Download pdf - Textualscholarship.nl
Download pdf - Textualscholarship.nl Download pdf - Textualscholarship.nl
2684 2688 2692 2696 2700 2704 2708 5 Wech van salicheit 235 mensce. Ende daer so sprac hi: Het es al voldaen, in teekine ende in leeringen dat elc es sculdich int goede te volstane. Dese ghestadicheit es oec hoge van gode gheloent, want also sente Gregorius seit dat alle andere doechden lopen om tote gode te comene, als die de stake es daer alle menscen sijn sculdich toe te lopene, daer ontfaet alleene die doget van ghestadicheden die crone van lone van eweliken levene, die god beloeft heeft den ghenen die hem minnen in die ewangelie daer hi sprect aldus: Die gene die volstaet in die doget toten einde, die sal behouden worden. Ende also sente Bernaerd seit: Dandre doegden verdienen die crone, maer ghestadicheit ontfancse. God gheeft ons wel vorme ende leeringe dat wi souden in doegden volstaen te hem waert, bi dien dat hi ons verbeidt dat wi ons souden bekeeren uten sonden, ende volstaet in ghedoechsamheden tonswaert. Maer lacen, so wee hem lieden die hem verroekelosen te bekeerne uten zonden te dogeden diewile dat si den tijt hebben, want daer af sprect sente Augustijn aldus: So god langhere ontbeit den zondare dat hi hem bekeeren soude, so hi op hem scerpeliker vonnisse gheven sal op dat hijt verroekeloest. Hier omme so leert die wise man den zondare ende sprect aldus: En wese niet traghe om di te bekeerene tote gode, ende en versluders niet van daghe te dage. Van *goetheden | Goethede es eene doget, also sente Jheronimus seit, die ghewillichlijc andren profijt ende wel doet. Goethede mach *gheseit sijn van iii manieren van *goede, dats te wetene vanden goede van naturen, vanden goede van gratien ende vanden goede van glorien. Dat goet van natueren staet in moghentheden ende in goetwillicheden. Dit goet es den mensce van gode ghegheven, niet om dat hi hem selven daer in soeken soude, maer om dat hi gode daer mede dienen zoude mogen, dienen soude connen ende dienen soude willen. In dit goet van naturen so verwanen hem die creatueren heden sdages zeere, B 2688/9 Mat. 10:22 2698/700 Sir. 5:8(7) K 2701 goetheiden] B G 1479, zoetheden W 2703 gheseit] B 1479, ghesent G W 2704 goede] B G 1479, gode W V 2699 versluders niet: ‘stel het niet uit’; versluderen niet in MNW, misschien spelling- en betekenisvariant van versluten, voresluten 2703/5 De tekst van G W B blijkt opnieuw een verkorting van de tekst van 1479. De tekst van 1479 heeft Goethede mach gheseit zijn van viere manieren van goede, dats te wetene van goede van natueren van goede van aventueren vanden goede van gracien ende vanden goede van glorien. De versie van G W en B kondigt het goet van aventueren niet aan, maar behandelt het wel; zij kondigt het goet van glorien aan, maar behandelt het niet. De tekst van 1479 behandelt de vier categorieën. 30ra
236 Het Wiesbadense handschrift folio 30ra-30va 2712 2716 2720 2724 2728 2732 2736 2740 2744 ende dats sonder redene, want sijt van hem selven niet en hebben maer van gode hebben sijt ontfaen. Also sente Pauwels orcont, daer hi den mensche vraegt aldus: Wat hebstu dattu niet van andren, dats van gode, ne hebs ontfaen? Als of hi seggen wille: Niet. Ende oftuut van andren hebs ontfaen, wat verwaenstu di daer in, als oftuut niet van anderen hads ontfaen? Dit goet van naturen, dat in hem selven goet es ende nuttelijc den mensce om te gode mede te comene, also vorseit is, dit bekeeren die quaethede van creatueren in archeden, in scalcheden ende in ydelheden. Want moghenthede keeren si in onrechte ende in crachten, als in archeden te haren evenkersten waert, om tgoet van eerderijc qualijc te ghecrighene. Wijsheit keeren si in werliken subtijlheden, als in scalcheden, om haren evenkersten te bedriegene entie eere enten prijs vanden creatueren te bejaghene. Goetwillicheit keeren si in ghevenstheden ende in scijnten van doechden, om haers selves quade wille te volghene, als in idelheden ende in ghenoechten van haren lichame te soekene. Dat goet van aventueren staet in rijcheden, in weelden, in eeren ende in edelheden van gheslachten, want edelhede en es el niet, also die phylosophen segghen, dan verouderde rijchede. Dat hem die creatueren verwanen op dit goet van aventueren, dats jeghen redene ende jegen natuere ende jeghen scriftuere. Jeghen redene, | want sijt van gode alle hebben ontfaen, also nu vorseit staet vanden goede van natueren. Je - ghen natuere, want dat goet van avontueren onseker es ende onghe - stade, ende die nature vander avontueren es ongestadiche. Ende daer bi es die avontuere beteekent biden wiele dat lichtelijc keert, also vore geseit staet. Ende dat hem die creatueren in dit ongestadeghe goet van avontueren verbliden boven maten, dats jeghen den raet van sente Pauwelse daer hi sprect aldus: So wie hem verblijt, hi verblide hem in gode. Dat goet van gratien staet in verstannissen der heiliger scrifturen, in vervolgene van goeden werken, in zuverheden van consiencien, in verwinningen van temptacien ende van zonden, in verdrachelicheden van tribelacien ende van doghene, in *meeringen van gratien ende van doegden, in eenre voersmake der toecomender bliscap, ende in eenen sekeren verbeidene vanden eeweliken lone. Dit es tgoet der saligre in eerderike. In dit goet van gratien sijn hem alle creatueren sculdich te B 2712/4 cf. 1 Kor. 4:7 2738/9 1 Kor. 1:31/2; Kor. 10:17 30rb K 2734 onghestadicheide] B G 1479, onghestadiche W 2743 meeringen] meersinghen B, meeringhen G, meeningen W, meerderinghe 1479 V 2717, 2732 vorseit is: cf. 2704/12 2736 vore geseit: cf. 470/2
- Page 186 and 187: folio 14r, afb. 33 185
- Page 188 and 189: folio 15r, afb. 35 187
- Page 190 and 191: folio 16r, afb. 37 189
- Page 192 and 193: 1368 1372 1376 1380 1384 1388 1392
- Page 194 and 195: 1440 1444 1448 1452 1456 1460 1464
- Page 196 and 197: 1504 1508 1512 1516 1520 1524 1528
- Page 198 and 199: 1572 1576 1580 1584 1588 1592 1596
- Page 200 and 201: 1648 1652 1656 1660 1664 1668 1672
- Page 202 and 203: 1716 1720 1724 1728 1732 1736 1740
- Page 204 and 205: 1780 1784 1788 1792 1796 1800 1804
- Page 206 and 207: 1848 1852 1856 1860 1864 1868 1872
- Page 208 and 209: 1924 1928 1932 1936 1940 1944 1948
- Page 210 and 211: 1996 2000 2004 2008 2012 2016 2020
- Page 212 and 213: 2064 2068 2072 2076 2080 2084 2088
- Page 214 and 215: 2132 2136 2140 2144 2148 2152 2156
- Page 216 and 217: 5 | Ingevoegde bladen 215 /24v/ /vi
- Page 218 and 219: folio 24r, afb. 39 217
- Page 220 and 221: folio 25r, afb. 41 219
- Page 222 and 223: 2192 2196 2200 2204 2208 2212 2216
- Page 224 and 225: 2260 2264 2268 2272 2276 2280 2284
- Page 226 and 227: 2328 2332 2336 2340 2344 2348 2352
- Page 228 and 229: 2400 2404 2408 2412 2416 2420 2424
- Page 230 and 231: 2468 2472 2476 2480 2484 2488 2492
- Page 232 and 233: 2540 2544 2548 2552 2556 2560 2564
- Page 234 and 235: 2608 2612 2616 2620 2624 2628 2632
- Page 238 and 239: 2748 2752 2756 2760 2764 2768 2772
- Page 240 and 241: 2816 2820 2824 2828 2832 2836 2840
- Page 242 and 243: 2884 2888 2892 2896 2900 2904 2908
- Page 244 and 245: 2948 2952 2956 2960 2964 2968 2972
- Page 246 and 247: 3024 3028 3032 3036 3040 3044 3048
- Page 248 and 249: 3096 3100 3104 3108 3112 3116 3120
- Page 250 and 251: 3168 3172 3176 3180 3184 3188 3192
- Page 252 and 253: 3236 3240 3244 3248 3252 3256 3260
- Page 254 and 255: 3312 3316 3320 3324 3328 3332 3336
- Page 256 and 257: 3384 3388 3392 3396 3400 3404 3408
- Page 258 and 259: 3456 3460 3464 3468 3472 3476 3480
- Page 260 and 261: 3528 3532 3536 3540 3544 3548 3552
- Page 262 and 263: 3600 3604 3608 3612 3616 3620 3624
- Page 264 and 265: 3672 3676 3680 3684 3688 3692 3696
- Page 266 and 267: 3744 3748 3752 3756 3760 3764 3768
- Page 268 and 269: 3816 3820 3824 3828 3832 3836 3840
- Page 270 and 271: 3888 3892 3896 3900 3904 3908 3912
- Page 272 and 273: 3956 3960 3964 3968 3972 3976 3980
- Page 274 and 275: 4032 4036 4040 4044 4048 4052 4056
- Page 276 and 277: 4100 4104 4108 4112 4116 4120 4124
- Page 278 and 279: 4172 4176 4180 4184 4188 4192 4196
- Page 280 and 281: 4248 4252 4256 4260 4264 4268 4272
- Page 282 and 283: 4320 4324 4328 4332 4336 4340 4344
- Page 284 and 285: 4388 4392 4396 4400 4404 4408 4412
236 Het Wiesbadense handschrift folio 30ra-30va<br />
2712<br />
2716<br />
2720<br />
2724<br />
2728<br />
2732<br />
2736<br />
2740<br />
2744<br />
ende dats sonder redene, want sijt van hem selven niet en hebben maer<br />
van gode hebben sijt ontfaen. Also sente Pauwels orcont, daer hi den<br />
mensche vraegt aldus: Wat hebstu dattu niet van andren, dats van<br />
gode, ne hebs ontfaen? Als of hi seggen wille: Niet. Ende oftuut van<br />
andren hebs ontfaen, wat verwaenstu di daer in, als oftuut niet van anderen<br />
hads ontfaen? Dit goet van naturen, dat in hem selven goet es<br />
ende nuttelijc den mensce om te gode mede te comene, also vorseit is,<br />
dit bekeeren die quaethede van creatueren in archeden, in scalcheden<br />
ende in ydelheden. Want moghenthede keeren si in onrechte ende in<br />
crachten, als in archeden te haren evenkersten waert, om tgoet van eerderijc<br />
qualijc te ghecrighene. Wijsheit keeren si in werliken subtijlheden,<br />
als in scalcheden, om haren evenkersten te bedriegene entie eere<br />
enten prijs vanden creatueren te bejaghene. Goetwillicheit keeren si in<br />
ghevenstheden ende in scijnten van doechden, om haers selves quade<br />
wille te volghene, als in idelheden ende in ghenoechten van haren lichame<br />
te soekene.<br />
Dat goet van aventueren staet in rijcheden, in weelden, in eeren ende<br />
in edelheden van gheslachten, want edelhede en es el niet, also die phylosophen<br />
segghen, dan verouderde rijchede. Dat hem die creatueren<br />
verwanen op dit goet van aventueren, dats jeghen redene ende jegen<br />
natuere ende jeghen scriftuere. Jeghen redene, | want sijt van gode alle<br />
hebben ontfaen, also nu vorseit staet vanden goede van natueren. Je -<br />
ghen natuere, want dat goet van avontueren onseker es ende onghe -<br />
stade, ende die nature vander avontueren es ongestadiche. Ende<br />
daer bi es die avontuere beteekent biden wiele dat lichtelijc keert, also<br />
vore geseit staet. Ende dat hem die creatueren in dit ongestadeghe goet<br />
van avontueren verbliden boven maten, dats jeghen den raet van sente<br />
Pauwelse daer hi sprect aldus: So wie hem verblijt, hi verblide hem in<br />
gode.<br />
Dat goet van gratien staet in verstannissen der heiliger scrifturen, in<br />
vervolgene van goeden werken, in zuverheden van consiencien, in verwinningen<br />
van temptacien ende van zonden, in verdrachelicheden van<br />
tribelacien ende van doghene, in *meeringen van gratien ende van<br />
doegden, in eenre voersmake der toecomender bliscap, ende in eenen<br />
sekeren verbeidene vanden eeweliken lone. Dit es tgoet der saligre in<br />
eerderike. In dit goet van gratien sijn hem alle creatueren sculdich te<br />
B 2712/4 cf. 1 Kor. 4:7 2738/9 1 Kor. 1:31/2; Kor. 10:17<br />
30rb<br />
K 2734 onghestadicheide] B G 1479, onghestadiche W 2743 meeringen] meersinghen B, meeringhen G,<br />
meeningen W, meerderinghe 1479<br />
V 2717, 2732 vorseit is: cf. 2704/12 2736 vore geseit: cf. 470/2
Change language