Download pdf - Textualscholarship.nl

54 Het Wiesbadense handschrift
De opgeplakte tekeningen waren inderdaad nooit voor dit handschrift bedoeld.
De relatie met teksten is toevallig, maar in twee gevallen wel bijzonder.
In een geval wordt in de tekst verwezen naar de opgeplakte tekening
die eraan voorafgaat. In de preambule van de Antihiërarchische
disputatie (tekst 42) komt de zinsnede Nu hoert een disputacie tusschen
hem tween voor (f. 111ra). De aanduiding ‘hen tweeën’ kan alleen betrekking
hebben op de broeder en joncvrouwe die elkaar in de banderollen op
de tegenoverliggende bladzijde (f. 110v, zie pl. XIX op p. 675) toespreken.
93 In het andere geval wordt op de tekening verwezen naar de navolgende
tekst. Dit doet zich voor op f. 45r, bij de afbeelding van Mozes die
de Tien Geboden ontvangt. De aanduiding hier na betughet metter scrifturen
verraadt dat de schrijver wist dat Gersons commentaar op de Tien Geboden
(tekst 7) zou volgen; deze begint op de versozijde (f. 45v) en is geheel
afgeschreven door hand 1.
De tekst op de banderollen op f. 110v (tekst l) en de vijf regels lange
prozatekst boven de tekening van Mozes die de wetstafelen ontvangt (tekst
1), zijn geschreven door hand A. Dit is een van de handen die met rode inkt
en in een textualis tekstjes aan de tekeningen toevoegden. 94 Hand A schreef
ook op het papier van de tekstcollectie zelf. In kolom 2va kopieerde hij met
rood de rijmtekst bij de opgeplakte tekening van een profeet rechtstreeks
op het papier van katern 1; en op f. 58v en 143r vulde hij de opschriften in
boven tekst 17 (Vanden viere vingheren ende vanden dume) en 60 (Leer
van sint Paulus over de Heilige Geest).
Hand A was met andere woorden actief bij de productie van de codex.
Het lijkt ons aannemelijk dat het bij A om dezelfde persoon gaat als bij
hand 7 (zie voor hand A hiernaast, afb. 17 en 18, en voor de textualis van
hand 7 afb. 5 op p. 32). Deze veronderstelling past goed bij onze kennis
over de genese van de codex. Hand 7 bemoeide zich actief met de toevoeging
van de tekeningen aan de tekstcollectie.
Hand A en hand 7
Behalve uit de tekening die op f. 110v gelijmd is, blijkt deze bemoeienis van
hand 7 uit de positie van twee andere tekeningen, die op bladen van katern
11 (f. 111-120) geplakt zijn en beide ook door hand A van tekst voorzien
werden. In het eerste geval gaat het om de afbeelding van Maria met kindje
Jezus, geflankeerd door de heilige maagdmartelaressen Catharina en Bar-
93 Alleen heeft de tekst van de Disputacie het over eene joffrouwe van oerdinen en eenen
priester van oerdenen (f. 111ra7-9, r. 4 in de editie), wat hand 7 in de ‘inhoudsopgave’ in kolom
2ra weer vertaalt in joffrouwe van oerdenen en pape (tekst 2.6).
94 De handen die tekstjes op en bij de tekeningen schreven, hebben wij, ter onderscheiding van
de ‘teksthanden’, een letter gegeven, van A tot en met G.