Download pdf - Textualscholarship.nl

344
348
352
356
360
364
368
372
376
7 Jean Gerson, Miroir de l’ame 301
ofte doet slaende. Ende meerre sonde es dat doetment priesters of clerken
dan andren, want hier valtmen in verwatenissen.
Hier doen sonde die om haet ende om rancoer ofte wrake, om den
andren te niderne meer dan om gherechticheit ofte om tsine te hebbene
of te behoudene, die andre moeyen ofte haer vriende, met dingen of pleyderingen
vore rechters. Maer i mensce mach wel versoeken tsine ende
sine scade opgherecht te hebbene na dordenancie vanden rechte ende suffisante
beternisse, sonder hoeftsonde te doene ende quade hatie; al eest
dat sake dat dicwile grote aelmoesene es ende groten vrede van selken
dinghen niet te roekene, ende al te verghevene ende tsine over te ghevene
ofte i groot deel vanden sinen sonder dinghen ende deynghen. Want
men seit ghemeenlic dat in pleite ende in ghedingen om eenen penninc
en es minne noch vriescap de werdde van eenen hallinc.
Ende hier es te verstane hoe ondertiden met slane of met doetslane
eeneghe menscen men doet hem of sinen kindren | verliesen haer goet.
Ende hier es i mensce sculdich sulke scade te beterne ende tgoet weder
te keerene, ghelikerwijs den ghenen die iemene met dieften iet ontkeert
heeft.
Ende hier doen zonde de ghene die sake sijn in eniger manieren dat
de vrucht belet word, dat si niet comen en mach ute vleesceliken gheselscape
dat tusscen man ende wijf gheweest heeft. Ende meerder sonde
doetmen alse de vrucht te live comen es, ende dat mense dan belet
datse niet voert en comt, ende sake es van harer doet met slane of stekene
of met ghulsicheden of overmids haren lichame te seere perssen
ofte dwingen, ofte anders persoens lichame, ofte dat hem de persoen
qualec hoedt, waerbi de vrucht belet werdt.
Jeghen dit ghebot sijn specialec dese zonden, alse roven ende met
crachte anderen lieden goet nemen, nidichede, mindernisse van goeden
name, haet ende gramscap, als iement es onder andre liede, waer ute
dat vele quaeds ende onghevals spruit. Ende de selke beroert i grote
werringhe ende onvrede, de welke hi en soude niet connen ghepaisen,
ende also es hi sake van al der scaden die daer af comt. Ende hier es i
harde verdoemelike costume, alse persequeren bi eighenen wille ende
daet al i gheslachte om eens menschen misdaet. Hier sijn verboden
campe ende tornierscepe, de welke vreeselijc sijn ter doet.
Tiende capittel
Dat seste ghebot es: Du en suls niet stelen ofte diefte doen.
Diefte es nemen of onthouden ander liede dinc tonrechte sonder
haer weten, ofte wisten sijt, het soude hem met rechte leet sijn. Hier
V 343 rancoer (rancoor): ‘wrok’ 351 deynghen (dadingen, daingen): ‘in rechte optreden, pleiten’
353 hallinc: halve penning (munt) 370 beroert (beroeren): ‘veroorzaakt’
48ra