2_2 Basiese konsepte van apparatuur
2_2 Basiese konsepte van apparatuur 2_2 Basiese konsepte van apparatuur
• Wat is die moederbord? • Doel van die moederbord? • Waar word die moederbord aangetref? • Hoe word die moederbord geïnstalleer? • Fisiese samestelling van hardeskywe. • Stoor op hardeskyf vind nie elektronies plaas nie. Noem die regte tipe stoor. • Hoekom is die HDD stadiger as RAM? • Kapasiteit en koste van stoor op HDD. • Wat sal gebeur as mens ’n werkende HDD laat val? Kyk na ‘n video van hoe om moederbord in kas te installeer: http://www.butterscotch.com/tu torial/Installing-The- Motherboard-Into-Your-Case • Twee kante van dieselfde HDD. Kyk hoe ’n HDD geïnstalleer word: http://www.butterscotch .com/tutorial/Installing- The-Hard-Drive • Wat is die rol van die SVE? • Waar prop die SVE in? • Wie vervaardig SVE’s vir PC’s? • Wie vervaardig SVE’s vir slimfone en tabletrekenaars? • Wat is die eenheid waarin die spoed van ’n SVE gemeet word? • Wat kan gedoen word om skade a.g.v. oorverhitting te voorkom? Kyk hoe ’n SVE en waaier geïnstalleerword: http://www.butte rscotch.com/tutor ial/Preparing-The- Motherboard- And-CPU • Hoe word data op optiese aandrywers gestoor? • Watter een is die stadigste: HDD of CD/DVD-aandrywers? • Wat is die stoorkapasiteit van CD’s, DVD’s en Blu-ray-skywe? • Hoe kan mens onderskei tussen CD’s, DVD’s en Blu-ray-skywe deur net daarna te kyk? Kyk hoe ’n CD/DVDaandrywer geïnstalleer word: http://www.butterscotch.com /tutorial/Installing-The- Optical-Drive Binne die rekenaarkas Beskou al die komponente wat nodig is om jou eie PC te bou: http://www.butterscotch.c om/tutorial/Getting- Started-Building-Your-PC Moederbord SVE en SVEwaaier RAM Stoor • Wat is die rol van RAM? • Hoekom is die dataoordragtempo tussen RAM en SVE so vinnig? • Watter effek het meer RAM? • Hoe word meer RAM geïnstalleer? • Wat beteken “onbestendig”? • Wat beperk die hoeveelheid RAM wat mens kan gebruik? • Hoe verskil SSD’s van hardeskywe en RAM? • Watter toestelle maak van SSD’s gebruik? • Watter een is die vinnigste: SSD’s, RAM, hardeskywe of CD’s? • Koste en kapasiteit van SSD’s. Hardeskyf (HDD) Vastetoestandaandrywer (SSD) Optiese stoor U3-aandrywer Kyk hoe geheue geïnstalleer word: http://www.buttersco tch.com/tutorial/Insta lling-Your-PCs- Memory Luister na ’n bespreking oor SSD’s vs meganiese HDD’s: http://www.butterscotch.c om/show/Mechanical- Hard-Drives-Vs-Solid-State- Drives 1/29/2012 1
- Page 2 and 3: Ports USB Firewire Thunderbolt RJ45
- Page 4 and 5: • Bespreek scenarios waar die pen
- Page 6: • Dieselfde magnetiese media as i
• Wat is die<br />
moederbord?<br />
• Doel <strong>van</strong> die<br />
moederbord?<br />
• Waar word die<br />
moederbord aangetref?<br />
• Hoe word die<br />
moederbord<br />
geïnstalleer?<br />
• Fisiese samestelling <strong>van</strong><br />
hardeskywe.<br />
• Stoor op hardeskyf vind nie<br />
elektronies plaas nie. Noem die<br />
regte tipe stoor.<br />
• Hoekom is die HDD stadiger as<br />
RAM?<br />
• Kapasiteit en koste <strong>van</strong> stoor op<br />
HDD.<br />
• Wat sal gebeur as mens ’n<br />
werkende HDD laat val?<br />
Kyk na ‘n video <strong>van</strong> hoe om<br />
moederbord in kas te installeer:<br />
http://www.butterscotch.com/tu<br />
torial/Installing-The-<br />
Motherboard-Into-Your-Case<br />
• Twee kante <strong>van</strong> dieselfde<br />
HDD.<br />
Kyk hoe ’n HDD<br />
geïnstalleer word:<br />
http://www.butterscotch<br />
.com/tutorial/Installing-<br />
The-Hard-Drive<br />
• Wat is die rol <strong>van</strong> die SVE?<br />
• Waar prop die SVE in?<br />
• Wie vervaardig SVE’s vir PC’s?<br />
• Wie vervaardig SVE’s vir slimfone<br />
en tabletrekenaars?<br />
• Wat is die eenheid waarin die<br />
spoed <strong>van</strong> ’n SVE gemeet word?<br />
• Wat kan gedoen word om skade<br />
a.g.v. oorverhitting te voorkom?<br />
Kyk hoe ’n SVE<br />
en waaier<br />
geïnstalleerword:<br />
http://www.butte<br />
rscotch.com/tutor<br />
ial/Preparing-The-<br />
Motherboard-<br />
And-CPU<br />
• Hoe word data op optiese<br />
aandrywers gestoor?<br />
• Watter een is die stadigste:<br />
HDD of CD/DVD-aandrywers?<br />
• Wat is die stoorkapasiteit <strong>van</strong><br />
CD’s, DVD’s en Blu-ray-skywe?<br />
• Hoe kan mens onderskei tussen<br />
CD’s, DVD’s en Blu-ray-skywe<br />
deur net daarna te kyk?<br />
Kyk hoe ’n CD/DVDaandrywer<br />
geïnstalleer word:<br />
http://www.butterscotch.com<br />
/tutorial/Installing-The-<br />
Optical-Drive<br />
Binne die<br />
rekenaarkas<br />
Beskou al die komponente<br />
wat nodig is om jou eie PC<br />
te bou:<br />
http://www.butterscotch.c<br />
om/tutorial/Getting-<br />
Started-Building-Your-PC<br />
Moederbord<br />
SVE en SVEwaaier<br />
RAM<br />
Stoor<br />
• Wat is die rol <strong>van</strong> RAM?<br />
• Hoekom is die dataoordragtempo<br />
tussen RAM en<br />
SVE so vinnig?<br />
• Watter effek het meer RAM?<br />
• Hoe word meer RAM<br />
geïnstalleer?<br />
• Wat beteken “onbestendig”?<br />
• Wat beperk die hoeveelheid RAM<br />
wat mens kan gebruik?<br />
• Hoe verskil SSD’s <strong>van</strong><br />
hardeskywe en RAM?<br />
• Watter toestelle maak <strong>van</strong><br />
SSD’s gebruik?<br />
• Watter een is die vinnigste:<br />
SSD’s, RAM, hardeskywe of<br />
CD’s?<br />
• Koste en kapasiteit <strong>van</strong><br />
SSD’s.<br />
Hardeskyf<br />
(HDD)<br />
Vastetoestandaandrywer<br />
(SSD)<br />
Optiese stoor<br />
U3-aandrywer<br />
Kyk hoe geheue<br />
geïnstalleer word:<br />
http://www.buttersco<br />
tch.com/tutorial/Insta<br />
lling-Your-PCs-<br />
Memory<br />
Luister na ’n bespreking oor<br />
SSD’s vs meganiese HDD’s:<br />
http://www.butterscotch.c<br />
om/show/Mechanical-<br />
Hard-Drives-Vs-Solid-State-<br />
Drives<br />
1/29/2012<br />
1
Ports<br />
USB Firewire<br />
Thunderbolt RJ45<br />
VGA<br />
Konnekteerder<br />
Standaard mini<br />
prop<br />
Eksterne aandrywers bied ekstra stoorplek eenvoudig, vinnig en maklik.<br />
• Bekendgestel in 2011.<br />
• Beskikbaar op alle nuwe Applerekenaars.<br />
• Thunderbolt bied die vinnigste<br />
eksterne konneksie tans beskikbaar.<br />
• Bied aan rand<strong>apparatuur</strong> 10 Watt<br />
krag en tot 10 Gb/s oordragspoed<br />
wat ‘n HD-fliek in minder as 30 sek<br />
kan oordra of ‘n jaar se<br />
aanhoudende mp3-musiek in net<br />
meer as 10 min.<br />
http://www.intel.com/content/www/us/e<br />
n/io/thunderbolt/thunderbolt-technologydeveloper.html<br />
• Rand<strong>apparatuur</strong> wat aan<br />
USB-poorte koppel.<br />
• Wat om te doen indien<br />
daar nie genoeg USBpoorte<br />
is nie?<br />
• Waar sal mens<br />
Firewire-poorte<br />
aantref?<br />
• Watter een is<br />
vinniger -<br />
Thunderbolt, USB3,<br />
USB2, USB1 of<br />
Firewire?<br />
1/29/2012<br />
2
Doen vraag 1 tot 10<br />
<strong>van</strong> aktiwiteit 1<br />
• Muis-aksies<br />
• Hoe werk<br />
Touchpads/Trackpads?<br />
Toevoer: die posisie en of jy<br />
klik, regs-klik, dubbel-klik,<br />
sleep of rol vir interaksie met<br />
die items op die skerm: teken,<br />
skuif, kopieer ens.<br />
• Bespreek<br />
gespesialiseerde<br />
beheerders vir die Xbox<br />
of PlayStation.<br />
• Bespreek die bewegingsensitiewe<br />
beheerders<br />
<strong>van</strong> die Wii<br />
• Bespreek Microsoft<br />
Kinect vir die<br />
Xbox<br />
Knoppies op die beheerder laat<br />
toe vir aksies soos skiet en<br />
beweging-sensitiewe<br />
beheerders of kameras reageer<br />
op jou beweging om speletjies<br />
soos tennis te speel.<br />
Wysertoestelle<br />
Skandeerder<br />
• Bespreek verskillende<br />
tipes mikrofone wat op<br />
rekenaars, slimfone en<br />
media-tablette gebruik<br />
word.<br />
Input<br />
Sensors<br />
Sleutelbord<br />
Joystick<br />
Speletjiebeheerders<br />
Mikrofoon Kamera<br />
Raakskerm Tablet<br />
Toevoer: die klank wat<br />
opgeneem kan word of<br />
waarop die rekenaar kan<br />
reageer as dit oor<br />
stemherkenningsprogrammatuur<br />
beskik.<br />
• Hoe om foto’s en video<br />
<strong>van</strong> jou kamera na die<br />
rekenaar oor te dra<br />
Rou beeld-lêers word soms<br />
digitale negatiewe genoem<br />
omdat hulle nie as ‘n beeld<br />
gebruik kan word nie maar wel<br />
al die inligting bevat waarmee<br />
‘n beeld geskep kan word.<br />
• Hoekom praat ons <strong>van</strong><br />
“QWERTY”-sleutelbord?<br />
• Wat om te doen as jy ‘n<br />
sleutelbord nodig het<br />
op ‘n raakskermtoestel?<br />
• Hoe konnekteer mens<br />
‘n sleutelbord aan die<br />
rekenaar? Toevoerdata kan teks of<br />
navigasie of instruksies<br />
wees bv. Home en pyljies en<br />
F1 vir Help.<br />
• Noem ‘n paar toestelle<br />
wat raakskerms gebruik<br />
• Bespreek die aksies<br />
waarmee die rekenaar<br />
beheer kan word m.b.v.<br />
raakskerms<br />
Kapasitiewe raakskerms<br />
reageer op vingers (of enigiets<br />
wat elektrisiteit gelei)<br />
• Tipes:<br />
• Platbed-<br />
• 3D-<br />
• Strepieskode-<br />
• Magneetstrook-<br />
• Biometriese-skandeerders<br />
• Hoe redigeer mens teks<br />
nadat ‘n dokument<br />
geskandeer is?<br />
• Wat is ‘n QR-kode?<br />
‘n QR-kode (Quick Response kode)<br />
is ‘n matriks-tipe strepieskode (of<br />
twee-dimensionele kode) wat<br />
gewild geraak het a.g.v. die<br />
vinnige lees daar<strong>van</strong> en relatief<br />
hoë stoorkapasiteit.<br />
1/29/2012<br />
3
• Bespreek scenarios waar<br />
die pen-tablet (of die<br />
Tablet PC) mees geskik sal<br />
wees en motiveer jou<br />
keuses<br />
• Bespreek die unieke<br />
eienskappe <strong>van</strong> ‘n pentablet<br />
• Ander maniere om teks<br />
toe te voer behalwe om<br />
dit te tik op ‘n sleutelbord<br />
– Bondel-skandering<br />
– Strepieskodes<br />
– Spraakherkenning<br />
• Mens kry ook ligsensors,<br />
giroskope, temperatuursensors<br />
ens. wat toestelle toelaat om<br />
op hulle omgewing te reageer<br />
op maniere wat nooit voorheen<br />
moontlik was nie.<br />
• Die Scratch-programmeertaal<br />
laat mens toe om eenvoudige<br />
interaktiewe programme te<br />
skryf wat sal reageer op<br />
toevoer <strong>van</strong>af ‘n ligsensor,<br />
klanksensor, skakelaar of ‘n<br />
skuifkontrole op ‘n PicoBoard.<br />
• Ander toevoertoestelle<br />
en waar hulle gebruik<br />
word, soos<br />
– knoppies,<br />
– Rol-wieletjies,<br />
– Skakelaars ens.<br />
• Toestelle waarmee<br />
videos/foto’s<br />
toegevoer kan word<br />
• Hoe om hierdie<br />
toestelle aan die<br />
rekenaar te koppel<br />
Hulle het al rêrig ‘n kar ontwikkel wat self deur die<br />
stad kan ry sonder om ‘n ongeluk te veroorsaak<br />
http://www.youtube.com/watch?v=-nYhKD8leAg<br />
Beantwoord vraag 1- 18<br />
<strong>van</strong> Aktiwiteit 2<br />
Teks Beelde<br />
Klank Sensors<br />
• Klank word meestal<br />
slegs opgeneem<br />
• Bespreek ander<br />
maniere waarop klank<br />
gebruik kan word bv.<br />
MIDI-instrumente,<br />
programme waarmee<br />
klankpatrone<br />
opgeneem en herken<br />
kan word<br />
Monitor<br />
Drukkers<br />
Output<br />
Data<br />
projektors<br />
Luidsprekers<br />
en oorfone<br />
1/29/2012<br />
4
• Waarvoor staan<br />
VDU, LCD, LED, CRT.<br />
• Monitors word tipies<br />
geklassifiseer volgens:<br />
– Grootte<br />
– Resolusie<br />
– Reaksietyd<br />
– Konnekteerders<br />
– Kontras-verhouding<br />
Laser-drukkers werk<br />
deurdat inkpoeier op<br />
die papier vasgebrand<br />
word.<br />
Geskik vir alledaagse<br />
drukwerk.<br />
Vinniger as inkspuitdrukkers.<br />
Relatief lae<br />
onderhoudskoste.<br />
Flash-skywe<br />
Inkjet-drukkers spuit<br />
druppeltjies ink teen<br />
die papier.<br />
Stadiger as laserdrukkers<br />
en duurder<br />
om te onderhou.<br />
Kan foto-kwaliteit<br />
beelde druk.<br />
Draagbare<br />
hardeskywe<br />
Dot-matriks-drukkers<br />
gebruik ou tegnologie<br />
deurdat pennetjies<br />
deur ‘n inklint teen die<br />
papier vasgeslaan<br />
word. Word steeds<br />
gebruik om kwitansies,<br />
rekeninge ens. te druk<br />
en waar koolstofkopieë<br />
benodig word.<br />
Geheuekaartjies<br />
Nadele <strong>van</strong> optiese skyf-aandrywers (CD / DVD / Blu-ray)<br />
• Relatief stadig<br />
• Beperkte kapasiteit<br />
• Duur per GB relatief tot magnetiese stoor of selfs Vaste Toestand Skywe (SSDs).<br />
• Beskadig maklik deur krappe of hitte<br />
• Relatief groot (fisies)<br />
• Hoe werk ‘n dataprojektor?<br />
• Scenarios waar ‘n<br />
data-projektor<br />
geskik sal wees<br />
• Vergelyk met<br />
Slimbord<br />
• Twee faktore bepaal die kwaliteit <strong>van</strong> die<br />
klankgehalte.<br />
• Hoe om aan elektroniese instrumente en<br />
professionele mengborde, luidsprekers en<br />
oorfone te koppel.<br />
• Klank afvoer kan<br />
– jou vertel wanneer take begin/klaar is.<br />
– ‘n klank maak wanneer jy op ‘n objek<br />
klik.<br />
– Teks na klank omskakkel.<br />
• Elektroniese stoor.<br />
• Vinniger as<br />
optiese/magnetiese stoor.<br />
• Duurder per GB as<br />
magnetiese stoor.<br />
• Kleiner kans om te beskadig.<br />
• Hoë kapasiteit: verskillende<br />
groottes <strong>van</strong>af 1GB en meer.<br />
• Fisies klein.<br />
• Verkry krag <strong>van</strong>af rekenaar<br />
via USB-poort.<br />
• Verduidelik ‘harde kopie’<br />
en ‘sagte kopie’.<br />
• Hoekom sou ‘n besigheid<br />
‘n multi-funksie toestel<br />
verkies i.p.v. ‘n gewone<br />
drukker?<br />
• Hoe konnekteer drukkers<br />
aan ‘n rekenaar?<br />
Beantwoord vrae 1- 10<br />
<strong>van</strong> Aktiwiteit 3<br />
• Digitale kameras stoor<br />
hulle foto’s op geheuekaartjies.<br />
• Verskillende tipes.<br />
• Konnekteer die kamera<br />
aan die rekenaar met ‘n<br />
kabel (gewoonlik USB),<br />
of gebruik ‘n kaart-leser.<br />
1/29/2012<br />
5
• Dieselfde magnetiese media as<br />
interne hardeskywe.<br />
• Konnekteer via USB, Firewire of<br />
Thunderbolt konneksie.<br />
• Groot kapasiteit – geskik vir<br />
rugsteun-doeleindes.<br />
• Twee tipes<br />
– 2.5” aandrywers: laer kapasiteit<br />
en kan krag verkry via die kabel.<br />
– 3.5” aandrywers: groter<br />
kapasiteit maar benodig<br />
eksterne kragbron<br />
Tafelrekenaar Slimfoon<br />
Kommunikasie ADSL-modem of 3G-modem<br />
Ingeboude koordlose konnektiwiteit soos<br />
Wi-Fi, Bluetooth en 3G<br />
Toevoer Sleutelbord en muis of mikrofoon<br />
Afvoer<br />
19" – 25" skerm, luidsprekers, oorfone,<br />
kan direk aan drukker koppel<br />
Klein sleutelbord, raakskerm en ingeboude<br />
mikrofoon en kamera<br />
Ingeboude (3" - 5") skerm en<br />
luidsprekers, oorfone<br />
Verwerker Intel / AMD multi-kern verwerkers Gebruik ARM, Qualcomm, Apple SVEs<br />
RAM<br />
Stoor<br />
1 GB – 12+ GB<br />
Tipies 250 GB +<br />
256 MB – 2 GB<br />
8 GB – 64 GB<br />
• Modem (MOdulator – DEModulator)<br />
was gebruik om ‘n rekenaar se<br />
digitale data om te skakel na analoë<br />
klank-seine en andersom.<br />
• Deesdae word data digitaal versend<br />
– geen omskakeling na analoog is<br />
nodig nie<br />
– 3G-modems<br />
– ADSL-modems<br />
– Roeteerders<br />
• Dieselfde data op meer as een toestel<br />
bv. die kontakte in jou e-pos<br />
adresboek en die kontakte op jou<br />
foon.<br />
• As jy die data op een toestel verander,<br />
is die data op die ander toestel nie op<br />
datum nie behalwe as jy die twee<br />
toestelle sinchroniseer (d.i. maak<br />
seker altwee toestelle bevat die<br />
nuutste data). Programmatuur nodig.<br />
• DropBox - ‘Cloud Syncing’.<br />
Beantwoord vraag 1 tot 9<br />
<strong>van</strong> Aktiwiteit 4<br />
Beantwoord vraag 1 tot 7<br />
<strong>van</strong> Aktiwiteit 5<br />
1/29/2012<br />
6