Graansorghum Cover - Pannar Seed

-15-
e) Antraknose (Collectorichum graminicola)
Antraknose is ʼn swamsiekte wat die blare asook die stamme van
graansorghum aantas. As net die blom besmet is, word die plante tot ʼn
mate verswak, maar die effek hiervan op die opbrengs is selde baie
ernstig. Wanneer die siekte egter ook die stamme, veral net onder die
aar, besmet, kan dit ernstige gevolge hê. Afgesien van die
opbrengsverlies, knak en val die plante om wat meganiese oes uiters
bemoeilik.
Die swamme wat Antraknose veroorsaak dring die blare in die jong
stadium binne. Rooibruin, rooi of pers kolle verskyn op die
blaaroppervlakte. Die deursneë van die kolle is gewoonlik ongeveer 3
mm maar kan tot 25 mm wees. Besmette stamme word ook rooi of pers
en wanneer hulle oopgesny word, sal die weefsel binne-in die stam ook
verkleurd wees.
Die enigste doeltreffende beheermaatreël is die gebruik van
weerstandbiedende kultivars. Wisselbou kan die siekte binne perke hou,
aangesien die spore in die plant oorwinter.
f) Bruinroes (Puccinia purpurea)
Bruinroes ontwikkel gewoonlik eers gedurende die rypwordingstadium en
het selde ʼn groot invloed op die opbrengs. Bruin en bruinrooi kolle
verskyn op die blare. Hierdie kolle bars later oop en die tipiese bruinrooi
spore word vrygestel, wat maklik van die blare afvryf.
Beheermaatreëls is selde nodig.
g) Ergot (Sphacelia sorghi)
Ergot is ʼn swamsiekte en staan bekend as “Sugary disease”. Koel, nat
klimaatstoestande bevorder besmetting en ontwikkeling daarvan.
Blomme op die sorghumaar is vatbaar vir besmetting van net voor
bestuiwing, tot met bevrugting van die vrugbeginsel.
Die swam groei binne die vrugbeginsel en vorm dan ʼn massa
swamdrade. Met rypwording van die swam word miljoene spore
vrygestel. Dit is gedurende die stadium dat die sogenaamde (sugary)
afskeisel sy verskyning maak. Dit tap vrylik van die are af en vertoon
spierwit op die grondoppervlakke onder die are. Dikwels skep dit ʼn ideale
medium vir die ontwikkeling van sekondêre organismes.
Sekondêre besmetting van die siekte word deur middel van spore wat in
die taai, gomagtige wit tot pienkerige afskeiding teenwoordig is, versprei.
Verspreiding van blom tot blom word veroorsaak deur wind, insekte en
reën. Soos die are ryp word, ontwikkel hulle ʼn swart massa spore en
vertoon feitlik heeltemal swart. Onder goeie ontwikkelingstoestande vorm
spore in die saadknoppe, die harde grysagtige sogenaamde “ergot”, die
oorwinteringsliggaam van die betrokke swam.
Sorghum produksiehandleidingreeks Kopiereg 8 Pannar Saad (Edms.) Bpk.