\9wiGIA - Gemeente Woerden

Archeologische beleidskaan gemeente Woerden (toelichting)
Ontwikkeld in samenwerking met de gemeenten Lopik, Montfoort en Oudewater
3.2 Beschrijving kaarten 1-4' 4
3.2.1 Algemeen
Bepalend voor het landschap tot op de dag van vandaag is de stapeling van fossiele beddinggordels en
crevassen in de huidige ondergrond, alsmede de minder diep gelegen en vaak nog (gedeeltelijk) zichtbare
stroomruggen (kaart I).
De landschapsontwikkeling en de daaraan gekoppelde mogelijkheden en onmogelijkheden voor bewoning is
gevisualiseerd in drie paleogeografische reconstructies van het rivierenlandschap in Woerden (kaart 2-4),
respectievelijk rond het begin van onze jaartelling, omstreeks 1000 na Chr., en rond 1500 na Chr.
De keuze voor deze momenten heeft zowel methodische als archeologisch-inhoudelijke redenen:
Ten eerste zijn de geologische basisgegevens voor deze perioden voldoende betrouwbaar en gedetailleerd
voor gebruik op deze (gemeentelijke) schaal. Dit geldt niet voor de pleistocene ondergrond en de eerste
periode van het Holoceen: door hun schaal en opzet zijn deze gegevens niet geschikt voor betrouwbare
vertaling naar een verwachtingsmodel op gemeentelijk niveau. Ten tweede zijn de drie weergegeven
perioden relevant vanuit zowel geolandschappelijk als archeologisch perspectief. De kaartbeelden zijn
betrouwbare momentopnamen in de complexe gelaagdheid van het bodemarchief. De informatie van deze
kaarten wordt in hoofdstuk 8 gebruikt voor de opstelling van een gemeentedekkend archeologisch
verwachtingsmodel.
Elke paleogeografische momentopname (kaart 2-4) is voorzien van de archeologische informatie die uit de
voorgaande perioden bekend is. Hierdoor ontstaat een eerste inzicht in de locatiekeuze van de mens in de
verschillende archeologische perioden en de sterk wisselende mogelijkheden voor bewoning en gebruik in
het dynamische rivierenlandschap.
Het beeld van de fossiele beddingsgordels en crevassen in de ondergrond zoals dat naar voren komt uit de
hoogtekaart (kaart I) en de verschillende momentopnamen uit de landschapsontwikkeling zoals opgenomen
in de drie paleogeografische kaarten (kaarten 2-4) zijn gecombineerd (cumulatief) in de ondergrond van de
archeologische inventarisatiekaart (kaart 5).
3.2.2 Per kaart
Kaart I: Hoogtekaart
De kaart geeft de hoogte van het maaiveld weer, gebaseerd op het Actueel Hoogtebestand Nederland
(AHN). De hoogteligging loopt uiteen van meer dan 2 m -NAP in het noordwestelijke deel van de
gemeente (Zegveld e.o.) tot ca. 0,5 m +NAP langs de Oude Rijn. De binnenstad van Woerden is het
hoogste punt en ligt nog iets hoger vanwege ophoging die daar heeft plaatsgevonden.
Kaart 2: Paleogeografie rond het begin van onze jaartelling
De kaart geeft een reconstructie van het landschap rond het begin van onze jaartelling. Aangegeven zijn de
beddinggordel en crevassen van de Oude Rijn conform Berendsen & Stouthamer (2001), alsmede de
kom(klei)gebieden. Daarop geplot is de archeologische informatie uit de perioden tot aan het begin van
onze jaartelling.
14 Voor de brongegevens, zie de samenvatting van de kaarten (technische colofon) in hoofdstuk 8.
VESTIGIA BV Arcbeo/ogie