Download pdf - Textualscholarship.nl
Download pdf - Textualscholarship.nl Download pdf - Textualscholarship.nl
652 656 660 664 668 672 676 26 Beda, Expositio Apocalypseos 381 Ende doen hi op hadde ghedaen dat sevende inzeghel. Dat es nader doot Anticristi, so sal wat rusten wesen inder heligher kerken, daer of hevet voersproken Daniel: Salich es hi die verbeidt ende comt tot m ccc ende xxv daghen. Dat sinte Jheronimus bediet te sine ii 1 ⁄2 jaer ende xlv daghe, inden welken | ons heere in sijnre moghentheit toecomende es. Ende waer omme dat dan na Anticristi doot xv daghe stilnisse sijn sal inder heligher kerken, dat es gode alleene behouden te wetene. Die verlenghinghe des rijcs es een proevinghe der verduldicheit der heilighen. Hier toe heeft hi ghetracteert vander oplukinghen des boecs ende der vii inzeghelen, nu recapiteleert hi ende weder onderhaelt die selve saken clareliker te conformeren. Ende ic sach vii enghele etc. Text. Hier beghint tander boec, in welken hi roert vander vermaninghen der predikaren der heligher kerken. Wes dierste bosune bewijst die doot der quadre in den haghel ende inden viere; die andre, den duvel verdreven uter heligher kerken, die zee der werelt barnliker ontfanghende; die derde, die onghelovi ghe secten der ketteren hem sceidende vander heligher kerken, die vloede der heligher scrift valschende; die vierde, die ontblivinghe der valscher broedre inder verduusternissen der sterren; die vijfte, die openbare aenvechtinghe der valscher secten der onghelovigher *voorlopende der* tijt Anticristi ende sijnre jonghere jeghen der heligher kerken. So onderhaelt hi dan weder vander toecomst ons heeren, daer hi ooc in roert die verdomenisse Anticristi. Ende inder sevender bosunen be - scrijft hi dat oordeel, daer ons heere den sinen sal gheven haren loon ende in ellenden sal doen die gone die de eerde vervulet hebben. Ende sich, een ander enghel etc. Hier roert hi hoe die bosunen ontfanghen. Want al es dat sake dat | die helighe kerke voer die toecomst ons heeren predicte, maer dat en was niet overal, tot dier tijt dat B 652/3 Dan. 12:12 653/4 Hieronymus, Commentariorum, xii, 12 K 669/70 hs. voorlopender; cf. Gryson, 333, r. 9: tempus Antichristi praecurrentium 8:1 8:2 8:3 68rb 68va V 653 De tekst heeft xxv daghen, terwijl Beda, in navolging van Daniël, van 35 dagen spreekt. In dit zowel als in de navolgende gevallen is de fout van een kopiist voorstelbaar. De tekst heeft ‘2,5 jaar’ terwijl Hiëronymus volgens Beda van 3,5 jaar spreekt. 655 De tekst heeft ‘15 dagen’ terwijl Beda, in navolging van Hiëronymus, van 45 dagen spreekt. 657 verlenghinghe: ‘uitstel’; cf. Gryson, 331, r. 87: dilatio 659/60 onderhaelt (onderhalen): ‘herhaalt’, in deze betekenis niet in MNW; cf. 671 661 tander boec: ‘het tweede boek’: Apok. 8:2-14:20 (cf. noot bij Prol.13/5) 668/70 Vermoedelijk is door een Augensprung een zinsdeel weggevallen waarin de zesde hoorn wordt beschreven, hoewel er ook reden is om een algehele contaminatie van de beschrijvingen van de vijfde en zesde hoorn te veronderstellen (de onderstreepte woorden komen terug in de vertaling): quinta maiorem hereticorum infestationem tempus antichristi praecurrentium; sexta apertum antichristi et suorum contra ecclesiam bellum. 671 onderhaelt: ‘herhaalt’
382 Het Wiesbadense handschrift folio 68va-69ra 680 684 688 692 696 700 704 708 712 si was bestedicht inden helighen geest. Ende hi stont voorden outaer etc. Ende ooc vintmen outaer in anderen texte. Cristus, god ende mensche, enghel des vaderliken wille, es staende in sijnre menscheit voer dat outaer der godheit, ende na sijnre godheit es hi houdende in sijnre vaderliker hant dat wierocvat sijnre menscheit, uut welken sine godheit heeft ontfanghen den roke der soeticheit, ende es worden ghenadich der werelt. Oft opten outaer des crucen heeft hi gheoffert dat gulden wierocvat, dat es sinen ghebene - diden lichame ende onbevlecten ontfanghen vanden helighen geest, voor ons gode, sinen vader. Ende hem sijn ghegheven vele ontfanghe der offere. Die heli - ghe kerke heeft hem opgheoffert alle vierighe begheerten. Want overmids hem so ontfaet sijn hemelsch vader alle ghebet, dat es, dat gulden outaer dat voorden trone es, dat es voorden sielen der heilighen daer god in woent. Ende die rooc der ontfanghender begaerten vanden ghebede der heilighen ghinc op voor gode. Cristus hem selven offerende een offer der soeticheit, so es die beroeringhe der herten der heilighen ontfanlic worden, die welke es wassende vanden inderliken viere, ghelijc dat die rooc pleghet te verweckene die tranen. Ende Cristus god nam ane dat wierocvat, dat es menschelike nature, ende vervulde die metten viere des outaers, dat es, met sinen helighen gheeste, van | wies volheit wi alle ontfanghen hebben, want in hem woent alle volheit der godheit lichamelike. Ende sende dat inder eerden, dat es inden ghonen die bequame sijn vrochte te brenghene, alst ghesciet inden apostolen. Ende het ghescieden donren ende dreighinghen der godliker rechtverdicheit, ende stemmen der ghenadigher ontfermherticheit, ende stemme der troostinghen. Blixime dat sijn tekene ververende. Ende die vii enghele die daer vii bos etc. Ende lichtende bediet die helighe kerke, ontflammet vanden sevenformeghen gheeste, ende heeft haer bereidt inder leere Cristi ghetrouwelike te predekene, neder te werpene die wereltlike glorie metten hemelschen bosunen als die mure van Jherico. Want ommeganghinghe der vii daghen ghesciede teenre figuren alle der tijt der heligher kerken. Ende die eerste enghel etc. Daer omme es die predikinghe der plaghen betekent biden bosunen, dat een teken des strijts es. Want het es ghescreven inden propheten: Verhooch dine stemme als een bosune B 700/1 Kol. 2:9 711/2 cf. Jos. 6 715/6 Jes. 58:1 8:4 8:5 8:6 8:7 68vb V 686 ontfanghen: ‘wierook’, niet in MNW; cf. ontfengsel: ‘wierook’; ontfenginge: ‘brand, ontsteking’. Cf. Gryson, 335, r. 25: incensa.
- Page 332 and 333: 532 536 540 544 548 552 556 560 564
- Page 334 and 335: 600 604 608 612 616 620 624 628 12
- Page 336 and 337: 664 668 672 676 680 684 688 692 696
- Page 338 and 339: 736 740 744 748 752 756 760 764 768
- Page 340 and 341: 812 816 820 824 828 832 836 840 12
- Page 342 and 343: 880 884 888 892 896 900 904 908 12
- Page 344 and 345: 948 952 956 960 964 968 972 976 12
- Page 346 and 347: 1016 1020 1024 1028 1032 1036 1040
- Page 348 and 349: 1 4 8 12 16 20 24 13 14 15 16 | 17
- Page 350 and 351: 64 68 72 76 80 84 88 92 96 100 104
- Page 352 and 353: 144 148 152 156 160 1 4 8 17 | 18 S
- Page 354 and 355: 20 1 4 8 12 16 20 24 28 32 19 20 21
- Page 356 and 357: 4 8 12 1 4 8 22 23 24 25 | Ingevoeg
- Page 358 and 359: folio 61r, afb. 45 357
- Page 360 and 361: 1 4 8 12 16 26 Beda, Expositio Apoc
- Page 362 and 363: 52 1 4 1 4 8 12 26 27 | 26 Beda, Ex
- Page 364 and 365: 48 52 56 60 64 68 72 76 80 26 Beda,
- Page 366 and 367: 116 120 124 128 132 136 140 144 148
- Page 368 and 369: 188 192 196 200 204 208 212 216 26
- Page 370 and 371: 252 256 260 264 268 272 276 280 284
- Page 372 and 373: 320 324 328 332 336 340 344 348 352
- Page 374 and 375: 392 396 400 404 408 412 416 420 424
- Page 376 and 377: 464 468 472 476 480 484 488 26 Beda
- Page 378 and 379: 524 528 532 536 540 544 548 26 Beda
- Page 380 and 381: 588 592 596 600 604 608 612 616 26
- Page 384 and 385: 716 720 724 728 732 736 740 744 26
- Page 386 and 387: 784 788 792 796 800 804 808 812 816
- Page 388 and 389: 856 860 864 868 872 876 880 884 26
- Page 390 and 391: 924 928 932 936 940 944 948 952 956
- Page 392 and 393: 1000 1004 1008 1012 1016 1020 1024
- Page 394 and 395: 1068 1072 1076 1080 1084 1088 1092
- Page 396 and 397: 1136 1140 1144 1148 1152 1156 1160
- Page 398 and 399: 1208 1212 1216 1220 1224 1228 1232
- Page 400 and 401: 1268 1272 1276 1280 1284 1288 1292
- Page 402 and 403: 1328 1332 1336 1340 1344 1348 1352
- Page 404 and 405: 1396 1400 1404 1408 1412 1416 1420
- Page 406 and 407: 1468 1472 1476 1480 1484 1488 1492
- Page 408 and 409: 1540 1544 1548 1552 1556 1560 1564
- Page 410 and 411: 1604 1608 1612 1616 1620 1624 1628
- Page 412 and 413: 1668 1672 1676 1680 1684 1688 1692
- Page 414 and 415: 1736 1740 1744 1748 1752 1756 1760
- Page 416 and 417: 1804 1808 1812 1816 1820 1824 1828
- Page 418 and 419: 1868 1872 1876 1880 1884 1888 1892
- Page 420 and 421: 1928 1932 1936 1940 1944 1948 1952
- Page 422 and 423: 2004 2008 2012 2016 2020 2024 2028
- Page 424 and 425: 2076 2080 2084 2088 2092 2096 2100
- Page 426 and 427: 2148 2152 2156 2160 2164 2168 2172
- Page 428 and 429: 2220 2224 2228 2232 2236 2240 2244
- Page 430 and 431: 2284 2288 2292 2296 2300 2304 2308
382 Het Wiesbadense handschrift folio 68va-69ra<br />
680<br />
684<br />
688<br />
692<br />
696<br />
700<br />
704<br />
708<br />
712<br />
si was bestedicht inden helighen geest.<br />
Ende hi stont voorden outaer etc. Ende ooc vintmen outaer in<br />
anderen texte. Cristus, god ende mensche, enghel des vaderliken wille,<br />
es staende in sijnre menscheit voer dat outaer der godheit, ende na sijnre<br />
godheit es hi houdende in sijnre vaderliker hant dat wierocvat sijnre<br />
menscheit, uut welken sine godheit heeft ontfanghen den roke der<br />
soeticheit, ende es worden ghenadich der werelt. Oft opten outaer des<br />
crucen heeft hi gheoffert dat gulden wierocvat, dat es sinen ghebene -<br />
diden lichame ende onbevlecten ontfanghen vanden helighen geest,<br />
voor ons gode, sinen vader.<br />
Ende hem sijn ghegheven vele ontfanghe der offere. Die heli -<br />
ghe kerke heeft hem opgheoffert alle vierighe begheerten. Want overmids<br />
hem so ontfaet sijn hemelsch vader alle ghebet, dat es, dat gulden<br />
outaer dat voorden trone es, dat es voorden sielen der heilighen daer<br />
god in woent.<br />
Ende die rooc der ontfanghender begaerten vanden ghebede der<br />
heilighen ghinc op voor gode. Cristus hem selven offerende een<br />
offer der soeticheit, so es die beroeringhe der herten der heilighen ontfa<strong>nl</strong>ic<br />
worden, die welke es wassende vanden inderliken viere, ghelijc<br />
dat die rooc pleghet te verweckene die tranen.<br />
Ende Cristus god nam ane dat wierocvat, dat es menschelike nature,<br />
ende vervulde die metten viere des outaers, dat es, met sinen<br />
helighen gheeste, van | wies volheit wi alle ontfanghen hebben, want in<br />
hem woent alle volheit der godheit lichamelike.<br />
Ende sende dat inder eerden, dat es inden ghonen die bequame sijn<br />
vrochte te brenghene, alst ghesciet inden apostolen.<br />
Ende het ghescieden donren ende dreighinghen der godliker rechtverdicheit,<br />
ende stemmen der ghenadigher ontfermherticheit, ende<br />
stemme der troostinghen. Blixime dat sijn tekene ververende.<br />
Ende die vii enghele die daer vii bos etc. Ende lichtende<br />
bediet die helighe kerke, ontflammet vanden sevenformeghen gheeste,<br />
ende heeft haer bereidt inder leere Cristi ghetrouwelike te predekene,<br />
neder te werpene die wereltlike glorie metten hemelschen bosunen als<br />
die mure van Jherico. Want ommeganghinghe der vii daghen ghesciede<br />
teenre figuren alle der tijt der heligher kerken.<br />
Ende die eerste enghel etc. Daer omme es die predikinghe der<br />
plaghen betekent biden bosunen, dat een teken des strijts es. Want het<br />
es ghescreven inden propheten: Verhooch dine stemme als een bosune<br />
B 700/1 Kol. 2:9 711/2 cf. Jos. 6 715/6 Jes. 58:1<br />
8:4<br />
8:5<br />
8:6<br />
8:7<br />
68vb<br />
V 686 ontfanghen: ‘wierook’, niet in MNW; cf. ontfengsel: ‘wierook’; ontfenginge: ‘brand, ontsteking’. Cf.<br />
Gryson, 335, r. 25: incensa.
Change language