Download pdf - Textualscholarship.nl

Inleiding 63
sneden banderol met, eveneens in rood, de woorden Sanctus Johanes. De
tekst is te weinig om de hand te kunnen identificeren.
Het andere ingekleurde tekeningetje, dat van de ‘grote publieke vrouw’,
werd op een nog opmerkelijker plaats aangebracht, namelijk bovenaan kolom
80ra. Het dient als illustratie bij de verzen 17:1-2 uit de Apocalyps. De
vertaling van deze passage eindigt onderaan kolom 79vb: Com, ende ic sal
di tonen die verdomenisse des groten gemeinen wijfs (r. 1894-95). In het
rode tekstballonnetje boven de tekening waarmee de volgende bladzijde
opent, voegde hand 3 (of anders 7) met rode inkt de overigens overbodige
uitleg Dwyf vol oncuyshe in een wat vluchtiger cursiva toe. 103
Dat hand C ook met zwarte inkt schrijft, blijkt uit de tekstjes die hij op het
blad met de tekening Salvator Mundi noteerde (f. iv, pl. I; voor het schrift
afb. 26 op p. 57). Alleen met zwarte inkt schrijft ten slotte hand E (afb. 24
en 25, ook op p. 57), die de rijmteksten op f. 25r en 152v kopieerde; in beide
gevallen gaat het om een los perkamenten blad en is een relatie tussen de
tekstjes en tekeningen in de codex aanwijsbaar.
Hand E
Het gedicht Dits vanden heiligen iii coningen (tekst h), dat hand E links op
f. 25r kopieerde – de rest van het blad is onbeschreven 104 –, past bij de compositie
Aanbidding van de wijzen op f. 24v. Het voert in drie strofen de
drie koningen op, die ieder onder hun naam een monoloog houden. De
volgorde ervan is dezelfde als die van de onderschriften die hand D onder
de plaatjes van de drie koningen noteerde.
Hand E schreef ook een aantal rijmteksten op f. 152v, te weten in de akolom
een berijmde tekst over sint Joris (tekst q) en een berijmd gebed tot
sint Christoffel (tekst e). Het rijmgebed tot deze laatste heilige werd eerder
door hand D onderaan f. 16r gekopieerd (tekst r3); het heeft daar alleen
geen opschrift. Het gedicht over sint Joris zou kunnen passen bij de afbeelding
van hem op f. 151v, waaronder hand B een kort rijmgebed kopieerde.
Net als bij f. 25 ging het bij f. 152 oorspronkelijk misschien om een perkamenten
blad dat maar aan een zijde beschreven was en als zodanig in de
codex werd ingeschakeld. Bij het driekoningengedicht op f. 25r en bij het
103 Volgens Renger (1987, 405) zijn de plooien in de nek en de hoge borsten van de ‘vrouw vol
onkuisheden’ te vergelijken met die van de Moeder Gods op f. 24v en f. 118v. Verder zouden de
stroken van de brede pen overeenkomen met die van de adelaar van Johannes in de ondermarge
van f. 51v en van de tekeningen die op f. 15v en 14r rechtstreeks op het papier werden aangebracht,
en met de toevoegingen met pen op de zilverstifttekeningen van Job en sint Catharina op
f. 24r en van sint Paulus op f. 153.
104 Er zijn alleen vaag sporen te zien van de twee verticale lijnen, aangebracht met loodstift,
waarmee deze ene kolom is afgelijnd.