\9wiGIA - Gemeente Woerden

Archeologische beleidskaan gemeente Woerden (toelichting)
Ontwikkeld in samenwerking met de gemeenten Lopik, Montfoort en Oudewater
bestemmingsplannen. Van de meer dan 100 archeologische onderzoeken die Archis voor Woerden meldt,
dateert ca. 80% uit 2004 en later. Dertien keer werd proefsleuvenonderzoek verricht, zesmaal werd het
besluit tot een opgraving genomen. Twintig keer werd gekozen voor een zogenaamde archeologische
begeleiding.
De onderzoeksinspanningen concentreren zich in het gebied van de stroomrug van de Oude Rijn, inclusief
de stadskern. In het uitgestrekte landelijke gebied van de gemeente rond Zegveld en Kamerik is nauwelijks
onderzoek verricht. n In de Harmelerwaard ligt de intensiteit aan waarnemingen en onderzoek hoger en is
zelfs een opgraving verricht (nederzetting Late IJzertijd/Vroeg-Romeinse tijd bij de Dorpeldijk,
onderzoeksmelding 2496).
Geconcludeerd kan worden dat de archeologische kenniswinst van de private en publieke inspanningen in
het kader van het Verdrag van Malta/Wet op de archeologische monumentenzorg (veroorzakerprincipe) in
Woerden ligt op tweeërlei vlak:
1. Een spectaculaire vergroting van de wetenschappelijke kennis over de Romeinse tijd in de
stadskern van Woerden, voortkomend uit grootschalige opgravingen in het kader van de
vernieuwing van de binnenstad, met als grote verrassing - en publiekstrekker - de vondst van het
Romeinse vrachtschip de 'Woerden-7';
2. Een beter inzicht in de archeologische verwachting van het buitengebied door (vooral) grootschalig
niet-destructief vooronderzoek. Dat inzicht is overigens nog beperkt en niet gebiedsdekkend.
De vergroting van de kennis over het bodemarchief van Woerden is daarnaast ondenkbaar zonder de
inspanningen van amateurarcheologen door de jaren heen. De gemeente stimuleert de participatie van
amateurarcheologen in professioneel onderzoek.
4.4 Overzicht archeologie gemeente Woerden
4.4.1 Monumenten/gewaardeerde terreinen/vindplaatsen (AMK-terreinen)
Het grondgebied van Woerden telt de volgende archeologische terreinen/vindplaatsen waarvan de
archeologische waarde is vastgesteld en die als zodanig zijn opgenomen op de Archeologische
Monumentenkaart van rijk en provincie (actualiteit juli 2010). Het betreft:
• de restanten van drie middeleeuwse versterkingen op oeverwallen van de Oude Rijn: huis
Harmeien (monument 1970), Rijneveld (monument 12325) en Woudenberg (monument 12324);
• het terrein van de middeleeuwse ridderhofstad Wulvenhorst (monument 1216) op de oeverwal
van de Linschoten;
• het Romeinse castellum Laurium, sedert 2009 wettelijk beschermd (rijks)monument (monument
16.916);
• stadskern Woerden, zuidwestelijk deel (monument 2204);
• stadskern Woerden, noordoostelijk deel (monument I 1937);
• kasteel Woerden (monument 11936);
• nederzetting Late Ijzertijd/Romeinse tijd nabij de Dorpeldijk/Harmelerwaard (monument I 1370);
• resten van de middeleeuwse ontginningskern Miland (monument 1949);
• terrein met resten van kapel/kerk (monument 4149), mogelijk behorend bij de nabijgelegen oude
ontginningskern Miland;
22 Dit hangt uiteraard samen met de lagere ruimtelijke-ontwikkelingsdruk in deze gebieden.
VESTIGIA BV Archeologe