Download pdf - Textualscholarship.nl
Download pdf - Textualscholarship.nl Download pdf - Textualscholarship.nl
4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 58 | 59 Over vier punten van ootmoed 607 pointen bescreven, biden welken, ghemerct ende in werken ghestelt, de meinsche mach sonder dolen werden een warachtich mensche. Onder welke dese iiii achtervolghende zijn principael. Int eerste, dat de mensche onsen heere merke alse beghin ende werkere van allen dinghen, ute den welken wat goede dat wi vinden in ons, dat zijn wi sculdich gode an te scrivene, ende segghen metten prophete: Heere, alle onse ghewerke hebstu ghewrocht. Ende aldus worden wi kennende dat al dat goet dat in ons es, dat wi dat hebben van gode ende niet van ons selven. Ende dit merken sluut hoverde ende ver - waent hede ute ons. Want waer op mach hi hem verheffen die claerlike kent dat hi niet van hem selven en heeft? Aldus wert men oemoedich. Alsoe spreect sente Pieter: Veroemoedecht u onder de moghende hant gods, wetende dat die cracht van uwen handen niet ghewrocht en hebben dat goet dat in hu es, maer die heere die u ghewrocht heeft ende ghi niet hu selven. Voert, mensche, bestu sculdich te merkene dat god es een gherechtich loenre alre verdiente – ja also nauwe, dat negheen ghepeins so cleene sinen vonnesse en ontblijft, also die scrifture orcont –, die de edele inghelike gheeste, in so natuerlike vulmaectheden ghe scepen, om een eenech zondelijc ghepeins in der hellen gront eewelike warp ende doemde. Dit dan merkende, peins dat hi di[e] niet sparen en sal. Ende hier uut spruut di de vreese gods, die di ver|oemoedecht. Ende dit es dat eerste point. Dander point es een blivende ghedinken Cristus. Du best sculdich te verpeinsene dat Cristus veroetmoedecht was toter versmadelijcstere maniere van stervenne, die was om onse verloessenesse an deene zide, ende om ons exempel te ghevene an dander zide. Om teerste spreect Ysayas: Wi anesaghene als den minsten ende den versmaetsten aller meinschen, ghelijc den lazersen. Ende van gode ghesleghen, heeft hem dan de gods sone vernedert onder alle menschen om onse zalichede. Ende wi sijn ons selven sculdich te veroetmoedeghene om zine werdichede. Voert heeft hi hem veroetmoedecht als onse meester ende onse heere, ende negheen scalc en es boven sinen heere, noch discipel boven sinen meester. Wi, die zijn knechte ende zijn jonghere zijn, sijn ons wel sculdich te veroetmoedeghene. Also spreect sente Bernaerd in een sermoen: Wat node was den coninc vander majesteyt, die upperst ende hoghests was ende in dat rike der ingle es, dat hi soude willen dalen ende zijn versmaet ende verontwert ende minst in dat rike der men- B 10 Jes. 26:12 15/6 cf. 1 Petr. 5:6 19/20 cf. Hebr. 4:12 21/3 cf. 2 Petr. 2:4 30/1 cf. Jes. 53:3 V 31 lazersen: ‘leprosen’, gesubstantiveerd adjectief; cf. MNW lasers P 40 verontwert ende: op rasuur, door hand 7. 135va
608 Het Wiesbadense handschrift folio 135va-135vb 44 48 52 56 60 64 68 72 schen, sonder om dat ghi de ghelike doen sout? Bi hoverden zij di ghevallen, ende bi oetmoedecheden moeten wi risen: jeghen onse wonde en es gheene andre medicine. Dat derde point principael es een claer bekennen dijns selfs, dwelke die mensche ghecrijcht alsi dat buten hem es laet, ende merct bloet beghin zijns levens, middel ende ende. De prophete Missyas segt: Dat veroemoedeghen dijns rust in dat du kenst di inde middewaert. Dat es te verstane: Merct wanen dattu comen best: vander massen der verdervenessen, vanden pulvere ende vanden lime der erden ghewrocht, in zonden | gheleeft ende ballinc best, versteken uten paradise. Ende voert merct werwaert trecst te stervene: den wormen, te pulvere, te asschen. Leefstu nu, bi aventuren du sulst merghen sterven; heden ghe - sont, marghen ziec; heden rike, merghen arem; hedin vroet, merghin zinloos; heden gheredent, merghin sonder spreken. Wat menschen mach dan zijn, die, dit al omtrent aensiende, hem dar roeren te eene - gher hoverden, sonder die verblent es ende vergheten heeft datti mensche es? Dat iiii point principael es dat de mensche in eeren ende in weerdicheden hebbe zinen evenkerstin, ende sonderlinghe de ghene die meere zijn van state, ja lachamelike te verstane oec mede van buten. Want dat es ghebod, also de apostel Paulus ghebied in eere andre maniere, dat du niemens consciencie en ondervraghes, no en besoucs alse van ghebreke, nochte en vonnest, sonder selfs die di voer al sculdich es bekent ende naect *te zine. Ende dit hout over zeker dat elc mensche eeneghe gracie heeft, bedect ofte openbaren, mids der welkere dat hi in die oghen gods beter es dan du, ende dit es di boven al in dijn vonnesse aller zekerst. Kennestu in wat state ende in wat grade van verdienten dat du ende elc mensche waerst in de oghen van gode, so mochstu di ofte andre menschen verheffen ofte vernederen naer dat kennen. Nu en weestu dies niet also claerlike, de scrifture spreekt huten welken ne gheen dinc zekere no profitelekere en es dan dattu nu na den raet Cris - tus altoes di veroetmoedichst ende ganc sitten in de nederste stede. Ende dit es, also seghet sente Augustijn, summe van ewangeliker vulmaectheden. Also andworde een helich man int leven vanden vaderen, B 46/7 cf. Mi. 6:14 61/4 cf. 1 Kor. 10:29 70/2 cf. Luc. 14:10 K 64 hs. de 135vb V 46Missyas: de profeet Micha 48 wanen, ‘waarvandaan, van waar’ 49 vanden lime der erden: ‘uit het slijk der aarde’ P 41 Bi: hs. heeft een B met een j op rasuur, waarschijnlijk door hand 7.
- Page 558 and 559: 484 1 4 1 4 8 12 16 42 43 | 44 Over
- Page 560 and 561: 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 44 Ov
- Page 562 and 563: folio 118r, afb. 51 561
- Page 564 and 565: 1 4 8 47 Gebed tot Maria van August
- Page 566 and 567: 52 56 1 4 8 1 4 8 47 48 | 49 Ps.-An
- Page 568 and 569: folio 121r, afb. 53 567
- Page 570 and 571: 1 4 8 12 51 Gebed om berouw 569 - -
- Page 572 and 573: 28 32 36 40 44 48 52 56 60 52 Ladde
- Page 574 and 575: 96 100 104 108 112 116 120 124 128
- Page 576 and 577: 168 172 176 180 184 188 192 52 Ladd
- Page 578 and 579: 12 16 20 24 28 32 36 40 44 53 54 |
- Page 580 and 581: 88 92 96 100 104 108 112 116 120 12
- Page 582 and 583: 164 168 172 176 180 184 55 | Ingevo
- Page 584 and 585: folio 126r, afb. 55 583
- Page 586 and 587: 8 12 16 20 24 28 32 36 56 Palmboomt
- Page 588 and 589: 76 80 84 88 92 96 100 104 108 56 Pa
- Page 590 and 591: 144 148 152 156 160 164 168 172 176
- Page 592 and 593: 212 216 220 224 228 232 236 240 56
- Page 594 and 595: 280 284 288 292 296 300 304 308 56
- Page 596 and 597: 4 8 12 16 20 24 28 32 56 | 57 Preek
- Page 598 and 599: 68 72 76 80 84 88 92 96 100 57 Pree
- Page 600 and 601: folio 132r, afb. 57 599
- Page 602 and 603: 124 128 132 136 140 144 148 152 156
- Page 604 and 605: 196 200 204 208 212 216 220 224 228
- Page 606 and 607: 268 272 276 280 284 288 292 1 57 |
- Page 610 and 611: folio 136r, afb. 59 609
- Page 612 and 613: 76 80 1 4 8 59 | 60 Leer van sint P
- Page 614 and 615: 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 60 Le
- Page 616 and 617: 124 128 132 136 140 144 148 152 156
- Page 618 and 619: 8 12 16 20 24 28 32 36 40 60 61 | 6
- Page 620 and 621: 12 16 20 24 28 32 36 1 63 64 65 66
- Page 622 and 623: 40 44 48 1 4 8 12 16 67 | 68 Zeven
- Page 624 and 625: 56 60 64 68 72 76 80 84 1 4 68 | 69
- Page 626 and 627: 28 32 36 40 44 48 52 56 1 69 70 | 7
- Page 628 and 629: 12 16 1 4 8 12 16 20 71 72 73 | 74
- Page 630 and 631: 56 60 64 68 72 76 80 1 74 | 75 Gera
- Page 632 and 633: 44 48 52 56 60 64 68 72 75 Gerard v
- Page 634 and 635: 108 112 116 120 124 128 132 136 140
- Page 636 and 637: 180 184 188 192 196 200 204 208 212
- Page 638 and 639: 248 252 256 260 1 4 8 1 4 75 76 | 7
- Page 640 and 641: folio 152r, afb. 61 639
- Page 642 and 643: O Boeteformulier 641 24 28 32 36 40
- Page 644 and 645: P | Q Berijmde tekst over sint Jori
- Page 646 and 647: Q R S T U | V Berijmde vanitas-teks
- Page 648 and 649: folio 153r, afb. 63 647
- Page 650 and 651: Een kritische editie in de nvm-reek
- Page 652 and 653: Literatuuropgave 651 Vulgaat = R. W
- Page 654 and 655: Literatuuropgave 653 Hommel-Steenba
- Page 656 and 657: Literatuuropgave 655 in het Middeln
4<br />
8<br />
12<br />
16<br />
20<br />
24<br />
28<br />
32<br />
36<br />
40<br />
58 | 59 Over vier punten van ootmoed 607<br />
pointen bescreven, biden welken, ghemerct ende in werken ghestelt,<br />
de meinsche mach sonder dolen werden een warachtich mensche. Onder<br />
welke dese iiii achtervolghende zijn principael.<br />
Int eerste, dat de mensche onsen heere merke alse beghin ende werkere<br />
van allen dinghen, ute den welken wat goede dat wi vinden in ons,<br />
dat zijn wi sculdich gode an te scrivene, ende segghen metten prophete:<br />
Heere, alle onse ghewerke hebstu ghewrocht. Ende aldus worden<br />
wi kennende dat al dat goet dat in ons es, dat wi dat hebben van gode<br />
ende niet van ons selven. Ende dit merken sluut hoverde ende ver -<br />
waent hede ute ons. Want waer op mach hi hem verheffen die claerlike<br />
kent dat hi niet van hem selven en heeft? Aldus wert men oemoedich.<br />
Alsoe spreect sente Pieter: Veroemoedecht u onder de moghende hant<br />
gods, wetende dat die cracht van uwen handen niet ghewrocht en hebben<br />
dat goet dat in hu es, maer die heere die u ghewrocht heeft ende<br />
ghi niet hu selven. Voert, mensche, bestu sculdich te merkene dat god<br />
es een gherechtich loenre alre verdiente – ja also nauwe, dat negheen<br />
ghepeins so cleene sinen vonnesse en ontblijft, also die scrifture orcont<br />
–, die de edele inghelike gheeste, in so natuerlike vulmaectheden<br />
ghe scepen, om een eenech zondelijc ghepeins in der hellen gront eewelike<br />
warp ende doemde. Dit dan merkende, peins dat hi di[e] niet<br />
sparen en sal. Ende hier uut spruut di de vreese gods, die di ver|oemoedecht.<br />
Ende dit es dat eerste point.<br />
Dander point es een blivende ghedinken Cristus. Du best sculdich<br />
te verpeinsene dat Cristus veroetmoedecht was toter versmadelijcstere<br />
maniere van stervenne, die was om onse verloessenesse an deene zide,<br />
ende om ons exempel te ghevene an dander zide. Om teerste spreect<br />
Ysayas: Wi anesaghene als den minsten ende den versmaetsten aller<br />
meinschen, ghelijc den lazersen. Ende van gode ghesleghen, heeft hem<br />
dan de gods sone vernedert onder alle menschen om onse zalichede.<br />
Ende wi sijn ons selven sculdich te veroetmoedeghene om zine werdichede.<br />
Voert heeft hi hem veroetmoedecht als onse meester ende onse<br />
heere, ende negheen scalc en es boven sinen heere, noch discipel boven<br />
sinen meester. Wi, die zijn knechte ende zijn jonghere zijn, sijn ons<br />
wel sculdich te veroetmoedeghene. Also spreect sente Bernaerd in een<br />
sermoen: Wat node was den coninc vander majesteyt, die upperst ende<br />
hoghests was ende in dat rike der ingle es, dat hi soude willen dalen<br />
ende zijn versmaet ende verontwert ende minst in dat rike der men-<br />
B 10 Jes. 26:12 15/6 cf. 1 Petr. 5:6 19/20 cf. Hebr. 4:12 21/3 cf. 2 Petr. 2:4 30/1 cf. Jes. 53:3<br />
V 31 lazersen: ‘leprosen’, gesubstantiveerd adjectief; cf. MNW lasers<br />
P 40 verontwert ende: op rasuur, door hand 7.<br />
135va