Download pdf - Textualscholarship.nl
Download pdf - Textualscholarship.nl Download pdf - Textualscholarship.nl
564 568 572 576 580 584 588 592 596 7 Jean Gerson, Miroir de l’ame 307 ende so vele meerder so die persone naerder van gheboerten, van maech scapen van eenen gheslachte ofte van religioene, ofte man ende man, ende wijf ende wijf. Ende noch quader es alsmen niet en houdt thamelicheit die men sculdich es te houdene ende pleecht openbaer. Ende so wie dat iemene vercrachten wilt in deser manieren, het si cleine het si groet, hi es hem sculdich te werene ghelijc dat hi doen soude om sijn lijf te behoudene, het si met roepene met woerden of met werken, ende segget den ghenen die hem moghen ende sculdich sijn daer af te hoedene, anders en heeft hi sijn eere niet lief noch sijn reinicheit. Quartum decimum capittel | Dat tiende ghebot es: Du en suls niet begheren ander liede goet. Ende dat es te verstane ghelijc den sesten ghebode, dat diefte ghebiet na der manieren vorseit int neghende ghebot, want die quade wille es geacht vore dwerc. Ende bi deser quader begerten valt een mensce dicwile in hate ende in nide ende in onghedoechsamheden van sinen state, ende in murmuracien jeghen gode ende quaet van hem te sprekene, want hem dunct dat hi bat verdient heeft dit goet of datte dan sijn ghebuer of een andre, ende hem dunct dat hem god groet onghelijc doet ende dat hi sot es die hem dient. Ende daer omme, alst eenen andren misvalt of als hi scade behaelt, so verblijdt hi hem daer af ende seit dat hijs wel werd es, ende dat hem god selve liet ongheval gheschien, overmids sijnder quaetheden die niet gheheelt en mochte bliven. Te deser zonden hoert toe zonde die men doet van laten te doene werke van ontfermherticheden gheestelijc of vleescelijc, ghelijc dat es niet bi te stane den ermen als sijs openbaren noet hebben, als i wel heeft waer mede dat hi hem bistaen mach, ende sonderlinghe als iemen laet scamelike sinen vader ende moeder broet bidden ende goede dienaren gods laet sterven van hongere, ende als iement onthout sinen dienaren ende die hem erbeiden hare hure ofte haren loen, ende als iemen *ondere gedaenten* van goeden ghewerken, als van capellen te stichtene ofte aelmoesenen te doene ofte andere dinghen dier ghelike, iement onthout anders goet qualeke ende tonrechte, segghende dat hi te rijc es ende dat hi niet wert en es dat te hebbene, ofte dat qualic bestaet es aen hem ende dat hijt qualic verteren soude. Want men houdt vore i ghemeen reghele dat niement sculdich en es te doene zonde noch goeds gebode te brekene, wat goede in de werelt datter hem of andre af comen mochte of wat quade ter werelt te belettene. K 591 Hs. onduidelijk, maar lijkt op oudere gedienten; cf. Ouy, 43: soubz umbre de bien... 49va
308 Het Wiesbadense handschrift folio 49va-50rb 600 604 608 612 616 620 624 628 632 636 Dat vijftiende capittel Ditte ende dustanich sijn de x ghebode van onser wet ghelijc dat vor - seit es. De welke, eest dat sake dat i mensce *wel aenzien wilt ghelijc in eenen cleenen spiegel sijnder zielen zijn leven ende die kersten wet, hi mach sien daer in wat goet ende scone ende quaet ende leelic es, ochte hoe hi leeft, ochte hi goeds *ghebode hout; te sijnder memorien bringen | sine zonden mach hi lichtelijc ende sal hem wel conen biechten. Ende die alle dinc niet wel verstaet dat hier binnen ghescreven es, hi maegt vraghen den goeden wisen ende den devoten personen. Ende wet dat elc persoen die redene verstaet, die met vollen wille ende consente misprijst ende versmaedt onderdanich te sine eneghen van desen x gheboden, meer begherende der menscen vrienscap meer dan goeds haers sceppers, es uten state van zalicheden ende in vreesen van eewelijc verdoemt te sine, ende en doet niet dat gode behaecht ofte bequame es om te hebbene dat ewich leven. Maer wat becoringen dat die mensche heeft hoe langhe dat duerende si, eest van gramscepen of van onkuischeden, van vrecheden of van andren zonden, op dat si hem leet es ende die hem pijnt uut sijnder herten te doene, op dat hi daer toe niet en heeft vol consent ende gheheellec, hi en doet gheen hoeftzonde, maer hi doet wel daghelijcsce zonde; ende dicwile heeft i men - sce grote verdiente vore gode overmids zijn goed wederstaen dier sonden ofte dier becoringhen. Hier siedi hoemen jeghen dese ghebode zonde doet in de seven hoeftzonden – de welke sijn hoverdicheit, nidicheit, gramscap, vrec h - eit, traecheit, oncuischeit ende ghulsicheit – ende in de vijf natuerlec zinne, de welke sijn oghen, oeren, nese ende mont ende tghevoelen. So wie dan in desen spiegel hem wel spieghelt, besiet ende bekent hem, ende luttel hem prijst, ende es wijs die gode in desen gheboden onderdanich es. Sextum decimum capitulum Wel es waer dat god, onse vader der ontfermicheden, overmids dat hi wel kent onse broescheit om staphants ende in so menegerande manieren zonde te doene daghelijx duerende desen levene, es bereet ons te ontfane tot sijnder gracien ende te verleenene aflate ende gherade van onsen zonden, eest dat sake dat wi hem met goeder herten ende sonder lieghen willen zegghen iii waerheden. Dierste es: Heere, ic hebbe mi besondicht aldus ende also jeghen u goetheit, ende berout mi ende es mi leet, want ghi sijt weert ghemint K 602 hs. wil 605 hs. ghetoende; cf. Ouy, 43: s’elle guarde les commandemens ou non 49vb
- Page 258 and 259: 3456 3460 3464 3468 3472 3476 3480
- Page 260 and 261: 3528 3532 3536 3540 3544 3548 3552
- Page 262 and 263: 3600 3604 3608 3612 3616 3620 3624
- Page 264 and 265: 3672 3676 3680 3684 3688 3692 3696
- Page 266 and 267: 3744 3748 3752 3756 3760 3764 3768
- Page 268 and 269: 3816 3820 3824 3828 3832 3836 3840
- Page 270 and 271: 3888 3892 3896 3900 3904 3908 3912
- Page 272 and 273: 3956 3960 3964 3968 3972 3976 3980
- Page 274 and 275: 4032 4036 4040 4044 4048 4052 4056
- Page 276 and 277: 4100 4104 4108 4112 4116 4120 4124
- Page 278 and 279: 4172 4176 4180 4184 4188 4192 4196
- Page 280 and 281: 4248 4252 4256 4260 4264 4268 4272
- Page 282 and 283: 4320 4324 4328 4332 4336 4340 4344
- Page 284 and 285: 4388 4392 4396 4400 4404 4408 4412
- Page 286 and 287: 4464 4468 4472 4476 4480 4484 4488
- Page 288 and 289: 4536 4540 4544 4548 4552 4556 4560
- Page 290 and 291: folio 45r, afb. 43 289
- Page 292 and 293: 1 4 8 7 Jean Gerson, Miroir de l’
- Page 294 and 295: 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 7 Jea
- Page 296 and 297: 120 124 128 132 136 140 144 148 152
- Page 298 and 299: 196 200 204 208 212 216 220 224 7 J
- Page 300 and 301: 268 272 276 280 284 288 292 296 300
- Page 302 and 303: 344 348 352 356 360 364 368 372 376
- Page 304 and 305: 420 424 428 432 436 440 444 448 452
- Page 306 and 307: 492 496 500 504 508 512 516 520 524
- Page 310 and 311: 640 644 648 652 656 660 664 668 672
- Page 312 and 313: 720 724 728 732 736 740 744 1 7 | 8
- Page 314 and 315: 36 40 44 48 1 4 8 12 9 | 10 Gebed 3
- Page 316 and 317: 56 60 64 68 72 76 80 1 4 8 10 | 11
- Page 318 and 319: 12 16 20 24 28 32 36 40 11 | 12 Aug
- Page 320 and 321: 84 88 92 96 100 104 108 112 116 12
- Page 322 and 323: 156 160 164 168 172 176 180 184 188
- Page 324 and 325: 236 240 244 248 252 256 260 264 268
- Page 326 and 327: 312 316 320 324 328 332 336 340 344
- Page 328 and 329: 384 388 392 396 400 404 408 412 416
- Page 330 and 331: 456 460 464 468 472 476 480 484 488
- Page 332 and 333: 532 536 540 544 548 552 556 560 564
- Page 334 and 335: 600 604 608 612 616 620 624 628 12
- Page 336 and 337: 664 668 672 676 680 684 688 692 696
- Page 338 and 339: 736 740 744 748 752 756 760 764 768
- Page 340 and 341: 812 816 820 824 828 832 836 840 12
- Page 342 and 343: 880 884 888 892 896 900 904 908 12
- Page 344 and 345: 948 952 956 960 964 968 972 976 12
- Page 346 and 347: 1016 1020 1024 1028 1032 1036 1040
- Page 348 and 349: 1 4 8 12 16 20 24 13 14 15 16 | 17
- Page 350 and 351: 64 68 72 76 80 84 88 92 96 100 104
- Page 352 and 353: 144 148 152 156 160 1 4 8 17 | 18 S
- Page 354 and 355: 20 1 4 8 12 16 20 24 28 32 19 20 21
- Page 356 and 357: 4 8 12 1 4 8 22 23 24 25 | Ingevoeg
308 Het Wiesbadense handschrift folio 49va-50rb<br />
600<br />
604<br />
608<br />
612<br />
616<br />
620<br />
624<br />
628<br />
632<br />
636<br />
Dat vijftiende capittel<br />
Ditte ende dustanich sijn de x ghebode van onser wet ghelijc dat vor -<br />
seit es.<br />
De welke, eest dat sake dat i mensce *wel aenzien wilt ghelijc in<br />
eenen cleenen spiegel sijnder zielen zijn leven ende die kersten wet, hi<br />
mach sien daer in wat goet ende scone ende quaet ende leelic es, ochte<br />
hoe hi leeft, ochte hi goeds *ghebode hout; te sijnder memorien bringen<br />
| sine zonden mach hi lichtelijc ende sal hem wel conen biechten.<br />
Ende die alle dinc niet wel verstaet dat hier binnen ghescreven es, hi<br />
maegt vraghen den goeden wisen ende den devoten personen.<br />
Ende wet dat elc persoen die redene verstaet, die met vollen wille<br />
ende consente misprijst ende versmaedt onderdanich te sine eneghen<br />
van desen x gheboden, meer begherende der menscen vrienscap meer<br />
dan goeds haers sceppers, es uten state van zalicheden ende in vreesen<br />
van eewelijc verdoemt te sine, ende en doet niet dat gode behaecht ofte<br />
bequame es om te hebbene dat ewich leven. Maer wat becoringen dat<br />
die mensche heeft hoe langhe dat duerende si, eest van gramscepen of<br />
van onkuischeden, van vrecheden of van andren zonden, op dat si hem<br />
leet es ende die hem pijnt uut sijnder herten te doene, op dat hi daer<br />
toe niet en heeft vol consent ende gheheellec, hi en doet gheen hoeftzonde,<br />
maer hi doet wel daghelijcsce zonde; ende dicwile heeft i men -<br />
sce grote verdiente vore gode overmids zijn goed wederstaen dier sonden<br />
ofte dier becoringhen.<br />
Hier siedi hoemen jeghen dese ghebode zonde doet in de seven<br />
hoeftzonden – de welke sijn hoverdicheit, nidicheit, gramscap, vrec h -<br />
eit, traecheit, oncuischeit ende ghulsicheit – ende in de vijf natuerlec<br />
zinne, de welke sijn oghen, oeren, nese ende mont ende tghevoelen. So<br />
wie dan in desen spiegel hem wel spieghelt, besiet ende bekent hem,<br />
ende luttel hem prijst, ende es wijs die gode in desen gheboden onderdanich<br />
es.<br />
Sextum decimum capitulum<br />
Wel es waer dat god, onse vader der ontfermicheden, overmids dat hi<br />
wel kent onse broescheit om staphants ende in so menegerande manieren<br />
zonde te doene daghelijx duerende desen levene, es bereet ons<br />
te ontfane tot sijnder gracien ende te verleenene aflate ende gherade<br />
van onsen zonden, eest dat sake dat wi hem met goeder herten ende<br />
sonder lieghen willen zegghen iii waerheden.<br />
Dierste es: Heere, ic hebbe mi besondicht aldus ende also jeghen u<br />
goetheit, ende berout mi ende es mi leet, want ghi sijt weert ghemint<br />
K 602 hs. wil 605 hs. ghetoende; cf. Ouy, 43: s’elle guarde les commandemens ou non<br />
49vb
Change language