Download pdf - Textualscholarship.nl

Inleiding 85
ven te extreem om de tegenproef te kunnen nemen, maar de teksten hebben
bijvoorbeeld geen of maar wel af. Het zou dus kunnen dat het Apocalyps-commentaar
van Vlaamse herkomst is, maar dit verdient nader onderzoek.
Het Palmboomtraktaat
Het zogenaamde Palmboomtraktaat (f. 127r-130va, tekst 56) is een van de
teksten die door hand 9 geschreven zijn. Naar wij hierboven hebben geconstateerd,
maakt de taal het mogelijk de kopiist als West-Vlaming te
identificeren. Opmerkelijk is dan ook, dat in deze tekst een Brabantisme te
observeren is, dat elders nauwelijks voorkomt, namelijk het voegwoord
ochte (117/8; nnl. of). Dit detail is te sterk Brabants om met de algemene
West-Brabantse kleuring van het hele handschrift overeen te stemmen; en
uiteraard klopt het al helemaal niet met het West-Vlaamse idioom van hand
9. Het kan het best vanuit een Brabantse legger verklaard worden.
Preek van Maria voor Hendrik vander Calster
In de door hand 7 afgeschreven laatste drie katernen van de codex komt op
f. 146rb-vb dit sermoen voor, dat voortreffelijk in het algemene taalbeeld
van het handschrift past. Midden in deze relatief korte tekst duikt ettelijke
keren de variant -lake voor het suffix -like op. Dit is een Antwerps sjibbolet.
De legger van de preek komt dus vrijwel zeker uit Antwerpen.
Excerpten van Gerard van Vliederhovens Cordiale de quatuor novissimis
In deze tekst die hand 7 in katern 17 (f. 147r-151r) kopieerde, springt ten
slotte het gebruik van mit (naast met) en du biste in het oog. Bovendien
vertoont hij de opvallende scl-spelling in woorden waarin in de regel sl verschijnt
(bescloten, ghesclachten, sclym). De mit-vormen zijn noordelijk en
oostelijk, de scl-spellingen zijn niet lokaliseerbaar, omdat ze sporadisch op
diverse plaatsen opduiken. 134 De scl-speling is in ieder geval geattesteerd in
het Zuidoost-Limburgs/Ripuarisch, 135 waar ook de beide andere kenmerken
voortreffelijk passen.
4. Besluit
Het Wiesbadense handschrift is het werk van een groep van negen kopiisten,
waarvan er zeven (de handen 1, 2, 3, 5, 6, 7 en 8) in de driehoek Aalst-
Oudenaarde-Brussel gelokaliseerd kunnen worden, al zou het aandeel van
134 Van Loey 1976, § 102 en Aant.
135 Men komt haar bijvoorbeeld zeer regelmatig tegen in het zogenaamde handschrift-Borgloon
(ed. Biemans e.a. 2000).