weiding
(hawer, kikoejoe en ’n langswenk-klawermengsel).
Volgens Deon kry hulle voldoende water uit die
Mooirivierskema en hulle is geseën met sterk boorgate.
Sy pa het in 1984 die eerste spilpunt in die
omgewing opgerig. “Hy het geglo: As jy water het,
het jy absoluut ’n toekoms.” Volgens Deon is die
vervolg op bladsy 10
>
9

10
••• KOLLIG OP DEON OOSTHUIZEN
Deeglik ingestel op detail
vervolg van bladsy 9
voordele van besproeiing dat die inkomste meer
verseker is, dat dit die risiko verminder, jy hoëinkom
ste gewasse kan plant en dat dit hoër
inkomste en opbrengste verseker.
Saadmielies en aartappels is vir Deon hoë-risiko/
hoë-inkomste gewasse wat baie arbeidsintensief
is. “Aanvanklik het ons met die saadmielies alles
met die hand gedoen. Die proses is intussen
gemeganiseer, wat meebring dat 60% - 80% van die
ontpluiming tans met behulp van masjiene gedoen
word.
DROËLAND
Deon produseer ook droëlandmielies wat meestal in
die die voerkraal aangewend word en dan het hulle
ook 800 ha aangeplante Smutsvinger waarop ultradrukbeweiding
toegepas word.
BEESBOERDERY EN VOERKRAAL
Die veevertakking bestaan uit ongeveer 2 000 aan-
>
alles onder Gideon se bekwame hand. Hulle het
ook sowat 800 skape wat deur Christa bestuur
word. Volgens Deon maak die beesboerdery
die bedryf geïntegreerd en gediversifiseerd. Een
bedryfsvertakking vul die ander aan.
AANHOUER WEN
As daar een ding is wat Deon al geleer het, is dit
om nie moed op te gee as dinge sleg gaan nie.
“Volgende jaar lyk dit weer beter,” sê hy.
Twee jaar gelede het die boerdery ’n baie
moeilike jaar beleef. Die feit dat hulle baie minder
aartappels geplant het, minder kontrakte vir
saadmielies gekry het en die lae mieliepryse het
alles bygedra daartoe dat die totale omset relatief
laag was. Omdat sy beplanning reg was en hy
die omstandighede kon voorsien, het Deon die
nodige aanpassings gemaak en kon hulle deur die
moeilike tyd kom. “As jy nie gesonde finansiële
en kontantbestuur toepas nie, kan dit jou inhaal.
teel koeie en ook ’n aantal beeste by die voerkraal, vervolg op bladsy 12
“Jy moet in moeilike tye steeds ’n suksesvolle boerdery kan bedryf –
as jy nie jou lyn in die water het nie gaan jy nie die vis vang nie.”
Deon en Christa
Oosthuizen.
www.senwes.co.za • April 2012

100 jaar van gedeelde drome ...
Om te boer is nie ’n piekniek nie, maar met harde werk en die toegewydheid en ondersteuning van Monsanto en DEKALB ® ,
weet jy dat jy jaar na jaar sukses sal behaal ... soos jou pa en jou oupa ...
DEKALB ® is vanjaar reeds 100 jaar nou verweefd met die boer. Hierdie mylpaal wil ons vanjaar op verskillende maniere
saam met jou, die Suid-Afrikaanse boer, vier. Ons gaan dit onder andere doen deur terug te gee aan ons gemeenskappe.
Daarom samel ons vanjaar op grootskaal komberse in vir die minderbevoorregtes en hoop ons om so ’n verskil te maak ...
want, ons gee om!
As jy belang stel om saam met ons om te gee, kontak gerus jou naaste DEKALB ® verteenwoordiger of makelaar.
DEKALB ® – Dis mos mielies!
Monsanto tel: 011 790-8200 | www.monsanto.co.za
Kliënte is welkom om ons kliëntedienslyn te skakel by 011 790-8201 of stuur ’n e-pos aan: customercare.sa@monsanto.com.
uppe marketing A06573/SS
®

12 ••• KOLLIG OP DEON OOSTHUIZEN
Deeglik ingestel op detail
vervolg van bladsy 10
Die beesboerdery verleen ook stabiliteit aan die
boerdery; waar die ander hoë-risiko vertakkings se
prestasie wissel. Jy moet in moeilike tye steeds ’n
suksesvolle boerdery kan bedryf – as jy nie jou lyn in
die water het nie, gaan jy nie die visse vang nie, het
Deon aan Senwes Scenario gesê.
Volgens hom is hierdie jaar ook tot dusver ’n baie
>> SO TERLOOPS...
• Deon is getroud met Christa en hulle het
een seun, drie dogters en twee kleinkinders.
• As gesin hou hulle van die buitelewe, bosvakansies
in Botswana, skubaduik en jag.
• Herfs is vir Deon die mooiste tyd van die
jaar.
• Gunsteling dis – braaivleis.
• Gunsteling poeding – Malvapoeding.
• Wat inspireer jou?
Elke oggend as ek by my lessenaar koffie
drink en stiltetyd hou en ek sien die son
opkom en hoor die voëltjies sing, dan sien
ek kans vir die dag.
>
Deon en Gideon Oosthuizen.
Gideon is verantwoordelik vir
die beesvertakking in
die boerdery.
moeilike jaar. “Ons het eers laat reën gekry. Tot en
met die einde van Februarie het ons nog nie 300
mm reën gehad nie, wat omtrent die helfte van ons
normale reënval is. Dit het ’n baie groot impak op
ons weiding gehad. Wat die droëlandmielies betref
het ons laat geplant en sekere gedeeltes het redelik
skade gekry, wat veroorsaak dat ons ’n gemiddelde
oes verwag. “
Die gewasse onder besproeiing se resultate
is bogemiddeld. “As jy weer te veel reën kry, kom
siektes meer algemeen voor. Ons saadmielies is
besonder mooi vanjaar. Aan die veevertakkingkant
het dit uitstekend gegaan danksy die gunstige
vleispryse.”
BOERDERYPRAKTYKE
Deon pas ’n wisselboustelsel toe en is ingestel
op optimale benutting, veral met die gewasse
onder besproeiing. Hulle werk in ’n siklus met die
aartappels, waar hy eers na vyf jaar terugkom na
dieselfde land en van tyd tot tyd ook suikerboontjies
plant. Hy het ook vanjaar ’n stuk hawer geplant
waar hy die groenmielies afgesny het, bloot om die
grondstatus te verbeter.
Deon is ’n voorstander van presisieboerdery en
www.senwes.co.za • April 2012

KOLLIG OP
'
•••
“Om nuwe tegnologie in jou
boerdery te inkorporeer, is
belangrik – net soos ’n
selfoon het ’n GPS ook
onontbeerlik geword.”
April 2012 • www.senwes.co.za
13
Die beesboerdery vul die ander vertakkings aan en
verleen ook stabiliteit aan die boerdery waar die
ander hoë-risiko vertakkings se prestasie wissel.
maak van tegnologie gebruik om sy grondstatus
te bepaal. “Veral met gewasse soos aartappels
en saadmielies – omdat dit ’n hoë-inkomste,
hoë-risiko gewas is, moet jy dit presies bestuur.”
In Deon se boerdery word daar elke jaar
grondontledings per gewas gedoen sodat hy
verseker is hy plant met die regte mengsels. Vir
die mielies strooi hulle ureum, die goedkoopste
stikstofbron en met behulp van spilpunte kry die
gewasse ook vloeibare toedienings. “Om nuwe
tegnologie in jou boerdery te inkorporeer, is
belangrik – net soos ’n selfoon het ’n GPS ook
onontbeerlik geword.”
BEPLANNING
Daar is vyf faktore wat Deon altyd in ag neem
voor hy ’n produksiebesluit neem, naamlik
winsgewendheid, stabiliteit, hoe dit in die
bestuursopset inpas, voldoende aanvoeling en
kundigheid van die produsent se kant af en die
regte ondersteuningsdienste.
“Dit is noodsaaklik dat jou plantestand,
onkruidbeheer en insekbeheer goed is.”
vervolg op bladsy 15
>

Deeglik ingestel op detail
vervolg van bladsy 13
“My mentors is
my strategiese
vennote maar
uiteindelik
moet ek dit self
integreer.”
Jou bestuurspraktyke soos finansiële bestuur,
kontantvloei en personeelbestuur moet volgens
Deon agtermekaar wees. “My motto is: dit wat jy
kan bestuur, moet jy so goed as moontlik bestuur
sodat dit nie aan eksterne risikofaktore blootgestel
word nie. Ek is baie ingestel op detail.”
Vir Deon is dit kritiek belangrik om lank
voor die tyd te weet wat jy waar gaan plant.
Gewasbeplanning verlig volgens hom bestuur en
trekkerbehoefte, veral deur sekere gewasse vroeër
as ander te plant. “ Van my somergewasse, soos
groenmielies, begin ek reeds in die omgewing van
25 Augustus plant, sodat ek isolasie kan hê vir
my saadmielies. Ek maak van twee tipes isolasie
gebruik, naamlik tyd-isolasie en afstand-isolasie
en dit maak die beplanning in my boerdery baie
belangrik.”
MAAK JOU OOP VIR RAAD
“Dit is vir my belangrik om goeie verhoudings
met my strategiese vennote te hê – die persoon
wat my kunsmis en grondontledings hanteer, is
ook ’n konsultant in daardie aspek. Ek maak ook
addisioneel van konsultante, soos Nvirocrop,
gebruik, veral met die aartappels, waar hulle
dwarsdeur die seisoen blaarmonsters neem en
aanvullings doen waar daar tekorte is.”
“Ek kan nie een enkele mentor uitlig nie – vandat
ek die landbou betree het, het ek dikwels gebruik
April 2012 • www.senwes.co.za
KOLLIG OP DEON OOSTHUIZEN •••
gemaak van die kundige advies en hulp wat daar
is, dit is deel van jou kunsmis, dit is deel van jou
Senwes, dit is deel van jou finansiering. My mentors
is my strategiese vennote, maar uiteindelik moet ek
dit self integreer.”
SENWES
Deon maak van ’n produksielening by Senwes
gebruik, hy bemark sy mielies deur Senwes en
het die eerste rondte van sy presisieboerdery deur
Senwes gedoen. Hy maak ook van Senwes se
landboukundige dienste gebruik en ondersteun
Village in terme van veemiddels en -produkte.
Uit ’n finansieringsoogpunt is dit vir Deon ideaal
om met Senwes besigheid te doen omdat hulle
volgens hom ’n langer termyn, landbougeoriënteerde
benadering het met begrip vir sy boerdery. “Dit is
hoekom Senwes nog al die jare vir my ’n belangrike
vennoot was en altyd sal wees. Ek is oor die
algemeen baie tevrede met die diens wat ek van die
winkels en van hoofkantoor ontvang.”
Hy is ’n voorstander van georganiseerde
landbou en glo dit is jou plig as produsent om
aan ten minste een organisasie te behoort – hy
is deel van Rysmierbult se boerevereniging en
ook ’n lid van Graan SA. “Jy moet kollektief aan
bedryfsorganisasies behoort anders het jy nie veel
sê nie. Dit is ook jou morele verantwoordelikheid,
sodat ander ouens nie vir jou moet ’baklei‘ nie,
maar dat jy deel is van die sisteem.”
Deon is uitgesproke oor sy wens vir landbou
in Suid-Afrika. “Dit sou ideaal wees as ’n mens
net ’n meer regverdige bedeling kon kry, van alle
kante af word jy gedruk en polities gedemotiveer.
Aan die insetkant word alles net deurgegee en
aan die uitsetkant, bemarkingsgewys, is daar
geen beskerming nie. Op die oomblik voer ’n
kitskosonderneming bevrore skyfies goedkoper in
as wat ons dit in Suid-Afrika kan produseer en daar
is geen maatreël van die regering se kant af om
dit tee te werk nie – in teenstelling met lande soos
Botswana wat, as hulle hul eie ding doen, hulle
grense toemaak.
“Ons is uitgelewer aan ’n totale vryemarksituasie
waar jy van die inset- en uitsetkant geknyp word
en eintlik geen hulp kry nie. As ons net op ’n meer
billike speelveld kon meeding sal dit vir almal
makliker wees,” het hy gesê. S
>>
Elmarie Schoeman is die Redakteur van Senwes Scenario.
Skakel haar by (018) 468-2716 vir meer inligting of stuur ’n
e-pos na elmarie@infoworks.biz.
>
15

16
••• NUUS
Floris Kotze van K2 Saad by die groente-proef besigti
ging.
K2-raadgewers help honger bekamp
“Pogings ter waarde van miljarde
dollars om honger en landelike armoede in Afrika
te beveg word in die wiele gery deur swak voorligtings
dienste en ’n gebrek aan bekostigbare raad
aan klein kommersiële produsente om meer kos
te kan produseer en deur moderne praktyke en
tegnologies gevorderde saad lyne groter voordele uit
hul besigheid te kry.”
So het Lomo van Rensburg, Besturende Direkteur
van K2 Klein Karoo Saad, op 14 Maart by ’n saadinligtingsdag
op K2 se proefplaas by Bapsfontein
aan die Oos-Rand gesê.
Van Rensburg is van mening dat om die beste
kultivarpakket saam te stel, benodig enige produsent
die beste moontlike inligting. Hierdie uitdaging
maak vandag van saadmaatskappye die moderne
landbouvoorligters van Suid-Afrika. Raadgewers
en plaasvoorligters bly van groot belang in die
produksiesiklus.
“Dit is hulle wat produsente inlig oor toepaslike
en beproefde boerderypraktyke. Dit sluit byvoorbeeld
noodsaaklike kennis in, soos wanneer wat geplant
moet word en hoe nuwe, nagevorsde tegnologie
Batefinansiering presteer
op nasionale vlak
Hierdie span van Senwes Batefinansiering het ’n uitsonderlike
prestasie behaal deur die gesogte CEO-toekenning te ontvang
vir die beste nasionale tak vir die afgelope 6 maande. Baie
geluk aan Kallie Roets en sy span wat bo geëindig het in
Wesbank se “corporate performance league” met 760 punte.
Voor van links is Adri De Noon, Pinky Mokolane en Maria
Volschenk. Agter van links is Rudolf Barnard, Hennie Swart en
Kallie Roets. S
>
Pieter de Wet (Ladybrand OVK), Fanie Meiring (K2
Senekal), Jan Cilliers (K2 Natal) en Ben van Jaarsveld
(K2 Bronkhorstspruit).
in onder meer saad- en grondbestuur gebruik kan
word,” het Van Rensburg gesê.
Volgens van Rensburg beteken Afrika se
huidige groeiende behoeftes aan plantenergie vir
mensevoeding, gemeet aan die “State of World
Population” dokument, dat die kosbehoeftes van
ontwikkelende lande teen 2050 in geheel kan
verdubbel. “Om hierdie situasie te verander, is die
nuutste tegnologie en toegang tot goeie saad en
ander insette asook die beste bestuurspraktyke vir
groot kommersiële produsente en klein kommersiële
produsente van kritieke belang.”
Hy sê dat K2 se mentorskapprogram vir
klein kommersiële produsente, deur ’n nethuiskweekprogram
met die beste genetika vir markte
onder strestoestande, ’n sleutel is tot die potensiaal
van kleiner kommersiële produsente se stryd teen
hongersnood en voedselonsekerheid. Van Rensburg
het ook die oprigting van ’n nuwe opleidingsentrum
en ’n kantoorgebou op die Bapsfonteinplaas
aangekondig en die bywoners was die
geleentheid gegun om die mielies-, groente- en
weidingproefplase te besigtig. S
www.senwes.co.za • April 2012

Extravaganza verbeter by die jaar
DIE PANNAR SAAD 2012 EXTRAVA-
GANZA, KOMPLEET MET ’N NUWE
FORMAAT EN INHOUD, HET VANJAAR
OP 22 EN 23 FEBRUARIE IN
KLERKSDORP PLAASGEVIND EN IS
UITSTEKEND BYGEWOON DEUR DIE
PRODUSENTE VAN DIE STREEK.
> TEKS: ELMARIE SCHOEMAN
Besoekers het hier die geleent heid
gehad om self te besluit watter toere hulle wil by -
woon, afhangende van hul huidige oesinsamelingsprogram
of moontlike nuwe basters.
Daar was ’n hooftoer in onderskeie tydgleuwe wat
op mielies, sojabone en die toepaslike agronomiese
produkte in die verskillende areas gefokus het.
Daarna is opsionele toere gehou wat sonneblom,
graansorghum en droëbone (insluitende ’n demonstrasie
van nuwe variëteite wat vir die doel van
kombinasie-oeste in smal rye geplant word,)
ingesluit het.
Die Panacea omvattende plantgesondheids inisiatief
is ook by die verskillende Pannar Saad 2012
Extravaganzas bekend gestel. Panacea was die
Griekse godin van genesing en hierdie inisiatiewe
Mnr Monwabisi Fandeso is op 7 Maart 2012 aangestel
as onafhanklike nie-uitvoerende Direkteur op
die direksie van Senwes Beperk.
Hy het ’n BSc(Hons)-graad in Meganiese Ingenieurswese
behaal aan Cardiff Wales in Engeland in
1981 en ’n MBA-graad aan die Wharton Besigheidskool
van die Universiteit van Pennsylvania in 1986.
Monwabisi het sy loopbaan as ingenieur by Anglo
American/De Beers begin, waarna hy by verskeie
nasionale en internasionale maatskappye gewerk
het as onder andere Produkbestuurder, Strategiese
Beplanningsbestuurder, Produksiebestuurder en
Groep Bedryfsbestuurder.
Hy was die Hoof Bedryfsbestuurder van New Age
Beverages in Johannesburg en was lank betrokke
April 2012 • www.senwes.co.za
NUUS •••
Corné van der
Westhuizen
gee ’n
lesing oor
witmielies
in die
westelike
gebied.
Mike de Vos (Yamaha) en Marius en Tina Grundlingh
(Mareetsane).
sluit die saad, advies en produkte wat waarde tot
Pannar se saad toevoeg, in. S
S enwes heet m nr F andeso welkom
as Operasionele Direkteur by die brouery-reus, die
Suid-Afrikaanse Brouery (SAB). Hy het ook gedien
as Besturende Direkteur en Hoof Uitvoerende
Beampte van die Landbank nadat
hy deur die minister aldaar
gesekondeer is vanaf 2001 tot
2004.
Mnr Monwabisi was ook
die Voorsitter van Shell SA
en die Hoof Uitvoerende
Beampte van Thebe Investment
Cor poration, waar hy
diens gedoen het tot 2011.
In sy vrye tyd is hy ’n passievolle
vlieënier en fotograaf. Monwabisi Fandeso
S
>
17

18
••• NUUS
Geskiedkundige oomblik vir Senwes en NWK
SENWES VAN KLERKSDORP EN NWK
VAN LICHTENBURG, BEIDE SUKSES -
VOLLE MAATSKAPPYE IN DIE LAND-
BOUSEKTOR VIR MEER AS 100 JAAR,
HET OP 2 APRIL 2012 ’N OOREEN-
KOMS AANGEKONDIG WAARVOLGENS
NWK SE VERSEKERINGSBESIGHEID EN
SENWES SE VERSEKERINGBESIGHEID,
BEKEND AS UNIVISION FINANCIAL
SERVICES, SAAMGEVOEG WORD.
Hierdie transaksie is in lyn
met beide partye se strategieë om te groei en om
terselfdertyd in ’n uiters mededingende globale
besigheidsomgewing optimaal besigheid te bedryf.
Die transaksie is so gestruktureer dat Senwes
en
NWK gelyke aandeelhouding in die
ggesamentlike
besigheid sal hê.
“Die versekeringsbesigheid lewer
finansiële advies en dienste aan veral
Daan Hugo, wat aangestel is as
BBesturende
Direkteur van Senwes en
NWK NW
se nuwe versekeringsbesigheid.
S ó vorder prospekteerregte op V iljoenskroon
Senwes Scenario het in Desember
2010 berig (“Graanproduksie sak in wegspringblokke
teen myn van steenkool”) oor die kennis gewings vir
prospektering wat sommige produsente in die Viljoenskroon-distrik,
een van die hoogs produserende
graangebiede in die land, ontvang het.
“Die Departement van Mynwese (voorheen van
Minerale en Energie) het prospekteerregte aan White
River Exploration, een van die prospekteeraansoekers,
toegeken, maar dit is blykbaar nie vir steenkool
toegeken nie,” het Dawid Senekal (Direkteur: Botha
en Senekal Ing.) gesê. Volgens hom gaan die
produsente appelleer teen dié prospekteerregte.
Intussen het ’n ander maatskappy genaamd
Ngululu Recources Pty (Ltd), aansoek gedoen vir
steenkoolprospekteerregte op vyf plase langs die
Renosterrivier in die Vrystaat. “Dié maatskappy
>
landbouprodusente en dit maak kommersieel sin
om voordele van skaal tussen ons te bewerkstellig,”
het Danie Marais, die Besturende Direkteur van
NWK, gesê. Voorts, omdat die twee besighede
beide korttermyn-, langtermyn- en oesversekering
bemark en hanteer en met groot mededingers in
die finansiële sektor kompeteer, kan wesentlike
sinergie en besparings tot voordeel van alle
belanghebbendes bewerkstellig word.
“Alhoewel die versekeringsbesigheid ’n kleiner
rolspeler in ons besigheid is, is dit ’n onmisbare
en kritiese deel van beide ’n landbouprodusent se
portefeulje en risikobestuur, asook dié van sy finan -
sierder en ons voorsien om deur hierdie same smel -
ting die klantebasis met meer mededingende
en innoverende produkaanbiedings en premies
te diens,” het Francois Strydom, die Besturende
Direkteur van Senwes, bygevoeg.
Die transaksie sal binnekort geïmplementeer
word aangesien dit nie onderhewig is aan regulatoriese
goedkeurings nie. Die partye het voorts
aangekondig dat Daan Hugo uit die NWK stal
aangestel is as Besturende Direkteur van die
gesamentlike versekeringsbesigheid. S
>>
Dié inligting is verkry vanuit ’n persverklaring wat in April
deur Senwes en NWK uitgereik is.
volg die regte prosesse om vir
steenkool te prospekteer,” het
Senekal gesê. Volgens Senekal het hulle reeds
’n omgewingsimpakstudie ingehandig.
Agri SA het in sameweking met sy regsadviseurs,
riglyndokumente ontwikkel wat grondeienaars
bystaan ten opsigte van die vereistes wat nagekom
moet word vir die verkryging van prospekteer- en
mynregte van die houers van mineraleregte.
’n Dokument wat die eis om vergoeding ingevolge
die Wet op Mineraal- en Petroleumhulpbron ontwik
keling uiteensit, is ook ontwikkel. Dié twee
dokumente en ander regsdokumente is by Agri SA
se affiliasies, naamlik Agri NW, Vrystaat Landbou
asook bedryfsorganisasies, beskikbaar gestel.
Hou die Scenario dop vir vordering in die
prospekteringsake in die Viljoenskroon-distrik. S
www.senwes.co.za • April 2012

SA kuilvoer
vergelyk met die
beste in Duitsland
OM OPTIMUM KWALITEIT BY KUILVOER
TE VERSEKER – DIE SLEUTEL TOT
DIE SUKSESVOLLE VOEDING VAN
MELKKOEIE EN VOERKRAALDIERE – IS
DIE MAAK VAN KUILVOER VANDAG
’N WETENSKAP WAT KENNIS VAN
BASIESE BESTUURSDISSIPLINES
VEREIS OM VOERKOSTE TE KAN
BESNOEI. “VOERKOSTE IS DIE
BELANGRIKSTE DEEL VAN DIE TOTALE
KOSTE,” SÊ DR HORST AUERBACH,
TEGNIESE DIREKTEUR: ADDCON
EUROPA, GMBH.
Auerbach was gasspreker op
’n Addcon Afrika kuilvoer-boeredag op Lichtenburg,
wat in samewerking met die Melk Produseerders
Organisasie (MPO) aangebied is en het gesê die
wetenskap van kuilvoermaak hang grootliks af van
die gebruik van kuilvoer-bymiddels en belangriker,
die regte keuse van bymiddels om optimum kwaliteit
en nutriënte-waarde koste-effektief in die voer te
verkry.
Hy sê dat die kwaliteit kuilvoer wat Suid-
Afrikaanse produsente maak, is net so goed as die
beste wat in Duitsland geproduseer word.
“Giste en swamme is die belangrikste uitdagings
wat kwaliteit beïnvloed. Die grondslag vir die maak
van winsgewende kuilvoer is om by bekende
bestuurspraktyke vir kuilvoerproduksie te hou.
Sekere onbeheerbare faktore maak die strategiese
gebruik van bymiddels by kuilvoer ’n integrale
deel van kuilvoerbestuur om aërobiese stabiliteit,
nutriënte-waarde en winsgewendheid te verbeter,”
meen Auerbach.
Hy beklemtoon ook dat die gebruik van
homofermentatiewe inokulering nie aanbeveel word
in mieliekuilvoer om die aërobiese stabiliteit te
verbeter nie. Dié entstowwe verkort voerlewe in die
kuil, wat die kuilvoer kwesbaar vir verswakking maak
NUUS •••
Dr Horst Auerbach (regs) Tegniese Direkteur van Addcon,
Duitsland, ruik aan kuilvoer tydens die kuilvoerboeredag-demonstrasies
op die plaas Doornhoek,
Lichtenburg. Hy was die gasspreker by die boeredag.
Links is Marcu van Rensburg, van die plaas Winter
Storm (Lichtenburg), wat die demonstrasies met sy
nuwe Claas Jaguar kuilvoerkerwer aangebied het. Dié
kerwer kerf 100 ton/uur. Marcu is een van Suid-Afrika
se grootste kuilvoerprodusente. Hy produseer jaarliks
40 000 ton wat hy tot so ver as Vryburg bemark.
wanneer dit vir voer oopgemaak word.
Auerbach wys daarop dat die kwaliteitstempel
vir verbeterde aërobiese stabiliteit volgens die
riglyne van die Duitse Landbou-organisasie vir
die toets van kuilvoer-byvoegings, nie toegeken is
aan enige homofermentatiewe inokulum nie. Die
heterofermenteerder, Kofasil S, het egter hierdie
hoogaangeskrewe stempel ontvang.
’n Voorvereiste vir die preservering van kwaliteit
kuilvoer, is die gebruik van hoë-kwaliteit bedekking
met ’n minimum dikte van 150 mikron, verkieslik
wit van kleur, sodat die hitte van die son weerkaats
word; swart bedekking absorbeer hitte. Daar
moet ook seker gemaak word dat die seile UVgestabiliseer
is om die Suid-Afrikaanse son te kan
hanteer. S
Die artikel is aangepas vanuit ’n persverklaring wat in Maart
2012 deur Addcon Afrika uitgereik is. Vir meer inligting,
skakel Dawid Fourie by 082 651 9024.
April 2012 • www.senwes.co.za
>
>>
>> KORINGAANSOEKE SLUIT IN JUNIE
In die lig van die hoofstorie (Produsente in hul noppies
met nuwe koringkultivars) in die vorige uitgawe van
Senwes Scenario – onthou dat koringaansoeke
by Senwes in Junie 2012 sluit.
19

20 ••• NUUS
Spinners
boul hul
pad oop na
oorwinning
> TEKS: ANSONÉ VENTER
Op Sondag, 18 Maart 2012, het
die Senwes Spinners as wenners uit die Noordwes
Premier Ligatoernooi (NPL) getree.
Noordwes Krieket se tweede Sedgars 20/20
NPL-toernooi, aangebied op Senwes Park, het
op 15 Maart in Potchefstroom afgeskop. Die vier
spanne (Oranje Toyota Klerksdorp, Senwes Spinners,
4Sure Phantoms en Liquorland Giants) het op ’n
rondomtaliebasis deelgeneem.
Met die ondervinding van spelers, soos Nantie
Die Senwes Spinners. Van voor: Andries Ellis, Wimpie Viljoen en Nantie Hayward.
Agter: David Jacobs, Divan Beytel, Jimmy Kgamadi, Rassie van Dussen, Driaan
Steyn, Kyllin Vardan, Juan le Roux, Morné Steyn en Wilco Jonker.
Hayward, Jimmy Kgamadi, Jean le Roux, Driaan
Steyn en ander, kon die Senwes Spinners nie
anders as om van hul beste krieket op te lewer nie.
Onder leiding van die ervare Nantie Hayward het
die Spinners met uitstekende boulwerk ’n 24-lopie
oorwinning oor die Liquorland Giants behaal. S
>>
Ansoné Venter is ’n gereelde medewerker vir Senwes
Scenario. Vir meer inligting, kontak haar by (018) 468-2716
of stuur ’n e-pos na ansone@infoworks.biz.

Maglite ® flashlights are particularly
well-known for their reliability, which resulted in both
the Rechargeable and D Cell Maglite ® flashlights being
much sought after by military and police forces
worldwide. Word spread of these rugged, reliable
anodised aluminium flashlights and changed the
demand for portable lighting systems forever.
Maglite ® flashlights are user friendly and above
all reliable. The rugged, machined aluminium
construction of all Maglite ® flashlights are sport
anodised inside and out for improved corrosion resistance.
O-rings located on the lens, barrel and tail
cap, ensure water resistance. Maglite ® have made
sure that even in less than perfect conditions, their
flashlights can be used without concern.
Incandescent and halogen flashlights are still
supplied by Maglite ® – all of
which carry a real and
true ten year warranty.
Spares for all of the
flashlights that have
been produced are
also readily available.
In 2011, LiteOptec
(Pty) Ltd, the official
distributor for Maglite ® in
South Africa, had the pleasure
of repairing a Maglite ®
Rechargeable Flashlight System which had been
presented as a gift to a gentleman in 1984. There
are several outdoor retail dealers that will be able to
assist with repairing your Maglite ® . Visit www.liteoptec.co.za
or www.maglite.co.za for your nearest
service centre or dealer.
Apart from the quality, service, reputation and
brand which have allowed Maglite ® to achieve its
incredible status as a world leader in the production
of flashlights, Maglite ® are now also offering performance
and economy. The Maglite ® aoge as g tsaest
– all of
® in
pleaglite
Pro and Pro+
®
Bring your
Maglite® to the
Senwes stall at Grain
SA’s NAMPO Harvest
Day and we will repair
and engrave it free of o
charge!
April 2012 • www.senwes.co.za
PROMOTIONAL ARTICLE: LITE OPTEC •••
“A work of art that works”
will be available in South Africa in the next couple of
months.
With Maglite’s ® famous style, shape, appearance
and incredible reliability for the past 25 years,
we now also have huge performance and output.
The Pro and Pro+ are supported by the renowned
quality and guaranteed back-up offered by Maglite ® .
These AA units can be run on all kinds of batteries:
alkaline; lithium and nickel metal hydride at a similar
performance in terms of lumens and run-time
(unlike almost all others) due to advanced regulation.
The intuitive two mode intelligent switch on the
Maglite ® PRO Plus is brilliant in its simplicity and
effectiveness. It is so simple to use and its amazing
that it has never been thought of before. On
low 25% power, the Maglite ® Pro + performs at an
effective 60 lumens and it will run 27 hours on just
two AA alkaline batteries. S
g t
low 2
effec
two
>
21

22 ••• LANDBOU-TEGNIEK
Só staan
pekanneutsake
DAAR IS GROOTSKAALSE OORSKA KE -
LING NA PERMANENTE GEWASSE
REGOOR DIE LAND, TEN EINDE DIE
OORLEWINGSVERMOË VAN DIE
PRODUSENT TE VERBETER.
> TEKS: JACO VERMEULEN
In hierdie tye van wisselende
produkpryse, hoofsaaklik as gevolg van die fluktuerende
wisselkoers en internasionale produkpryse,
plaas die verbouing van kontantgewasse die produsent
onder geweldige risiko. Produsente oorweeg ’n
vertakking met permanente gewasse, hoofsaaklik
om die risiko te verlaag en hul oorlewingsvermoë
te verbeter. Met hierdie artikel word daar gepoog
om meer inligting en verwysings deur te gee aan
TABEL 1: PEKANNEUTBEGROTING 2011/2012: DRUPSTELSEL.
>
potensiële produsente, rakende die inbring van
pekanneute as so ’n vertakking.
Soos alle ander gewasse, is die produksie van
pekan neute ook nie sonder risiko nie. Met die inbring
van ’n alternatiewe vertakking, word die risiko
egter versprei en kan oorlewingsvermoë verbeter
word, deurdat die produsent redelike inkomste kan
verdien oor ’n relatiewe klein oppervlakte. Daar is
egter sekere aspekte wat in gedagte gehou moet
word voor die inkorporering van so ’n vertakking.
Eerstens is dit belangrik om te weet dat dit ’n
relatief duur en langtermynprojek is. Dit is ook
’n bedryf wat baie kennis, aandag en geduld verg
en kan nie net aangeplant word en ná sewe jaar
geoes word nie. Bome moet van die begin af reg
beplan, aangeplant, hanteer en versorg word ten
einde ’n suksesvolle boord tot stand te bring. Daar
moet ook seker gemaak word dat daar voldoende
oorbruggingskapitaal vir die tydperk beskikbaar is.
1 3 5
JARE
7 9 11 13
Begrote inkomste R/ha 0 0 8 500 30 600 61 200 68 000 85 000
Gespesifiseerde koste R/ha
Vestiging 13 400 320 0 0 0 0 0
Besproeiing 13 496 1 143 11 120 4 117 5 039 5 039 5 039
Ander 2 830 2 257 3 378 4 104 4 675 4 373 4 373
Rente op bedryfskapitaal 2 973 372 1 450 822 971 941 941
Rente op opgehoopte verlies 0 4 629 6 414 7 965 3 161 0 0
Oeskoste 0 0 269 968 1 937 2 152 2 690
Totaal gespesifiseerde koste 32 699 8 721 22 631 17 976 15 783 12 505 13 043
Marge bo gespesifiseerde koste - 32 699 - 8 721 - 14 131 12 624 45 417 55 495 71 957
Kumulatiewe balans in R/ha - 32 699 - 48 977 - 69 900 - 56 634 17 932 125 629 259 665
Bogenoemde syfers is onderhewig aan sekere gemiddelde aannames van pryse en opbrengste op die
Vaalharts-besproeiingskema en sluit nie die doelgerigte snoei van bome in nie.
www.senwes.co.za • April 2012

Die Suid-Afrikaanse Pekanneut Assosiasie
(SAPPA) het die land gerieflikheidsonthalwe opge -
deel in nege streke wat elkeen sy eie verteenwoordiger
het. Almal wat belangstel om pekanneute
aan te plant, word aangeraai om voordat daar met
so ’n projek begin word, eers met sy gebied se
verteenwoordiger kontak te maak. Pekanneutbome
is wyd aangepas en sal byna enige plek groei,
maar die grootte en kwaliteit van die produk
sal baie verskil tussen die areas. Die Vaalhartsbesproeiingskema
is in die gelukkige posisie dat
hul klimaat en temperatuur baie geskik is vir die
verbouing van baie goeie kwaliteit neute. Dit is nie
verniet die grootste uitbreiding van aanplantings in
Suid-Afrika nie.
BESPROEIING
Pekanneute benodig voldoende besproeiingswater
op die regte tydstip ten einde goed te bestuif en
goeie neutvul tot gevolg te hê (ongeveer 1 200 mm
per jaar). In Vaalharts reken produsente dat hul
met ongeveer 450 mm besproeiing, tesame met
ongeveer 450 mm reën voldoende water het
om pekanneute suksesvol te kan verbou. Dit is
egter belangrik om te onthou dat Vaalharts wel ’n
permanente watertafel op ongeveer 1,2 m tot 1,6 m
diepte het. In gebiede waar daar nie ’n permanente
watertafel voorkom nie, sal produsente moet seker
maak dat hul wel voldoende besproeiingswater van
goeie kwaliteit tot hul beskikking het.
Die piek waterbehoefte per volwasse boom is
in die orde van 400 liter per boom per dag. Vir
meer besonderhede rakende die besproeiing en
besproeiingsbehoefte kan jy gerus met Chris Malan
van NETAFIM in verbinding tree by 082 785 4347.
Indien jy belangstel om jou aanplanting onder
druppers te vestig, kan jy met André van Wyk van
H2O DIRECT in verbinding tree by 079 9147 749.
BESTUIWERS
Daar is deur SAPPA ’n projek geloods waar
meer inligting rakende draers en aanvullende
bestuiwers probeer bekom is. Navorsing ingevolge
die onderwerp ontbreek in ’n mate en derhalwe
is die blomtyd en stuifmeelstortingsperiode
van verskillende kultivars die afgelope seisoen
aangeteken. Dit wil voorkom of sekere kultivars se
ontvanklikheid vir stuifmeel beter gekorreleer is met
sekere bestuiwers as met ander.
Die hoofdoel is om ’n databasis op te bou vir
toekomstige gebruik en vir boordbeplanning. Hierdie
werk is hoofsaaklik gedoen deur Johan Coetzee van
April 2012 • www.senwes.co.za
LANDBOU-TEGNIEK •••
DIE STREEKSINDELING IS AS VOLG:
SAPPA KANTOOR
Harriët Hofsink (sekretaresse) se)
Tel: 012 329 9868 • Faks: 012 329 9869
Sel: 084 403 9116 • Epos: admin@sappa.za.org
www.sappa.za.org
STREEKVOORSITTERS
Streek 1 Bertus van Zyl 082 859 0510
Streek 2 & 3 Heiko Meier 082 553 7831
017 821 0990
Streek 4 Andre van Niekerk 082 561 7128
Streek 5 Philip Antrobus 082 560 7696
Streek 6 Johan Coetzee 082 577 4981
Streek 7 Hanru Pienaar 082 555 9826
Streek 8 Gideon van Zyl 082 948 2022
NASIONALE VOORSITTER
Heiko Meier 082 553 7831
GE-KOÖPTEERDE LID
Albert Bouwmeester 083 302 2413
SAPPA in samewerking met Andries Duvenhage van
Nensis Nuts. Kontak hulle vir meer besonderhede by
082 577 4981 (Johan) of 082 948 2933 (Dries).
DVD
Daar is ook ’n DVD saamgestel wat verskeie aspekte
van pekanneutproduksie aanspreek. Die DVD kan
bekom word vanaf enige SAPPA verteenwoordiger of
vanaf die SAPPA hoofkantoor in Pretoria. S
>>
Vir meer besonderhede of verdere verwysing kan jy gerus
met enige van die SAPPA verteenwoordigers in verbinding
tree, of jy kan Jaco Vermeulen (Senior Agronoom) van
Senwes Landboudienste kontak by 082 948 2557 (sel), 053
474 9618 (kantoor) of jaco.vermeulen@senwes.co.za.
>
23

24 ••• SENWES VILLAGE
NAMPO 2012
– Beter en groter vir Senwes se klante
GRAAN SA SE NAMPO OESDAG IS OM
DIE DRAAI EN SENWES GAAN SEKER
MAAK HULLE STEEK NIE AF TEEN DIE
VORIGE JARE NIE.
By vanjaar se NAMPO, wat van
15 tot 18 Mei plaasvind, gaan Senwes ‘n groot
verskeidenheid wapens uitstal en klante sal die
wapens kan optel en hanteer. Ammunisie en kruit
sal ook beskikbaar wees.
Jagtoerusting, geweersakke, geweerbande en
skietsakke (x-bags) sal ook beskikbaar wees. Teleskope,
verkykers, roetekameras (trail cameras),
afstandmeters (range finders) en spotting scopes,
kruisboë en verwante produkte sal ook by die
Senwes
stalletjie te siene
Bring jou
Maglite flitslig
na Senwes se
stalletjie en Maglite
sal dit gratis diens,
herstel en
graveer!
>
wee wees. Besoekers kan ‘n
gr groot verskeidenheid
vvan
windbukse,
messe, jagmesse,
slagmesse, knipmesse,
messlypers, flitse,
skietlampe, batterye,
ba batteryherlaaiers,
herlaaitoerusting, skale, perse, matryse
(die’s), doppe, punte, skoonmaaktoerusting en
ammunisiekassies besigtig.
‘n Bokkoorstrekking gaan daagliks om 15:00
gehou word en beloof om ‘n groot trekpleister te
wees. Produsente kan ook die Grainlink-stalletijie
besoek vir die nuutste Safex-kommoditeitspryse
en om met die Grainlink personeel oor die nuutste
tendense in die graanbedryf te gesels.
Wat die klere betref sal daar kamoefleerklere,
skoene, Sniper klere, Steven Hamilton hemde (3
kleure), leerhoede, oorpakke en stewels vir kinders,
Jonssons Chelsea stewels en Wolverine stewels
beskikbaar wees.
Vir dié wat die buitelewe geniet sal daar ‘n
verskeidenheid van slaapsakke, stoele, tafels,
gazebo’s en kajaks uitgestal word.
“Senwes is nie net by NAMPO om direkte
verkope te genereer nie, maar ook om die produsent
bewus te maak van Senwes as landboumaatskappy
asook die voordele wat dit vir die produsent inhou
om ‘n vennootskap met ons te sluit. Dit bied ook vir
produsente en die publiek die geleentheid om nader
met ons verskeidenheid produkte en dienste kennis
te maak,” sê Japie Fransman, Senwes Korporatiewe
Bemarking. S
www.senwes.co.za • April 2012

Skouspel… soos dit hoort.
Boere doen dit beter.
Beleef die wye verskeidenheid buitelewe en kampeertoerusting asook wapens en ammunisie
wat uitgestal gaan word. Jy kan ook uitvind oor die nuutste graantendense en boonop groot
pryse wen, so kom geniet die lekker feesatmosfeer saam met Senwes by NAMPO Oesdag.
TOLLVRY/TOLL FREE: 080941 4011 | www.senwes.co.za | www.senwes.mobi

26 ••• FOCUS ON WEAPONS AND HUNTING
New hunting technology
on display at NAMPO
WITH WINTER ON ITS WAY, MINOX AND
SENWES ARE JOINING HANDS AND
WILL BE EXHIBITING A WIDE RANGE
OF MINOX PRODUCTS AT THE SENWES
STALL AT THIS YEAR’S GRAIN SA
NAMPO HARVEST DAY. IF YOU ARE A
HUNTING ENTHUSIAST, THE SENWES
HUNTING EXHIBITION IS JUST THE
PLACE TO VISIT.
Standard features include:
• SCHOTT lenses.
• MINOX M coatings – 21 different layers applied
to the glass surface to greatly improve light
transmission, brightness, contrast, detail and
colour rendering.
• Windage and elevation knobs, finger adjustable
with positive and precise reticle movements of
1/4 MOA.
• Long 4 inch plus eye relief.
• Rubber cushioned fast-focus eyepiece.
• Smooth operating soft touch rubber variable
power ring.
• Old for new lifetime warranty.
>
MINOX RIFLE SCOPES
Deciding which riflescope to buy can be a daunting
experience. It is probably the single most important
hunting gear you’ll ever purchase. At MINOX we’ve
simplified the process while distinguishing MINOX
riflescopes by creating riflescopes with the features
hunters want most. Like the High-Tech glass by
SCHOTT, the legendary glass pioneer, fully multicoated
lens elements, precise windage and elevation
adjustments, up to 5 times zoom ranges and
argon-purged water and fog proof design – all at
surprisingly affordable prices.
RIFLE SCOPES
AVAILABLE IN BDC
AND PLEX RETICLE
Model range:
3 - 9 x 40 mm plex and BDC
3 - 15 x 42 mm plex and BDC
1,5 - 8 x 32 mm in plex only
6 - 30 x 56 mm in plex only
3 - 9 x 50 mm plex and BDC
www.senwes.co.za • April 2012

FOCUS ON WEAPONS •••
VOUCHER
5% DISCOUNT
OFF ANY MINOX
PRODUCT!
April 2012 • www.senwes.co.za
27
Bring this voucher to the Senwes stall at the 2012
Grain SA NAMPO Harvest Day and get 5% off any
MINOX product! Terms and conditions apply.
Senwes Scenario
brings you...
continue to page 28

28
••• FOCUS ON WEAPONS AND HUNTING
New hunting technology
on display at NAMPO
continued from page 27
MINOX WILDLIFE CAMERA – DTC 500
The MINOX Wildlife camera features an 8 megapixel el • 8 Megapixel resolution.
camera with video option. A 2 gigabyte memory • 2,5 Inch screen on inside.
card is included. The motion sensor is sensitive • 1 Second reaction time.
enough to capture small animals at more than 50 • Powerful infrared flash with a range up to 50
feet. A temperature reading on every photo aids in feet.
game movement predictions. The pixel quality allows • Low power usage.
the user to zoom in on objects for judging trophy • Up to 9 picture series and videos.
quality. MINOX’s camera history is transferred into • Password protection.
the development of superior motion sensor wildlife
cameras. Reliability challenges are met with German
Engineering. The flat seal feature ensures dry
• Temperature on photo.
electronics. Battery life is prolonged with simple and
easy-to-use programs. A broad range of settings
give you a variety of options to capture the shot.
Don’t compromise – get the advantage.
S
Useful for:
• Game counting.
• Game habit monitoring.
• Monitoring game fences.
• Gate activity.
• Water hole movements.
• Day time security.
• Connecting weather patterns to game.
>
www.senwes.co.za • April 2012

30
••• FOKUS OP WAPENS EN JAG
Stof af jou geweer
– die jagseisoen is om die draai
JAGTERS, DIT IS AMPER WEER SULKE
TYD – JAGTYD, KAMPTYD, BILTONGTYD.
DIRK LAUBSCHER, VOORSITTER VAN
DIE NOORDWES JAGTERSVERENIGING,
GEE ’N PAAR NUTTIGE WENKE VIR DIE
2012-JAGSEISOEN.
> TEKS: DIRK LAUBSCHER
VOORBEREIDING
Die voorbereiding van die jag is baie belangrik vir die
jagter of sy groep medejagters wat ’n suksesvolle jag
wil meemaak. Maak seker van die jagplek. Besluit
hoe ver jy wil gaan jag, hoeveel tyd die jagter(s) tot
hulle beskikking het asook ’n goeie kosteberaming
vir wat alles in totaal gaan kos.
Deesdae is daar baie advertensies wat jy kan
opvolg soos in SA Wild & Jag, Landbouweekblad en
Magnum-tydskrifte.
Wanneer jy dan op ’n geskikte plek besluit het,
moet daar na die volgende opgelet word:
• Bevestig by die jagplaas of hulle vrygestel
is van die jagwet, indien nie, moet ’n
jaglisensie aangekoop word by die betrokke
natuurbewaringskantoor naaste aan die jagplek.
• Bevestig by die wildprodusent of daar
genoegsame wild is vir wat jy bespreek het.
Jagters kom gereeld met minder as die helfte van
die vleis terug as wat bespreek was.
• Vergewis jouself met die akkommodasie, watter
tipe akkommodasie dit is, is al die basiese
>
gereed skap vir ’n kombuis beskikbaar asook die
slaapgeriewe. Dan sal jy weet wat om saam te
neem.
• Is daar slaggeriewe en verkoelingsgeriewe vir die
karkaste?
• Kom voor die tyd met die produsent ooreen ten
opsigte van die akkommodasie-, slagter- en
verkoelingsgeriewepryse.
• Maak ook seker van die tipe diere wat gejag gaan
word, manlik en vroulik asook trofeepryse, sodat
jy dit op skrif kan hê sodra jy die nodige deposito
inbetaal het om die jag te bevestig. Sodoende
kan baie misverstande van albei partye ten
opsigte van betaling voorkom word.
Maak seker dat jy die jaggeweer wat saamgeneem
gaan word, voor die tyd baie goed instel volgens
die area asook die aanbeveling van die produsent.
Maak seker dat jy genoeg ammunisie en gewigte
van dieselfde vervaardiger het. Die inskiet van die
wapen dien ook as genoegsame oefening om ’n
gemaklike skoot te kan vat.
SKOOTPLASING
Skootplasing speel ’n baie groot rol en by ons jagters -
verenigings moedig ons die jagter aan om ’n bladskoot
te skiet eerder as om ’n kopskoot te pro beer
waag en dan maklik met ’n gewonde dier te sit, en
in 90% van die kere die dier verloor.
Nadat die dier geskiet is en jy dink, of word meegedeel
dat dit ’n uitsonderlike dier is, kan jy ’n natmeting
in die veld doen om te bepaal of die ho rings
’n trofee is of nie. Indien jy dan besluit het dat die
www.senwes.co.za • April 2012

Figuur 1: Soos os op die foto
aangedui, het die jagter
ongeveer ’n 25 5 cm
radius om binne ne
te skiet en die e
dier te dood,
waar jy egter vir r
’n breinskoot
slegs ongeveer r
5 cm - 6 cm
beskikbaar het. .
Daar is net te
veel elemente e
wat daartoe kan
bydrae om daardie ardie
breinskoot te verbrou.
horinglengte volgens die minimumstandaarde van
Rowlandward of die plaaseienaar se lengtes (soos
vooraf ooreengekom) kwalifiseer, kan jy die dier se
vel (kuip) op die regte manier, soos voorgeskryf,
afslag.
“I do not hunt for the joy of killing
but for the joy of living and the
inexpressible pleasure of mingling
my life however briefly, with that
of a wild creature that I respect,
admire and value.”
– JOHN MADSON –
April 2012 • www.senwes.co.za
FOKUS OP WAPENS EN JAG •••
SLAG
Indien jy onseker is ten opsigte van die slag me tode,
raadpleeg jou naaste taksidermis of jagters orga ni -
sasie om jou van die nodige kennis te voorsien.
So belangrik soos die regte slagmetode is, net
so be langrik is die voorbereiding van die kuip wat
geslag word. Daar mag geen vleis aan die vel vassit
nie en dit moet netjies met skoon water afgewas
word, winddroog laat word en dan baie dik met
growwe sout gesmeer word.
Die vel kan nou netjies met die hare na buite
toegevou word, in ’n koel plek gestoor word en ook
toegemaak word sodat dit beskerm is teen ander
diere wat dit deur die nag kan beskadig. Die vel
moet verkieslik so gou moontlik (binne vier dae)
na die taksidermis geneem word sodat die nodige
bewerking kan begin.
Ek hoop en vertrou dat jy ’n aangename en
suksesvolle jag sal hê. S
>>
Dirk Laubscher is ’n professionele jagter en Voorsitter van
die Noordwes Jagtersvereniging.
>
31

32 ••• FOKUS OP WAPENS EN JAG
OM JOU EIE AMMUNISIE TE HERLAAI
IS ’N EENVOUDIGE, HERHAALBARE
PROSES WAT MET ’N BIETJIE SORG
EN NAVORSING, URE SE PLESIER KAN
VERSKAF.
> TEKS: GERRIE COETZEE
Dit is nie net ’n lonende stokperdjie
nie, dit raak ’n lewenswyse vir vuurwapen lief hebbers.
Dit stel die herlaaier in staat om self akkurate
ammunisie te produseer vir eie gebruik.
DAAR IS VERSKEIE REDES VIR DIE
HERLAAI VAN JOU EIE JAGAMMUNISIE
Die mees aanvaarde en waarskynlik die verkeerd ste
hiervan, is dat dit goedkoper is as om fabrieksam munisie
te gebruik. Die rede hiervoor is dat die aanvanklike
koste vir die aankoop van die toerusting redelik
groot is. Eers as daar redelik groot hoeveelhede
patrone gelaai word, begin die koste per patroon
daal.
Die volgende is akkuraatheid. Met sorg kan
jy die ladings van jou ammunisie só uitwerk en
by jou geweer aanpas dat dit die geweer se volle
akkuraatheidspotensiaal benut.
Dus moet die dryfmiddel en patroonlengte met
veiligheid getoets en aangepas word tot die geweer
vir jou sê dat hy daarvan hou. Dit word net op die
skietbaan gesien as jy die ladings toets. Uiteraard
gaan jy meer tyd op die skietbaan deurbring en sal
jou skietvernuf ook verbeter.
TIPES KOEËLPUNTE
Daar is ook honderde tipes koeëlpunte in die
handel beskikbaar wat as “premium”-punte bekend
staan. Hierdie punte is nie as fabrieksammunisie
>
beskikbaar nie en moet self gelaai word. Ek dink
spesifiek aan kompetisie-, monometaal- en gebinde
punte. Sulke punte moet op hulle eie drukvlakke
en snelhede gelaai word en is uiters sensitief vir
patroonlengte, wat by die geweer aangepas moet
word. Groot kaliber gewere vir gevaarlike wild word
ook dikwels gelaai met punte vir spesifieke spesies
in gedagte. Laaiwerk is dan baie belangrik om die
regte koeël teen die optimale spoed te skiet.
Dan is daar ook kalibers wat glad nie in die
handel beskikbaar is nie. Hulle word die “wildcats”
genoem. Hulle word net deur herlaaiers gemaak en
260 Remington,
6XC improved en
.22-250 super
improved.
bied hul eie uitdagings.
Die proses begin by ’n goeie en betroubare
herlaaihandleiding. Bestudeer dit eers goed en raak
vertroud met die stappe wat gevolg moet word om
veilig en doeltreffend jou eie ammunisie te laai.
Die volgende stap is om seker te maak dat die
geweer veilig is en dat daar geen lewendige patrone
in die geweer is nie. Wys ook die geweer altyd in
’n veilige rigting, weg van mense af. Gebruik ook
net skoon doppies en skoon laaitoerusting. Die
toerusting wat nodig is om te begin kan gewoonlik
in ’n beginnerstel gekoop word en sluit die volgende
www.senwes.co.za • April 2012

items in: ’n pers, matryse, skaal, slagdopsetter,
tregter asook skoonmaak- en meettoerusting. Die
verbruiksitems is die doppe, punte, slagdoppies en
dryfmiddel.
LAAIPROSES
In kort word ammunisie soos volg gelaai: Eers word
die doppies na hulle oorspronklike vorm teruggedruk
en die ou slagdop verwyder.
Die dop word dan sorgvuldig skoongemaak en
bekyk vir enige defekte, soos krake of duike. Sit
dan die nuwe slagdop in en weeg die gepaste
hoeveelheid dryfmiddel af. Gooi dit met die tregter
in die dop en druk die punt in die dop tot op die
korrekte patroonlengte.
Dan kom die lekker deel. Gaan toets die
ammunisie op die skietbaan om seker te maak dat
jou lading reg is. Op dié manier sal jy jou eie ammo
kan maak en dit nog meer geniet in die jagveld.
Die duiwel laai nie gewere nie, mense laai
gewere, en dan vergeet hulle daarvan. Wees altyd
veilig en versigtig en geniet die skietsport. S
>>
Gerrie Coetzee is die eienaar van Gerrie Coetzee Vuur wa pens
in Senwes Village: Bloemfontein. Kontak hom by (051) 444-
1012.
®
Ons geelmielies lyk goed op papier
en nóg beter op die land.
DEKALB ® – Dis mos mielies!
Monsanto tel: 011 790-8200 | www.monsanto.co.za
Kliënte is welkom om ons kliëntedienslyn te skakel by 011 790-8201 of stuur ’n e-pos aan: customercare.sa@monsanto.com.
Net Abacus ® van BASF gee AgCelenceTM . Vir meer inligting oor Abacus ® , SMS* die woord “ABACUS12”,
jou naam en area na 33090 en ons skakel jou terug. *SMS-koste is R1.50.
BASF Suid-Afrika (Edms) Bpk Sestiendestraat 852, Midrand Tel: +27 11 203 2400 Faks: +27 11 203 2461 Epos: AgCelence-za@basf.com.
Abacus ® Reg. No. L8048 Wet No. 36 van 1947. Aktiewe bestanddele: Piraklostrobien 62,5 g/l. Epoksikonasool 62,5 g/l. Skadelik.
Vir volledige gebruiksaanwysings, verwys na die etiket. Abacus ® is ’n geregistreerde handelsmerk van BASF Suid-Afrika (Edms) Bpk.
FOKUS OP WAPENS EN JAG •••
Hoë opbrengspotensiaal
Stabiliteit
Goeie staanvermoë
Besproeiing
33
Dis mos die keuse!
Geelmielies
Nuut
Nuut
Nuut
Nuut
Nuut
Nuut
Nuut
Nuut
Nuut
Nuut
DKC62-80BR GEN
DKC64-78BR GEN
DKC73-76R
DKC62-84R
DKC73-74BR GEN
DKC62-80BR
DKC66-60BR
DKC64-78BR
DKC73-70B GEN
DKC73-72
DKC80-40BR GEN
DKC80-12B GEN
DKC66-36R
DKC80-12B
DKC80-30R
DKC80-40BR GEN
DKC66-32B
DKC80-10
van BASF
A06308/SS

34
••• PR0MOTIONAL ARTICLE: AFRICAN OUTDOOR SPORTS
> TEXT: RUDI DE JONGH
I own many makes of rifles, like
Sauer, Sako, CZ, Brno, Ruger and Musgrave.
Most of these rifles I use for hunting and
sport shooting.
What I need is well-priced, multi-purpose
rifles in accordance with the following:
• My 10-year-old son must be able to shoot
with it.
• The caliber should be able to kill antelope
up to blackbuck size.
• It will also be silenced as it will be used for
culling.
• It must be very accurate and dependable.
• Must be affordable and user-friendly and
durable, must withstand rough treatment as
this will become a working rifle.
• The caliber must have a good trajectory for
long range shooting at springbuck.
After browsing the internet and reading up on
it in Boddingtons’ Make It Accurate and Sweeney’s
book on gun smithing and precision-made
>
Precision and
pure perfection
– a testimonial
WE HAVE ALL HEARD THE STORIES
OF THE ULTIMATE RIFLE OR THE
ULTIMATE SCOPE OR THE IMPOS-
SIBLE SHOT THAT WAS MADE WITH
IT, THIS IS SOMETIMES VERY
INTERESTING AND INTRIGUING.
USUALLY AFTER SOME INVES-
TIGATION YOU WILL FIND THAT
THE RIFLE OR THE SCOPE THAT
WAS USED IS TRULY TOP OF THE
RANGE EQUIPMENT THAT IS FAR
BEYOND THE AVERAGE BUDGET
OF THE REGULAR HUNTER.
rifles, I now knew a few basics on what a rifle must
have to be very accurate.
I then stumbled upon Howa rifles, reading the
one review after the other founding their claim of
being ”the most accurate rifle out of the box”. After
reading the specifications and seeing the unbelievable
selling price of R6 900 (2010), I decided to
order one at my local gun shop. After much anticipation,
it finally arrived: a M1500 HOGUE (black
rubber) in a .243 win. The 22 inch barrel was
fully floated, the action pillars are aluminum and
solid, the action fitted very tight, there was no
movement of the locknut, even when the action
screws was lose and the trigger could be adjusted,
which I did. The action was very smooth and
feeding from the magazine was smooth and dependable,
it even impressed my friend who owns
a Remington model 700 Varmint in a .243 win.
I mounted my extra scope which I already had
and after the scope was sighted in, I sat down at
the bench. Five shots later I could not contain
my excitement! No bedding job was needed, no
change of scope was needed and no additional
expenses on other ammunition were needed.
What a rifle!
I am proud to say that after reloading this
rifle, I grouped three shots consistently under
10 mm at 100 m. I have also taken shots
of up to 435 m at springbuck (body shots)
and at night I cull with headshots of up to
200 m.
After spending countless hours bedding
and pressure bedding similar and more
expensive rifles with limited success, I
would without a doubt recommend this
rifle for a hunter with an average budget.
S
Five shots later I could not
contain my excitement! ...
What a rifle!
www.senwes.co.za • April 2012

36
••• SENWES VILLAGE
Willie Dietrechsen:
“Daar is net een manier
en dit is die John Deere manier”
WILLIE (43), SENWES SE BESTUUR-
DER: MEGANISASIE IS GEBORE EN
GETOË IN HEIDELBERG (GAUTENG).
NÁ SY SKOOLOPLEIDING (HY HET AAN
HOËR VOLKSKOOL HEIDELBERG GEMA-
TRI KULEER) IS HY WEERMAG TOE.
> TEKS: ANSONÉ VENTER
Willie sê dat sy loopbaan eers
werklik begin het toe hy in 1992 as leerling
Areabestuurder by John Deere begin werk het. ’n
Bemarkingsbestuurderspos het hom in 1999 deel
Willie Dietrechsen
>
van die Senwes span gemaak, maar aan die einde
van 2001 het hy John Deere vir New Holland verruil.
Hy spot dat dit die “skoolgeld” van die lewe was om
Senwes te verlaat. Sedert 1 Februarie 2004 is Willie
weer terug by Senwes as Bemarkingsbestuurder,
waarna hy op 1 Augustus 2011 tot Bestuurder:
Meganisasie bevorder is.
As Meganisasiebestuurder is hy verantwoordelik
vir die totale afdeling wat bestaan uit heelwerktuie,
onderdele, werkswinkels, tweedehandse
heelwerktuie en die presisieboerdery-afdeling. Hy
wil deur sy bestuurstyl bewys dat hy nie net “orders”
uitdeel nie, maar saam trek en as deel van ’n span
enige uitdaging kan aandurf. Hy gee sy personeel
die vryheid om hulself uit te leef. Hulle werk ook as
’n span saam om foute reg te stel. S
www.senwes.co.za • April 2012

Jou antwoord op los kunsmis hantering
met meerdoelige gebruik as:
◘ Saadkar
◘ Tapkar
◘ Hopperwa (verwyder “auger”
en Hidrouliese pype met die
losdraai van vier boute)
Die C5.8-1000 C5.8-1 kraan het ‘n optel
vermoë van 1 000 kg oor ‘n afstand van
5 m. Die kraan kan k 360° roteer m.a.w
dit
t kan ka die produk 5 m ver,
8 m hoog h
en 360° hanteer.

38
••• SENWES GRAINLINK
>
Uitstekende garsproduksie
gedurende 2011
in Vaalhartsgebied
VOLGENS ALLE AANDUIDINGS WAS
2011 ’N UITSTEKENDE SEISOEN
VIR MOUTGARSPRODUKSIE IN DIE
VAALHARTSGEBIED TEN OPSIGTE
VAN AL DIE BELANGRIKSTE
GRADERINGSVEREISTES.
GRADERINGSDATA VAN 2011 BY DIE
HARTSWATER 286, JAN KEMPDORP
287 EN MAGOGONG 288 SILO’S
IS MET DIE VORIGE DRIE JAAR
VERGELYK.
> TEKS: MARIANA PURNELL EN JACO VERMEULEN
Gars is ’n veelsydige wintergraan wat
geskik is vir verbouing onder ’n wye verskeidenheid
van omgewingstoestande. Dit is redelik soutverdraag
saam en kan floreer in baie droë, koue
klimaatstoestande. Gars het baie gebruike, naamlik
vir veevoer, voedsel en moutproduksie. As gevolg
van die diverse groeiende gebiede vir gars en sy
vele gebruike, wissel produksiepraktyke baie. In
Suid-Afrika word die meeste gars onder kontrak vir
moutproduksie aangeplant en word slegs dié deel
wat nie vir moutgars kwalifiseer nie, vir veevoer
aangewend. Die voergarsmark bied dus nog heelwat
ontwikkelingsgeleenthede.
Produksiepraktyke vir moutgars is strenger as
dié vir gars wat vir ander gebruike aangewend
word as gevolg van die gehalte spesifikasies wat
die broutegnologie vereis. Gars wat gebruik word
vir moutgars moet voldoen aan spesifikasies vir
ontkieming, kiemgrootte en gewig, graanstikstof
en verskeie ander eienskappe. Gars vir vee- en
menslike voedselgebruike het baie minder vereistes
as moutgars.
Aspekte wat die opbrengs van gars bepaal, is
die aantal are per oppervlakte, die aantal korrels
per aar en die korrelgewig wat bepaal word deur
skepelmassa (oftewel hektolitermassa/HLM).
Strestoestande tydens sekere tye van die groeisiklus
sal een of meer van hierdie opbrengskomponente
negatief beïnvloed. Faktore wat die aantal are per
oppervlakte affekteer, sluit in dié wat die aantal
plante per oppervlakte en die aantal halms per plant
direk beïnvloed. Die aantal plante en halms wat
voorkom, word hoofsaaklik deur die temperatuur
en stoelvermoë van die plant asook die plantdiepte
bepaal. Die aantal plante per oppervlakte kan
negatief beïnvloed word deur plantdigtheid, lae
grondvog, versuipte gronde wat korsvorming
veroorsaak, warm winters, onkruidkompetisie,
insekte en siektes.
Die vermouters stel meestal in vetkorrels en
die skepelmassa belang. ’n Vetkern bevat meer
stysel en gee dus ’n hoër persentasie ekstraksie.
Laasgenoemde produseer weer ’n groter hoeveel -
heid bier uit ’n gegewe massa mout. By vermoutingsgars
moet meer as 70% van die gars verkieslik
bo 2,5 mm in deursnit wees.
Ekstraksie-opbrengs is net so belangrik vir die
brouer as wat garsopbrengs vir die produsent is.
Eenvormigheid van pitgrootte dra by tot eenvormige
ontkieming en dus hoër gehalte mout. Oor die alge-
www.senwes.co.za • April 2012

Figuur 1: Gemiddelde temperature vir die 2011/2012- en
2010/2011-garsseisoen in vergelyking met die langtermyngemiddeld.
meen kan gars met ’n stikstofreeks van 1,5% - 2%
deur vermouters gebruik word om aan brouers se
behoeftes te voldoen.
RESULTATE
Temperatuur
Dit was ’n relatief koue winter en gars het baie
goed gestoel. Daar was deur die seisoen byna
nooit be wolk te weer nie en weens die goeie
straling kon translokasie van voedingstowwe baie
goed plaasvind. Dit het daartoe gelei dat die
stikstofvlakke relatief hoog was en die negatiewe
korrelasie van stikstof en opbrengs nie vanjaar so
duidelik was as in ander jare nie.
Die gemiddelde temperatuur was die afgelope
seisoen laer as in 2010 en gedurende die plant tyd
en vroeë groeisiklus laer as die langtermynge middeld.
Dit kon moontlik daartoe lei dat gars ontkieming en
aanvanklike groei sonder enige stremming plaasgevind
het.
Reënval
Die meeste reënval het net voor die plantseisoen,
April en Junie, voorgekom en klein hoeveelhede
weer in November, wat ideaal is.
Gars word in die Vaalhartsgebied gewoonlik vroeg
April 2012 • www.senwes.co.za
SENWES GRAINLINK •••
Dit was ’n relatief
koue winter en
gars het baie goed
gestoel. Daar was
deur die seisoen
byna nooit bewolk te
weer nie en weens
die goeie straling
kon translokasie van
voedingstowwe baie
goed plaasvind.
in Junie geplant, maar verlede jaar was dit effens
later as gevolg van die laat reën en someroeste
wat laat af is. Meeste gars was teen einde Junie
geplant. Heelwat reën het voor die garsaanplantings
en aan die begin in die planttyd geval, terwyl daar
byna geen reën in die groeiseisoen was nie. Dit het
gelei tot goeie straling wat uitstekende graanvulling
tot gevolg gehad het. Tydens afdrogingstyd in
November, toe pitte al redelik sagtedeeg tot hard
begin word het, was daar weer klein hoeveelhede
reën oor die hele gebied wat die stresrisiko tydens
graanvulling verlaag het.
Relatiewe lae lugvog deur die groeiperiode het
daartoe bygedra dat min Fusarium en ander swamme
voorgekom het. Soms het hoë dagtemperature
van bo 32°C voorgekom; dit het swamontwikkeling
belemmer, maar was van korte duur en het dus
nie veroorsaak dat plante stremming verduur het
nie. Net voor strooptyd was daar bewolkte weer en
reën. Dit was egter nie lank bewolk nie en matiger
temperature het voorgekom.
Die seisoen se reënval was tussen 4,5 mm en
9,5 mm bo die tien jaar gemiddelde. Die heersende
temperature en reënval tydens die 2011-groeisiklus
het tot baie goeie graanvul gelei met stadige
afdroging met goeie stikstof, skepelmassa en
vervolg op bladsy 40
>
39

40
••• SENWES GRAINLINK
Uitstekende garsproduksie
gedurende 2011 in Vaalhartsgebied
vervolg van bladsy 39
proteïene. Die na-are, wat gewoonlik nie getel word
met oesskattings nie, het ook goeie graan gelewer
wat gelei het tot hoër as verwagte opbrengste.
Figuur 2: Reënvalverspreiding soos gemeet by die
Hartswater 286, Jan Kempdorp 287 en Magogong
288 silo’s gedurende die garsgroeisiklus.
Figuur 3: Reënvalverspreiding teenoor die
langtermyngemiddeld toon dat die hele gebied
bogemiddelde reënval ontvang het.
Figuur 4a: Vergelyking van die voorkoms van vetkorrels
in die Vaalhartsgebied gedurende die 2011/2012garsseisoen
met die vorige drie jaar.
>
Baie materiaal was nog groen tydens strooptyd,
terwyl pitte al droog was.
Vetkorrels
Die gemiddelde voorkoms van vetkorrels oor die
Vaalhartsgebied was hoër in 2011 as die vorige drie
jaar en by die onderskeie silo’s was die voorkoms
van vetkorrels die hoogste oor die vierjaar-periode.
By Hartswater 286 het die vetkorrels nie veel verskil
van die vorige seisoen nie, maar by Jan Kempdorp
287 en Magogong 288 was daar tussen 5% en
10% meer vetkorrels as die vorige jaar.
Ekstraksie-opbrengs is net so belangrik vir die
brouer as wat garsopbrengs vir die produsent is. Vir
vermouters is vetkorrels van belang aangesien ’n
vetkern meer stysel bevat en dus ’n hoër persentasie
ekstraksie gee. By vermoutingsgars moet
meer as 70% van die gars verkieslik bo 2,5 mm in
deursnit wees. Eenvormigheid van pitgrootte help
in die verkryging van eenvormige ontkieming en dus
hoër gehalte mout.
By Magogong 288 was die voorkoms van vet korrels
die hoogste (91,24%) oor die vierjaar-perio de,
met Jan Kempdorp 287 en Hartswater 286 wat
onderskeidelik 90,66% en 88,198% vetkorrels gehad
het. Die persentasie ontkiemingsenergie oor ’n 72
uur-periode was 99,1% en die ontkiemingskapasiteit
byna 98,7%.
Hektolitermassa
Die gemiddelde hektolitermassa (HLM) oor die
Vaalhartsgebied gedurende die afgelope seisoen
2008 2009 2010 2011
Figuur 4b: Die voorkoms van vetkorrels by die
Hartswater 286, Jan Kempdorp 287 en Magogong
288 silo’s oor vier jaar toon uitstekende prestasie die
afgelope seisoen.
www.senwes.co.za • April 2012

TABEL 1: ONTKIEMING VAN DIE 2011/12-SEISOEN SE GARS.
April 2012 • www.senwes.co.za
%
Ontkiemingskapasiteit
% Ontkiemingsenergie (4 ml)
Silonaam Silo Nr 96 h 24 h 48 h 72 h
Hartswater 286 98,33 84,7 97,3 99,2
Jan Kempdorp 287 98,9 87,3 98,3 99,0
Magogong 288 99,0 85,2 97,8 99,0
Gemiddeld 98,77 86,0 97,9 99,1
was 69; gemiddeld 3,5 meer as die vorige seisoen
en heelwat hoër as die vorige drie jaar.
By die onderskeie silo’s was die voorkoms van
vetkorrels die hoogste oor die vierjaar-periode. By
al drie silo’s het die HLM van 2,5 tot 4 verskil van
die vorige seisoen, wat aansienlik beter is as die
gemiddeldes vir Hartswater 286, Jan Kempdorp 287
en Magogong 288 oor die vorige drie jaar.
Oor die vierjaar-periode is daar ’n verskil tussen
die gemiddele HLM by die drie silo’s. Hartswater
286 toon die hoogste HLM (67,13), terwyl die
HLM by Magogong 288 en Jan Kempdorp 287
onderskeidelik 66,69 en 65,93 is.
Stikstof
Hoë stikstof in 2011 kan toegeskryf word aan
graanvulling met matiger temperature en goeie
Figuur 5a: Vergelyking van hektolitermassa in die
Vaalhartsgebied gedurende die 2011/2012-garsseisoen
met die vorige drie jaar.
Figuur 6a: Vergelyking van stikstof in die Vaalhartsgebied
gedurende die 2011/2012-garsseisoen met
die vorige drie jaar.
SENWES GRAINLINK •••
straling weens min bewolkte weer en laer siektedruk.
Gars met ’n stikstofreeks van 1,5% - 2% sal
aan brouers se behoeftes voldoen. Die gemiddelde
stikstof oor die Vaalhartsgebied gedurende die
afgelope seisoen was 1,81. Die gemiddelde stikstof
was hoër as die vorige seisoen, maar soortgelyk aan
die vorige jaar.
By die onderskeie silo’s was die stikstofvlakke
2008 2009 2010 2011
Figuur 5b: Die voorkoms van hektolitermassa by die
Hartswater 286, Jan Kempdorp 287 en Magogong
288 silo’s oor vier jaar toon uitstekende prestasie die
afgelope seisoen.
Hartswater 286 Jan Kempdorp 287 2010
Figuur 6b: Die voorkoms van stikstof by die Hartswater
286, Jan Kempdorp 287 en Magogong 288
silo’s oor vier jaar toon goeie prestasie die afgelope
seisoen.
vervolg op bladsy 42
>
41

42 ••• SENWES GRAINLINK
Uitstekende garsproduksie
gedurende 2011 in Vaalhartsgebied
vervolg van bladsy 41
soortgelyk aan 2009, die hoogste gemiddelde
oor die vierjaar-periode. By al drie silo’s was die
2011-stikstof aansienlik beter as die vorige seisoen,
veral by Jan Kempdorp 287 en Magogong 288.
Oor die vierjaar-periode is daar geen verskil tussen
die gemiddele stikstofinhoud van Hartswater 286
en Jan Kempdorp 287 nie; die gemiddelde waarde
vir die twee silo’s is 1,77 terwyl die gemiddele
stikstofinhoud vir Magogong 288 oor die vierjaarperiode
1,76 beloop.
Volgens alle aanduidings was die klimaatstoestande
van 2011 ideaal vir moutgarsproduksie
ten opsigte van al die belangrikste graderingsvereistes.
Alhoewel die algehele resultate vir die
seisoen baie goed was, was daar tog klein verskille
tussen die vier jaar gemiddelde waardes van die
onderskeie silo’s – Hartswater se hektolitermassa
was die hoogste, Magogong se stikstof was die
laagste, maar die voorkoms van vetkorrels die
hoogste. S
Erkenning word gegee aan Burrie Erasmus (SAM)
vir die temperatuurgrafiek, Suzanne Marshall van
Senwes Landboudienste vir die reënvalkaart en
Francois Breedt (Grainlink) vir die analise van
graderingsdata.
>>
Vir verdere navrae kontak Mariana Purnell (Bestuurder:
Spesiale Produkte, Senwes Grainlink) by (018) 464-7271
of 082 336 8534 en Jaco Vermeulen (Akkerbouer: Senwes
Landboudienste, Vaalharts) (053) 474-9618 of 082 948
2557.
www.senwes.co.za • April 2012

IF YOU ARE LOOKING FOR GOOD QUALITY
PRODUCTS FROM A RELIABLE SUPPLIER
FOR STANDARD DUTY (SD) CHAIN
APPLICATIONS, LOOK FOR RENOLD SD, THE
NEW BENCHMARK IN THE ECONOMY CHAIN
CATEGORY.
The Hans Renold Co. was established
in 1879, which makes Renold the oldest established
transmission chain company in the world that is still in
existence today.
In 1880, Hans Renold Co. introduced the patented
feature of the solid bush. This was the origin of the
bush roller chain, the design of which is still used today
throughout the world.
Through knowledge and experience, Renold remains,
without exception, a leader in quality chains, having a
proven track record for quality and precision from their SD to
their world leader Synergy range of transmission chains.
Renold is recognised as the worldwide leader in chain
products and has established manufacturing facilities across
the globe. While most suppliers buy in their economy line
of chains, Renold manufactures its own, ensuring constant
quality products giving constant
performance.
With several of our SD range
chains already being used in the
farming industry with very positive
feedback, we are excited to be part
of a new initiative by Senwes to
bring our product closer to you, the
user. Renold SD transmission chain
products will be available soon at
your nearest Senwes Village. S
qu
pe
ch
fa
f
o
April 2012 • www.senwes.co.za
PROMOTIONAL ARTICLE: RENOLD SD •••
Leaders in chain products
– At your Senwes Village soon
Renold is recognised as the
worldwide leader in chain
products...
>
43

44
••• SENWES GRAINLINK
> TEKS: THEO VENTER
Invoere:
Daar is nou sterker kompetisie
DIE SWARTSEE-GEBIED IS BESIG
OM SY REPUTASIE AS EUROPA
SE BROODMANDJIE GESTAND TE
DOEN. OOR DIE LAASTE TIEN JAAR
HET MIELIEPRODUKSIE BYKANS
VERDUBBEL EN DIE STREEK SE ROL
IN DIE WÊRELDUITVOERMARK KAN
MOEILIK MISGEKYK WORD.
Die belangrikste produsente in
die area (met die 2011/2012-produksiesyfers in
hakies), is die Oekraïne (22,5 miljoen ton), Roe menië
(10,1 miljoen ton), Hongarye (8,1 mil joen ton),
Rusland (6,7miljoen ton) en Serwië (6,3 miljoen ton).
Poland, Bulgarye, Slowakye, Moldowa en Belarus
speel ’n kleiner rol.
Produksie in bogenoemde tien lande het met 95%
gestyg oor die laaste tien jaar. Die Oekraïne neem die
>
voortou met produksie wat reeds meer as vyf keer die
vlakke van tien jaar terug is. Hierdie seisoen sal hul
selfs meer as Argentinië produseer. Rusland se suide
ontgin ook sy potensiaal as mielie-area en teiken
reeds 7 miljoen ton, vanaf slegs 808 000 ton tien
jaar terug.
Die klimaat in die streek maak dit ideaal vir
graanproduksie. Die Swartsee-gebied is op dieselfde
lengtegraad as die VSA se Midweste geleë. Daar
is ’n duidelike onderskeid tussen die vier seisoene
en somer is ongeveer 120 dae tot 150 dae lank
in die suide van die Oekraïne. Temperature wissel
normaalweg tussen 25°C - 30°C in die somer, maar
kan tot meer as 35°C in die suid-sentrale gebiede
wees.
Die gemiddelde reënval wissel tussen die Karpatiese
bergreeks en die vlaktes. Oor die algemeen val
600 mm - 700 mm per jaar, waarvan 350 mm
- 400 mm in die somergraanproduksietydperk
is (April tot Oktober). Een van die gebied se
grootste vyande is egter wisselvallige weerpatrone.
Einde verlede jaar het die Oekraïne onder droë
toestande gebuk gegaan en tot die helfte van hul
www.senwes.co.za • April 2012

Grafiek 1: Mielieproduksie in die Swartsee-gebied.
wintergraanproduksie het in die slag gebly.
Nog ’n groot struikelblok is die kwaliteit van
imple mente en toerusting. ’n Swak infrastruktuur
en logistieke en opberging beperkings kniehalter
ook graanproduksie.
Hierdie styging in produksie beteken ook dat
uitvoere besig is om die hoogte in te skiet. Normaalweg
het dié lande meestal aan Europa en die
Midde-Ooste mielies voorsien, maar dié seisoen
het Suid-Asië, Oos-Asië, Noord-Afrika, Ghana en
Figuur 1: Die Swartsee-gebied.
April 2012 • www.senwes.co.za
SENWES GRAINLINK •••
* 2012/2013 is ’n vooruitskatting * 2012/2013 is ’n vooruitskatting
Grafiek 2: Mielie-uitvoere uit die Swartsee-gebied.
selfs Suid-Afrika gesmul aan hul mielies.
Die Oekraïne se uitvoere kan soveel as 14 miljoen
ton vir die seisoen beloop. Afhangende van die omvang
van die skade in Argentinië, kan die Oekraïne
dus hierdie seisoen die wêreld se tweede grootste
mielie-uitvoerder wees.
Suid-Afrika het ook gedeel in die uitvoere uit die
gebied. In die verlede het Suid-Afrika se geelmielieinvoere
meestal uit Suid-Amerika gekom. Mielies
“Die Oekraïne neem die voortou met produksie wat reeds
meer as vyf keer die vlakke van tien jaar terug is.”
vervolg op bladsy 46
>
45

46
••• SENWES GRAINLINK
Invoere: Daar is nou
sterker kompetisie
vervolg van bladsy 45
uit die Swartsee was egter tot $20/ton goedkoper
as Argentynse mielies teen die einde van 2011.
Mielies uit Argentinië het ook nie aan al Suid-Afrika
se GMO- regulasies voldoen nie. Argentynse mielies
sou bo dié van die Swartsee verkies word, aangesien
daar nog vrae is oor die kwaliteit van
Swartsee-mielies.
Met die afskop van die seisoen was dit amper
ondenkbaar dat Suid-Afrika mielies sou invoer. Die
oesskatting was egter aanvanklik meer as 11,0
miljoen ton en het maar op 10,360 miljoen ton
geëindig. Die kapasiteit van uitvoere was aanvanklik
onderskat en rondom die 2,0 miljoen ton verwag.
Dit sal egter dié seisoen naby aan die 2,4 miljoen
ton merk afsluit.
Dit tel dus op tot meer as ’n miljoen ton minder,
waarop nie vroeër dié seisoen gereken is nie. Dit
het dus invoere genoodsaak. Reken ook in dat
hierdie seisoen laat afgeskop het, wat beteken
dat Roemeense en Oekraïniese mielies plaaslike
®
Ons witmielies lyk goed op papier
en nóg beter op die land.
DEKALB ® – Dis mos mielies!
Monsanto tel: 011 790-8200 | www.monsanto.co.za
Kliënte is welkom om ons kliëntedienslyn te skakel by 011 790-8201 of stuur ’n e-pos aan: customercare.sa@monsanto.com.
Net Abacus ® van BASF gee AgCelenceTM . Vir meer inligting oor Abacus ® , SMS* die woord “ABACUS12”,
jou naam en area na 33090 en ons skakel jou terug. *SMS-koste is R1.50.
BASF Suid-Afrika (Edms) Bpk Sestiendestraat 852, Midrand Tel: +27 11 203 2400 Faks: +27 11 203 2461 Epos: AgCelence-za@basf.com.
Abacus ® Reg. No. L8048 Wet No. 36 van 1947. Aktiewe bestanddele: Piraklostrobien 62,5 g/l. Epoksikonasool 62,5 g/l. Skadelik.
Vir volledige gebruiksaanwysings, verwys na die etiket. Abacus ® is ’n geregistreerde handelsmerk van BASF Suid-Afrika (Edms) Bpk.
“Een van die gebied se grootste
vyande is egter wisselvallige
weerpatrone.”
voorraad moet dra tot die nuwe oes inkom.
Die rol wat die Swartsee-gebied dus reeds die
seisoen gespeel het om die wêreld se hongerpyne
te stil, is onmeetbaar. Die onbegrensde potensiaal
vir graanproduksie om verder uit te brei sal hul rol
as wêreldleier in die mieliemark net dieper en dieper
laat wortel skiet. S
>>
Theo Venter is ’n Graananalis by Senwes Grainlink. Vir
meer inligting, skakel hom by (018) 464-7723 of stuur ’n
e-pos na theo.venter@senwes.co.za.
Dis mos die keuse!
Hoë opbrengspotensiaal
Stabiliteit
Goeie staanvermoë
Besproeiing
Witmielies Witmielies Witmielies
Nuut
DKC78-15B
DKC78-45BR GEN
DKC78-35R
DKC77-61B
DKC77-85B GEN
DKC79-05
van BASF
A06309/SS

SENWES IS ’N LANDBOUMAATSKAPPY
WAT AL VIR MEER AS ’N HONDERD
JAAR DIENS LEWER VIR PRODUSENTE
WAT HUL GRAAN AAN DIE
MAATSKAPPY TOEVERTROU EN MET
DIE SUID-AFRIKAANSE PRODUSENT
WAT WELBEKEND IS AS EEN WAT
MET DIE RES VAN DIE WÊRELD
VERGELYK KAN WORD WAT KENNIS EN
DEURSETTINGSVERMOË AANBETREF,
IS HIERDIE GESAMENTLIK ’N
ONGEËWENAARDE VENNOOTSKAP.
> TEKS: GRAHAM LOTTERING, FANIE KRUGER,
CAREL SCHEEPERS EN THEUNS
SAAYMAN
Markomstandighede verander
gedurig en 2012 is ’n jaar vol nuwe uitdagings,
veral vir produsente – met laat reëns oor groot dele
April 2012 • www.senwes.co.za
SENWES GRAINLINK •••
Waarom moet ek my graan
by Senwes Grainlink lewer?
van die produksiegebied is daar derhalwe heelwat
negatiewe voorspellings oor opbrengste.
Daar word dus gereeld gevra of dit die moeite
werd is om graan aan Senwes te lewer. Die antwoord
is sonder twyfel, ja. Senwes verskaf aan
graanprodusente toegang tot 69 silo’s met ’n totale
bergingskapasiteit van 4,5 miljoen ton en wat goed
verspreid is oor die sentrale graanproduserende
gebied van ons land.
Graanbestuur is nie net nog ’n werk vir Grainlink
personeel nie en vir elke werknemer is die veilige
opberging van graan ’n leefwyse. Grainlink beskik
oor graanspesialiste wat gesamentlik meer as ’n
honderd jaar se ondervinding in die hantering en
opberging van graan het en bied aan die verbruiker
van silodienste die gemoedsrus dat die graan wat
geberg word, van dieselfde gehalte is as die graan
wat aan Grainlink toevertrou is.
Grainlink se personeel is dinamies, goed opgelei
en gefokus op dienslewering. Verskillende opknap -
pings kursusse by geakkrediteerde eksterne instansies
in alle graankommoditeite word ondergaan voor
die oesseisoen begin om silopersoneel op hoogte te
vervolg op bladsy 48
>
47

48
••• SENWES GRAINLINK
Waarom moet ek my graan
by Senwes Grainlink lewer?
vervolg van bladsy 47
hou van al die nuutste graderingsregulasies.
Grainlink weet dat jy as produsent wil fokus
op die stroop en bemarking van die verskillende
kommoditeite en verstaan dat aflaaitempo vir jou
belangrik is. Die silo’s word reeds voor die oes
bedryfsgereed gemaak om te verseker dat die
hoogste moontlike aflaaitempo gehandhaaf kan
word om aan jou behoeftes te voldoen. Indien die
behoefte van verlengde ure met die silobestuurder
bespreek word om graan te ontvang, sal jy vind dat
dit deel is van Grainlink se diens.
Tegnologie word ingespan en verseker dat
die mees akkurate gradering gedoen word sodat
graderingsregulasies asook kwaliteitstandaarde
gehandhaaf word. Graderingsapparate word
daagliks gekontroleer deur van geverifieerde
kontrolemonsters gebruik te maak. Massameters
word deur ’n buite-instansie volgens die wetlike
voorskrifte gesertifiseer en word op ’n gereelde basis
nagegaan om die korrektheid te verseker.
“Grainlink weet dat jy as produsent
wil fokus op die stroop en bemarking
van die verskillende kommoditeite
en verstaan dat aflaaitempo vir jou
belangrik is.”
Senwes lewer by die meeste silo’s addisionele
dienste soos die skoonmaak en droging van graan.
Hierdie skoonmaakdiens verseker dat graan wel
aan die graderingsregulasies voldoen volgens die
spesifieke kriteria en volgens die behoefte van
die koper. Die produsent wat van die geleentheid
gebruik maak om graan te droog, kan graan vroeër
in die mark lewer, wat ’n prysvoordeel kan inhou.
Deurlugting is ook by menige silo’s geïnstalleer om
die silo se kapasiteit om nat graan te kan hanteer,
te verhoog sodat meer produsente hierdie diens
kan benut.
Daar is besluit dat mielies by alle silo’s tot
op 14,5% ontvang sal word en by silo’s met
drogingsfasiliteite sal daar geen drogingskoste vir
mielies tot op 15% en soja tot op 13,5% wees nie.
Graan met ’n hoër voginhoud word ontvang teen ’n
drogingskoste soos in die tariefdokument vervat.
Die meeste Senwes silo’s is geregistreer op Safex
>
en voldoen aan HACCP standaarde wat verseker dat
uitvoere vanaf hierdie silo’s kan realiseer. Dit het
weer ’n positiewe invloed op die prys vir die Suid-
Afrikaanse graanprodusent.
Verskeie produsente het die behoefte uitgespreek
vir plaaslaai-transaksies. Indien dit prakties
geregverdig is en dit vir beide partye besigheidsin
maak, kan Senwes Grainlink reël om in so ’n geval,
die graan aan te ry na die betrokke silo’s.
Dit is belangrik vir die produsent om te weet
dat wanneer hy die graan by die silo gelewer het
en die graan verkoop word deur Senwes, die
produsent die voordeel van sy harde werk sal geniet.
Gewaarborgde elektroniese uitbetaling geskied
binne twee werksdae onderhewig aan die finansiële
instansie se oorplasingskriteria.
’n Gevestigde infrastruktuur verseker dat
Senwes Grainlink se dinamiese personeel naby die
produsent beweeg. Dit gee ons die geleentheid om
persoonlike besigheidsverhoudings op te bou met
die produsente in elke silogebied wat verseker dat
silopersoneel die behoeftes en uitdagings van die
produsent verstaan.
Ons glo dat, indien dit met die Suid-Afrikaanse
produsent en veral die Senwes produsent goed
gaan, dit goed gaan met Senwes en dus is die
produsent se belange ook Senwes se belange. S
>>
69
DIE HOEVEELHEID SENWES SILO’S WAAR
PRODUSENTE HULLE GRAAN KAN LEWER
4,5 miljoen ton
DIE TOTALE BERGINGSKAPASITEIT VAN
DIE SENWES SILO’S.
Die artikel is saamgestel deur Senwes Grainlink
Streeksbestuurders. Vir meer inligting, kan jy hulle skakel by
Theuns Saayman (083 375 5061), Carel Scheepers (083 469
9701), Fanie Kruger (083 273 7814) en Graham Lottering
(079 883 7503).
www.senwes.co.za • April 2012

50 ••• SENWES GRAINLINK
Nuwe pos:
Afrika-uitvoere
Theuns Botha is vanaf Februarie 2012
aan die stuur van sake van die nuut
geskepte Afrika uitvoere-pos. Afrikauitvoere
behels nie net graan nie, maar
sluit onder andere meganisasie in. Dit
sal aan Senwes die nodige akkreditasie
verleen wat in Afrika-lande verlang word.
Theuns het in Mei 2008 vir Senwes begin
werk. Hy was voorheen die Bestuurder
van Ventersdorp Village asook die Be -
stuurder van die Vereeniging Village. S
Babsie Greyling, wat voorheen Hulpsilobestuurder op
Potchefstroom was, is bevorder tot Silobestuurder by
Heuningspruit silo.
Danie Blignaut, die vorige Silobestuurder op Kroonstad
het 31 Desember verlede jaar afgetree. Hannes
Brits wat voorheen die silo op Heuningspruit bestuur
het, is nou in Danie se plek.
Jurie Maree wat voorheen Assistent Silobestuurder
op Bultfontein was, is bevorder tot die Bestuurder van
Protespan se silo. S
Monsanto-produkte en -tegnologie het nog altyd bygedra tot jou sukses. Soos ons chemiese ie iese se
produkte, ons gevorderde katoen-, groente- en mieliesaad, ons biotegnologie. Ons wil deel ee eel
wees van jou besigheid en die toekoms met sy vele uitdagings saam met jou aanpak. Uitdagings dag ag agin in ings gs
soos volhoubare landbou saam met uitstekende diens, kwaliteit produkte en rotsvaste waar waardes. arde des. s.
Jy kan op Monsanto vertrou ...
vir jóú sukses.
Skuiwe
BUCKINGHAM
KRY NUWE
SILOBESTUURDER
Louis Robbertse is
onlangs bevorder
van Silobestuurder
by Vredefort silo na
Bestuurder by Buckingham,
wat ’n groter silo is. S
Meer oor Monsanto Maatskappy
Monsanto-maatskappy is ’n toonaangewende, globale verskaffer van tegnologiegebaseerde oplossings sings ngs en e en
landbouprodukte wat die produktiwiteit op die plaas en die kwaliteit van voedsel verbeter. Monsanto anto nto is
daarop gefokus om die kleinboere sowel as die grootskaalse boere by te staan om meer uit hul grond ro rond nd te
kry terwyl hul toenemend die wêreld se natuurlike hulpbronne, soos water en energie, bewaar.
Kliënte is welkom om ons kliëntedienslyn te skakel by 011 790-8201 of stuur ’n e-pos aan: customercare.sa@monsanto.com.
nsanto.com. m.
Om meer te wete te kom oor ons besigheid en ons verbintenisse, gaan na: www.monsanto.com. Volg ons bedrywighede op Twitter ® by
www.twitter.com/MonsantoCo, op Facebook ® ter
by www.facebook.com/MonsantoCo, of teken in op ons NewsRelease RSS Feed.
® by
uppe marketing A06632SS

Ontmoet Senwes se
streeksbestuurders
Fanie Kruger (Streek 1)
Graham Lottering (Streek 2)
April 2012 • www.senwes.co.za
Carel Scheepers (Streek 3)
Theuns Saayman (Streek 4)
SENWES GRAINLINK •••
>
51

52 ••• PROMOTIONAL ARTICLE: JOHN DEERE E
The 6100D tractor during the presentation.
Happy birthday
John Deere!
THE “LADIES PARADING THEIR STUFF
DOWN THE RUNWAY” AS PAUL ROTH-
MAN, MASTER OF CEREMONIES,
CHARMINGLY INTRODUCED THEM,
WERE THE RIDE-ON MOWERS,
GATORS, SUGAR CANE IMPLEMENTS,
HAY AND FORAGE IMPLEMENTS AND
SPECIALITY CROPS IMPLEMENTS
SHOWCASED DURING THE JOHN
DEERE PRODUCT LAUNCH HELD AT
GALLAGHER ESTATE IN MIDRAND FROM
29 FEBRUARY TO 2 MARCH 2012.
> TEXT: ELMARIE SCHOEMAN
The 3520 Sugarcane harvester.
>
John Deere celebrates its 175 th
birthday this year. Groundbreaking technology has
been priority since John Deere founded this company
in 1837. As the company continues to mature
and grow, their employees and dealers endeavour
to demonstrate these values in their actions every
day. Some of these employees gave detailed briefings
of the machines and demonstrated some new
features to an estimated 700 guests who attended
the launch each day.
The gigantic warehouse, to the value of R150
million, that will be built in Gauteng close to the OR
Tambo International Airport, was also discussed during
the launch. S
>>
Hans van
Rensburg
(Bronkhorstspruit)
and James
Dougal (Delmas).
Ready, steady,
mow!
Eduard Gerber (Bethlehem), DJ Vosloo, Hennie Hattingh
and Kallie Venter, all three from Trelleborg.
Elmarie Schoeman is the Editor of Senwes Scenario. For
more information, she can be contacted at (018) 468-2716
or elmarie@infoworks.biz.
www.senwes.co.za • April 2012

54 ••• DRUPPELS OP DIE DAK
’n Seisoen wat anders
uitgedraai het as wat verwag is
DIE 2011/2012-PRODUKSIESEISOEN
HET HEEL ANDERS UITGEDRAAI AS
WAT DIE VERNAAMSTE WEERVOOR-
SPELLINGSDIENSTE VOORSIEN HET.
DIE MEESTE VOORSPELLINGSDIENSTE
HET BOGEMIDDELDE REËN VIR VERAL
DIE NAJAAR VOORSPEL. OP HIERDIE
STADIUM HET BEIDE JANUARIE EN
FEBRUARIE MINDER REËN ONTVANG
AS DIE LANGTERMYN GEMIDDELDE
REËNVAL VIR DIE BETROKKE TWEE
MAANDE.
> TEKS: THYS GROBBELAAR
In die meegaande figuur word
daar aangedui dat die grootste gedeelte van die
Senwes bedieningsgebied meer as 150 mm
minder reën vir die seisoen ontvang het as die
langtermyngemiddeld vir die periode Julie 2011
tot Februarie 2012. Dit is veral die westelike
gedeelte van die bedieningsgebied wat
aansienlik minder reën hierdie seisoen
ontvang het. Die vorige seisoen
het die grootste gedeelte van
die bedieningsgebied
meer as 350 mm
meer as die
>
langtermyn gemiddelde reënval ontvang. Die
grootste gedeelte van die Senwes bedieningsgebied
het met baie goeie ondergrondse vog begin waarby
baie mielies gebaat het.
Februarie was wel ’n natter maand in vergelyking
met die voorafgaande Januarie, maar steeds het
die grootste gedeelte van die gebied minder as die
langtermyn gemiddelde reën ontvang. Die gebied
rondom Hartbeesfontein en Brandfort het baie min
reën ontvang en die meeste mielies kry baie swaar
Figuur 1: Werklike reënval vir Julie 2011 tot Februarie
2012 versus die langtermyn gemiddeld vir Julie 1999
tot Februarie 2011.
Figuur 2: Reënval: Werklike reënval vir Februarie 2012
versus die langtermyn gemiddeld vir Februarie 1999-
2011
www.senwes.co.za • April 2012

onder dié
omstan dighede.
Opbrengsverliese
weens die droogte word reeds
waargeneem. Waar winteronkruide
nie beheer was nie, het vogstremming
sommer vroeg in die seisoen voorgekom.
Een van die aanleidende oorsake vir die laer as
verwagte reënval, was die klimatologiese situasie
in die Mosambiekkanaal. Vir die grootste deel van
die seisoen het óf tropiese depressies óf tropiese
siklone in die kanaal voorgekom. Dit het tot gevolg
dat die vog van die trope “getrek” word na die
sterk laagdrukstelsels. Min vog het dus afbeweeg
na die suidpunt van Afrika. Dit het tot uitermatige
wisselvallige reën in die binneland gelei. Nie een
plek het dieselfde reën ontvang nie.
Die potensiaal van die mielies is in die meeste
gebiede baie wisselvallig. Met die skryf van die
artikel kom ’n tropiese sikloon, Irina, oor KwaZulu-
Natal voor en baie warm en droë toestande heers
in die binneland. Opbrengsverliese kom sodoende
in verskeie distrikte voor. In Figuur 3 word die
tipiese tropiese depressie in die Mosambiekkanaal
aangedui. Wat die uiteindelike gevolg gaan wees
sal ons eers later weet. ’n Mens hoop net nie dat
dit ’n soortgelyke gevolg as die 1983/1984-seisoen
se tropiese sikloon, Demoina, gaan hê nie.
Dié betrokke seisoen was die gemiddelde
landsmielieopbrengs slegs 0,99 ton per hektaar.
Die SOI-indeks wat gebruik word om ’n seisoen
as ’n La Niña of El Niño te klassifiseer, het hierdie
seisoen sterk positief begin. Dit is normaalweg ’n
aanduiding dat dit ’n La Niña-tipe seisoen gaan
wees. Dié tipe seisoen word gewoonlik geken aan
lentereën wat laat voorkom en ’n seisoen waar dit
bogemiddeld reën. Soos reeds vermeld het die sterk
laagdrukstelsels in die Mosambiekkanaal hierdie
Figuur 3: Hier word die tipiese tropiese depressie in
die Mosambiekkanaal aangedui.
April 2012 • www.senwes.co.za
DRUPPELS OP DIE DAK •••
seisoen
die kanse
vir reën oor die
binneland beperk. Die
SOI-indeks het vanaf begin
Januarie drasties begin daal en is
tans amper nul, of neutraal. Dit dui aan
dat die seisoen van ’n La Niña-tipe seisoen na
’n neutrale tipe seisoen verander het. Die vorige
seisoen was die SOI-indeks vir lank baie sterk
positief met gevolglike baie goeie reën oor die hele
somerreënvalgebied.
Grafiek 1: Die gemiddelde maand SOI-indeks.
OPSOMMING EN GEVOLGTREKKING
Hierdie seisoen het weer vir ons gewys dat ons
poging om langertermynvoorspellings te doen,
nog veel te wense oorlaat. Om die SOI-indeks as
sodanig te gebruik om seisoensvoorspellings te
doen, het ook bewys dat dit nie so betroubaar is
as wat ons gedink het nie. Die baie nat najaar wat
voorspel was, het nog nie gekom nie. Vanjaar het
die oorgedraagde grondvog van die vorige seisoen
die oes in die grootste gedeelte van die Vrystaat
gered. Gebiede wat nie oor die watertafelgronde
beskik nie, se mielies het al in die meeste
gevalle reeds opbrengsverliese ondervind. Daar
is sekere distrikte wat vanjaar baie droog is, met
ondergemiddelde opbrengste. S
>>
Die artikel en figure is saamgestel deur Thys Grobbelaar
(Senior Graananalis: Senwes Grainlink). Skakel hom by
(018) 464-7385.
>
55

56
••• TRUSTS
IN DIE ARTIKEL: GEBRUIK ’N FAMILIE-
TRUST AS BOEDELBEPLANNING-
INSTRUMENT, IN DIE VORIGE UITGAWE
VAN SENWES SCENARIO, IS BOEDEL-
BEPLANNING BESPREEK.
Daar is gekyk na die voordele
daarvan om jou bates in ’n trust te sit, watter bates
jy in ’n trust behoort te sit, watter partye by ’n trust
betrokke is, hoe jy te werk moet gaan om jou bates
in ’n trust te kry en die koste daaraan verbonde.
Sanlam beantwoord hier nog vrae oor trusts:
1. BETAAL ’N TRUST MEER INKOMSTE-
BELAS TING EN KAPITAALWINS-
BELASTING AS ’N INDIVIDU?
Inkomstebelasting van 40% word deur ’n trust
betaal, maar dit is net op die inkomste wat die
trust nie uitkeer of uitbetaal aan ’n trustinkomste -
begunstigde nie. Indien die trust die inkomste
uitkeer aan ’n begunstigde, betaal die begunstigde
die inkomstebelasting daarop volgens sy of haar
marginale koers.
’n Trust betaal op 50% van die kapitale wins
KWB teen ’n koers van 40%, terwyl ’n individu
op 25% van die wins KWB betaal teen sy/haar
marginale koers. Indien die trust egter die wins
afwentel na die kapitaalbegunstigdes, is die wins
belasbaar in die hande van die ontvanger van die
kapitale wins en wel 25% van die wins teen sy/
haar marginale koers.
Indien die kapitale wins aan ’n kapitale
begunstigde toegeken word, maar dit word nie
TABEL 1: KBW-KOERSE KAN MOONTLIK WYSIG
Vir individue en
spesiale trusts
Huidige koers
2011/12
>
Voorgestelde
koers 2012/13
25% 33,3%
Vir ander entiteite 50% 66,6%
Hoe gemaak
met trusts?
aan sodanige begunstigde uitbetaal nie, dan
is die trust die bedrag aan die begunstigde
verskuldig op ’n leningsrekening en kan die
begunstigde die trust enige dag versoek om
die bedrag aan hom/haar uit te betaal.
2. INDIEN JY JOU PLAAS AAN ’N TRUST
VERKOOP, MOET DIE TRUST JOU
DAARVOOR BETAAL?
Daar is verskillende maniere hoe die koopsom
aan die verkoper betaal kan word.
• Die trust het voldoende kontant en betaal die
koopsom in kontant aan jou.
• Die trust het geen kontant nie en registreer ’n
verband om die koopsom aan die verkoper te
betaal.
• Die trust het geen kontant nie en skuld die
koopsom aan jou op leningsrekening. Die
doel van boedelbeplanning is dan ook om die
leningsrekening so spoedig moontlik af te werk
sodat die uitstaande leningsrekening nie ’n bate
in jou boedel vorm nie.
Elke individu mag jaarliks R100 000 skenk aan
wie hy of sy wil; dus kan jy jaarliks R100 000 van
die leningsrekening skenk aan die trust, sodat die
totale leningsrekening eventueel afgeskryf word.
Indien jy sterf voor die leningsrekening totaal
afgeskryf is, sal slegs die uitstaande balans ’n
bate in jou boedel vorm. Die groei wat moontlik
plaasgevind het in byvoorbeeld die waarde van
die plaas, het egter niks met jou persoonlike
boedel te doen nie.
Vir elke R100 000 wat jy aan die trust skenk,
spaar jy R20 000 aan boedelbelasting. Jy kan
ook van die leningsrekening aan jou gade skenk.
Daar is geen skenkingsbelasting betaalbaar op
skenkings tussen gades nie. Die voordeel van
laasgenoemde aksie is dat jy onmiddellik jou
belasbare boedel verklein met die bedrag van die
skenking.
Wanneer ’n verskuldige bedrag verminder of
kwytgeskeld word, kan dit KWB-implikasies vir
www.senwes.co.za • April 2012

Is jou laaste
testament
werklik
jou laaste
wense?
die trust tot gevolg hê. Om hierdie probleem te
vermy, moet jy sorg dat die skenking gemaak
word nadat die trust reeds ’n kontantbetaling
aan jou gemaak het ten opsigte van die
leningsrekening of alternatiewelik moet jy
’n kontantbedrag van R100 000/R200 000
skenk aan die trust en dan maak die trust
’n kontantterugbetaling ten opsigte van die
leningsrekening aan jou. Indien jy gemelde roete
volg in die “afwerk” van die leningsrekening,
behoort daar geen KWB betaalbaar te wees nie.
Die R100 000 skenking van die lenings rekening,
moet in jou persoonlike belasting opgawe
getoon word.
3. AS JY JOU PLAAS AAN ’N TRUST
VERKOOP, BETEKEN DIT JY MOET NOU IN
DIE TRUST BOER?
Nee. Jy kan in jou eie naam boer en die plaas
by die trust huur, of jy kan in ’n maatskappy
of BK boer en die maatskappy of BK huur dan
die plaas by die trust. Om te besluit in watter
entiteit jy moet boer, hang alles af van wat die
belastingvoordeligste sal wees.
4. INDIEN JY JOU PLAAS AAN ’N TRUST
VERKOOP, KAN JY DIT WEER UIT DIE
TRUST TERUGKRY?
Ja, indien dit toegeken word aan ’n begunstigde
>>
Is ’n testament nie net vir ryk mense bedoel nie? Wie
is ek veronderstel om te benoem as begunstigdes
van my bates? Is my kinders oud genoeg om hul eie
erflatings te hanteer? Hoe weet ek my testament is
geldig? Wie kan ek vra om na my testament om te
sien? Wie kan ek vertrou?
Gesels gerus met Sanlam Trust.
Tel: (021) 947 6363 of besoek www.sanlamtrust.co.za.
www.sanlam.co.za
GELISENSIEERDE VERSKAFFER VAN FINANSIËLE DIENSTE
TRUSTS •••
wat binne die derde graad verwant is aan die
oprigter, is daar geen hereregte betaalbaar,
mits die begunstigde geen vergoeding vir die
plaas betaal nie. Die uitkering, toekenning en
vestiging van ’n bate aan ’n trustbegunstigde is
’n KWB-gebeurtenis en indien daar enige kapitale
groei in die bate plaasgevind het, sal daar KWB
betaalbaar wees.
Indien daar meerdere begunstigdes in die trust
is, byvoorbeeld twee dogters en een seun en
die bedoeling is dat die seun met die boerdery
moet aangaan, is dit uit ’n koste-oogpunt meer
voordelig om die plaas in die trust te los met
die seun en sy afstammelinge as die enigste
begunstigdes. Vestig liewers ander bates in die
dogters en bepaal dan by wyse van ’n resolusie
dat die dogters geen verdere voordele uit die
trust sal ontvang nie.
5. KAN JY BEGUNSTIGDES BYVOEG OF
WEGHAAL?
Ja, mits die trustakte voorsiening maak dat die
akte gewysig mag word en dat begunstigdes
gewysig mag word en ook mits geen bates reeds
in die begunstigdes gevestig is nie. S
Ann Nel is die Nasionale Bestuurder: Testamente, Sanlam.
Vir meer inligting, skakel haar by (021) 947-6354 of stuur ’n
e-pos na ann.nel@sanlam.co.za.
Trust
57

58
••• AGRI-WENKE
Kry jou strooptoerusting
gereed vir sonneblom-oes
DIT HET EERS LAAT OOR DIE
GROOTSTE GEDEELTE VAN DIE
SENWES PRODUKSIEGEBIED BEGIN
REËN, MET DIE GEVOLG DAT DAAR
MIN VROEË SONNEBLOM IS WAT
VOOR APRIL GEOES KAN WORD.
Kry dus jou strooptoerusting
gereed of reël vroegtydig met kontrakteurs vir
die oes van sonneblom. Grondvogtoestande, tipe
onkruid asook onkruiddruk sal bepaal of die lande
direk ná die oesproses meganies bewerk moet
word. Oorweeg om ’n glifosaatbespuiting te doen as
alternatief vir ’n meganiese bewerkingsaksie.
Die meeste mielies behoort nou fisiologiese
rypheid bereik het en ’n meer akkurate oesskatting
kan gevolglik uitgevoer word. Jou eie oesskatting
is ’n handige instrument wat kan help met ’n
bemarkingstrategie en kan gebruik word as indikator
van die hoeveelheid graan wat voor die oestyd
bemark kan word.
Wees versigtig om nie oor-optimisties te wees
wat verwagte graanopbrengs en -prysvlakke
aanbetref nie. Om té konserwatief te wees, het ook
“Wees versigtig om nie ooroptimisties
te wees wat verwagte
graanopbrengs en -prysvlakke
aanbetref nie.”
>> GRONDKUNDE
• As gevolg van die relatiewe droë afgelope
somerseisoen – veral in die Wes-en Suid-
Vrystaat – is daar nog koringgronde wat moet
reën kry voordat daar geplant kan word.
• Maak seker dat daar genoegsame vog/water in
die grond is. Boor met ’n handgrondboor en kyk
self of kry een van Senwes se landboukundiges
en laat hulle met ’n neutronvogmeter die
>
4.
5.
1. JanDirk Engelbrecht
2. Johan du Toit
3. Castuff Sekgala
3.
6.
4. Jacques Odendaal
5. Izak du Plessis
6. Gerrit Oosthuizen
sy nadeel, omrede dit maklik kan gebeur dat jy “te
veilig wil speel’’ en dan heel moontlik nie kan deel
in goeie graanpryse nie.
Elkeen se finansiële situasie verskil en diegene
wat teen hierdie tyd nog nie graan geprys het nie,
moet die risiko en die moontlike negatiewe effek
daarvan opweeg teenoor die moontlike voordele.
Die temperature begin daal vanaf einde April,
wat ’n aanduiding is dat die somer einde se kant
toe staan. Die waarskynlikheid vir reën neem
af vanaf middel-April. Stel ondersoek in na die
grondvogtoestande van die lande wat vir koring
beoog word. Koring maak grootliks staat op die
opgegaarde grondvog vir groei en graanproduksie
en die belangrikheid van goeie onkruidbeheer op
oorlêlande kan nie oorbeklemtoon word nie.
Gronde wat nie oor voldoende grondvog met
planttyd beskik nie, hou risiko in aangesien
reën gedurende die vroeë lente (Augustus/
September) nie ’n gegewe is nie. As alternatief
tot koringproduksie kan die verbouing van vroeë
sonneblom (September/Oktober) oorweeg word.
Koringplanttyd begin in Mei en dus moet die
koringplanttoerusting betyds in orde gekry word.
nodige lesings kom neem en presies bepaal
hoeveel water in die grond is.
• Indien daar lande is waar jy nie sekerheid het
rakende die hektaargroottes nie, kan Senwes
se grondtegnoloë dit opmeet met ’n DGPS en
daarna ’n GPS-lugfotokaart saamstel. So word
risiko’s verminder. Die ou gesegde lui: “Om te
meet is om te weet”.
www.senwes.co.za • April 2012
1.
2.

VAALHARTS-BESPROEIINGSKEMA
Grasbeheer in lusern:
Lusernprodusente kry dikwels wisselende welslae
wanneer daar grasbeheer in lusern toegepas word.
Dié aksie vind gewoonlik in die mid- tot nasomer
plaas wanneer gras vanaf Januarie aktief begin groei.
Die vernaamste redes vir die wisselvallige werking
van onkruiddoders is as volg:
• Grasse word te groot, voordat daar met beheer
begin word en aanbevole dosisse is gewoonlik vir
kleiner grasse.
• Die gras moet ook nie onder vogstremming wees
wanneer beheer plaasvind nie, want dit neem
dan die gifstowwe ook moeiliker op.
• Die gras moet ook ná ’n snysel eers genoeg
blaaroppervlak kry (hergroei), voordat beheer
toegepas word.
• Beter grasbeheer word verkry indien groter hoeveelhede
water tydens toediening gebruik word.
Aanbeveling
Spuit onkruiddoder ongeveer ’n week tot 10 dae
ná vorige snit verwyder en besproei is en hergroei
voldoende was (vir redelike blaaroppervlakte).
Gebruik dan ook die onkruiddoder tesame met
ongeveer 200 liter tot 300 liter water per hektaar vir
deeglike benatting. By sommige produkte moet daar
verkieslik benatters bygevoeg word, maar kontak
gerus met jou chemiese verteenwoordiger hieroor.
Produkte wat geredelik en met goeie sukses gebruik
word, is byvoorbeeld: Gallant Super (haloxyfop-
R-methyl), 1 tot 1,5 liter per hektaar afhangende
van die grootte van grasse; Pantera (quizalofop-
P-tefuryl), 1,5 liter per hektaar en Focus Ultra
(cycloxydim), 1,7 liter per hektaar.
DIEREPRODUKSIE
Rat jouself vir die winterentings:
• Brucelose: Alle verse jonger as agt maande.
• Lam- en miltsiekte: alle diere
• Clostridiums: alle diere
Dit is nou ’n goeie tyd om oor te skakel na ’n oorgangs
lek. Die veldkwaliteit is besig om vinnig te
verswak soos wat grasse reserwes in die wortels
stoor. ’n Fosfaatlek met ’n bietjie proteïene in sal
die ding doen, totdat oorgeskakel moet word na
winterlekke toe.
Afhangende van wanneer die bulle uit is, kan
dragtigheidsondersoeke vanaf einde April en Mei
gedoen word.
April 2012 • www.senwes.co.za
>>
AGRI-WENKE •••
“Die veldkwaliteit
is besig om vinnig te
verswak soos wat grasse
reserwes in die wortels stoor.”
Hierdie winter gaan daar waarskynlik vroeg reeds
voertekorte ontstaan. Indien dit op jou plaas die
geval is, verkoop vroegtydig onproduktiewe diere en
koop genoeg voer aan.
LANDBOU-EKONOMIE
• Indien die boerderyonderneming uitgebrei of ’n
addisionele kapitale belegging gemaak wil word,
moet dit aan die winsgewendste vertakking
bestee word.
• Die finansieringstermyn (terugbetaalvermoë)
moet ooreenstem met die bruikbaarheidsleeftyd
van die gefinansierde bate.
• Belê eerder in produktiewe, as nie-produktiewe
bates, byvoorbeeld vee, grond, produksiemiddele.
• Nuwe produksiemetodes moet eers op kleinskaal
beproef word ten einde tegniese en ekonomiese
probleme wat ontstaan te evalueer.
• Grootskaalse kapitaalbesteding moet eers
plaasvind nadat die vertakking dit bewys het en
die besteding regverdig. S
Dié artikel is saamgestel deur Johan du Toit, Gerrit Oosthuizen,
Izak du Plessis, Castuff Sekgala, Jacques Odendaal en
JanDirk Engelbrecht (Senwes Landboudienste). Skakel hulle
by (018) 464-7604 vir meer inligting.
>
59

60 ••• DEVELOPING AGRICULTURE
Enterprise production planning
and its significance
THERE IS A VERY CLOSE
RELATIONSHIP BETWEEN THE
PRODUCTION PLAN AND THE
ENTERPRISE BUDGET.
> TEXT: JULIUS RAMOHLABI
The production plan provides a
detailed description of the activities that would be
required to attain set goals. The enterprise budget is
a quantification of the production plan, which links
monetary values to the plan and indicates the feasibility
thereof.
Production planning is a scientific process that
could be defined as the determination of those
future activities that are required to attain the producer’s
objectives. It creates a chronological framework
for the future implementation and control of
various production factors to attain specific farming
objectives.
A production plan represents a specific way of
combining resources to produce a certain quantity
and mix of agricultural products. Resources should
be correctly combined and applied in the correct
quantities, at the right time, if the desired production
is to be achieved. Such planning may pertain
to an individual enterprise such as maize production,
or apply to the farming business as a whole.
Detailed planning is essential as there are many
risks and uncertainties associated with farming.
These risks and uncertainties, so typical of agricultural
production and marketing, are the very reasons
why meaningful planning is imperative.
BENEFITS OF PRODUCTION PLANNING
• It highlights the purpose for which various activities
are to be undertaken.
• The more accurate and detailed the production
plan is, the higher the relevancy of the enterprise
budget.
• It makes objectives more clear and specific by
serving as a communication tool.
• It focuses the attention of employees on the
objectives or goals of enterprise.
>
• The production plan provides a guide to a farming
business.
• It compels managers to prepare a blue-print of
the courses of action to be followed for the accomplishment
of objectives.
When compiling a production plan it is important to
start by doing thorough resource evaluation to be
able to select the best fields for crop production.
Once the resource evaluation has been done, a decision
has to be made on what is to be planted on
the best soil and marginal soil. From there the producer
will have to draft a detailed production plan.
As soon as the production plan has been drafted,
an enterprise budget should be drawn to determine
whether it is financially feasible to carry on with the
envisaged crop.
When compiling an enterprise budget, a producer
needs to know the price per unit and quantities of
inputs to arrive at the correct values per hectare.
The decision whether to execute the production plan
must be made by consulting the enterprise budget’s
margins, breakeven hectares and price in order to
determine the feasibility of intended activities and
objectives.
IMPLEMENTATION OF PRODUCTION PLAN
As one moves from creating the plan to implementing
activities, it is important to communicate the
plan to employees at all levels of the farm. Communicating
the goals and objectives, timeframes,
expectations and roles and responsibilities within
the team, creates clarity among employees, and
focuses efforts towards the common aim of
properly implementing the production plan.
In the plan there should be a proper schedule
that illustrates in detail when to perform a certain
action and by whom those actions will be performed.
The plan should clearly illustrate the quantities
of seed, fertiliser, diesel, etc. that should be applied
per hectare. The producer needs to ascertain
that the production plan is correctly implemented to
avoid any deviation and should make sure that all
inputs required are procured in time.
The plan should make provision on who should
calibrate the planter and other equipment to ensure
www.senwes.co.za • April 2012

that the prescribed quantities are accurately applied.
Deviations from applying prescribed quantities
as stipulated in the production plan will have a
negative effect on the budget, which could lead to
insufficient funds and a failure to execute the production
plan.
Once the decision to implement the production
plan has been made, the producer needs to decide
which activities are going to be outsourced and
which will be performed by the producer himself.
This can be achieved by creating a mechanisation
plan. It is important to ensure that the contractor’s
costs for the outsourced activities do not negatively
influence the viability of the enterprise. In order to
avoid implementation delays, the producer needs to
ensure that the potential contractor has sufficient
capacity to carry the load and there should be a
clear contract in place.
PRODUCTION PLANNING
“Production plan represents a
specific way of combining
resources to produce a certain
quantity and mix of agricultural
products.”
April 2012 • www.senwes.co.za
>>
DEVELOPING AGRICULTURE •••
CONTROL
The manager’s control function involves measuring
performance and correcting deviations from expected
behaviour to ensure that the plan is carried out.
The producer should supervise and control activities
to prevent plans from going awry.
PLANNING IS IMPERATIVE
Without careful planning of farming operation activities,
the producer will have no idea of what is happening
on the farm at any given time. Consequently
he/she will have difficulties when executing production
activities.
A production plan is vital when creating an enterprise
budget. The budget links monetary values
ENTERPRISE BUDGET
to the production inputs and is used to determine
the feasibility of the plan. If deemed feasible, the
production plan can be implemented and used as
the foundation for other planning activities such as
labour, logistics and mechanisation. S
REFERENCES
• Senwes Agricultural Services production cost
guidelines 2011/2012.
• Finance and farmers by Standard Bank
Julias Ramohlabi is an Agronomist at Senwes Developing
Agriculture. For more information on this article or the references
used, send an email to Julias.Ramohlabi@senwes.co.za or
contact him on (018) 464-7156 or 083 314 7579.
>
61

62 ••• TOEKOMSBLIK
Energieplanne
gaan voor die wind
DIT IS AL ‘N JAAR SEDERT SENWES
SCENARIO OOR POTENSIËLE
WINDKRAGENERGIE EN WINDPLASE
IN SUID-AFRIKA BERIG HET. DIE
ARTIKEL WAAI WIND, WAAI IN DIE
APRIL 2011-UITGAWE BERIG DAT
VOORLOPIGE METINGS EN TOETSE
DAAROP DUI DAT DIT HOOFSAAKLIK
TAAMLIK WYE STROKE LANGS
DIE WES- EN SUID-KAAPSE KUS
IS WAAR DIE WINDE STERK EN
STANDHOUDEND GENOEG IS OM
WINDPLASE EKONOMIES TE MAAK.
>
Proefnemings en toetsinstallasies
was toe reeds in die omgewing van veral Caledon
en Swellendam gedoen. Só het hierdie projekte
gevorder:
VORDERING
Sedert April 2011 het daar baie gebeur ten opsigte
van ontwikkeling van onafhanklike kragvoorsieners
en die Departement van Energie in Suid-Afrika. Die
bieëry, wat deur die departement vir die eerste fase
van die hernude energieverkrygingsprogram gereël
is, was suksesvol in elke aspek van die versoek vir ’n
voorstelle-proses.
Elke stadium, van konseptualisering en struk turering,
tot evaluering en allokasie, het vlot verloop.
Gedurende die eerste rondte in die verkryging van
hernude energie, was BioTherm geselekteer as
’n voorkeurbieër vir drie van die projekte. Hierdie
www.senwes.co.za • April 2012

April 2012 • www.senwes.co.za
TOEKOMSBLIK •••
“Die windfasiliteit sal ongeveer 100 werksgeleenthede gedurende
konstruksie skep en talle permanente poste gedurende die
bedryf- en instandhoudingstydperk.”
projekte sluit fasiliteite, soos die Konkoonsies- en
Aries-sonenergiefasiliteite en die Dassiesklip-windenergiefasiliteit,
in.
SON- EN WINDENERGIEFASILITEITE
Die Konkoonsies-sonenergiefasiliteit sal 32 km
noord-oos van Pofadder geleë wees en die Ariesfasiliteit
op ’n 30 hektaar terrein, 36 km suid-wes
van Kenhardt in die Noord-Kaap. Elkeen van hierdie
son energiefasiliteite sal uit min of meer 45 000
foto voltaïese sonkragmodules bestaan.
Die Dassiesklip-windenergiefasiliteit sal op ’n
area van 350 hektaar gebou word, ongeveer 5 km
wes van Caledon in die Wes-Kaap. Hierdie fasiliteit
sal uit nege 3 MW windturbines bestaan.
Al drie hierdie projekte se konstruksie sal na
verwagting in die derde kwartaal van 2012 begin en
die kommersiële lewering van elektrisiteit behoort in
die tweede kwartaal van 2013 te begin.
WERKSKEPPING
’n Suid-Afrikaanse filiaal van Juwi Solar, ’n Duitse
ingenieurswese-en konstruksiemaatskappy, sal die
twee sonenergiefasiliteite teen ’n vaste prys bou.
’n Groot gedeelte van die werk wat gedoen moet
word, sal swart ekonomiese bemagtigings maat skappye
bevoordeel. “Elkeen van die sonenergiefasiliteite
sal meer as 130 werksgeleenthede skep gedurende
konstruksie asook permanente werk gedurende die
bedryf en instandhouding daarvan. Die windfasiliteit
sal ongeveer 100 werksgeleenthede gedurende
konstruksie skep en talle permanente poste
gedurende die bedryf- en instandhoudingstydperk,”
sê Marc Wright, senior vennoot van BioTherm.
KOSTE
In hierdie eerste fase sal die kollektiewe belegging
in kapasiteit vir energie omtrent R100 miljard wees
en dit sal gedurende die loop van die volgende 6 tot
24 maande belê word. Bieëry vir die tweede, groter,
fase het al in Maart 2012 begin. BioTherm is ’n
maatskappy wat beplan om vir die tweede en derde
rondte van die Hernubare Energie Onafhanklike
Kragvoorsienersprogram in Suid-Afrika te bie.
Volgens BioTherm is befondsing vir hulle projekte
reeds in plek, met ’n versekerde R1 miljard van ’n
buitelandse, energie-gefokusde groep, Denham
Capital, tesame met skuldbefondsing van Standard
Bank, die Industrial Development Corporation en
Nedbank. S
BRON: BioTherm Energy
DIE PERSENTASIE WAARMEE SUID-AFRIKA
KWEEKHUISGAS-VRYLATINGS TEEN 2020
WIL VERMINDER.
Suid-Afrika is ’n ondertekenaar van die
Vere nig de Nasies se raamwerkkonvensie oor
klimaatsverandering en die Kyoto-protokol en
het ook die Kopenhagen-akkoord onderteken.
Die land het onderneem om kweekhuisgasvrylatings
met 34% teen 2020 en met 42%
teen 2025 te verminder. Hierdie onderneming
het die groei van die windenergiebedryf in
Suid-Afrika ’n goeie hupstoot gegee.
Regstelling
In die artikel, Trap minder koolstofspore, in die
vorige uitgawe van Senwes Scenario, is ’n foutiewe
telefoonnommer vir Henning Joubert op bladsy 58
aangedui. Die korrekte kontakbesonderhede vir
Henning is: (018) 469-1554 of (018) 469-2048.
>
63

64
••• PROMOSIE-ARTIKEL: BIOMIN
Biomin “natuurlik voor”
met streekkantoor in SA
IN OKTOBER 2011 HET DIE
INTERNASIONAAL-ERKENDE SPESIALIS
IN NATUURLIKE DIEREVOEDING,
BIOMIN, SY EERSTE AFRIKA-
GEBASEERDE HOOFKANTOOR EN
SAKE-EENHEID GEVESTIG.
Die nuwe onderneming is in
Klerksdorp opgerig en is deel van die maatskappy se
wêreldwye uitbreiding oor die lang termyn.
Biomin, wat in Oostenryk gevestig is, bied aan
die plaaslike veevoermark toegevoegde waarde en
volhoubaarheid, danksy die feit dat hy gedurende
die vroeë tagtigerjare alle antibiotiese middels uit
sy reeks voer-byvoegsels verwyder het en dit met
natuurlike produkte (kruie, speserye en plantekstrakte)
vervang het.
“Vir meer as 25 jaar al bied Biomin volhoubare
dierevoedingsprodukte, soos voer-byvoegsels en
voorafbereide vitamien-en mineraaloormengsels
van gehalte, met inbegrip van oplossings vir
mikotoksien-risikobestuur en ’n volkome nuwe,
natuurlike groei-bevorderende konsep wat die
dieetvereistes dieetvere van varke,
pluim pluimvee, beeste
en
akwakultuur
aaanspreek,”
sê
AAlbert
van Rensburg
(Bedryfshoof: Biomin
Suid-Afrika).
>
Biomin Bio Suid-Afrika se
bedryfshoof, bed Albert van
Rensburg. Re
Van Rensburg is van mening dat, met
die toename in die vraag na natuurlike en
omgewingsvolhoubare voedselbronne, plaas Biomin
se benadering tot die vervaardiging van natuurlike
aanvullings, die maatskappy as ’n voorloper in dié
marksektor.
Hy sê verder: “Voer-byvoegsels word algemeen
gebruik om die prestasie en gesondheid van
lewendehawe te bevorder. Etlike jare al word
antibiotiese middels in Suid-Afrika en die wêreld
hoofsaaklik in dié verband gebruik. Die verkeerde
aanwending van hierdie middels kan egter
veroorsaak dat die diere weerstand teen die middel
opbou. Dit skep ’n werklike gevaar vir die mens wat
diereprodukte as voedsel gebruik, aangesien hierdie
antibiotiese residu daardeur oorgedra kan word.”
Biomin produkte is reeds die afgelope agt
jaar deur middel van verspreiders in Suid-Afrika
beskikbaar. Van Rensburg meld egter dat die
maatskappy, op grond van die reuse-potensiaal
van die plaaslike mark, die behoefte geïdentifiseer
het om ’n besigheidseenheid te vestig wat ’n
omvattende netwerk van produkte en tegniese
ondersteuning kan bied. “Biomin het spesifiek Suid-
Afrika as sy hoofbasis vir sy bedryf in Afrika geteiken
op grond van die gevestigde infrastruktuur en
moderne tegnologie, wat uiteindelik ook toegang tot
die res van die vasteland sal bied.
“Die plaaslike veevoerbedryf is ’n reusagtige mark
wat steeds die potensiaal vir aansienlike groei inhou.
Namate voedselveiligheid plaaslik ’n ál belangriker
faktor word, is Biomin in die posisie om die nodige
oplossings vir hierdie unieke verbruikersvereistes,
deur die voorsiening van wêreldklas-produkte te
bied, gerugsteun deur tegniese bystand en advies
oor dierevoedingsake.” S
www.senwes.co.za • April 2012

Biomin ®
Kragtige essensiële olies
Natuurlike voorsprong
Mikro-geënkapsuleerd
… bied nuwe voordele:
P.E.P. MGE
aktiewe bestanddele
BIOMIN Suid-Afrika, Klerksdorp, Suid-Afrika 2571
pep.biomin.net
Biomin ®
P.E.P. MGE

66
••• LEEFSTYL • LIFESTYLE
A rgilla serves even more
with stylish new
square shape
SENWES SCENARIO
GIVEAWAY
Argilla’s latest edition to their
cooking family is a convenient, square shaped,
pottery pasta bowl. The new shape can be used to
make lasagne and pasta dishes as well as fridge
tarts – it is so simple and saves you time. Simplify
and add style to your cooking essentials with
Argilla’s new square design. Now you can satisfy
your family’s cravings and serve even more superb
recipes by winning this square pasta bowl!
7 MINUTE LASAGNE (1 portion)
200 g mince meat
10 ml brown onion soup powder
20 ml tomato sauce
10 ml chutney
1 lasagne sheet
1 packet of white sauce
grated cheese
66 ••• COMPETITION
Serving with style
ENJOY GREAT FOOD AND WINE IN THE
COMPANY OF YOUR CLOSE FRIENDS
AND FAMILY. WITH WINTER ONLY A
FEW MONTHS AWAY, WE ALL HAVE AN
APPETITE FOR WARM, WONDERFUL
COMFORT FOOD. THE STYLISH
RUSSELL HOBBS HOT TRAY MAKES
ANY MEAL MAGNIFICENT AND KEEPS
IT NICE AND WARM TO CHASE AWAY
THE WINTER CHILLS WITH A STEAMING
HOT MEAL. WITH A DOUBLE HOTSPOT,
MORE THAN ONE SERVING CAN
>
SMS the word Senwes + Argilla + your
name + your email address to 31022 to win
this square pasta bowl. The competition
closes 21 May 2012. Standard
SMS tariffs apply.
Mix meat, soup powder, tomato sauce and chutney.
Prepare white sauce following instructions on the
packet. Keep the white sauce and meat mixture
separate and layer it as follows in the pasta bowl:
white sauce, meat mixture, lasagne sheet, meat
mixture, white sauce and top it off with grated
cheese. Microwave for 7 minutes on medium and
leave to stand for 5 minutes. Enjoy with a green
salad. S
For more information on Argilla contact Betsie Grobbelaar
at 083 287 5249 or (018) 468-5199. Visit Betsie in the Sampi
hall at the Grain SA NAMPO Harvest Day.
HOW DO YOU ENTER?
SMS the word Senwes + Scenario + your
name + your email address to 31022 and
stand a chance to win this hot tray.
The competition closes on
21 May 2012. Standard SMS
tariffs apply. S
WINNER FEBRUARY/MARCH 2012: Marlene Koekemoer from Hartswater won the bread maker. Congratulations!
>>
BE KEPT WARM AND BECAUSE IT’S
SCRATCH RESISTANT, IT CAN BE USED
WITH EASE.
www.senwes.co.za • April 2012

“ME-EM is gebore uit ’n droom
en bevestig deur ’n profetiese woord dat ek die saad
gaan saai, maar nie noodwendig die vrug daarvan
gaan sien nie. Die kruie word in my eie bruidstuin
gekweek en vermeng met antieke Bybelse olies.
“Elke produk is handgemaak met liefde en sorg.
Hierdie is ’n bekostigbare liggaamskoester-reeks,
spesiaal vir die vrou wat haarself na gees, siel
en liggaam wil versorg. Dit is ’n hoëpersentasie
organiese produk en daarom het dit ’n minimale
rakleeftyd.” Die reeks bestaan uit body butter, body
scrubs, bath soaks, outydse glycerine exfoliating
sepies, essential oils, fragrant oils en moisturising
almond milk.
Eseg. 16: 9 - 14: “...I took care of you, dressed
April 2012 • www.senwes.co.za
LEEFSTYL: FEATHER HILL SPA •••
you and protected you.
I promised you my love
and entered a covenant
of marriage with you. I,
God (Yahweh), the Master,
gave my word. You became mine.
I gave you a good bath, washing off all
that old blood and anointed you with aromatic
oils. You were absolutely stunning (for it was perfect
through my majesty and splendour which I put upon
you, says Yahweh (the Lord)...You were a queen.” S
u. u
ve
ant nt
I,
ast st ster er er,
eca ca c me min in ine. e. e
th th, wa wash sh s in ing g of off f al a l
no noin in inte te ted yo you wi w th t aro ro roma ma mati ti t c
Kontak vir Mariëtte Meijer by 083 310 5683 of
meijer.products@gmail.com of besoek die webtuiste
by www.me-em.co.za.
WENNER FEBRUARIE/MAART 2012: Louise van Niekerk van Potchefstroom het die roospakket gewen. Baie geluk!
>> WEN GESKENKPAKKE
Wen een van 7 ME-EM
Moedersdag-geskenkpakke
Skryf só in
SMS Senwes + Spa + jou
naam en van + e-posadres
na 31022.
Standaard SMS-tariewe geld.
Sluitingsdatum: 21 Mei 2012.
www.featherhillspa.com
(018) 285-1050
079 556 9915
>
67

68 ••• VIR DIE SIEL
Ds Willie Botha
Lees Matt 27:15 - 54
Daar is iets wat ’n buite-senter
en ironie in gemeen het. Beide vang jou op die
verkeerde voet. Ons kan weer en weer na Danie
Gerber, Jacque Fourie en Jean de Villiers se
systappe kyk. Hoekom? Dit vang die opponent en
ook die kyker op die verkeerde voet. Dit is anders as
wat ons verwag.
Die gebeure aan die voet van die kruis is
dramaties. Drie besette kruise vorm die silhoeëtte
van ’n swaar en somber atmosfeer. Simbolies
vind daar ’n klomp dinge plaas wat anders is as
wat ons sou verwag. Deur hulle afguns gedryf kies
die skare dat Jesus Barabbas in plaas van Jesus
Christus vir hulle losgelaat moes word. Die opstoker
word vrygelaat en die vredemaker oorgelewer
om gekruisig te word. In die ampswoning van die
goewerneur word Jesus soos ’n koning aangetrek.
Hy ontvang ’n stok vir ’n septer, ’n pers mantel
word Hom omgehang en ’n doringkroon op Sy
kop gedruk. Hulle spot Hom: Ons groet U, Koning
van die Jode! Dit is ironies omdat Hy baie meer
as net in die paleis van die goewerneur tuishoort.
Ironies omdat hulle Hom vir minder spot as wat Hy
in werklikheid is. Die Koning van die wêreld ry op
’n donkie, dra ’n doringkroon en het ’n stok vir ’n
septer.
By die kruisiging loot hulle oor wie sy klere moet
kry. Langs Hom hang twee moordenaars wat ’n
skrille kontras met die lewe van Jesus vorm. Bokant
sy kop die minderwaardige bordjie wat beweer dat
Hy die koning van die Jode is.
Die ironie van die kruisiging vind sy hoogtepunt
>
>>
Dramatiese ironie
in die mense wat voor die kruis verbyloop. Priesterhoofde,
Skrifgeleerdes en familiehoofde is die mense
wat die Ou Testament geken het en minstens iets
van die verwagting van ’n Messias gekoester het.
Maar dit is hulle wat Jesus uitdaag om van die kruis
af te kom voordat hulle in Hom sal glo. Net so het
die gewone mense Jesus ook belaster. Die laagste
laag is wanneer selfs die rowers Hom beledig. Die
ironie is dat Jesus juis aan daardie kruis bly, ter wille
van hulle wat Hom beledig. As Seun van God, systap
Jesus die beledigings en sien die mense aan vir wie
hulle werklik is. Hy bewys sy Koningskap deur in ’n
ander dimensie as sy beledigers te dink. Die verhaal
ontknoop tydens die donkerste van oomblikke,
wanneer die spanning ondraaglik word, wanneer
Jesus sterwend roep oor Sy Godverlatendheid,
wanneer die aarde bewe en die soldaat uiteindelik
roep: Hierdie man was werklik die Seun van God.
Op ’n manier word óns daardie mense wat voor
Jesus se kruis verbyloop. Maar in retrospeksie, is
dit ook vir my wat Hy daar systap. En dit is ook vir
my wat die waarheid van die woorde van die soldaat
onkant vang. Dit is egter ironies dat ons nie die
ironie snap nie. S
Ds Willie Botha is van die Nederduitsche Hervormde Gemeen
te op Lydenburg. Skakel hom by 082 786 3458 of stuur
’n e-pos aan wbot@absamail.co.za.
www.senwes.co.za • April 2012

April 2012 • www.senwes.co.za
LEEFSTYL • LIFESTYLE •••
Padstal gee ’n ander
betekenis aan “wenakker”
“MY MAN, WAAR IS JY? JOU KOS
WORD KOUD EN DIT RAAK AL DONKER
BUITE!” “AG MY VROUTJIE, EK IS NOG
BY DIE WENAKKER. SIT MAAR MY KOS
IN DIE LOU-OOND. EK GAAN NOG ’N
TAAMLIKE TYDJIE BESIG BLY.”
> TEKS & FOTO’S: ANSONÉ VENTER
Diegene wat nie die Vierfontein-omgewing
op pad na Bothaville vanaf Orkney goed ken nie,
sal aanneem dat manlief hard op die lande aan die
werk is. Die wenakker is dan immers die punt van die
land wat ongeploeg bly of heel laaste geploeg word,
maar vir die produsente van die Bothaville-omgewing
het die Wenakker ’n heel ander betekenis.
Die Wenakker se deure is
altyd oop vir nuwe gesigte.
’n Klipgooi vanaf NAMPO Park is ’n klein juweel van
’n plekkie geleë. Die heerlike “pub lunch”-geure laat
jou maag grom as jy daar instap en die vriendelike
klante laat jou dadelik tuis voel. Die dekor bring
behoorlik die plaasgevoel tuis en is ’n goeie voorbeeld
van nuutskeppings van ander se afval. Lizelle
Britz het so ses jaar gelede ’n kans gewaag om die
plek op die been te bring en soos daar gesê word:
“wie nie waag nie, wen nie.”
Lizelle en haar swaer het ’n paar name sit en
rondgooi en was dit eens dat dit eie aan die boere -
gemeenskap moet bly. Die plaaslike boeregemeenskap
wys gereeld gesig by die Wenakker en die
interessante kennisgewings langs die pad, trek
beslis ook die aandag van diegene wat daar verby ry.
Met ’n padstal reg langs die kroeg, is dit ideaal vir
reisigers wat vinnig wil stop om bene te rek en gou
vervolg op bladsy 70
>
69

70
••• LEEFSTYL • LIFESTYLE
Padstal gee ’n ander betekenis
aan die “wenakker”
vervolg van bladsy 69
iets te kry om die hongerpyne te stil.
Om weg te beweeg van die kroeg-stigma,
probeer Lizelle die vrouens en kinders meer
by die aksies van die Wenakker betrek en
op so manier maak sy ’n besoek aan die
Wenakker vir die hele gesin iets om na uit te e
sien. Tuisgebakte en tuisgemaakte produkte wat at
by die padstal verkoop word, help haar om di ddit t
gesinsvriendelik te maak en haar teikenmark te
verbreed.
Graan SA se NAMPO Oesdag is gewoonlik ’n
besige tyd vir die Wenakker. Alle stoele word na
buite geskuif om sodoende meer plek naby die
kroeg te maak. “Kliënte koop dan hul drankies
binne en gaan sit buite by hul tafels om plek vir
ander by die kroeg te maak.” Die Wenakker is ook
bekend daarvoor dat, anders as ander watergate,
daar geen bakleiery uitbreek nie. “Almal kuier altyd
met ’n lekker gesindheid saam.”
Volgens Lizelle is die lekkerste gevoel as daar
besoekers, soos dié wat tydens die Oesdag besoek
aflê aan die Wenakker, weer die volgende jaar kom
groet of net vinnig daar stop as hul verby ry.
Oor manewales wat al deur die jare tydens
>
>>
“Die dekor bring
behoorlik die
plaasgevoel tuis
en is ’n goeie
voorbeeld van
nuutskeppings van
ander se afval.”
NAMPO daar plaasgevind het, wil Lizelle geen woord
rep nie, maar erken dat sy boeke sal kan skryf
oor die dinge wat in die verlede en moontlik in die
toekoms nog daar sal gebeur!
Vir NAMPO 2012 gaan die Wenakker behoorlik
uithaal en wys. Die kampvure gaan hoog brand,
verskillende promosies gaan gedurende daardie
paar dae aangebied word en gaskunstenaars
gaan die skare behoorlik vermaak. La Rouge, die
gasteplaas, wat loopafstand van die Wenakker is,
het genoeg kamers beskikbaar vir besoekers wat die
dorp net té ver vind. S
Ansoné Venter is ’n gereelde medewerker vir Senwes Sce nario.
Vir meer inligting kontak haar by (018) 468-2716 of stuur ’n
e-pos na ansone@infoworks.biz.
“Graan SA
se NAMPO
Oesdag is
gewoonlik
’n besige
tyd vir die
Wenakker.”
’n Paar bekendes
geniet ’n
smaaklike
middagete by die
kroeg.
www.senwes.co.za • April 2012

LEEFSTYL • LIFESTYLE •••
>> VIR DIE FLIEKVLOOIE
Midnight in Paris
Romantiese komedie met Owen
Wilson, Rachel McAdams, Kathy
Bates, Adrien Brody, Marion
Cotillard
April 2012 • www.senwes.co.za
71
’n Skrywer (Wilson) bevind hom
saam met sy verloofde en haar
ouers in Parys. Dit wil egter
voorkom of hy meer verlief is op Parys in lentetyd
as op haar. En sy is dalk meer verlief op inkopies
doen as op hom.
Een aand verskoon hy homself van ’n uit stap -
pie, verdwaal in Parys en beland op ’n vreemde
wyse in die jare twintig in Parys. ’n Parys waar
legendes van die literêre en kunswêreld bykans
elke aand saamgekuier het. Vir hom – wat juis
nostalgies voel oor hierdie tydperk in Parys – is sy
uitstappies na dié tyd saam met skrywers soos
Hemingway en Fitzgerald en kunste naars soos Dali
en Picasso, ’n wonderwêreld waar hy eintlik meer
tuis voel as die wêreld waar hy ’n skrywer is wat
sukkel om sy eerste roman te voltooi.
Midnight in Parys is ’n sjarmante komedie wat
jou sal oorrompel. Woody Allen se Oscar vir die
draaiboek is welverdiend.
The Ides of March
Drama met Ryan Gosling,
George Clooney, Philip Seymour
Hoffman, Paul Giamatti, Evan
Rachel Wood en Marisa Tomei
Hierdie uitmuntende politieke
drama gaan oor wat agter die
skerms gebeur in aanloop tot die
Amerikaanse presidents verkiesing waar die partye
se kandidate dit uitveg oor wie die genomineerde
kandidaat gaan wees.
George Clooney (ook die regisseur van die fliek)
is ’n goewerneur wat dit uitbaklei teen ’n ander
kandidaat om as die Demokrate se kandidaat vir
die presidentskap te staan. Ryan Gosling help om
sy verkiesingsveldtog te bestuur. Maar politiek is
’n gemene spel en nie vir sissies nie.
Soos Shakespeare se Julius Caesar gaan die
fliek ook oor rug ste ke ry en sal jou vasgenael hou.
Dit is soos ’n speurverhaal en verras jou om elke
hoek en draai. S

72
••• IN MY VISIER
’n Mauser vir 2012
Dit gebeur elke jaar. Sodra die
gras ryp word en die eerste blare luiweg grond toe
dwarrel roer daar ’n onrustigheid iewers diep binne
my.
Die huis voel te klein, die plafonne te laag en
soggens by die voordeur verwelkom ek die koel
luggie se speelse knyp aan my neus. Ek verlang na
die ooptes, ’n vrolike aandvuur, warm oggendkoffie
wat jy met steunslukkies drink en ’n koedoe se rou
blaf langs ’n sandlopie waar doringbome dig in die
oggendson staan en droom.
Ja maters, as die koel luggie met groter
dringendheid teen dagbreek se deure begin beur
en die son traag raak om uit die kooi te klim, weet
ek, jagtyd is net om die draai. Dis dan wanneer ek
meer tyd met my gewere spandeer; nie net op die
skietbaan nie, maar sommer enige tyd as ek ’n
ledige uurtjie het. Elke jaar wik en weeg ek opnuut
oor waar ek gaan jag en watter geweer ek eerste of
die meeste kere gaan gebruik.
Al my gewere is gunstelinge, sommige geskik
vir kleinwild, ander weer is bedoel vir groter bokke
en dan is daar my .375H&H waarmee jy alles van
steenbok tot buffel kan skiet. Al my gewere het ’n
storie agter hulle maar die .375 s’n is spesiaal. Dié
geweer is gebou op die aksie van my eerste geweer
wat ek self gekoop het. Dit was 1981, ek was toe
nog student en het geld by my verloofde (vandag
steeds mevrou Barnard) geleen om vir die Mauser
te betaal. Toe was dit nog ’n .308 Win. Na ’n paar
jaar van harde gebruik het die loop uitgeskiet geraak
en dis toe dat ek besluit om die aksie daarvan te
gebruik en ’n grootkalibergeweer daarop te laat bou.
Die .375 is toegerus met ’n gaatjievisier en
vinnige-afhaal monteerstukke vir die teleskoop. Ek
kan dus die teleskoop afhaal (om die oop visiere te
gebruik) en weer terug sit sonder om dit weer van
voor af hoef in te stel. Toe ek jonger was, het ek
die geweer gereeld met oopvisier gebruik, maar die
laaste paar jare hoofsaaklik met die teleskoop, want
dis veel makliker...Jy hoef mos nie so na aan die
wild te wees om behoorlik te kan sien nie.
>
Koos Barnard
’n Grootkalibergeweer lyk nou maar eenmaal
net vir my beter sonder ’n teleskoop. Met so ’n
roer oor die skouer voel ek immer soos een van die
grootwildjagters van ouds – manne wat gedwing was
om wat ook al oor hul pad te kom op kortafstand
aan te vat. Jag met ’n oopvisiergeweer is ’n baie
meer intense ervaring en vereis in sekere opsigte
meer vernuf.
Met ’n teleskoopgeweer is enige bok binne 200 m
of selfs 250 m in gevaar, want dis in die meeste
gevalle glad nie moeilik om binne daardie afstand
van wild te kom nie. Halveer egter die afstand en
dit raak moeiliker – selfs 100 m is in baie gevalle
langafstandskiet vir oop visiere. Die ideaal is om
binne 50 m tot 60 m van jou prooi af te kom. Om so
naby aan wild te kom moet jy hul reuksintuig, gehoor
en sig kan flous. Windrigting is uiters belangrik, so
ook jou vermoë om stil en ongesiens te beweeg.
Jy moet een word met jou omgewing, ag slaan op
dinge wat jou kan weggee – jou silhoeët, lig wat van
jou gesig, arms, geweer of selfs jou horlosie kan
reflekteer en aandag trek. Jy moet so ver moontlik in
die skadu van bome en bosse beweeg of stop, want
dit maak jou moeiliker sigbaar. Nodeloos om te sê,
jy moet reg aantrek om met die omgewing te kan
saamsmelt. Jy moet ook geduldig wees. Behalwe vir
jou reuk, is beweging die enkele ding wat die meeste
aandag trek in die bos.
My oë dikteer nou dat ek nie meer vir lank met
oop visiere sal kan jag nie en daarom het ek besluit
dat 2012 ’n oopvisier-seisoen vir my sal wees. Ek
wil jag so ver as moontlik terug sit in die jag. Dit is
baie onwaarskynlik dat ek soos jagters van ouds ’n
stormende buffel of leeu van kant sal moet maak.
Ek wil egter intens betrokke wees by die jag; ek
sal harder moet werk vir my biltong en soms sal ek
leëhand huis toe keer, maar ek sal meer tyd in die
natuur spandeer. Ek sal werklik jag, nie net skiet nie,
en dis wat daardie rusteloosheid vir eers sal sus. S
>>
Koos Barnard is ’n voltydse jagskrywer.
www.senwes.co.za • April 2012
Koo