Download pdf - Textualscholarship.nl
Download pdf - Textualscholarship.nl Download pdf - Textualscholarship.nl
2284 2288 2292 2296 2300 2304 2308 2312 26 Beda, Expositio Apocalypseos 429 vianden, also vele als meerder pine es enen levenden mensche te verbernen in sulfere dan haestelic tonthovedene. Of nu die gherechtighe hem sal verbliden als hi siet die wrake der quadre, hoe vele meer dan als hi, den rechtre jeghenwoerdich, i gheest met hem wort. Oec so machmen verstaen biden voghelen die onreine gheeste die van hare verdomenisse sullen werden ghesaet. | Ic sach eenen enghel vanden hemel dalen, hebbende slotel des afgronds. Hier weder onderhaelt hi vanden beghinne, te bedieden volcomelike dan hi boven seide: Die beeste die du saghes, die was ende niet en , ende es opclymmende vanden afgronde, ende sal gaen in die doot. Daer omme, die heere overgherijct metter vaderliker mo - ghentheit, es nederghedaelt inden vleesche, te stridene jeghen den prince der werelt, ende hem ghebonden, te verlossen sinen vate. Ende begreep den drake etc. Duvel dat bediet ‘achterwaert vloyende’ oft ‘een wroegher’, Sathanas dat ‘een wedersaker’ oft ‘een eedbreker’. Drake, door sine scadende quaetheit, tserpent, dore sine bedrieghende scalcheit. Ende banten dusent jaer. Dat es, hi wederbreidelde sine ghewout vanden ghenen te bedrieghene, die te verlossen sijn. Dusent jaer, dat es, vander tijt sijnre passien. Lieten in den afgront ende besloten. Dat es, inden herten der vervolghender. Niet dat die viant daer te voren niet en was, maer want hi uutghesloten was vanden ghelovighen, maer dat si ooc te vergheefs haten die dienaren gods. Dat ons heere sienlike toonde doen hine uten mensche in die verken besloot. Na desen moet hi ontbonden worden. Dat es, inden toecomste Anticristi ende sijnre regneringhe. Want waer dat sake dat hi nemmermeer ontbonden en werde, so en worde niet gheopenbaert sijn quade ghewout, ende so en worde ooc niet volcomelike gheproeft die ghetrouwe verduldicheit der heiligher stadt. Dat es, die helighe kerke sal sitten | in Cristo op xii *tronen te ordeelene, die welke nu van haren coninc Cristo ontfaen hevet: So wat dat ghi bint op der eerden, dat sal ghebonden wesen inden hemel. B 2285/6 Ps. 57(58):11 2286/7 cf. 1 Kor. 6:17 2293/4 cf. Mat. 12:29 2314/5 Mat. 18:18 19:21 83vb 20:1 20:2 20:3 20:4 84ra K 2292 es: noodzakelijke toevoeging; cf. Gryson, 503, r. 4: fuit et non est 2297 noodzakelijke toevoeging van es 2313 hs. cronen; cf. Gryson 507, r. 42: super duodecim thronos V 2285 Nieuw commentaardeel bij Apok. 19:21: Et omnes aves saturatae sunt de carnibus eorum (‘en alle vogels vraten zich vol aan hun vlees’) 2291 cf. commentaar bij Apok. 17:8 2313 Nieuw commentaardeel bij Apok. 20:4: Et vidi sedes, et sederunt super eas, et iudicium datum est illis (‘Ik zag tronen en zij namen daarop plaats en aan hen werd het oordeel gegeven’)
430 Het Wiesbadense handschrift folio 84ra-84va 2316 2320 2324 2328 2332 2336 2340 2344 2348 2352 Ic sach die sielen der ghonre die onthovet waren. Die helighe kerke regneert met Cristo inden levenden ende inden dode. Daer om seget die apostel: Cristus es ghestorven, dat hi der levender ende der doder heere si. Maer daer omme so ruert hi alleene die sielen der martelaren, want die regneren sonderlinghe nader doot die toter doot voor die waerheit hebben ghestreden. Ende dat hier na volcht: Die niet aenbeden die beesten noch haer beelden, ende leveden ende regneerden met Cristo dusent jaer, dat es te verstane vanden levenden ende vanden doden, die met Cristo regneren sullen dusent jaer, dat alle die eerdsche tijt bedieden mach. Die andre der dodre etc. So wie in alle deser tijt dat die ierste verrisenisse der zielen te ghesciene, ende niet en heeft gehoort die stemme des sone gods, ende niet en sijn overghegaen uter doot in tleven, die sullen ontwivelike inder ander verrisenisse, die des vleeschs es, overgegaen inder ander doot metten vleesche inden ewighen tormente. Dit es die ierste verrisenisse. Ontwivelic in welker wi verrisen overmids der doepe, als die apostel seit: Eest dat ghi met Cristo opverstande sijt, die dinghe die van boven sijn, die soect. Want also alse die ierste doot in desen leven es overmids den sonden, want die siele die sondighet die sal sterven, also es die ierste opverrisinghe oec in desen levene overmids der verghevenisse der sonden. Salich, heilich es hi die deel heeft. | Dat es, die behout dat hi weder gheboren es. Maer si sullen sijn heilighen gods ende Cristi etc. Een ander translacie heeft: priester gods ende Cristi. Dat allene te verstane es vanden bisscopen ende papen, die den name der priesterscap hebben inder heligher kerken, maer also als wi alle Cristi werden gheheten door die godlike salvinghe des kersdoms, also si wi ooc alle priester, want wi lede sijn eens priesters Jhesu Cristi. Si sullen regneren met Cristo. Dat es, toten einde der werelt. Want vanden ewighen rike dat es openbare. In welken te verstane es dat die helighe kerke in Cristo altoos regneren sal, al eest dat sake dat die viant int leste vander tijt ontbonden sal worden te proeven die helighe kerke. Ende hi sal uutgaen etc. Datmen nader lettren verstaen mach. Oec mach men verstaen bi Gog ende bi Magog die bediedinghe der woorde, dat es ‘verborghen ende bedect’, want die viant die nu bedect es ende verborghen inden beesteliken mensche in hate op der heligher B 2318/9 Rom. 14:9 2333/4 Kol. 3:1 2335/6 cf. Ez. 18:4, 20 K 2341 niet: noodzakelijke toevoeging; cf. Gryson, 509, r. 75: non autem de solis episcopis 20:5 20:6 84rb 20:7
- Page 380 and 381: 588 592 596 600 604 608 612 616 26
- Page 382 and 383: 652 656 660 664 668 672 676 26 Beda
- Page 384 and 385: 716 720 724 728 732 736 740 744 26
- Page 386 and 387: 784 788 792 796 800 804 808 812 816
- Page 388 and 389: 856 860 864 868 872 876 880 884 26
- Page 390 and 391: 924 928 932 936 940 944 948 952 956
- Page 392 and 393: 1000 1004 1008 1012 1016 1020 1024
- Page 394 and 395: 1068 1072 1076 1080 1084 1088 1092
- Page 396 and 397: 1136 1140 1144 1148 1152 1156 1160
- Page 398 and 399: 1208 1212 1216 1220 1224 1228 1232
- Page 400 and 401: 1268 1272 1276 1280 1284 1288 1292
- Page 402 and 403: 1328 1332 1336 1340 1344 1348 1352
- Page 404 and 405: 1396 1400 1404 1408 1412 1416 1420
- Page 406 and 407: 1468 1472 1476 1480 1484 1488 1492
- Page 408 and 409: 1540 1544 1548 1552 1556 1560 1564
- Page 410 and 411: 1604 1608 1612 1616 1620 1624 1628
- Page 412 and 413: 1668 1672 1676 1680 1684 1688 1692
- Page 414 and 415: 1736 1740 1744 1748 1752 1756 1760
- Page 416 and 417: 1804 1808 1812 1816 1820 1824 1828
- Page 418 and 419: 1868 1872 1876 1880 1884 1888 1892
- Page 420 and 421: 1928 1932 1936 1940 1944 1948 1952
- Page 422 and 423: 2004 2008 2012 2016 2020 2024 2028
- Page 424 and 425: 2076 2080 2084 2088 2092 2096 2100
- Page 426 and 427: 2148 2152 2156 2160 2164 2168 2172
- Page 428 and 429: 2220 2224 2228 2232 2236 2240 2244
- Page 432 and 433: 2356 2360 2364 2368 2372 2376 2380
- Page 434 and 435: 2424 2428 2432 2436 2440 2444 2448
- Page 436 and 437: 2492 2496 2500 2504 2508 2512 2516
- Page 438 and 439: 2568 2572 2576 2580 2584 2588 2592
- Page 440 and 441: 2640 2644 2648 2652 2656 2660 2664
- Page 442 and 443: 2708 2712 2716 2720 2724 2728 2732
- Page 444 and 445: 2784 2788 2792 2796 2800 2804 2808
- Page 446 and 447: 2848 2852 2856 2860 2864 2868 2872
- Page 448 and 449: 2916 2920 2924 2928 2932 2936 1 26
- Page 450 and 451: 44 48 52 56 60 64 68 72 76 80 28 De
- Page 452 and 453: 124 128 132 136 140 144 148 152 156
- Page 454 and 455: 200 204 208 212 216 220 224 228 232
- Page 456 and 457: 280 1 1 4 8 12 16 20 28 29 | 30 Arm
- Page 458 and 459: 1 31 32 | Ingevoegd blad 457 [32 IN
- Page 460 and 461: folio 92r, afb. 47 459
- Page 462 and 463: 1 4 8 12 16 20 33 Berijmde dialoog
- Page 464 and 465: 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 33 Be
- Page 466 and 467: 136 140 144 148 152 156 160 164 33
- Page 468 and 469: 204 208 212 216 220 224 228 232 236
- Page 470 and 471: 280 284 288 292 296 300 304 308 312
- Page 472 and 473: 356 360 364 368 372 376 380 384 388
- Page 474 and 475: 428 432 436 440 444 448 452 456 460
- Page 476 and 477: 504 508 512 516 520 524 528 532 536
- Page 478 and 479: 584 588 592 596 600 604 608 612 616
2284<br />
2288<br />
2292<br />
2296<br />
2300<br />
2304<br />
2308<br />
2312<br />
26 Beda, Expositio Apocalypseos 429<br />
vianden, also vele als meerder pine es enen levenden mensche te verbernen<br />
in sulfere dan haestelic tonthovedene.<br />
Of nu die gherechtighe hem sal verbliden als hi siet die wrake der<br />
quadre, hoe vele meer dan als hi, den rechtre jeghenwoerdich, i gheest<br />
met hem wort. Oec so machmen verstaen biden voghelen die onreine<br />
gheeste die van hare verdomenisse sullen werden ghesaet. |<br />
Ic sach eenen enghel vanden hemel dalen, hebbende slotel des<br />
afgronds. Hier weder onderhaelt hi vanden beghinne, te bedieden<br />
volcomelike dan hi boven seide: Die beeste die du saghes, die was ende<br />
niet en , ende es opclymmende vanden afgronde, ende sal gaen in<br />
die doot. Daer omme, die heere overgherijct metter vaderliker mo -<br />
ghentheit, es nederghedaelt inden vleesche, te stridene jeghen den<br />
prince der werelt, ende hem ghebonden, te verlossen sinen vate.<br />
Ende begreep den drake etc. Duvel dat bediet ‘achterwaert vloyende’<br />
oft ‘een wroegher’, Sathanas dat ‘een wedersaker’ oft ‘een<br />
eedbreker’. Drake, door sine scadende quaetheit, tserpent, dore sine<br />
bedrieghende scalcheit.<br />
Ende banten dusent jaer. Dat es, hi wederbreidelde sine ghewout<br />
vanden ghenen te bedrieghene, die te verlossen sijn. Dusent jaer, dat<br />
es, vander tijt sijnre passien.<br />
Lieten in den afgront ende besloten. Dat es, inden herten der vervolghender.<br />
Niet dat die viant daer te voren niet en was, maer want hi<br />
uutghesloten was vanden ghelovighen, maer dat si ooc te vergheefs haten<br />
die dienaren gods. Dat ons heere sie<strong>nl</strong>ike toonde doen hine uten<br />
mensche in die verken besloot.<br />
Na desen moet hi ontbonden worden. Dat es, inden toecomste<br />
Anticristi ende sijnre regneringhe. Want waer dat sake dat hi nemmermeer<br />
ontbonden en werde, so en worde niet gheopenbaert sijn quade<br />
ghewout, ende so en worde ooc niet volcomelike gheproeft die ghetrouwe<br />
verduldicheit der heiligher stadt.<br />
Dat es, die helighe kerke sal sitten | in Cristo op xii *tronen te ordeelene,<br />
die welke nu van haren coninc Cristo ontfaen hevet: So wat dat<br />
ghi bint op der eerden, dat sal ghebonden wesen inden hemel.<br />
B 2285/6 Ps. 57(58):11 2286/7 cf. 1 Kor. 6:17 2293/4 cf. Mat. 12:29 2314/5 Mat. 18:18<br />
19:21<br />
83vb<br />
20:1<br />
20:2<br />
20:3<br />
20:4<br />
84ra<br />
K 2292 es: noodzakelijke toevoeging; cf. Gryson, 503, r. 4: fuit et non est 2297 noodzakelijke toevoeging<br />
van es 2313 hs. cronen; cf. Gryson 507, r. 42: super duodecim thronos<br />
V 2285 Nieuw commentaardeel bij Apok. 19:21: Et omnes aves saturatae sunt de carnibus eorum (‘en alle<br />
vogels vraten zich vol aan hun vlees’) 2291 cf. commentaar bij Apok. 17:8 2313 Nieuw commentaardeel<br />
bij Apok. 20:4: Et vidi sedes, et sederunt super eas, et iudicium datum est illis (‘Ik zag tronen en<br />
zij namen daarop plaats en aan hen werd het oordeel gegeven’)
Change language