Download pdf - Textualscholarship.nl
Download pdf - Textualscholarship.nl Download pdf - Textualscholarship.nl
112 116 120 124 128 132 136 140 144 148 42 Antihiërarchische disputatie 547 Hi sprac: Hets ons gheorlovet dat wi van myssen ende van al den sacramenten moghen nemen onsen loen ende van den ghetyden te helpen singhene om onse noetdorft. Si sprac: Wie heeft u dies gheoerloeft? Hi sprac: Die paus ende onse bisscoppe. Si sprac: So eest herde seere verwandelt metter heileger kerken, alse die prelate gheoerloven die dinghen die onse here Jhesus Cristus der heileghen kerken verboet, dat si silver no gout en souden besitten, noch ghelt in bighordele. Maer nu willen si hebben den scat deser werelt, haer onmate ende onghelove ende vele sonden mede te sterckene. Hi sprac: Het es gheoerloeft der kerken ende den priesteren scat te hebbene, oft men hem onrecht wilde doen, dat si hem daer mede weren souden. Si sprac: Dien oerlof en gaf hem god niet. Maer si meeren vele sonden ende onrechts, ende stercken hem daer in met haren scatte, ende sijn ghierijch ende lecker alse woekerare, ende hoverdich ende oncuychs alse | overspeelders. Si dinghen ende striden ende oerloghen alse die prinse der werelt, ende maken hem mansclachtich ende vrouwen crachtich. Dit werct al haer grote scat, die si ghecrighen met symonien ende met myssen ende met aflate ende met karinen te vercopene. Ende si gheven alle sonden quite om ghelt, ende zielen quite uten vaechviere ende van ghesetter penitencie al quite, ende aldus bedrie - ghen si tvolc. Ende soe wie in haren onghelove niet en willen gheloeven, dien bannen si oft si willense bernen van ongheloeve. Hi sprac: Wi sijn sculdich ghehoersam te sine onsen prelaten. Si sprac: Dats waer also verre alse onse prelate ghehoersam sijn ende si houden die oerdeneringen gods ende sijn ghebode also, dat wij haers ghebetert ende ghestichticht sijn. Ende dit hoert allen den prelaten toe. Hi sprac: Sette wi ons jegen onse prelaten, soe verderven wij ons. Si sprac: Ons ware betre die doot des lichamen dan verdoemenisse der zielen. Want eer antkerst coemt in siere groter macht, soe | souden vele valscher propheten sijn diet tvolc bedrieghen souden. Dat voersprac Cristus selve, ende dat sprac hi op gheleerde ende op prelate ende op alle die bedriegers des volcs die scat ende goet ende voerdeel soeken, gheveynsdelike dat si gheestelijc goet daer omme gheloven te ghevene. Dese segghen dat si ghesent sijn in den name gods, maer si comen om meeringhe haers scats. Hi sprac: Die sonden gaen op hem ende niet op ons. B 118/9 Mat. 10:9 141/2 Mat. 24:11 112vb 113ra P 124/5 vele sonden ende onrechts: hs. vele onrechts ende sonden, met tussen vele en onrechts en tussen ende en sonden twee diagonale streepjes met daarboven een a, in de hand van de kopiist.
548 Het Wiesbadense handschrift folio 113ra-114ra 152 156 160 164 168 172 176 180 184 Si sprac: Die sonden gaen op al tvolc, want al twolc es bedroghen van haren bedrieghenissen. Coninghe, hertoghen, graven, ende alle sondeghe liede sijn hier mede bedroghen, ende si selen antikerste ontfaen wanneer hi coemt metten prelaten. Hi sprac: Dat onrecht ende dit ongheloeve en merkic in gheenen papen die ic kenne. Si sprac: Dats daer omme, dat ghi hem ghelijc sijt. En wetti niet dat dyen scat ende overtollicheit der heyleger kerken der armere gherecht goet es? Ende si nement nu den armen om haere overvloeyende quaetheit. Hadden si tvolc also ghesterct in haren rechten gheloeve alsi stercken haer | ghewin, het stonde noch wel met alder heileger kerstenheit; ende soe en souden die lieden niet soe blint sijn dat si te Rome oft elwaert souden gaen om gracie, ende laten hare arme ghebuiere van breken bederven. Want god en sal ons niet oerdeelen dat wij gheene bedevaert en gaen oft om dat wi die beelden niet en cleeden noch en chieren, die gheest noch leven en hebben, maer daer omme sal ons god veroerdelen, eest dat wi den armen niet bi en staen ende die cleeden ende voeden ende hoer noetdorft helpen alse verre [als] alse men die macht heeft. Hi sprac: Wie kent die erme? Si sprac: God kent die erme. Ende diese mint ende ontfermenisse op hem heeft met goeder herten, die soecse; ende die sijns selves verloechent, die vintse. Het en was noeyt soe heileghen staet, men vanter in eeneghe bedrieghenisse; noch noyt soe quaet, daer en was yet goets onder. Daer om seide onse heere: Ghi en selt niet ordeelen, soe en wordi niet veroerdeelt. Hi sprac: En selen dan niet de prelate ende die rechteren oerdeelen die quaetheit? Si sprac: Jasi, met ontfermherticheden ende na geproefder waerheit. Want si over trecht gheset sijn. Hi sprac: En moghen die priestre die zielen niet verlossen | met haren myssen ende ghebede? Si prac: Vele lieden leven ende sterven in vele doetsonden sonder kennesse, sonder rouwe, ende dan en es nemmer meer verlossenise daer ane. Maer die penitencie hebben ghedaen van haren sonden ende goede werken hebben ghedaen, die en selen niet veroerdeelt syn. B 173/4 Mat. 7:1 113rb 113va V 149 twolc: spellingvariant voor tvolc 161 ghebuiere (gebure): ‘medebewoner, buur, nabuur’ 161/2 van breke bederven: ‘omkomen van ontbering’
- Page 498 and 499: 1340 1344 1348 1352 1356 1360 1364
- Page 500 and 501: 1416 1420 1424 1428 1432 1436 1440
- Page 502 and 503: 1496 1500 1504 1508 1512 1516 1520
- Page 504 and 505: 1572 1576 1580 1584 1588 1592 1596
- Page 506 and 507: 1652 1656 1660 1664 1668 1672 1676
- Page 508 and 509: 1728 1732 1736 1740 1744 1748 1752
- Page 510 and 511: 1800 1804 1808 1812 1816 1820 1824
- Page 512 and 513: 1876 1880 1884 1888 1892 1896 1900
- Page 514 and 515: 1948 1952 1956 1960 1964 1968 1972
- Page 516 and 517: 2024 2028 2032 2036 2040 2044 2048
- Page 518 and 519: 2104 2108 2112 2116 2120 2124 2128
- Page 520 and 521: 2180 2184 2188 2192 2196 2200 2204
- Page 522 and 523: 28 32 36 40 44 48 52 56 60 64 34 Qu
- Page 524 and 525: 108 112 116 120 124 128 132 136 140
- Page 526 and 527: 180 184 188 192 196 200 204 208 34
- Page 528 and 529: 248 252 256 260 264 268 272 276 34
- Page 530 and 531: 320 324 328 332 336 340 344 348 352
- Page 532 and 533: 396 400 404 408 412 416 420 424 428
- Page 534 and 535: 472 476 480 484 488 492 496 500 504
- Page 536 and 537: 32 36 40 44 48 52 56 60 64 34 | 35
- Page 538 and 539: 4 8 12 16 20 24 1 4 8 35 36 | 37 Ge
- Page 540 and 541: 1 4 8 12 16 20 24 28 32 36 37 38 |
- Page 542 and 543: folio 110r, afb. 49 541
- Page 544 and 545: 24 28 32 36 41 | Ingevoegd blad 543
- Page 546 and 547: 32 36 40 44 48 52 56 60 64 68 42 An
- Page 550 and 551: 188 192 196 200 204 208 212 42 Anti
- Page 552 and 553: 256 260 264 268 272 276 280 284 288
- Page 554 and 555: 336 340 344 348 352 356 360 364 368
- Page 556 and 557: 408 412 416 420 424 428 432 436 440
- Page 558 and 559: 484 1 4 1 4 8 12 16 42 43 | 44 Over
- Page 560 and 561: 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 44 Ov
- Page 562 and 563: folio 118r, afb. 51 561
- Page 564 and 565: 1 4 8 47 Gebed tot Maria van August
- Page 566 and 567: 52 56 1 4 8 1 4 8 47 48 | 49 Ps.-An
- Page 568 and 569: folio 121r, afb. 53 567
- Page 570 and 571: 1 4 8 12 51 Gebed om berouw 569 - -
- Page 572 and 573: 28 32 36 40 44 48 52 56 60 52 Ladde
- Page 574 and 575: 96 100 104 108 112 116 120 124 128
- Page 576 and 577: 168 172 176 180 184 188 192 52 Ladd
- Page 578 and 579: 12 16 20 24 28 32 36 40 44 53 54 |
- Page 580 and 581: 88 92 96 100 104 108 112 116 120 12
- Page 582 and 583: 164 168 172 176 180 184 55 | Ingevo
- Page 584 and 585: folio 126r, afb. 55 583
- Page 586 and 587: 8 12 16 20 24 28 32 36 56 Palmboomt
- Page 588 and 589: 76 80 84 88 92 96 100 104 108 56 Pa
- Page 590 and 591: 144 148 152 156 160 164 168 172 176
- Page 592 and 593: 212 216 220 224 228 232 236 240 56
- Page 594 and 595: 280 284 288 292 296 300 304 308 56
- Page 596 and 597: 4 8 12 16 20 24 28 32 56 | 57 Preek
548 Het Wiesbadense handschrift folio 113ra-114ra<br />
152<br />
156<br />
160<br />
164<br />
168<br />
172<br />
176<br />
180<br />
184<br />
Si sprac: Die sonden gaen op al tvolc, want al twolc es bedroghen<br />
van haren bedrieghenissen. Coninghe, hertoghen, graven, ende alle<br />
sondeghe liede sijn hier mede bedroghen, ende si selen antikerste ontfaen<br />
wanneer hi coemt metten prelaten.<br />
Hi sprac: Dat onrecht ende dit ongheloeve en merkic in gheenen papen<br />
die ic kenne.<br />
Si sprac: Dats daer omme, dat ghi hem ghelijc sijt. En wetti niet dat<br />
dyen scat ende overtollicheit der heyleger kerken der armere gherecht<br />
goet es? Ende si nement nu den armen om haere overvloeyende quaetheit.<br />
Hadden si tvolc also ghesterct in haren rechten gheloeve alsi<br />
stercken haer | ghewin, het stonde noch wel met alder heileger kerstenheit;<br />
ende soe en souden die lieden niet soe blint sijn dat si te Rome<br />
oft elwaert souden gaen om gracie, ende laten hare arme ghebuiere van<br />
breken bederven. Want god en sal ons niet oerdeelen dat wij gheene<br />
bedevaert en gaen oft om dat wi die beelden niet en cleeden noch en<br />
chieren, die gheest noch leven en hebben, maer daer omme sal ons god<br />
veroerdelen, eest dat wi den armen niet bi en staen ende die cleeden<br />
ende voeden ende hoer noetdorft helpen alse verre [als] alse men die<br />
macht heeft.<br />
Hi sprac: Wie kent die erme?<br />
Si sprac: God kent die erme. Ende diese mint ende ontfermenisse op<br />
hem heeft met goeder herten, die soecse; ende die sijns selves verloechent,<br />
die vintse. Het en was noeyt soe heileghen staet, men vanter in<br />
eeneghe bedrieghenisse; noch noyt soe quaet, daer en was yet goets<br />
onder. Daer om seide onse heere: Ghi en selt niet ordeelen, soe en<br />
wordi niet veroerdeelt.<br />
Hi sprac: En selen dan niet de prelate ende die rechteren oerdeelen<br />
die quaetheit?<br />
Si sprac: Jasi, met ontfermherticheden ende na geproefder waerheit.<br />
Want si over trecht gheset sijn.<br />
Hi sprac: En moghen die priestre die zielen niet verlossen | met haren<br />
myssen ende ghebede?<br />
Si prac: Vele lieden leven ende sterven in vele doetsonden sonder<br />
kennesse, sonder rouwe, ende dan en es nemmer meer verlossenise<br />
daer ane. Maer die penitencie hebben ghedaen van haren sonden<br />
ende goede werken hebben ghedaen, die en selen niet veroerdeelt syn.<br />
B 173/4 Mat. 7:1<br />
113rb<br />
113va<br />
V 149 twolc: spellingvariant voor tvolc 161 ghebuiere (gebure): ‘medebewoner, buur, nabuur’ 161/2<br />
van breke bederven: ‘omkomen van ontbering’
Change language