\9wiGIA - Gemeente Woerden

Archeologische beleidskaan gemeente Woerden (toelichting)
Ontwikkeld in samenwerking met de gemeenten Lopik, Montfoort en Oudewater
2 Doel, gebruik en methode
2. / Doel en gebruik
De beoordeling of er bij ruimtelijke ontwikkelingen sprake is van een archeologische verwachting en dus of
er archeologisch (voor)onderzoek nodig is, gebeurde in Woerden de afgelopen jaren op basis van de
landelijke IKAW (Indicatieve Kaart Archeologische Waarden; schaal van 1:50.000) en de door rijk en
provincie opgestelde Archeologische Monumentenkaart (AMK) van de provincie Utrecht. Het genoemde
kaartmateriaal is echter te globaal voor gebruik op gemeentelijk niveau.
Voor gemeenten is inzicht in de aard en kwaliteit van het gemeentelijk bodemarchief essentieel om een
verantwoorde afweging te kunnen maken. Dit is de reden dat de gemeenten Woerden, Lopik, Montfoort en
Oudewater gezamenlijk opdracht hebben gegeven tot opstelling van gemeentelijke archeologische
beleidskaarten die een actueel en realistisch beeld geven van de kansrijke en minder kansrijke
archeologische zones waarop het gemeentelijk archeologiebeleid kan worden ingericht.
In de vorm van de maatregelenkaart is de beleidskaart praktisch hanteerbaar voor gebruik op ambtelijk
niveau, als instrument bij verlening van bouw- en aanlegvergunningen en als basis voor uitwerking in
bestemmingsplannen. Het eindresultaat is een zowel analoge als digitale set van kaarten, opgebouwd uit
meerdere kaartlagen. In de GIS-omgeving kan voor de ruimtelijke informatie op de waarden- en
verwachtingenkaart en de maatregelenkaart tot op perceelsniveau worden ingezoomd.
Daarbij wordt benadrukt dat de maatregelenkaart geen geïsoleerd product is, maar een ambtelijk
hulpmiddel om bij planvorming vast te stellen of archeologisch (voor)onderzoek noodzakelijk is, en als basis
voor uitwerking in bestemmingsplannen. Voor inhoudelijke informatie, sturing van vervolgonderzoek en het
nemen van selectiebesluiten is gebruik van de archeologische waarden- en verwachtingenkaart, de
onderliggende kaarten en de toelichting essentieel.
2.2 Methode
Om het gemeentelijk bodemarchief te kunnen begrijpen is het noodzakelijk om te weten hoe de mens in
het verleden gebruik heeft gemaakt van het landschap. Daarvoor is het van belang te weten hoe het
landschap is ontstaan, hoe het in de loop der tijd door natuurlijke en menselijke krachten is
getransformeerd, en wat de aard en kwaliteit is van de sporen en resten die daarvan heden ten dage nog
resten. Voor het gehele grondgebied van Woerden is daarom op basis van bureauonderzoek 6 een
gemeentedekkend archeologisch verwachtingsmodel opgesteld. Op basis daarvan is bepaald hoe de
gemeente beleidsmatig wil omgaan met de aanwezige en te verwachten archeologische waarden: dit wordt
tot uitdrukking gebracht op de maatregelenkaart.
De ontwikkeling van de archeologische beleidskaart is dus een stapsgewijs proces van analyse en afweging
van de beschikbare bronnen en ruimtelijke informatie, dat als volgt kan worden samengevat:
• Stap I: allereerst is de paleogeografische ondergrond in kaart gebracht. Tot ca. 1000 na Christus
was bewoning op het huidige grondgebied van Woerden alleen daar mogelijk waar het zeer
6 Conform de eisen van de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, versie 3.1 (zie www.sikb.nl).
VESTIGIA BV Archeologe &• Cultuurhistorie I I
Rapport V670 definitief 2.2 23 september 2010