Download pdf - Textualscholarship.nl
Download pdf - Textualscholarship.nl Download pdf - Textualscholarship.nl
48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 7 Jean Gerson, Miroir de l’ame 293 ste eewe der werelt aennemen menscelijc vleesch inden precieusen lichame ane der maget Marien, sonder enich smette haers maegdoms. Ende dese vereeninge vander godheit tot onser mensceit was selc, dat god bleef ghewarich god ende wert ghewarich mensce inden persoen vanden zone, den welken wi heeten Jhesum Cristum, dats onsen behoudere ende verlossere, die langhe te voren gheboetscap was vanden patriarken ende vanden propheten, ende ten lesten wert geboren in dese werelt, ende bekent vanden herden inder nacht ende vanden iii coningen ende van Symeone ende vanden anderen vaderen, ende hi was bewijst metten vingere van sente Janne baptisten. Ende hi predicte omtrent iii jaer, doende miraculen sonder ghetal, ende gaf ons de kerstine wet ghescreven in dewangelien vanden viere ewangelisten; ende oerdeneerde die vii sacramente, dats tsacrament des doepsels, ende tsacrament vanden vormsele, ende dat heilich sacrament vanden outare, dat sacrament der penitencien, dat sacrament der oerdenen, dat sacrament des huwelics, ende tsacrament des olisels. Ende ten lesten, om ons te verlossene, hi ontfinc herde bittre doet vanden rechtre gheheeten Poncius Pylatus aen den cruce, ende namaels was begraven, ende daer na opstont des derden daghes ende openbaerden sinen disciplen ende menichwerven binnen dien xl dagen die hi bi ons menscelijc was, ende hi voer op openbarlijc te hemele hem allen aensiende, ende sit | ter rechter hant sijns vaders. Ende als de werelt sal enden metten viere, ende alse elc mensce sal verrisen in ziele ende in live, dan sal hi houden sijn oerdeel ende gheven elken na sijn gewerken: den goeden dat ewich rike, ende den sondare die ewige pine metten helscen viere. Ende dit dat hier geset es, houdt ons kersten ghelove in, dwelc elc kersten mensce es sculdich te ghelovene die redene ende sijn vijf zinne te hem waert heeft, oetmoedelijc sonder meer te vele ondersoeken, puer lec sonder valscheit, ghewaerlec ende sekerlec sonder enich twi - felen. Ende van diepere verstannissen der heiligher scriftueren sal die mensche gheloven al dat die heilighe kerke gheloeft, hem altoes vaste houdende ant ghelove der heiligher kerken, ende der heiligher vaders ende clerken, ende sancten ende santinnen, die dat heilighe ghelove ghetuicht, gheorcont ende ghesterct hebben, altoes daer in volstaende toter doet. Jeghen dit ghelove misdoen ongelovege menscen die ons kersten ghelove eenwerf ontfaen hebben inden heilighen doepsele ende na - maels willens ende wetens ons ghelove niet houden en willen, ofte hem P 67 Onder de laatste regel van kol. 45vb is in rode inkt een onverklaarbaar cijfer 6 geschreven. 46ra
294 Het Wiesbadense handschrift folio 46ra-46va 88 92 96 100 104 108 112 116 contrarie sijn in enigen puinten ende daer met crighe bi bliven, ende die gheschilt maken ende contrarie sijn der eenicheit der heiliger kerken; ende die ghene die hem onderwinden van toveren, dats te seggene die met haren woerden of met werken ghelove hebben enige dingen te volbringene die boven natuere diere woerde ofte dier werken sijn, jeghen gods ghebot; ende de ghene die aenroepen den viant om yet te wetene, te ghecrighene of te behoudene van hem; ende de ghene die haer spot ofte sceren maken, of met woerden of met werken, heimelijc of openbaer; bi de ghene die niet en gheloven dat ons heere god niet en regeert alle dinc in hemelrike ende in eerdrike gerechtelec ende met sinen vrien eigenen wille, maer alleene natuere ofte avontuere, ofte dat alle dinghen comen bi noetsaken, als ofte also sijn ende ghescien moeste also si sijn ende ghescien, ende die gheloven dat hi sal behouden die quade ghelijc den goeden; ende die ghene die seggen ofte gheloven dat niet en doech datmen goet doet of quaet, na dat god wel weet wie behouden sal sijn ofte verdoemt, | ende dat alle dinc comt met noetsake ende niet en mach anders sijn toe comen. Alsulke dolinge ende onghelovicheden sijn sonder ghetal, de welke comen bi hoverdicheden sonder verstannisse, overmids dat een mensce meer waent verstaen dan hi doet; ofte bi sotten ghepense of bi sottere onghestadicheit, of bi alte groter vleeschelicheit ende quade ghenoechte des vleesch, de welke niet en laten gheloven gheestelike ende godlike dingen. Quartum capitulum Uute dien dan dat onse heere god ons heeft so werdichlike ghescepen boven andre beesten ende creatueren na sine ghelikenisse – ons ghevende memorie, verstannisse ende wille om hem te bekennene, te minnene ende te dienene – ende daer na heeft ons so dierbaerlic verlost, meer om ons lidende dan wi souden willen liden om ons selven, so eest wel redene dat wi hem dienen gheheellichlic ghelijc ghetrouwe ondersaten haren oversten heere, ghelijc natuerlike kinderen haren ghewareghen ende gherechtegen vaderen, ende als knechte die verlost sijn van herden swaren kerkere ende vander doet van haren goedertieren verlossere. Ende sonder twifel: doen wi aldus, hi sal ons gheven bli scap ende glorie meer dan herte soude moghen ghepensen ende ghewenscen. Ende sijn wi hier af in ghebreke dat wi dit niet en doen, wi sul- 46rb K 107 De afkorting voor deze eerste formele hoofdstukaanduiding staat in de buitenmarge. Boven de Romeinse ‘vier’ staat een superscript atje; er zou dus quarta staan, maar dat heeft hier geen zin. Het woord capitulum is afgekort als .Ca. met een superscripte m. V 85 crighe (crijch): ‘halsstarrigheid’
- Page 244 and 245: 2948 2952 2956 2960 2964 2968 2972
- Page 246 and 247: 3024 3028 3032 3036 3040 3044 3048
- Page 248 and 249: 3096 3100 3104 3108 3112 3116 3120
- Page 250 and 251: 3168 3172 3176 3180 3184 3188 3192
- Page 252 and 253: 3236 3240 3244 3248 3252 3256 3260
- Page 254 and 255: 3312 3316 3320 3324 3328 3332 3336
- Page 256 and 257: 3384 3388 3392 3396 3400 3404 3408
- Page 258 and 259: 3456 3460 3464 3468 3472 3476 3480
- Page 260 and 261: 3528 3532 3536 3540 3544 3548 3552
- Page 262 and 263: 3600 3604 3608 3612 3616 3620 3624
- Page 264 and 265: 3672 3676 3680 3684 3688 3692 3696
- Page 266 and 267: 3744 3748 3752 3756 3760 3764 3768
- Page 268 and 269: 3816 3820 3824 3828 3832 3836 3840
- Page 270 and 271: 3888 3892 3896 3900 3904 3908 3912
- Page 272 and 273: 3956 3960 3964 3968 3972 3976 3980
- Page 274 and 275: 4032 4036 4040 4044 4048 4052 4056
- Page 276 and 277: 4100 4104 4108 4112 4116 4120 4124
- Page 278 and 279: 4172 4176 4180 4184 4188 4192 4196
- Page 280 and 281: 4248 4252 4256 4260 4264 4268 4272
- Page 282 and 283: 4320 4324 4328 4332 4336 4340 4344
- Page 284 and 285: 4388 4392 4396 4400 4404 4408 4412
- Page 286 and 287: 4464 4468 4472 4476 4480 4484 4488
- Page 288 and 289: 4536 4540 4544 4548 4552 4556 4560
- Page 290 and 291: folio 45r, afb. 43 289
- Page 292 and 293: 1 4 8 7 Jean Gerson, Miroir de l’
- Page 296 and 297: 120 124 128 132 136 140 144 148 152
- Page 298 and 299: 196 200 204 208 212 216 220 224 7 J
- Page 300 and 301: 268 272 276 280 284 288 292 296 300
- Page 302 and 303: 344 348 352 356 360 364 368 372 376
- Page 304 and 305: 420 424 428 432 436 440 444 448 452
- Page 306 and 307: 492 496 500 504 508 512 516 520 524
- Page 308 and 309: 564 568 572 576 580 584 588 592 596
- Page 310 and 311: 640 644 648 652 656 660 664 668 672
- Page 312 and 313: 720 724 728 732 736 740 744 1 7 | 8
- Page 314 and 315: 36 40 44 48 1 4 8 12 9 | 10 Gebed 3
- Page 316 and 317: 56 60 64 68 72 76 80 1 4 8 10 | 11
- Page 318 and 319: 12 16 20 24 28 32 36 40 11 | 12 Aug
- Page 320 and 321: 84 88 92 96 100 104 108 112 116 12
- Page 322 and 323: 156 160 164 168 172 176 180 184 188
- Page 324 and 325: 236 240 244 248 252 256 260 264 268
- Page 326 and 327: 312 316 320 324 328 332 336 340 344
- Page 328 and 329: 384 388 392 396 400 404 408 412 416
- Page 330 and 331: 456 460 464 468 472 476 480 484 488
- Page 332 and 333: 532 536 540 544 548 552 556 560 564
- Page 334 and 335: 600 604 608 612 616 620 624 628 12
- Page 336 and 337: 664 668 672 676 680 684 688 692 696
- Page 338 and 339: 736 740 744 748 752 756 760 764 768
- Page 340 and 341: 812 816 820 824 828 832 836 840 12
- Page 342 and 343: 880 884 888 892 896 900 904 908 12
48<br />
52<br />
56<br />
60<br />
64<br />
68<br />
72<br />
76<br />
80<br />
84<br />
7 Jean Gerson, Miroir de l’ame 293<br />
ste eewe der werelt aennemen menscelijc vleesch inden precieusen lichame<br />
ane der maget Marien, sonder enich smette haers maegdoms.<br />
Ende dese vereeninge vander godheit tot onser mensceit was selc, dat<br />
god bleef ghewarich god ende wert ghewarich mensce inden persoen<br />
vanden zone, den welken wi heeten Jhesum Cristum, dats onsen behoudere<br />
ende verlossere, die langhe te voren gheboetscap was vanden<br />
patriarken ende vanden propheten, ende ten lesten wert geboren in<br />
dese werelt, ende bekent vanden herden inder nacht ende vanden iii<br />
coningen ende van Symeone ende vanden anderen vaderen, ende hi<br />
was bewijst metten vingere van sente Janne baptisten. Ende hi predicte<br />
omtrent iii jaer, doende miraculen sonder ghetal, ende gaf ons de<br />
kerstine wet ghescreven in dewangelien vanden viere ewangelisten;<br />
ende oerdeneerde die vii sacramente, dats tsacrament des doepsels,<br />
ende tsacrament vanden vormsele, ende dat heilich sacrament vanden<br />
outare, dat sacrament der penitencien, dat sacrament der oerdenen, dat<br />
sacrament des huwelics, ende tsacrament des olisels. Ende ten lesten,<br />
om ons te verlossene, hi ontfinc herde bittre doet vanden rechtre gheheeten<br />
Poncius Pylatus aen den cruce, ende namaels was begraven,<br />
ende daer na opstont des derden daghes ende openbaerden sinen disciplen<br />
ende menichwerven binnen dien xl dagen die hi bi ons menscelijc<br />
was, ende hi voer op openbarlijc te hemele hem allen aensiende,<br />
ende sit | ter rechter hant sijns vaders. Ende als de werelt sal enden<br />
metten viere, ende alse elc mensce sal verrisen in ziele ende in live, dan<br />
sal hi houden sijn oerdeel ende gheven elken na sijn gewerken: den<br />
goeden dat ewich rike, ende den sondare die ewige pine metten helscen<br />
viere.<br />
Ende dit dat hier geset es, houdt ons kersten ghelove in, dwelc elc<br />
kersten mensce es sculdich te ghelovene die redene ende sijn vijf zinne<br />
te hem waert heeft, oetmoedelijc sonder meer te vele ondersoeken,<br />
puer lec sonder valscheit, ghewaerlec ende sekerlec sonder enich twi -<br />
felen. Ende van diepere verstannissen der heiligher scriftueren sal die<br />
mensche gheloven al dat die heilighe kerke gheloeft, hem altoes vaste<br />
houdende ant ghelove der heiligher kerken, ende der heiligher vaders<br />
ende clerken, ende sancten ende santinnen, die dat heilighe ghelove<br />
ghetuicht, gheorcont ende ghesterct hebben, altoes daer in volstaende<br />
toter doet.<br />
Jeghen dit ghelove misdoen ongelovege menscen die ons kersten<br />
ghelove eenwerf ontfaen hebben inden heilighen doepsele ende na -<br />
maels willens ende wetens ons ghelove niet houden en willen, ofte hem<br />
P 67 Onder de laatste regel van kol. 45vb is in rode inkt een onverklaarbaar cijfer 6 geschreven.<br />
46ra