Download pdf - Textualscholarship.nl

Download pdf - Textualscholarship.nl Download pdf - Textualscholarship.nl

textualscholarship.nl
from textualscholarship.nl More from this publisher
04.05.2013 Views

1108 1112 1116 1120 1124 1128 1132 1136 1140 5 Wech van salicheit 175 Van ghenoech doene int ghemeene Als die mensce met berouwenissen van herten die biechte ghelike heeft gesproken metter mont, so behoeft hem dat hi si ghereet ende ghewillich om genoech te doene metten werken, ende die zonden te scuwene ende alle occusoene daer die zonden uut spruiten. Want ghelijc dat i cruit datmen boven afsnijt, dat wast wel weder, maer datmen uut trect metten wortelen, dat en wordt niet weder levende. Also eest vanden zonden: op datmense ghelike met al den saken daer si uut spruiten mogen, scuwet, so en wortelen si niet weder; maer gheeft men den zonden enige toeganc, so spruiten si lichtelijc weder. Die priester die die biechte hoert, es als i medecijn die de sonden van dien mensce ghene - sende es. Ende daer bi, die ghenesen wille | sijn van sinen zonden, hi es sculdich gherne ende ghereet te doene dat hem dese medecijn raed ende heet. Dese medecijn, dese priester, doet also men pleget te doene in medecinen. In medicinen pleegtmen die medecine te gheven bi contrarien. Want es die mensce siec bi vercoutheden, men gheeft hem cruiden of dranke die verwermen; ende es hi verhit, men wijst hem dingen die vercoelen. Aldus ghelijc heeft ons moeder die heilge kerke gheordeneert dat de priester es ghevende die medecine vander penitencien bi contrarien. Ende om dat alle manieren van zonden sijn bevaen in iii manieren van zonden, also sente Jan bescrijft, die seget dat al dat in die werelt leeft, eest ghenoechte van lichamen of begherte van oghen of hoverdichede van levene, so moeten dese zonden ghenesen bi iii contrarien. Hier bi so wijst dese medecijn van zonden, dese priester, jeghen die zonde van hoverdic heden die medecine, dats die penitencie van bedinghen, want die bedinge es den hoverdegen veroetmoedegende op dat hise sprect met devocien; jeghen die begerte van oghen, dats jeghen ghierichede, die medecijn van aelmoesenen; jeghen die ghenoechte vanden lichame, dats jeghen ghulsichede ende jegen luxurie, die medecine van vastene of van anderen penitencien vanden lichame, als pelgrimagien gaen of haren dragen, ofte wullen gaen of waken. Van ghenoech doene sonderlinghe. Van bedinghen Om dat bedinge i medecine is daer de mensce mede betren mach die zonden van hoverdicheden, ende so vele hoverden in de werelt es, so waert wel noet dat die mensce bidden conste. Hier omme so willic ver- B 1128/30 cf. 1 Joh. 2:16 V 1138 haren dragen: ‘een boetekleed dragen’, cf. MNW hare, znw. vr.: ‘haren kleed, boetkleed, pij’ wullen gaen: ‘in een wollen boetgewaad of pelgrimsgewaad lopen’; cf. MNW wollijn 12ra

176 Het Wiesbadense handschrift folio 12ra-12vb 1144 1148 1152 1156 1160 1164 1168 1172 1176 trecken in dietsce die werde bedinge entie profitelijcste die ons onse moeder die heilige kerke heeft leeren bidden, dats pater noster. Dese bedinge es weert sculdich te sine alle kerstenen creatueren, wantse onse behoudere Jhesus Cristus sprekende was tote sinen vader inden persoen | van allen kerstinen creatueren, die hi sine broeders in dese bedinge heetende es. Dese bedinghe es oec profitelec, want si heeft in haer besloten vii bedingen, die elc goet mensche sculdich es te begerne ende niet voerder. Elc kersten mensce die vroescap heeft, es wel sculdech te connene dese sonderlinge bedinge boven allen anderen, want ne gheen precioser en es no wesen en mach dan die ons god die ghebenendide gods zone selve heeft gheleert bidden. Si es cort ende daer bi en heeft niemen onsculde hine en esse sculdich te connenne. Doch al verstaet hi de woerde niet die hi sprect int latine, hi es wel sculdich te wetene wat hi gode meent te biddene in dien woerden, ende dat gode nerenstelijc te biddene in dietsce. Ons behoudere Jhesus Cristus leert ons oec in dewangelie hoe wi dese bedinge ende alle andere bidden souden ende seghet: Du mensce, als du bidden wils, en sta niet vore dopenbare volc om ghesien te sine ghelijc den ypocriten om den lof vanden creatueren, want dese en sullen gheenen loen ontfaen vore gode; no en mict niet die meest bedingen ghesegghen can, dat die meest ghehoerdt wort of best vore gode gherekent es, maer die meest sine bedinge sprect met devocien ende met verstannissen, also sente Pauwels orcont. Ende daer bi leeret ons Cristus in die selve ewangelie ende seit: Du mensce, als du bidden wils, so ganc in dine camere ende die dore ghesloten, bidt dinen vader int heimelike, ende dijn vader, die siet int heimelike, die saelt du gheven, dats te segghene: die mensce die werdelike bidden sal, hi moet inden tijt hem sluten in sine camere, dats te verstane: ghepeinse, beroerten, becommertheit die hi int herte ierst hadde van eerdscen saken, die moet hi vergheten ende laten, ende alleene verstaen te dier bedingen ende voeghen hem met herten inden hemel. Dit pater noster luidet aldus in dietsce of ghelijc alsoet Sanctus Matheus bescrijft. [Pater noster] | Pater noster Vader onse, die sijt inden hemel, uwen name moet sijn gheheilicht. U rike moet ons toecomen. Uwen wille moet ghescien in eerderike, also hi ghesciet in hemelrike. Ons daghelijcsce broet gheeft ons heden. Ende verlaet ons onse misdaet, also wi verlaten den ghenen die ons B 1158/64 cf. Mat. 6:5, 7 1164/5 n.g. 1166/9 Mat. 6:6 1176/81 Mat. 6:9-15 12rb 12va K 1144 dietsce] W, vlaemsche B G 1479 1158 dietsce] W, vlaemsche B G 1479 1174 dietsce] W, vlaem - sche B G 1479 1174/5 Pater noster] De kopiist van W schrijft deze hoofdstuktitel op f. 12rb, onder de laatste regel, en herhaalt hem op f. 12vb, op de eerste regel.

1108<br />

1112<br />

1116<br />

1120<br />

1124<br />

1128<br />

1132<br />

1136<br />

1140<br />

5 Wech van salicheit 175<br />

Van ghenoech doene int ghemeene<br />

Als die mensce met berouwenissen van herten die biechte ghelike heeft<br />

gesproken metter mont, so behoeft hem dat hi si ghereet ende ghewillich<br />

om genoech te doene metten werken, ende die zonden te scuwene<br />

ende alle occusoene daer die zonden uut spruiten. Want ghelijc dat i<br />

cruit datmen boven afsnijt, dat wast wel weder, maer datmen uut trect<br />

metten wortelen, dat en wordt niet weder levende. Also eest vanden<br />

zonden: op datmense ghelike met al den saken daer si uut spruiten mogen,<br />

scuwet, so en wortelen si niet weder; maer gheeft men den zonden<br />

enige toeganc, so spruiten si lichtelijc weder. Die priester die die<br />

biechte hoert, es als i medecijn die de sonden van dien mensce ghene -<br />

sende es. Ende daer bi, die ghenesen wille | sijn van sinen zonden, hi es<br />

sculdich gherne ende ghereet te doene dat hem dese medecijn raed<br />

ende heet. Dese medecijn, dese priester, doet also men pleget te doene<br />

in medecinen. In medicinen pleegtmen die medecine te gheven bi contrarien.<br />

Want es die mensce siec bi vercoutheden, men gheeft hem<br />

cruiden of dranke die verwermen; ende es hi verhit, men wijst hem<br />

dingen die vercoelen. Aldus ghelijc heeft ons moeder die heilge kerke<br />

gheordeneert dat de priester es ghevende die medecine vander penitencien<br />

bi contrarien. Ende om dat alle manieren van zonden sijn bevaen<br />

in iii manieren van zonden, also sente Jan bescrijft, die seget dat<br />

al dat in die werelt leeft, eest ghenoechte van lichamen of begherte van<br />

oghen of hoverdichede van levene, so moeten dese zonden ghenesen bi<br />

iii contrarien. Hier bi so wijst dese medecijn van zonden, dese priester,<br />

jeghen die zonde van hoverdic heden die medecine, dats die penitencie<br />

van bedinghen, want die bedinge es den hoverdegen veroetmoedegende<br />

op dat hise sprect met devocien; jeghen die begerte van<br />

oghen, dats jeghen ghierichede, die medecijn van aelmoesenen; jeghen<br />

die ghenoechte vanden lichame, dats jeghen ghulsichede ende jegen<br />

luxurie, die medecine van vastene of van anderen penitencien vanden<br />

lichame, als pelgrimagien gaen of haren dragen, ofte wullen gaen of<br />

waken.<br />

Van ghenoech doene sonderlinghe. Van bedinghen<br />

Om dat bedinge i medecine is daer de mensce mede betren mach die<br />

zonden van hoverdicheden, ende so vele hoverden in de werelt es, so<br />

waert wel noet dat die mensce bidden conste. Hier omme so willic ver-<br />

B 1128/30 cf. 1 Joh. 2:16<br />

V 1138 haren dragen: ‘een boetekleed dragen’, cf. MNW hare, znw. vr.: ‘haren kleed, boetkleed, pij’<br />

wullen gaen: ‘in een wollen boetgewaad of pelgrimsgewaad lopen’; cf. MNW wollijn<br />

12ra

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!