Download pdf - Textualscholarship.nl

200 Het Wiesbadense handschrift folio 19vb-20rb
1680
1684
1688
1692
1696
1700
1704
1708
1712
hoe hi al sine dingen te puinte werken sal; gherechtichede om te wetene
hoe hi elken tsine gheven zal.
Dese moeten staen te gadere, want deen ii leeren den mensce te doene
tgoede, dats wijsheit in also velen als hem toebehoert, ende gherechticheit
in also velen als sinen evenkersten toebehoert; ende dander
ii wapenen den mensce jeghen die zonden, dats ghemaetheit jegen dat
gheluc vander werelt ende stercheit als jegen dat dogen der werelt. Die
mensce valt in sonden uut iiii fauten also ghenoech vorseit es, dats uut
onkennen dat hi tgoede ende tquade niet en kent, of uut heldene dat hi
heeft te ghenoechten, of uut crancheden dat hi die temptacie vanden
zonden niet wederstaen | en mach, of uut sijns selfs quaetheden van
wille. Jeghen dese iiii fauten daer de zonden uut spruiten, so sijn sculdich
te stane inden mensce dese iiii dogheden cardenale, dats jeghen
onkenne of jeghen dulhede: wijsheit; jeghen dat helden dat die mensche
heeft te ghenoechten of jeghen luxurie: mate; jeghen cranchede of
jeghen flaeuhede: stercheit; ende jeghen die quaethede vanden wille, so
es sculdech te stane gherechtichede.
Vanden iiii doegden cardenael sonderlinge. Van vroescepen
Wijsheit es, also i leerare seit die Macrobius heet, eene doget die de daden
van allen anderen dogeden na redene bestierende es, ende niet en
doet no en wille dan dat recht es. Dese wijsheit es drievuldelike, dats
te wetene wijsheit vander herten, wijsheit vander mont, wijsheit vanden
werken. Die wijsheit vander herten leghet in drie dinghen, dats in
disponeren van dingen die te ghescien sijn, int voersien van dinghen
die jeghenwoerdich sijn, ende int wederpeisen van dingen die leden
zijn. Die wijsheit vander mont leghet in dien dat de mensce hebbe hoede
van sinen woerden, also die wise man seit: Die zinen mont wacht,
hi wacht sine siele. Ende die wijsheit vanden werken leghet int verkiesen
vanden goede ende int vlien van den quade.
Die wise mensce es ghecompereert bider mieren, daer af dat vore
gheseit staet in die zonde van traecheden.
Dese wijsheit es gecompereert biden serpente bi vele gheliken, daer
onse heere selve of sprekende es in dewangelie aldus: Sijt wijs ghelijc
den serpenten, die welke ghelike te lanc waren te verclarene. Maer onder
dander so esser eene, dats als dat serpent vernemt datment vaen
wille, het drijft den ghenen diet vaen wille te sceerne met dat sine eene
B 1697/1707 Wijsheit – den quade] cf. CTV, lib. 5, cap. 34 – ed. p. 180 1705/6 cf. Spr. 13:3 1711/2 Mat.
10:16
V 1686 vorseit es: cf. 316/416 1708/9 dat vore gheseit staet: cf. 677/82 1714 drijft ... te sceerne: ‘maakt
... belachelijk’, cf. scheren, znw., i.h.b. te scherne (scheren) driven: ‘tot een voorwerp van spot maken’
dat: samentrekking van dat het
20ra