Download pdf - Textualscholarship.nl

26 Het Wiesbadense handschrift
van groot formaat gaan, waarschijnlijk met het watermerk eenhoorn. 41 De
door hand 9 (zie hiernaast, tabel 1) beschreven katernen 12, 13 en 14 zijn
daarmee alle gemaakt van papier van royaalformaat: de kopiist gebruikte in
totaal drie vellen voor even zoveel binionen.
4. De handen in de tekstcollectie
Wij onderscheiden negen handen. Het onderscheid dat Deschamps maakt
tussen tien teksthanden, wordt door ons maar ten dele gehandhaafd. 42 Op
twee na (hand 4 en 5, die de perkamenten katernen 9 en 10 beschreven)
hebben ze een kopiistengroep gevormd. Van de samenwerking daarbinnen
is geen scherp beeld te krijgen. Een centrale rol speelde zeker hand 7. Hij
werkte samen met hand 3 en, in het laatste deel van de codex, met de handen
8 en 9.
Hand 7 neemt een centrale positie in bij de samenstelling van de Wiesbadense
codex. Hij corrigeerde de teksten van andere kopiisten en vulde
onbeschreven delen met korte tot zeer korte tekstjes op. Verder bracht hij
enkele titels aan, en noteerde hij de meeste van de tien titels en tekstverwijzingen
die op f. 2v werden bijgeschreven. Van hem is ook de berijmde
vermaning tot de lezer in kolom 2va en het colofon daaronder.
Hand 7 schreef zowel een textualis als cursiva en hij gebruikte voor de
toegevoegde opschriften en bladvullingen ook een combinatie van beide
schriften. Ook hand 3 schrijft een cursiva en textualis; in dat laatste schrift
voegde hij onder andere enkele titels aan de ‘inhoudsopgave’ op f. 2v toe.
De andere twee handen met wie hand 7 samenwerkte (hand 8 en 9), schrijven
alleen een cursiva, net als hand 6, die enkele korte tekstjes op f. 108-109
kopieerde. De overige teksthanden (1, 2, 4 en 5) schrijven een textualis, en
dat geldt ook voor de handen die, buiten hand 7, de tekstjes op en bij de tekeningen
schreven en op de ingeschakelde folia 25 en 152 kopieerden. Deze
handen zijn niet genummerd maar hebben een kenletter gekregen, van A
tot G.
De teksthanden kunnen deels gekoppeld worden aan eenheden van een
of meer katernen (zie tabel 2), zonder dat wij daarmee een bewuste werk-
41 De afstand tussen de vier lijnen die over het midden van de bladen lopen, is 44-45 mm. Dat
is ook het geval bij de dubbelbladen 131^135 en 133^134. Mogelijk vormden ze de andere helft
van de respectieve vellen.
42 Robrecht Lievens identificeerde volgens Renger (1985, 30-31) 13 teksthanden en zes handen
op de tekeningen, maar zij licht ons hierover verder niet in en volgt uiteindelijk zelf Deschamps
(1972). Tot de extra teksthanden ten opzichte van Deschamps zou Lievens ‘onze’ hand E kunnen
rekenen (f. 25r en f. 152v, zie hierna, p. 61-62) en de handen van het opgeplakte blad f. 152r (boeteformulier,
tekst q, en berijmde stervensoverweging, tekst r) en de opvulling van kolom 152vb
(berijmd vanitas-gebed, tekst x).