Programmaboekje : Rosas - deSingel

Collegiale ode
Maar de kleinschaligheid van het duet heeft ook een persoonlijker
motief. Het verlangen om met Cynthia Loemij
te dansen was er bij de choreografe al langer. Samen met
Fumiyo Ikeda is Cynthia Loemij het langst bij het gezelschap.
Van alle dansers heeft zij de meeste rollen gedanst,
zowel in stukken uit de vroege periode waaronder ‘Rosas
danst Rosas’ (1983) en ‘Mikrokosmos’ (1987), als in stukken
uit de middenperiode zoals ‘Achterland’ (1990) en
‘Mozart/Concert Arias’ (1992) en in stukken als ‘Just before’
(1997) en ‘Drumming’ (1998) uit de meest recente fase.
“Oorspronkelijk wilden we op ‘Hertog Blauwbaards
Burcht’, een opera van Bartok, dansen, maar we hebben
de rechten niet gekregen. Het idee dat me voor ogen
stond, was de spanning tussen het dramatische geweld
van Bartoks muziek en het zeer precieze en vormelijke van
de dans, tussen de geladen kracht van een groot muziekensemble
en het frêle van twee dansende vrouwenlichamen.
Maar dat kan dus jammer genoeg niet.”
Graven naar essentie
Na ‘In real Time’, een voorstelling waarin de relaties tussen
musiceren, dansen en acteren ‘explodeerden’, was
‘Rain’ (2001) opnieuw een zoektocht naar de sereniteit
van de choreografie en van de relatie tussen dans en
muziek. Bij de voorbereiding van het duet is het universum
van de choreografe intussen tot het meest elementaire
gereduceerd: “Ik werk in de studio, alleen en in stilte.
Alleen werken is belangrijk omdat ik op zoek ben naar
een nieuw vocabularium voor de komende jaren.” De presentatie
van het duet gaat niet door in het Lunatheater
(zoals eerst werd aangekondigd), maar wel in de ruimte
van Rosas: “Ik heb zo mijn twijfels of de traditionele
opstelling van tribune en scène wel geschikt is voor deze
voorstelling. Ik ben de laatste tijd heel erg begaan met
‘stilte’ en ‘leegte’. Minder is meer: een soort van een
artistiek afkalvingsproces. Na ‘In real Time’ en ‘Rain’ is mij
duidelijk geworden waar ik mee bezig ben: met de organisatie
van tijd en ruimte, en met communicatie. Het lijken
clichés maar het zijn tegelijk ook essentiële begrippen:
op die ‘zuivere dingen’ wil ik me concentreren.”
Zen
Of het duet een fase afsluit en de kiem in zich draagt van
iets nieuws? Anne Teresa De Keersmaeker: “Ik heb het
gevoel dat ik niets te verliezen heb. Het heeft misschien
ook met leeftijd te maken. En met levenservaring die een
zekere relativering van het werk met zich meebrengt.
Maar het is een dubbele ervaring. Iets maken kan ook rust
brengen: het gevoel dat iets gemaakt moet worden,
brengt ordening aan in de chaos. De dingen wijzen zichzelf
uit. Hoe meer ik minder wil, hoe meer er komt. In de
taoïstische leer gaat men er van uit dat alles beweegt, dat
alles voortdurend in verandering is: contractie en expansie,
yin en yang. Dat is een natuurlijk proces. Het voortdurend
omslaan van het een in het ander moet men als iets
natuurlijks leren zien.”
Vertrouwen op drijfzand
De kleinschaligheid is tenslotte ook een moment van
introspectie: “Alleen werken blijft iets heel confronterends.
Als ik alleen in de studio aan het dansen ben, heb
ik niet het gevoel dat ik al twintig jaar ervaring heb. Ik
moet opnieuw naar ankerpunten gaan zoeken. In de voorbije
jaren werkte ik meestal vanuit vormelijke vertrekpunten
om een nieuw vocabularium te genereren. Nu heb ik
zelfs geen vormelijk vertrekpunt. Ik wil zien wat er komt.
Het is werken op drijfzand, maar er komt wel iets uit. Hoe
meer geduld ik heb, hoe sneller de dingen komen. Dat is
ook iets wat ik geleerd heb in het werken met anderen: