Programmaboekje : Rosas - deSingel

compositie van Thierry De Mey als voorspel op ‘Noces’, in de
kleurrijke interpretatie van Dmitri Pokrovski. Hij was de
directeur van het vocaal ensemble van Moskou en herschreef
de pianopartituur van Stravinsky op Macintosh, en
creëerde zo een ritmisch patroon dat de zang als het ware
machinaal en onstuitbaar op de rails zette. De zangers reisden
door het zuiden en westen van Rusland om er de tomeloze
kracht en de schorre timbres van de Slavische folklore
in zich op te nemen.
“’Fiançailles’," verklaart Thierry De Mey, "is ontstaan in de
geest van de transformatiestadia van de Yi King in verschillende
percussiebewegingen (water, aarde, donder, wind,
een meer...), waarvan de compositieprincipes de pulsaties
die aanwezig zijn in ‘April’ integreren maar ook ontkennen:
pulsatie op basis van de computer, combinatie van snelheden,
welke klankvorm kan er opstijgen uit aanzetten van
ritme? Hoe kan de inval van een ritmisch voorval de regelmatige
pulsatie verstoren en een sprong of beweging
teweegbrengen? Enzovoort." Constructies die de choreografie
ontleent aan het leven, al of niet getrouw, gesynchroniseerd
of verschoven, in één of meer richtingen... En tussen
de zes percussionisten van Ictus en de dertien dansers van
Rosas ontstaat een formele alchemie volgens spiraalvormige
motieven en ander vlechtwerk. Hoe abstracter en zuiverder
de vorm wordt, des te primitiever de beweging zich aftekent,
dacht Nijinska, bij wie Anne Teresa de intuïtie voor het
essentiële bewondert.
Zo wordt ‘April me’ duidelijk een belangrijke fase in het
werk van Anne Teresa De Keersmaeker. Na ‘Rain’, dat groeide
uit het getransformeerde vocabulaire van ‘In real time’,
ontstaat ‘April’ uit de wortels van ‘Small hands’ (duo van de
choreografe met Cynthia Loemij). "Het vocabularium heeft
dit keer een andere teneur, zo lijkt me," schetst de choreografe.
"Het is lyrischer, minder hoekig en zachter. Ik hou van
lange lijnen, van verlengingen, maar ze blijven stoten op
breuken, verdraaiingen, slaapwandelend tussen elegantie
en lompheid. Net zoals ‘Bartók/Aantekeningen’ doet ‘Noces’
denken aan de barok, het gehamer van de voeten, de verankering
in de bodem. Het ballet vergt ook choreografisch
groepswerk, maar het blijft voor mij een optelsom van individuen,
van contrapunten die moeten worden gesynchroniseerd.
‘Noces’ doet ook denken aan een bepaald emotioneel
theater, karaktertheater. Het is mijn eerste balletmuziek en
ik zou willen vertrekken van het zuiverste formalisme om te
evolueren naar het theatrale."
De scène is deze keer helder blauw gekleurd, een hemel die
van het firmament is gevallen, een dak dat op de bodem is
gestort, een chaos van puin. Tegen dit azuurblauw zien we
de scharlaken ‘Noces’, alvorens over te gaan in goudbruine
bespiegelingen over amberkleurige eenzaamheid. De lucht
is tastbaar, alsof je hem moet opensnijden om erin de dansen.
Men speelt met de tijd die op zijn beurt de beweging
opheft, verrast, versnelt. "We hebben al te lang met een
gemiddelde snelheid gedanst," vindt de choreografe. "In de
partituur van Stravinsky contrasteren de complexiteit van de
begeleiding en de monotonie van het liefdeslied. Het profane
en het sacrale rivaliseren voortdurend tot de transcendentie
het haalt. De vereniging van de geliefden wordt zo
meer spiritueel dan lichamelijk." Het vuur van deze bruiloft
roept dan ook vragen op: brengt de ontmoeting van twee
kernen op menselijke schaal versmelting, splitsing of ontdubbeling
teweeg. ... De enige reactie is de stem van een
kind, dat blij is dat het de sterren ziet.
Claire Diez