REEKS OOR VRYHEID IN DIE GELOOF: PREEK 2 Skriflesing ...

Skriflesing: Galasiërs 5:1-12
Teksverse: Galasiërs 5:6
Inleiding
REEKS OOR VRYHEID IN DIE GELOOF: PREEK 2
Paulus, broers en susters staar ’n krisis in die gemeentes in Galasië in die gesig. Dwaalleraars
probeer die gelowiges van hulle vryheid in Christus beroof. Hulle leer dat jy besny moet word om
gered te word. Jý moet die wet nakom want Christus se verlossingswerk, God se genade, is nie
genoeg vir jou nie. In ons teksgedeelte praat Paulus kwaai met die gemeente want hulle vryheid
is swaar verdien – deur die bloed van Christus. Uiteindelik gaan dit nie oor die besnydenis, of
enige ander wet nie, maar oor geloof in die Persoon en verlossingswerk van Christus wat tot
liefdevolle dade oorgaan. Dit beteken dat ons nie van die wet op sigself bevry is nie – Jesus sê
dit self dat ons gehoorsaamheid nog groter en meer intens as dié van die Jode moet wees.
Maar Hy bevry ons wel van die verdienste van die wet. En as ons daarin terugval, verbreek ons
ons band met Hom en verbeur ons die genade van God. Ons moet versigtig wees om nie ons
redding in ons gehoorsaamheid te soek nie!
Verslaaf aan die wet
BEVRY VAN DIE VERDIENSTE VAN DIE WET
In sy brief aan die Galasiërs hoor ons, broers en susters, Paulus se passie vir Jesus Christus en
sy evangelie van bevryding. Paulus is op die oorlogspad want die evangelie van genade is op
die spel. Hy het goed geweet dat hy net deur genade alleen gered is; dat sy eie ywer in die
nakoming van die wet van Moses (1:14) vir hom niks beteken het nie (Fil 3:7) en net tot sy
vervolging van die kerk van Christus gelei het (1:13). En daarom sy verontwaardiging, eintlik
woede, oor die Judaïste wat die gemeentes in Galasië op ’n dwaalspoor gelei het. Judaïste was
predikers in die vroeë kerk wat die gelowiges wou oortuig om weer die Joodse gebruike, en
veral die besnydenis toe te pas as aanvulling tot die reddingswerk van Christus aan die kruis. Vir
hulle was Christus se offer so 90% voldoende maar jy moet self die ander 10% verskaf deur die
verdienste van jou wetgehoorsaamheid. Dit was juis dwaalleer omdat dit die 100%
volkomenheid van Christus se offer, en dus eintlik die 100% genade van God, ontken het.
Hierdie dwaalleraars was so oortuigend dat van die gelowiges al ernstig oorweeg het om hulle te

laat besny, lei ons uit vers 2 af. En daarom Paulus se ernstige vermaning en waarskuwing in ons
teksgedeelte. Hulle aanvaarding van die besnydenis was glad nie so onskuldig soos die
dwaalleraars dalk voorgegee het nie, maar het deurgedring tot die kern van die evangelie. As
hulle hulle laat besny, sal Christus vir hulle geen betekenis hê nie.
Die besnydenis was simbool van die hele wet van Moses, en daarom sê Paulus in vers 3 dat as
’n gelowige hom laat besny, is hy verplig om die hele wet te onderhou. Hy voel so sterk hieroor
dat hy onder eed hieroor getuig. As jy die wet van God aanvaar soos die Jode dit gedoen het,
aanvaar jy die beginsel, die uitgangspunt, dat jy jou redding met jou gehoorsaamheid probeer
verdien. So plaas jy jouself weer onder die slawejuk van die wet. En as jy dink dat jy van jou
sonde vrygespreek word op grond van jou onderhouding van die wet, verbreek jy jou band met
Christus en verbeur jy die genade van God – wat ’n skokkende gedagte! Paulus is kwaad vir die
gelowiges wat die dwaalleraars se praatjies geglo het want hulle was so goed oppad (v.7) op die
weg van vryheid van Christus, bevry van die verdienste van die wet en gered uit genade alleen.
Maar hierdie dwaalleraars het hulle omgepraat en stuur hulle weg van die waarheid af oor die
afgrond van eie verdienste.
Sou Paulus, broer en suster, dieselfde van ons kon sê? Dat ons so goed op pad was maar
omgepraat is om van die pad van genade en vryheid af te draai. Ons hele bestaan draai om
verdienste: ek verdien my salaris, my bonus, my bevordering, my status, my reputasie, my
sakgeld; ons leer ons kinders dat hulle gehoorsaamheid vir hulle beloning verdien – as jy dit of
dat doen of nie doen nie, gee ek vir jou...; ons kyk op mense neer wat nie bereid is of in staat is
om iets te verdien nie – boemelaars en bedelaars; ons is gesteld daarop dat ons werknemers
hulle loon moet verdien, anders voel ons ingedoen; ons is selfs suspisieus oor iets wat gratis
aangebied word – wat is die vangplek? En in die kerk? Ja, ons bely graag ons vryheid, maar wat
dryf ons tot gehoorsaamheid? Wat motiveer ons om vanoggend hier te wees, om ons dankoffers
te gee, om aan ’n kleingroep te behoort, om mee te leef met mekaar, om uit te reik na ander?
Werklik ons dankbaarheid vir God se genade en sy vryheid, of eintlik ook maar die idee dat ek
genoeg doen, genoeg verdien, genoeg krediete bymekaar maak om God of die ouderling of
predikant of my gewete of my stille gevoel van kompetisie met my medegelowiges mee tevrede
te stel – ek gee meer, doen meer, verdien meer as so-en-so? Die Here, broer en suster, vra
vanoggend na elkeen van ons se hartsgesindheid: sy genade en vryheid of my verdienste?
2

Vrygemaak van verdienste
Vir Paulus kan die evangelie van Jesus Christus in een woord opgesom word: vryheid. Dit is ook
’n deurlopende tema in sy brief aan die Galasiërs. Vryheid is die begin en die einde van die
evangelie. Voor die sondeval was die mens vry maar hy is deur die sonde tot slaaf gemaak. En
net vrymaking kan hierdie verslawing tot ’n einde bring. Christus kom om dit te doen deur ons
van die vloek van die wet los te koop (3:13), ons van ons sondes vry te spreek (2:16), ons te
verlos uit die goddelose wêreld (1:4), ons te bevry van ons slawebestaan in diens van die sonde
en die dood (3:11). Ons is nie meer slawe nie maar kinders en erfgename van God (4:7).
Christus is ons Verlosser, ons Bevryder, en die kern van sy werk is bevryding of dan die herstel
van ons vryheid. En ons verkry hierdie vryheid deur die werking van die Gees, want waar die
Gees van die Here is, is daar vryheid (2 Kor 3:17). Vers 1 is ook vir ons waar: Christus het ons
vry gemaak om werklik vry te wees. En daarom moet ons vasstaan in die vryheid en ons nie
weer onder ’n slawejuk laat indwing nie.
Vryheid bring egter verantwoordelikheid mee en een manier om menslikerwys jou
verantwoordelikheid te omseil is om sekuriteit – verdienste – in vaste reëls eerder as in die
uitleef van jou vryheid in Christus te soek. As ek maar net vaste reëls moet nakom, hoef ek my
nie te verantwoord oor die keuses wat ek maak nie – ek kom mos maar net die reël na. As ek
die reël nakom, het ek genoeg gedoen – ek het verdien wat ek kon verdien. Daarom soek ek
reëls vir my hele lewe, en die Jode het dit in die wet van Moses, en die honderde wette en reëls
wat hulle self daaruit gemaak het, gevind. Die Judaïste wou die gelowiges weer in hierdie stel
vaste reëls indwing – ’n nuwe slawejuk wat die gelowiges van hulle vryheid sou beroof. Maar
Christus was juis ter wille van ons gehoorsaam tot in die dood (Fil 2:8) om ons vryspraak te
verdien – volkome, 100% – sodat daar vir ons niks is om verder te verdien nie. Wat ons ook al
dink ons verdien, tel net in ons gemoed – by God is ons rekening ten volle betaal! By God tel net
geloof as manier waarop ons deel kry aan die vryspraak – ek moet glo om gered te word, nie
gehoorsaam wees nie. Ek moet glo dat Christus se verdienste 100% voldoende is en dan word
ek gered. As ek enige gedagte koester dat ek iets (al is dit net 0.001%) van my redding moet
verdien, verbreek ek my band met Christus en verbeur ek God se genade.
3

Geloof wat tot liefdesdade oorgaan
Ons teksvers bevestig die basiese waarheid van die evangelie: “In Christus Jesus is dit nie van
belang of jy besny is of nie.” Hy het ons bevry van die verdienste van die wet! Tog beteken dit
nie dat die wet niks vir ons beteken nie. Jesus self sê dat Hy gekom het om die wet sy volle
betekenis te laat verkry (Mat 5:17). Die wet vorm deel van die nuwe werklikheid wat vir ons in
Christus oopgaan maar op ’n ander manier as in die ou bedeling waarna die Judaïste wou
terugkeer. Die besnydenis en die ander seremonies en rituele van die wet het hulle krag en
betekenis in Christus verloor. Dit het nie meer gelowige (Jood) van ongelowige (nie-Jood)
onderskei nie. In die nuwe bedeling is geloof die bepalende faktor eerder as eksterne
onderskeide. Die vryheid wat ware geloof bring, moet juis in die eksterne onderskeide na vore
kom – Paulus het nooit gelowiges gekritiseer wat wel besny was maar in die vryheid van
Christus geleef en ander laat leef het nie.
En tog geld die wet in sy wese nog steeds – dit is immers ook God se wet van liefde (Deut 6:5;
Lev 19:18; Mat 22:34-40) wat in Christus juis groter en meer intense gehoorsaamheid van ons
verg – nie net uiterlik nie maar ook innerlik, in ons harte en gedagtes. Ons geloof moet in
Christus deur die liefde tot dade oorgaan, sê ons teksvers. In ons vryheid van die verdienste van
die wet, moet ons uit dankbaarheid ons hele lewe op Christus en sy liefde rig, en dít teenoor
mekaar en ander mense uitleef. Dit is nie “werke van die wet” (Rom 3:27) wat jou redding voor
God moet verdien nie, maar eerder werke van geloof wat uiting van jou liefde vir God en jou
medemens is. Dit is aktiewe dankbaarheid, diens, aanbidding gedryf deur die liefde van God in
jou hart! So kom die vryheid in Christus prakties tot uiting in die vrug van die Gees (5:22-23):
liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelikheid, goedhartigheid, getrouheid, nederigheid en
selfbeheersing. As ek werklik in die vryheid van Christus leef, dink ek nooit aan verdienste nie
maar wel aan dankbare liefdesdiens. Dan soek ek nie vaste reëls nie maar laat my deur die
liefde lei om keuses te maak wat van my geloofsvryheid getuig. Dan het ek nie reëls nodig om
getrou en toegewyd te wees nie: ek is vry om in liefde te dien! Dan doen ek alles wat God van
my vra – in die kerk en daarbuite – sonder om vir ’n oomblik te dink wat ek daardeur verdien.
Opsomming
Beleef ons dieselfde krisis as die gemeentes in Galasië? Ek dink so, broers en susters. Christus
het ons vrygemaak om werklik vry te wees, maar ons sukkel om ons vryheid uit te leef. Ons
4

soek maar altyd weer na reëls: hoeveel moet my dankoffer wees? Hoe gereeld moet ek kerk toe
kom? Moet ek by ’n Bybelstudiegroep of kleingroep aansluit? Ons laat ons weer onder ’n
slawejuk van verdienste en “ek het genoeg gedoen” indwing! Nee, Christus wil dat ons geloof
wat ons laat deel kry aan sy verdienste deur liefde tot dade moet oorgaan. Dán leef ons werklik
in sy vryheid! Hy wil dat ons verantwoordelikheid moet neem sonder die veiligheidsnet van reëls
en regulasies, en eerder liefdevolle keuses vir gehoorsaamheid teenoor Hom en selfopoffering
teenoor ons medemens moet maak. Dán leef ons werklik in sy vryheid! Mag sy Gees ons die
geloofsoortuiging gee om altyd nader aan Hom en sy vryheid groei en verder weg van vaste
reëls en eie verdienste.
AMEN.
–––oOo–––
5