UNI-COMPARTMENTAL KNEE REPLACEMENT - orthoclinic.co.za
UNI-COMPARTMENTAL KNEE REPLACEMENT - orthoclinic.co.za
UNI-COMPARTMENTAL KNEE REPLACEMENT - orthoclinic.co.za
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
WAT IS 'N <strong>UNI</strong>KOMPARTMENTELE<br />
VERVANGING?<br />
Die kniegewrig kan in drie gedeeltes, wat elk as<br />
'n afsonderlike eenheid funksioneer, verdeel word:<br />
• Patello-femorale kompartement: tussen die<br />
knieskyf en die voorkant van die bobeen.<br />
• Mediale kompartement: die gedeelte tussen<br />
die binneste helfte van die bobeen en onderbeen.<br />
• Laterale kompartement: die gedeelte tussen die<br />
buitenste helfte van die bobeen en onderbeen.<br />
Net een van die drie kompartemente (mediaal,<br />
lateraal of patello-femoraal) is uitgeslyt,<br />
met die ander twee in 'n goeie toestand.<br />
Met 'n unikompartementele vervanging word net<br />
die oppervlakke van die beskadigde kompartement<br />
vervang. In teenstelling hiermee word die oppervlakke<br />
van al drie kompartemente tydens 'n algehele<br />
knievervanging vervang.<br />
VOOR- EN NADELE<br />
<strong>UNI</strong>-<strong>COMPARTMENTAL</strong> <strong>KNEE</strong> <strong>REPLACEMENT</strong><br />
'n Unikompartementele vervanging vergelyk<br />
as volg met 'n algehele vervanging:<br />
VOORDELE<br />
• Dit is 'n kleiner prosedure.<br />
• Daar is 'n effens vinniger en makliker herstelperiode.<br />
• Funksiegewys is die resultaat beter.<br />
Die knie se buigbaarheid is beter en dit voel<br />
soos 'n "gewone" knie.<br />
• Dit kan maklik omskep word in 'n<br />
algehele knievervanging.<br />
NADELE<br />
• Die onvervangde gedeelte van die knie kan<br />
mettertyd ook verweer wat verdere<br />
kniechirurgie kan noodsaak.<br />
• Alhoewel 'n unikompartementele vervanging 'n<br />
kleiner prosedure is, is dit tegnies moeiliker.<br />
• Die lewensduur van 'n univervanging is effens korter<br />
as dié van 'n algehele vervanging: ongeveer 10 - 15<br />
jaar, teenoor die 15 - 20 jaar van 'n totale<br />
vervanging. Dit kan egter maklik in 'n algehele<br />
vervanging omskep word, indien nodig.<br />
(MEDIAL/LATERAL/PATELLO-FEMORAL)<br />
MOONTLIKE KOMPLIKASIES<br />
Soos met alle chirurgie is daar ongelukkig ook met<br />
'n knievervanging die moontlikheid van probleme.<br />
Algemene komplikasies, veral kardiovaskulêr, is 'n<br />
klein moontlikheid. Ten opsigte van die knie self is<br />
ons spesifiek bekommerd oor die moontlikheid van<br />
infeksie. Statisties gesproke is die kans daarop in<br />
ons praktyk egter gering (minder as 0,3%).<br />
Diepveentrombose (bloedklonte) is nog 'n moontlike<br />
komplikasie, met 'n voorkoms van ongeveer 2%.<br />
PRE-OPERATIEF<br />
Om die moontlikheid van komplikasies tot 'n minimum<br />
te beperk, reël ons met 'n patoloog om 'n aantal<br />
spesiale ondersoeke uit te voer om die geringe<br />
moontlikheid uit te sluit dat daar êrens in die liggaam<br />
'n laegraadse infeksie is. Dit is ook moontlik dat ons<br />
sal reël dat die narkotiseur u pre-operatief sien.<br />
As hy/sy dit nodig ag, sal u ook deur 'n kardioloog<br />
of internis ondersoek word.<br />
MEDIKASIE<br />
Anti-inflammatoriese middels soos Voltaren, Brufen,<br />
ens. verhoog die risiko van postoperatiewe bloeding.<br />
Dit is dus belangrik dat u die gebruik van hierdie<br />
middels ten minste 3 dae voor die operasie staak.<br />
Plaatjie-inhibeerders soos Disprin, Plavix, ens. moet<br />
10 dae voor die operasie gestaak word. Indien u<br />
Warfarin gebruik moet u dit 4 dae voor die operasie<br />
staak en met heparien vervang. Vroue wat hormoonterapie<br />
ontvang, moet dit verkieslik in die week voor<br />
en vir 2 weke na die operasie nie gebruik nie.<br />
Indien u gereeld 'n drankie geniet, wil ons graag hê<br />
dat u dit ook in die hospitaal doen; dit sal u herstel<br />
bespoedig. Die hospitaal verskaf<br />
egter nie drank nie; bring dus u eie.<br />
Dit is belangrik dat u u tuiskoms<br />
beplan. Dink daaraan dat u nie sal<br />
kan hurk nie en met 'n kruk sal moet<br />
stap. U sal kan stort, maar sal nie<br />
kan bad vir 6 weke nie. Alhoewel u<br />
met ontslag uit die hospitaal<br />
selfstandig sal wees, is dit verkieslik<br />
dat u nie in die eerste paar weke<br />
alleen bly nie.<br />
PAGE 1 / 2
DIE OPERASIE<br />
U sal vroegmiddag op die dag voor die operasie<br />
tot die hospitaal toegelaat word. Die aand voor die<br />
operasie sal ons heparien begin toedien, om die<br />
moontlikheid van 'n trombose te verminder. Hierdie<br />
terapie word volgehou vir 'n week na ontslag.<br />
Die operasie word in die meeste gevalle onder 'n<br />
spinale narkose – 'n tipe lokale narkose – gedoen.<br />
Lokale narkose verminder die moontlikheid van<br />
trombose en infeksie, asook die lading op die<br />
kardiovaskulêre stelsel. Dit beteken dat 'n bietjie lokale<br />
verdowing in die rug ingespuit word wat alle sensasie<br />
in die bene wegneem. Daarby dien die narkotiseur<br />
ook gewoonlik 'n baie ligte narkose toe sodat u<br />
onbewusisvanaldiebedrywighedeindieteater. Die<br />
narkotiseur sal ook 'n femorale senuweeblok doen<br />
wanneer ons klaar geopereer het. Dit gee goeie<br />
postoperatiewe pynbeheer, maar sal ook veroorsaak<br />
dat u kwadrisepsspier vir ongeveer 24 - 36 uur verlam<br />
sal wees. Dit beteken dat u eers op die tweede dag<br />
na die operasie sal kan loop.<br />
'n Unikompartementele knievervanging duur ongeveer 1 uur.<br />
Vir die eerste 24 uur na die operasie sal u in 'n<br />
hoësorgeenheid verpleeg word. U behoort gemaklik<br />
te voel en baie min pyn te verduur.<br />
POSTOPERATIEF<br />
Vir die eerste dag na die operasie het u 'n binneaarse<br />
drup aan die arm waardeur ons antibiotika en 'n<br />
pynstiller toedien. Daar sal ook dreineringsbuise in<br />
u knie wees. Ons gebruik medikasie wat bloeding<br />
aansienlik verminder en 'n bloedoortapping onwaarskynlik<br />
maak. Die binneaarse drup en dreineringsbuise word<br />
gewoonlik na die eerste dag verwyder.<br />
Die fisioterapeut sal u vanaf die dag van die operasie<br />
daagliks besoek. Die rehabilitasieoefeninge kan dalk<br />
eenvoudig en maklik voorkom, maar dit is uiters<br />
belangrik dat u dit gereeld en op die regte manier<br />
doen. So sal u u knie se funksie vinnig en volledig<br />
herwin. Vanaf die tweede dag na die operasie kan u<br />
begin stap, en daarna behoort u elke dag beter te loop.<br />
Vir 'n uniknievervanging sal u ongeveer 3 - 4 dae in<br />
die hospitaal moet deurbring.<br />
EERSTE PAAR WEKE TUIS<br />
Met ontslag uit die hospitaal sal u 'n voorraad<br />
medisyne ontvang, waaronder pynmedikasie, antibiotika<br />
en middels om bloedklonte te voorkom. Vir die<br />
eerste 4 weke verkies ons dat u met 1 of 2 krukke<br />
stap, alhoewel u u volle gewig op die geopereerde<br />
been kan plaas. Teen die tyd dat u ontslaan word,<br />
behoort u in staat te wees om u self goed te kan help.<br />
Sodra die wonde goed genees het, kan u stort –<br />
gewoonlik op die derde dag na die operasie.<br />
Die steke is oplosbaar en onder die vel en hoef nie<br />
verwyder te word nie. Pasiënte ondervind in die eerste<br />
paar weke na die operasie gewoonlik moeite om die<br />
knie te buig; dit is dus belangrik dat u tuis konsensieus<br />
voortgaan met die oefeninge soos deur die fisioterapeut<br />
voorgeskryf. Sorg dat u elke dag 'n kort ent stap, verkieslik<br />
buite. U kan motor begin bestuur sodra u voel u kan dit<br />
veilig doen (gewoonlik so 2 - 4 weke na die operasie).<br />
LANGTERMYNVERWAGTINGE<br />
Ons verwag dat u binne 3 maande na die operasie goed<br />
sal kan loop. Dit is egter ook belangrik om te besef dat<br />
die knie se funksie tot 1 jaar na die operasie sal verbeter.<br />
Ons wil nie hê dat u aan enige hardloop- of springaktiwiteite<br />
deelneem nie. U moet ook nie op u hurke<br />
probeer sit nie. Daar is geen beperking op sporte soos<br />
rolbal, gholf en ontspanningstennis (dubbelspel) nie.<br />
Stap, swem en fietsry is ook in orde. Dit is normaal<br />
dat daar soms 'n "klik"-geluid in die knie gehoor word.<br />
Dit word veroorsaak deur die beweging van die<br />
metaaloppervlak teen die plastiek. U sal ook ervaar<br />
dat die vel om die wond effens dood voel. Dit is as<br />
gevolg van die fyn senuwees in die vel wat tydens<br />
die operasie deurgesny word. Die sensasie behoort<br />
stadigaan te verbeter, maar 'n effens dooie gevoel<br />
kan dalk van blywende aard wees.<br />
Dit is raadsaam om nie enige langafstand- (internasionale)<br />
vlugte te onderneem binne die eerste 3 maande na<br />
die operasie nie, weens die risiko van trombose.<br />
Binnelandse vlugte is egter nie 'n probleem nie.<br />
Wees net daarop bedag dat die knieprostese soms die<br />
metaalverklikkers by veiligheids- kontrolepunte op die<br />
lughawe laat afgaan. Dit is 'n goeie idee om<br />
lospassende klere te dra sodat u, u littekens<br />
maklik kan ontbloot indien nodig.<br />
Indien u enige ander chirurgiese prosedure benodig,<br />
selfs tandheelkundig, moet u u geneesheer/tandarts<br />
inlig dat u 'n knievervanging ondergaan het en dat<br />
hy/sy 'n profilaktiese (voorkomende) antibiotikum<br />
moet voorskryf. Ons stel een van die volgende voor:<br />
• Indien u nie allergies vir penisillien is nie:<br />
kefaleksien (bv. Keflex), kefradien (bv. Cefril), of<br />
amoksisilien (bv. Amoxil). Die dosis is 2 g per mond<br />
een uur voor die prosedure.<br />
• Indien u allergies is vir penisillien: klindamisien<br />
(bv. Dalacin-C) 600 mg een uur voor die prosedure.<br />
LET WEL: Onder GEEN omstandighede moet<br />
enigiemand, behalwe 'n ortopediese chirurg,<br />
'n naald in u vervangde knie steek nie, hetsy as<br />
'n inspuiting of aspirasie (vloeistofonttrekking).<br />
U opvolgbesoek aan ons kamers is gewoonlik<br />
4 - 6 weke na die operasie. Indien moontlik,<br />
wil ons u graag elke 18 maande opvolg<br />
(of vroeër indien daar iets is wat u pla).<br />
PAGE 2 / 2