Adriaan se artikel - afrikaans-ortodoks.co.za

Hierdie (vertaalde) aanhaling op die
omslag van William Dalrymple se boek,
From the Holy Mountain, waarin hy
verslag doen oor sy reise oor ‘n tydperk
van ses maande min of meer in die spore
van Johannes Moschos, het Adriaan
Mocke, met die aanmoediging en seën
van Vader Zacharias van die Afrikaanse
Ortodokse Bedehuis, “Betanië” net buite
Robertson, aangevuur om saam met sy
seun en skoonseun, ‘n pelgrimstog na
die berg Athos en ‘n paar Koptiese
kloosters in Bo-Egipte te onderneem.
Kort geskiedenis van die Christendom
Adriaan het sy praatjie met ‘n kort
inleiding oor die geskiedenis van die
Christendom
begin.
Voordrag met betrekking tot ‘n Pelgrimstog na
plekke van aanbidding in Egipte en Griekeland
Deur Adriaan Mocke, Edwin v.d. Vyver and Gottfried Mocke
Geredigeer deur Fiep le Roux
Tydens die Algemene Jaarvergadering op 22 Junie 2007, het Adriaan Mocke, sy seun, Gottfried Mocke, en skoonseun,
Edwin v.d. Vyver op baie interessante wyse aan lede verslag gedoen oor hul onlangse pelgrimstog na aanbiddingsoorde in
Griekeland en Egipte. Hulle het hulle voordrag toegelig met fotos van die verskillende kloosters en kerke wat hulle besoek
het.
“In die lente van 587 n.C. het twee
monnike op ‘n buitengewone reis
vertrek wat hulle in die vorm van ‘n
boog oor die hele Bisantynse wêreld sou
neem, van die kus van die Bosporus tot
by die sandduine van Egipte. Op pad het
Johannes Moschos en sy leerling
Sofronios die Sofis oorgebly in grotte,
kloosters, en afgeleë kluisenaarshutte,
waar hulle die wysheid van die
suilbewoners en die woestynvaders
versamel het, voor hulle brose wêreld
deur die groot ontploffing van die Islam
uitmekaar geruk is.”
Adriaan and Ed voor die
Klooster van die
Groot Lavra
Page 6
Die Romeinse
regering het die
Christendom
aanvanklik nie
verwelkom nie
en selfs daadwerklike
pogings
aangewend om
dit te onderdruk.
Dit het baie
Christene gedwing
om in die
geheim te aanbid.
Sedert die derde eeu het
hermiete die woestyne en berge van
Egipte, Palestina en die berg Athos
bewoon.
In 313 n.C. het die Keiser Konstantyn
die beroemde Edik van Milaan uitgevaardig,
wat die Christendom toegelaat
en op gelyke vlak met alle ander
godsdienste geplaas het.
In 330 n.C. het Konstantyn, op die
terrein van die ou Griekse dorp
Bisantium, Konstantinopel as die nuwe
Die Heilige Klooster van Iveron op Berg Athos
hoofstad van die Romeinse Ryk gevestig.
Die instroming van die Barbare, wat die
Romeinse ryk in die vyfde eeu ondergrawe
en tot die vorming van
Germaanse koninkryke in die westelike
deel daarvan gelei het, het uiteindelik
daartoe gelei dat die keiser Romulus in
Rome onttroon is. Hierdie opskuddings
het nie die lewe in die oostelike deel van
die ryk permanent ontwrig nie.
Die burgers van die Bisantynse Ryk het
‘n diepgaande belangstelling in gods-
dienstige kwessies gehad en nêrens het
godsdiens ‘n groter rol in die politieke
en maatskaplike lewe gespeel as in die
Bisantynse Ryk nie. Die westelike en
die oostelike dele van die Romeinse Ryk
het van mekaar vervreemd geraak en die
Griekse taal het in Konstantinopel geheers
terwyl Latyn die taal van Rome
Adriaan en Ed by die groot klok van die St.
Andrea mindere klooster op Berg Athos
was. Die mense in Konstantinopel het ‘n
meer mistieke kyk op die lewe gehad
terwyl dié van Rome meer prakties was.
Baie vrae is ge-opper oor die persoon en
natuur van Christus en sy verhouding
met die Godheid.
Terwyl die Nestoriane en die Oosterse
Kerke soos die Koptiese Kerk van
Egipte, die Ethiopiese Kerk en ander
geglo het dat Christus net een enkele
samegestelde natuur het, is hierdie leer,
met die steun van Pous Leo I, in 451 n.C
deur die Konsilie van Chalcedon veroordeel.
Die instellings van die “nuwe Rome”, of
Konstantinopel, sou die ontwikkeling
van Oos-Europa diegaande raak met die
gevolg dat die kultuur van die Balkan -
skiereiland en Rusland in wese Bisantyns
gebly het. Die mense in Oos-
Europa word, ten
spyte van nasionale
en politieke
verskille, deur
ortodokse
musiek, dogma,
rite en gebruike
aan mekaar verbind.
Dit het oor
die eeue heen nie
verander nie.
Die Heilige Klooster van
Gregoriou

Waarom die berg Athos besoek?
Adriaan het toe aan die gehoor verduidelik
wat hom en sy gesinslede beweeg het
om die berg Athos te besoek en by die
vereniging (Vriende van die berg Athos)
aan te sluit.
“Terwyl ons nie Ortodoks is nie, hoe
kon ons dit regverdig om geregtig te
voel om onsself as pelgrims na hierdie
uiters
eksklusieweortodokseenklawes
te
beskou?”
Mense wil
die berg
Athos
graag sien
soos dit
Die Heilige Klooster van Simonopetra
Berg Athos
Gottfried en Vader Lazarus voor die
Grot van St Anthonius
bewaar gebly het, nie net as museums
van Bisantynse en middeleeuse kuns,
argitektuur en kerkmusiek nie, maar as
baken wat lig uitstraal bo die toenemende
donkerheid van die tyd waarin
ons lewe.
Monnike beoefen hul lewenswyse op die
berg Athos al vir meer as ‘n duisend
jaar. Dit beteken ‘n volledige of
gedeeltelike onttrekking aan die wêreld
en die vrywillige onthouding van sekere
gewone, wetlike, alledaagse bedrywighede
van hierdie wêreld ter wille van
die onversteurde aanbidding van God.
Volgens wet word niks van die vroulike
geslag toegelaat om die berg Athosskiereiland
binne te gaan nie. Vandag
word hierdie reël net vir katte verslap.
Deesdae besoek meer as vyftigduisend
mans die berg Athos jaarliks. Hoewel dit
in Griekeland geleë is, is dit nie tipies
Grieks nie, maar waarlik ekumenies en
behoort dit aan die wêreld van die Ortodoksie.
Besoek aan die berg Athos
Edwin van der Vyver het toe by sy
skoonpa oorgeneem en verduidelik dat
‘n hele aantal weke se beplanning die
reis voorafgegaan het. Hy het ‘n brief
getoon wat Adriaan van Prins Charles
van Engeland ontvang het waarin hy
skryf dat hy geraak is deur wat Adriaan
aan hom geskryf het en dat hy sy allerbeste
wense vir ‘n wonderlike besoek
aan die Heilige Berg stuur. Net 100 ortodokse
pelgrims en tien nie-ortodokse
besoekers (Katolieke ingesluit) word per
dag toegelaat. Die eerste stap was om
die nodige permit te bekom om Athos te
besoek en daar oor te bly.
Die berg Athos is ‘n outonome provinsie.
Die wetgewende gesag word uitgeoefen
deur die Heilige Raad, saamgestel
uit twintig lede, een van elk van
die bewindhebbende kloosters.
Die skiereiland strek tot in die
Egeïese See tussen die Thermaïese
en Strimoniese golwe
en is ongeveer 60 kilometer
lank en 8-12 kilometer wyd.
In 885 n.C. het ‘n proklamasie
van die Keiser Basilius I Athos
amptelik erken as gebied wat
uitsluitlik aan monnike en hermiete
behoort. Vandag is daar
twintig bewoonde kloosters plus ‘n aantal
kleiner afhanklike instansies en kluisenaarswonings.
Die kloosters is selfregerend.
Die meeste is in die tiende en
elfde eeue gestig. Die jaar 963 n.C. is
die amptelike datum vir die stigting van
die eerste klooster, die beroemde Groot
Lawra , wat die latwerk hutte met groot
klipgeboue en die asketiese lewe van die
enkeling met ‘n ge-organiseerde gemeenskaplike
lewe vervang het.
Koptiese buurt in Kaïro
Die Klooster van St Anthoius in Egipte
Ongeveer 2000 monnike woon in die
kloosters. Die kos van die monnike
bestaan hoofsaaklik uit tamaties, bone,
growwe brood, olywe, blaargroente,
kaas en pasta.
Sedert die tyd van Sint Basilius (329-
379 n.C) word die lewe van die monnike
streng voorgeskryf. Basilius was van
mening dat eensame askese onvrugbaar
is en dat gebed waarskynlik geestelik
meer bevre-digend is wanneer dit met
tuin- en landbouwerk afgewissel word.
‘n Daaglikse
roetine van
openbare gebed
en aanbidding
is by
individuele
meditasie
gevoeg.
Gottfried en Adriaan saam met Vader
Lazarus by die St Anthoniusklooster
Besoek aan Egipte
Gottfried het ten slotte gepraat oor die
reis na die kloosters van Egipte en die
Koptiese buurt in Kaïro. Voor hul vertrek
na Egipte het hulle ‘n aanbevelingsbrief
van Biskop Markos van die Koptiese
Kerk in Suid-Afrika ontvang. Tien
persent van die bevolking van Egipte is
Kopties-Ortodokse Christene. Die Koptiese
Christendom verskil van die Bisantynse
en Roomse Kerke wat leer en ritueel
betref. Die Koptiese gemeenskap
het onder die leierskap van die huidige
Pous, Sjenoeda III, ‘n herlewing ondergaan.
Die oorsprong van die kloosters van Sint
Antonius en Sint Paulus kan teruggevoer
word na die vroegste jare van die Christelike
kloosterwese. In hierdie kloosters
word rites gevier wat oor sestien eeue
amper geensins verander het nie. Sint
Antonius word as die vader van die
kloosterwese beskou. Die kloosters het
egter nuwe lewe gekry deur ‘n nuwe
geslag hoogsopgevoede monnike wat op
die oomblik 65
Bladsy 2

universiteitsgegradueerdes en oudberoepslui
insluit.
Die kloosters bevind hulle in ‘n indrukwekkende
omgewing met ‘n
vreedsame atmosfeer. Die blyplek is
eenvoudig, byna Spartaans. Die Sint
Antoniusgrot is 2 km. van en 276 m.
bo die klooster geleë. ‘n Mens bereik
die grot deur 1200 trappies te klim
(45 min.).
Hoogtepunte van die Sint Antoniusklooster
het ‘n besoek ingesluit aan
die slot, ‘n met roet besmeerde bakkery,
en die biblioteek met oor die
1700 manuskripte. Party van die
muurskilderye in die vyf kerke dateer
uit die sewende eeu.
In die Koptiese buurt van Kaïro staan
donker kerke styf teen mekaar en
getuig van die Kopte se blywende
geloof oor die eeue heen.
Sy Heiligheid, Pous Sjenoeda
van die Kopties-Ortodokse Kerk
‘n Koptiese Kruis
Bronnelys:
Dalrymple,W.1999. From the Holy Mountain. New York:
Owl Books.
Hayes, C.J.H. a.o. History of Western Civilization. 1967. 2de.
uitgawe New York: Macmillan.
Kadas, S. 1979. Mount Athos: an illustrated guide to the
monasteries and their history. Athens: Ekdotike Athenon
S.A.
Bladsy 3