Download pdf - Textualscholarship.nl

66 Het Wiesbadense handschrift
gens Renger op zou wijzen, ‘[that] the same artists were responsible for decorating
the entire manuscript’. 111 Het betreft een amateuristische poging
tot stilistische eenheid, die echter waarschijnlijk op naam van één persoon
geschreven moet worden, namelijk hand 7.
Een groot deel van de rubricering mag eveneens op zijn conto gezet
worden. In de hele codex zette hand 7 rode paragraaftekentjes, zoals hij
ook met rood punten toevoegde of interpunctie ophaalde, majuskels en nomina
sacra ophoogde, en sporadisch correcties aanbracht. Dat laatste deed
hij, misschien al eerder, ook met zwarte inkt (en dan vaak op rasuur).
Eenheid Ia en IIa (f. 2-60)
De indruk van één boek te zijn, wordt versterkt doordat de Wech van salicheit
(tekst 5) op f. 3r opent met de grootste en ook meest kleurrijk versierde
initiaal uit de codex. De decoratie van deze acht regels hoge O is echter
een anachronisme. Het oog van de letter is opgevuld met een eenvoudig
patroon van geel gehoogd bandvlechtwerk, met boven en onder uitgespaarde
bladmotieven, tegen een zwarte grond. Voor het bandvlechtwerk
lijkt de verluchter een ouder voorbeeld gevolgd te hebben; dit type initiaal
komt vooral in de twaalfde eeuw voor maar in de vijftiende zeker niet. 112
Dat de codex de verwachting van een echt bibliotheeksboek aanvankelijk
ook redelijk waarmaakt, is te danken aan hand 1, die in de twee grote, door
hem afgeschreven traktaten een regelmatige rubricering aanbracht. Hij vulde
zelf de rode kapittelopschriften in, waarna de hoofdstukken telkens beginnen
met een rode lombarde, die doorgaans twee regels hoog is. Voor de
verdere geleding zijn rode paragraaftekens gebruikt. Net als voor de lombarden
werd daarvoor ruimte in de tekst opengelaten. De majuskels aan het
begin van een nieuwe zin zijn door hand 1 met rood gehoogd.
Bij het Tien Geboden-commentaar (tekst 7) verschilt de openingsletter
niet opvallend van de overige rode lombarden die de tekst geleden. Dat een
echte openingsinitiaal ontbreekt, zou kunnen samenhangen met het feit dat
op de rectozijde van f. 45 de bladvullende tekening is geplakt van God die
Mozes de Tien Geboden overhandigt. Rode kapittelopschriften komen in
dit traktaat niet voor; wel is een nummering van de hoofdstukken met rode
inkt aangebracht. Voor het overige verschilt de oorspronkelijke rubricering
niet wezenlijk van die in Wech van Salicheit.
Na enkele regels wit begint in kolom 50vb de vertaling van (pseudo-)
Thomas van Aquino’s Concede mihi, misericors Deus. Het is het eerste van
111 Renger 1985, 39-40; cf. p. 66: ‘The careless and often hesitating hand of the text decorator
seems to have been copying the work of the picture decorator’.
112 Zo is er een opmerkelijke overeenkomst met het bandvlechtwerk in de versierde initiaal D
op f. 93r van het 12de-eeuwse psalterium München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 2951.