53 - Stichting Vredescentrum Eindhoven

In dit nummer
Stichting Vredescentrum Eindhoven
Centrum voor vraagstukken van vrede en veiligheid
Vredes Terts
Periodiek
Het Non-Proliferatieverdrag
Green Cross Nederland
2nd International Peace Conference
Een Vredespark / Vredespad in Veldhoven?
Nucleaire genocide soms gerechtvaardigd ?
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
uitgave VredesTertsPeriodiek van de stichting Stichting Vredescentrum vredescentrum Eindhoven eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010
1

2
colofon
Verschijnt: Driemaal per jaar
Redactie: Peter Schmid (hoofdredacteur)
Barbara Stolte (Eindredacteur)
Piet Schram (redactielid)
Hendrik Venema (adviseur)
Henny van der Graaf ( vormgeving)
Druk: O.K.Z. Tilburg
Oplage: 500 op chloorvrij papier en gifvrije inkt
Stichting Vredescentrum Eindhoven
De stichting is een voortzetting van de op 14 april 1988
opgerichte Bestuurscommissie Vredescentrum TU/e.
De doelstelling van de nieuwe stichting is aandacht te
schenken aan de problematiek van vrede en veiligheid
door het jaarlijks organiseren van een aantal symposia
en lunchdebatten over ontwapening, conversie
van gewelddadige naar duurzame vreedzame middelen
en over terugdringen van he militair/industriële
proces alsmede over de relatie tussen veiligheid en
duurzame ontwikkeling in het kader van de door
de VN geformuleerde millenniumdoelen voor armoedebestrijding.
Geinteresseerden worden uitgenodigd bijdragen te
zenden naar het redactieadres:
Stichting Vredescentrum Eindhoven
p/a Green Cross Nederland
Leemkuil 31
5626 EA Eindhoven
Telefoon: + 31 (0) 40 7878787
Fax: + 31 (0) 40 7878788
Contactpersoon: Mevr. Aicha Belkhadir
Email: secr.svce@stichtingvredescentrumeindhoven.nl
Tekst dient aangeleverd te worden via email of op een
Windows-geformatteerde CD/DVD als MS -WORD
of PDF document samen met illustraties en een foto van
de auteur.
Als illustraties kunnen dienen :
- foto’s ( kleur of zwartwit)
- tekeningen ( max A4 zonder raster)
In JPEG of TIFF format met een voor afdrukken
geschikte resolutie
De redactie behoudt het recht om tekst en stijl aan te
passen.
De inhoud is voor verantwoordelijkheid van
de auteur.
In dit nummer
Editorial 3
Bericht Vredesweek 4
Tien jaar Earth Charter 5
Green Cross Nederland 7
De review conferentie NPV 8
Vredespad of vredestuin 12
Nieuwe SVCE fl yer 16
Uitreiking Vredespluim 17
Collegecyclus Vrede & Veiligheid 18
Call for papers Int.conferentie 19
Considerations 21
Gerechtshof ‘s-Gravenhage:
nucleaire genocide soms
gerechtvaardigd 23
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.
G

VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
EDITORIAL
Naar een nieuwe stijl
Welke stijl ook wordt nagestreefd - gezien de verschillende pogingen, om langs
uiteenlopende wegen vrede te ondersteunen - het blijft een eis van de dag, ideeën,
gedachten en acties te verzamelen, die geschikt zouden kunnen zijn om dichter bij
wereldvrede te komen.
Na de transformatie van de Bestuurscommissie Vredescentrum van de Technishe
Universiteit Eindhoven naar de Stichting Vredescentrum Eindhoven heeft het
bestuur zich ook op een nieuwe lijn van activiteiten bezonnen.
Aangezien het potentiële publiek voor de verschillende evenementen steeds
moeilijker over de brug gehaald kan worden, om deel te nemen aan tal van
vredesdebatten en vredessymposia, leek het voor een verspreiding van de
‘vredesboodschappen’ meer effi ciënt, de krachten op één-extra aantrekkelijke-
internationale conferentie per jaar te concentreren.
Daarbij wordt bovendien naar samenwerking met andere vredesorganisaties
gestreefd, die soortgelijke problemen met betrekking tot voldoende opkomst van
belangstellenen ondervinden. Het ligt dus voor de hand, de handen in elkaar te slaan.
Behalve het plan een tweede internationale conferentie Science Technology and
Peace in de vredesweek van 2011 te organiseren, nadat de eerste in 2006 een groot
succes was, speelt het bestuur ook met de gedachte in de toekomst meer
aandacht te besteden aan de realisatie van vredestuinen. Dit plan wordt ondersteund
door het feit dat BrabantStad zich kandidaat wil stellen, om in 2018 tot Culturele
Hoofdstad van Europa gekozen te worden. Het devies dat BrabantStad hanteert ’de
kunst van het samen leven’ sluit uitstekend aan bij de fi losofi e, die ook achter
het idee van de vredestuinen staat, een idee dat al in 1993 door het Vredescentrum
gelanceerd werd.
Brainstormend is het bestuur ook bezig, om meer innovatieve wegen te vinden, om
het vredesvraagstuk ook onder de aandacht van personen, organisaties en regeringen
te brengen, die invloed uit zouden kunnen oefenen, om de vredeswens van het
merendeel van de mensheid te helpen vervullen.
De tijd staat niet stil, zo kwam het bestuur recentelijk in het Eindhovense
Academisch Genootschap bij elkaar, om vier van de het Vredescentrum uitermate
actief ondersteunende personen te waarderen. Bart van der Sijde, Hans Schippers,
Hendrik Venema en Henny van der Graaf werden bij deze gelegenheid, zoals dat heet,
voor hun verdiensten in “de watten gelegd”.
In deze afl evering brengen we verder, zoals gebruikelijk, berichten, artikelen en
aankondigingen, in de hoop dat onze lezers daar hun voordeel mee kunnen doen.
Uiteraard houden we ons, met dank, aanbevolen voor elke reactie, zij het een
kritiek, zij het een suggestie.
Peter Schmid.
namens de redactie
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
3

4
De Internationale
Dag van de Vrede
21 September is de jaarlijkse ’One Day Peace’, de
internationale dag van de vrede, toepasselijk in de Week van
de Vrede ( 17 t/m 25 september).
Het Vredesburo Eindhoven bemande op deze bijzondere
dag een stand op het plein voor de centraal gelegen
Catharinakerk te Eindhoven. Voorbijgangers konden kennis
nemen van allerlei benaderingen van het vredesvraagstuk en
werden ook gestimuleerd zelf - hoe klein dan ook - iets voor
de Kleine of Grote Vrede door persoonlijk inzet te doen.
De stand van het Vredesburo werd tijdelijk verrijkt door
de’World Peace Flame’, die een permanente plaats heeft op
verschillende locaties op de wereld, waaronder ook bij het
Vredespaleis in Den Haag.
Het project voor een Vredespark , Vredestuin of tenminste
een Vredespad in Eindhoven was in te zien in een dossier,
waarin een aantal voorstellen voor dit project kleurrijk
gepresenteerd werden.
De Vredesstand was al vanuit te
verte te zien : door middel van bonte
luchtballons zweefte het logo of
symbool van vrede met een diameter
van een meter of vier boven de stand.
Red(PS) CONSIDERATIONS
Eindhovense Vredesweek
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

Op 29 juni jl. werd het tienjarig jubileum herdacht van
het bestaan van de Earth Charter, het Handvest van de
Aarde. Er werd veelvuldig verslag uitgebracht over de
vele positieve effecten en neveneffecten die de Earth
Charter in de politiek, in onderwijs en wetenschap en
in diverse andere sectoren voor een duurzame toekomst
teweeg heeft gebracht.
De Earth Charter beslaat een heel boekwerk, echter
samengevat komt dit handvest neer op vier elementaire
principes , t.w.:
1 respect en zorg voor alle levensvormen met begrip,
compassie en liefde;
2 ecologische integriteit - een verplichting aan het leven
op aarde;
3 sociale en economische rechtvaardigheid;
4 democratie, geweldloosheid en vrede.
Overheden, niet-gouvernementele organisaties, bedrijven
en allerlei instellingen voor onderzoek en onderwijs in
verschillende landen hebben in de afgelopen jaren de
Earth Charter als een essentieel deel van hun missie
geadopteerd.
De conferentie, gehouden in het nieuwe gebouw van het
Vredespaleis, omvatte voordrachten, groepspresentaties,
kunstzinnige bijdragen en actieve workshops waar alle
deelnemers aan deelnamen.
In de voormiddag was Hare Majesteit Koningin Beatrix
onder de deelnemers en ‘s middags was - toen nog
premier - Jan-Peter Balkeneinde te gast. Hij werkte in de
workshopsessies actief mee en in zijn slotwoord gaf hij
te kennen, naast zijn felicitaeerstvolgende Earth Charterbijeenkomaanwezig
zouden moeten zijn.
IDeze hoopgevende conferentie met ongeveer 200
speciaal genodigde deelnemers werd door NCDO,
de Nederlandse Commissie voor Internationale
Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling mogelijk
gemaakt en ook georganiseerd.
In de pauzes en tijdens de receptie was het mogelijk
tal van posters te bewonderen die uit de meest
uiteenlopende invalshoeken de Earth Charter duidelijk
als basis of als uitgangspunt gebruikten. Er was ook
een groot aantal gratis folders en boekjes verkrijgbaar, die
evenzeer en hoofdzakelijk met de toepassing van de Earth
Charter op allerlei gebieden te maken hadden. Hieronder
viel de informatie over de University of Peace in Costa
Rica als bijzonder interessant op.
Peter Schmid.
Tien jaar earth charter
gevierd met een boeiende conferentie in Den Haag
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
Koningin Beatrix was onder de deelnemers
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
5

6
Geachte lezer,
Green Cross Nederland
Bij de frequente vergaderingen en bijeenkomsten
van SVCE bestuur fungeert Stichting Green
Cross Nederland, die kantoor houdt in Eindhoven,
inmiddels al weer enige tijd als gastheer. Mij werd
aangeboden om aan deze VredesTerts Periodiek
editie een korte bijdrage te leveren en iets te vertellen
over de Green Cross organisatie.
Stichting Green Cross Nederland is één van
de ruim 30 nationale organisaties van Green
Cross Internatioal (GCI), een internationale
milieuorganisatie die zich inzet voor een
rechtvaardige en leefbare wereld met
toekomstperspectief voor al haar bewoners.
Op 18 april 1993 werd Green Cross in Kyoto aan de
wereldpers gepresenteerd. Oud-president Michael
Gorbatsjov was als initiatiefnemer nauw betrokken
bij de oprichting van onze organisatie. Gorbatsjov
was en is nog steeds van mening dat wij ons
grote zorgen moeten maken over de hedendaagse
milieuproblemen en sociale misstanden in de wereld
en dat Green Cross zich daarom dient te richten op
het promoten van een cultuur van vrede, iets dat we
in Nederland uiten door onder meer SVCE in haar
functioneren met praktische hulp te ondersteunen.
De werkwijze van Green Cross is gebaseerd op
het “urgentie/respons model” van het Rode Kruis.
Met haar programma’s poogt Green Cross juist die
mensen te bereiken waar de nood als gevolg van
confl icten en milieurampen het hoogst is.
Daarnaast richt Green Cross zich op dialoog. Het
is de eerste en vooralsnog enige organisatie die in
Rusland publiek en politiek samen heeft kunnen
brengen rond het thema ontwapening. Ook kan Green
Cross als één van de weinige niet-gouvernementele
organisaties aanschuiven bij de ontwapeningsrondes
voor de wereldwijde vernietiging van chemische
en biologische wapens. Daarbij fungeert zij
doorgaans als luis in de pels van overheden en de
wapenindustrie. Green Cross gaat ook voorop in de
strijd tegen nucleaire bewapening.
Green Cross is ook mede samensteller van het
Handvest van de Aarde (the Earth Charter), de
universele verklaring over de fundamentele
principes voor een rechtvaardige, duurzame en
vreedzame wereldmaatschappij in de 21ste eeuw.
Anno 2010 is het Earth Charter actief in bijna 100
landen en is het het meest gedragen en ondertekende
document in de geschiedenis van de mensheid.
Wereldwijd hebben inmiddels meer dan 7000
NGO’s zich geconformeerd met de principes van dit
Charter en dragen zij deze via de eigen organisaties
uit in beleid, doelstellingen en projecten. Voor meer
informatie, zie www.earthcharter.org.
In juni 2010 bestond het Earth Charter 10 jaar.
Reden voor Green Cross Nederland om het Earth
Charter een keer extra in de schijnwerpers te
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

plaatsen. Hiervoor werd in het centrum
van Eindhoven onder de naam “Inspiration
Days” op zaterdag 26, zondag 27 juni een
mooi publieksevenement georganiseerd
met discussies, lezingen, diverse exposities,
muziek en aansluitend op maandag 28
juni in het Evoluon te Eindhoven een goed
bezocht congres met als thema ‘Sustainable
Leadership, Sustainable Reporting an
Stakeholder Value, Ethics and Sustainability
in the current economic system’. Informatie
over het congres kunt u terugvinden op de
site www.inspirationdays.nl. Het NCDO
vierde het 10-jarig bestaan van het Earth
Charter aansluitend op dinsdag 29 juni in het
Vredespaleis in aanwezigheid van ondermeer
Koningin Beatrix, premier Balkenende,
Earth Charter commissionar Ruud Lubbers
en enkele honderden prominente binnen- en
buitenlandse gasten.
De programma’s en projecten van Green
Cross zijn onderverdeeld in de volgende
vijf speerpunten: Energie, Water,
Milieuveiligheid, SocMed (Sociaal/medisch)
en Educatie.
Green Cross Nederland is doorlopend bezig
met het initiëren van nieuwe aansprekende
projecten. Op de website van de Nederlandse
afdeling (www.gcnl.nu) van Green Cross
treft u uitvoerige informatie aan over
gedane- en lopende projecten en nieuwe
initiatieven. Voor uitvoerige informatie over
de overkoepelende internationale organisatie,
die kantoor houdt in Geneve, en de overige
landenafdelingen verwijs ik u graag door
naar de site www.gci.ch.
Mocht u zich na het lezen van deze
informatie geroepen voelen onze organisatie
fi nancieel of anderszins te willen helpen,
hetgeen wij buitengewoon op prijs stellen,
dan nodig ik u hierbij van harte uit contact
met ons op te nemen. U kunt ons bereiken op
werkdagen tussen 10.00 uur en 17.00 uur
Mark Lambregts, Project manager Green Cross Nederland
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
Weer een nieuwe Vredespagode
Afgelopen zomer werd een nieuwe, kleine
Vredepagode in de vorm van een stoepa in een
buitenwijk van de Oostenrijkse hoofdstad Wenen
ingewijd. In het bijzijn van binnen- en buitenlandse
organisaties, met begeleiding van muziek en dans,
vond een religies overkoepelende opening plaats.
Het enige Boeddhistisch heiligdom tussen de Alpen
en de Noordzee werd overigens, voor zo- ver
bekend, in 1991 in Hantum, Friesland ingewijd en
wordt door het Centrum Karma Deleg ChöPhel Ling
beheert.
Een stoepa of pagoda is de concrete expressie van
het eeuwigdurende Karma, ofwel de kosmische
of universele gang der zaken. Een stoepa wordt
gezien als het zinnebeeld voor de adembenemende
processen van kosmische manifestaties en het
oplossen van deze door middel van het mystieke
kennen en weten van de allerhoogste Realiteit.
Red.(PS
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
7

8
DE REVIEW CONFERENTIE
VAN HET NON PROLIFERATIE
VERDRAG EN HET BELANG VOOR
DE TOEKOMST
PUGWASH NIEUWSBRIEF NOVEMBER
2010 – NPT REVIEW CONFERENTIE
Woord vooraf
Bij het voorbereiden van dit artikel kwam
ik een artikel van mijzelf over het Non-
Proliferatie Verdrag uit 2006 tegen, destijds
geschreven voor een Pugwash conferentie in
ons land. Het was toen midden in het beruchte
Bush tijdperk (2001-2009) en ik werd alsnog
getroffen door de wel zeer sombere toon
ervan. Geheel of grotendeels terecht, want de
vijfjaarlijkse Review Conferentie van het NPV
in 2005 een klein jaar daarvoor was op een
complete mislukking uitgelopen, grotendeels
ten gevolge van de obstructie van de Bush
administratie om maar een stap verder te
zetten op het gebied van ontwapening en soms
ook van non-proliferatie als het Washington
niet beviel. Het is goed de zwartgalligheid
van 2006 voor een deel achter ons te kunnen
laten, maar een balans van pro’s en contra’s ter
gelegenheid van de uitkomsten van de laatste
Review Conferentie van 3 tot 28 mei 2010 in
New York en van het nucleaire klimaat in het
algemeen is niet bepaald eenvoudig. Er zijn
kansen, maar ook veel obstakels.
Het Non-Proliferatie Verdrag
Het NPV wordt - op zich terecht -
de hoeksteen van het internationale
ontwapenings- en non- proliferatie regime op
nucleair gebied genoemd. Maar, van kracht
sinds 1970, dus inmiddels veertig jaar oud,
heeft het er niet voor kunnen zorgen dat de
wereld anno 2010 kernwapenvrij is. De “early
date” (art. VI) waarop ontwapening van de
kernwapenstaten zijn beslag moet krijgen,
ligt kennelijk nog stevig verborgen in de
schoot der toekomst, en zal, vrees ik, dat nog wel even
blijven. Natuurlijk, het is het vermelden waard dat wat
betreft bewapening na een dieptepunt in 1986 met niet
minder dan 70.000 kernwapens, we inmiddels gearriveerd
zijn bij een aantal van ca. 23.000, substantieel minder,
maar nog altijd substantieel (uiteindelijk 23.000) te
veel. Het is in feite kenmerkend voor de kracht die van
het Verdrag uitgaat (oftewel het ontbreken ervan), dat
het aantal kernwapens vanaf 1970 nog vijftien jaar kon
groeien en dank zij het (naderend) einde van de Koude
Oorlog, en niet door de inhoud of juridisch afdwingbare
verplichtingen van het Verdrag op zich substantieel is
gekrompen, in Rusland een aantal jaren lang wel 2.000
tactische kernwapens per jaar.
En, waren er bij tot het stand komen (1968) en van
kracht worden (1970) van het Verdrag vijf in het
Verdrag erkende nucleaire staten, inmiddels zijn daar
vier niet erkende (India, Pakistan, Israël, Noord-Korea)
bijgekomen en is Iran een zeer zorgelijk geval, hoewel,
zeer belangrijk, het is nog steeds partij bij (lid van) het
NPV en het staat daardoor controles toe op zijn nucleaire
handel en wandel.
Het NPV is een soort raamverdrag met een drietal centrale
principes:
1. Niet-kernwapenstaten beloven op geen enkele manier
te proberen alsnog in het bezit van kernwapens te komen
en kernwapenstaten beloven die staten (en andere) geen
wapens te leveren (art. I en II).
2. In ruil daarvoor is voor die landen vreedzame
kernenergie toegestaan en zullen de landen daarin zelfs
geholpen worden die te ontwikkelen.
3. De kernwapenstaten beloven hun bewapening te
reduceren en uiteindelijk (“at an early date”) volledig te
ontwapenen (art. VI).
Wat ik altijd in het Verdrag als vierde principe heb
gemist, zijn zogeheten negatieve veiligheidsgaranties van
kernwapenstaten aan niet-kernwapenstaten, de belofte om
ze nimmer met kernwapens aan te vallen. Dit principe is
echter nu wel verwoord (opnieuw, ook in 1995 is dat al
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

gebeurd) in de slotverklaring.
Wat betreft het eerste principe, als partij bij het
Verdrag heeft Irak zich daaraan in de jaren tachtig
absoluut niet gehouden, is Noord-Korea in 2002
zelfs uit het Verdrag gestapt en zijn er momenteel
grote zorgen over het gedrag van Iran, hoewel het
naar mijn mening vrij onwaarschijnlijk is dat Iran
al hoog verrijkt uranium (meer dan 90% U-235)
heeft aangemaakt met zijn ultra- centrifuges en
zich beperkt heeft tot het op zich onschuldige laag-
verrijkte uranium (3-4% U-235). Maar, een andere
opstelling van centrifuges maakt het mogelijk om
binnen een paar maanden over te gaan van het een
naar het ander. Er staat tegenover dat Brazilië en
Argentinië in de jaren negentig uiteindelijk niet in
de fout zijn gegaan, dat het goed is gekomen met
Zuid-Afrika na het einde van de Apartheid, dat Libië
zich in het gareel heeft laten dwingen en het met Irak
(echter mede dank zij twee verwoestende oorlogen
en een ellendige nasleep) weer goed zit op nucleair
gebied. Het Verdrag dient hierbij als een kader, een
graadmeter, op grond waarvan kwalifi caties tussen
slecht en goed kunnen worden gegeven. Het Verdrag
zelf kan, met de tekst in de hand, sturing geven, maar
het zijn de politieke omstandigheden die vrijwel
uitsluitend bepalend zijn voor het werkelijke verloop.
In het geval van Iran zijn al allerlei sancties opgelegd
door de Veiligheidsraad op grond van het Verdrag
en de bijbehorende regels van het IAEA, maar
het land heeft zich er tot nu toe niet al te veel van
aangetrokken.
Wat betreft ontwapening wordt de agenda
vooral bepaald door wat de Verenigde Staten en
Rusland wel en niet doen. Van de veelbelovende
ontwapeningskalender van het begin van de jaren
negentig is uiteindelijk het Start I Verdrag (terug
naar ca. 6.000 strategische kernwapens) overeind
gebleven en dit liep eind 2009 af. De meerbelovende
kleinere aantallen die nadien aan de orde waren
(tot ca. 2.000 ieder) zijn terug te vinden in het zeer
vrijblijvende Verdrag van Moskou (mei 2002) uit het
Bush tijdperk; dit drukt weliswaar intenties uit, maar
het staat geen verifi catie en een tussentijds schema
toe en het biedt zelfs de mogelijkheid om geheel van
verdere ontwapening af te zien. Het Verdrag drukte
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
precies de omstandigheden van toen uit: Moskou
wilde hoe dan ook een verdrag, Bush wilde hoe dan
ook maximale vrijheid.
Ontwapening en Non- Proliferatie
Ontwapening en non-proliferatie horen bij elkaar.
Een zinnetje dat –naar ik zeker meen te weten-
weinig weerstand bij Pugwash leden zal oproepen.
Maar, het feit dat deze twee principes door president
Obama op de Review Conferentie met elkaar
verbonden zijn, is nieuws! Ter illustratie: jaren
geleden (midden jaren negentig denk ik) had ik een
gesprek met een ambtenaar van het ministerie van
BuZa die een aantal jaren daarvoor bij de NAVO
had gediend; deze bezwoer mij dat het nucleaire
probleem in de wereld bestond uit het voorkomen
en terugdringen van proliferatie (dus het voorkomen
van meer kernwapenstaten). De kernwapenstaten
waren in zijn ogen nette staten die deze wapens niet
zouden misbruiken en dus geen probleem vormden.
Enige jaren daarna, na een aantal dienstjaren in
VN verband legde dezelfde man uit dat hij daar
geleerd had dat non-proliferatie en ontwapening wel
degelijk nauw met elkaar verbonden waren, niet los
verkrijgbaar waren. Ondertussen had hij uiteraard
het ministerie van BuZa de nodige jaren verkeerd
beïnvloed.
De bereidwilligheid van landen om zich niet in
een militair nucleair avontuur te begeven blijkt
wel degelijk af te hangen van het gedrag van de
kernwapenstaten, en met name de acht jaar van het
presidentschap van Bush zijn volstrekt negatief
geweest. Als artikel VI gelezen wordt zoals het er
staat en er gevolg aan gegeven wordt (zoals rond
1990), dan zal de terughoudendheid van landen
veel groter zijn; door nucleair te gaan verpest men
immers het algemene klimaat. Uiteraard blijven
regionale omstandigheden, zoals bij India en
Pakistan, een (vaak negatieve) rol spelen. Maar
als artikel VI ten onrechte wordt gelezen als een
voortdurend recht om legaal kernwapens te bezitten,
gaat het met non-proliferatie op den duur ook mis.
Obama heeft zich ingezet voor een nieuw Start
Verdrag ( afgesloten in april 2010) dat veel steviger
is dan het Verdrag van Moskou en wil, voor zover
het aan hem ligt, daarna verder gaan. Hij sluit,
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
9

10
overeenkomstig artikel VI, algehele ontwapening
niet uit. De Nuclear Poster Review van 2010
ademt een totaal andere geest dan die van 2002
onder Bush. Maar, er ligt ook een verbinding
net andersom, voor ontwapening moet wel
non-proliferatie voltooid zijn. Denk aan de
probleemlanden en het moge duidelijk zijn dat we
nog niet klaar zijn. Het is ondenkbaar dat landen
als de VS en Rusland hun laatste kernwapens
opgeven, zolang die nog in handen zijn van
bijvoorbeeld India, Pakistan en Noord-Korea.
De Review Conferenties
De vijfjaarlijkse Review Conferenties
weerspiegelen veelal het politieke klimaat
van dat moment. Zoals al opgemerkt, de
voorlaatste in 2005 was een regelrechte ramp,
die eindigde zonder unanieme slotverklaring.
Zo’n slotverklaring wordt gezien als een
belangrijke graadmeter voor het slagen van de
conferentie. Tot nu toe is die altijd opgesteld op
basis van consensus, en bij het ontbreken daarvan
dus niet, hoewel consensus juridisch niet vereist
is. Het maakt wel dat er geen scherpomlijnde
teksten in zullen staan die bepaalde landen (er zijn
nu 189 leden van het Verdrag) niet welgevallig
zijn. Alleen tegenover de vier niet-leden kan een
fermere taal gebruikt worden, ze kunnen immers
niet protesteren. Het dieptepunt van 2005 wordt
geïllustreerd door het feit dat de VS niet bereid was
de slotverklaring van de conferentie van 2000 nog
een woord waardig te keuren, die bestond eenvoudig
niet meer. Met name de positieve slotverklaring
met en dertiental Principles en Objectives van
2000 kwam –voor mij althans- destijds als een vrij
grote verrassing, omdat het goede klimaat van het
begin van de jaren negentig (einde Koude Oorlog)
dermate was afgebrokkeld dat al min of meer van
een impasse gesproken kon worden. Het Totale
Testverdrag op kernproeven was weliswaar nog in
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

1996 tot stand gekomen, maar de verwerping
ervan in het Amerikaanse Senaat in 1999 en de
kernproeven van India en Pakistan in 1998 waren
geen gunstige ontwikkelingen. Met de eveneens
positief geëindigde Conferentie van 1995 waren
deze twee conferenties op zich geen beletsel voor
positieve ontwikkelingen. De betrekkelijkheid
van dit soort resultaten blijkt na 2001, wanneer
het aantreden van president Bush het begin is van
een totale politieke omslag: het ABM Verdrag
wordt door de VS opgezegd, in de Nuclear
Poster Review van 2002 wordt de ontwikkeling
van nieuwe kernwapens aangekondigd en het
Testverdrag gaat totaal in de ijskast.
Hoe is de Review Conferentie van 2010
verlopen? Er is een slotverklaring opgesteld en er
zijn daarin niet minder dan 64 specifi eke acties
en voorstellen opgenomen. Vaak hebben ze een
sterk open deur karakter. Zo wordt het nieuwe
Verdrag tussen de VS en Rusland verwelkomd en
de wens voor verdere reducties verwoord (actie
nr. 4). De wens tot voltooiing van het Algeheel
Testverdrag (44 specifi eke ratifi caties zijn vereist,
waarbij die van de VS nog steeds ontbreekt)
wordt uitgesproken (acties nr. 10-14), het weer
oppakken van onderhandelingen over een Fissile
Material Cut-off Verdrag met als onmisbare
deelnemers India, Pakistan, Israël en Noord-
Korea, komt in actie nr. 15 aan de orde. Het
zogeheten Additionele Protocol (meer inspectie
bevoegdheden) is nu als integraal onderdeel van
het NPV erkend (actie nr. 28). Het viel me op
dat in papers op het internet niet eens de moeite
wordt genomen om alle afspraken na te lopen;
soms zijn ze zeer gedetailleerd op één specifi ek
aspect, vaak hebben ze een hoog wenskarakter.
Daarom is mijns inziens maar één conclusie
van belang: de laatste Review Conferentie staat
verdere positieve ontwikkelingen geenszins in de
weg; of die er komen zal echter in de toekomst
moeten blijken. Daarvoor is van groot belang
of Obama het nieuwe Startverdrag (tweederde
meerderheid is vereist!) door het Congres krijgt,
en het Testverdrag weer op de agenda durft te
zetten; dit in een uiterst grimmige politieke sfeer
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
in de VS, waarin de Tea Party zich probeert meester
te maken van de toch al op nucleair gebied niet erg
willige Republikeinse Partij. En, kunnen er weer
voorzichtig zaken gedaan worden met Noord-Korea,
nu machtswisseling aanstaande lijkt? En, is er enige
kans op succes op een kernwapenvrije zone in het
Midden-Oosten, met een notoir onwillig Israël?
Kortom veel vragen, weinig zekere antwoorden.
Maar de verstikkende atmosfeer van de jaren van
Bush junior zijn gelukkig voorbij.
En als uitsmijter: op nucleair gebied hebben de
beide presidenten Bush zich volkomen tegengesteld
gedragen: tijdens Bush senior kwam het eerste
Startverdrag tot stand en hij kondigde bij het einde
van de Koude Oorlog in september 1991 een
indrukwekkende reeks van eenzijdige nucleaire
ontwapeningen af, bij Bush junior was het slechts
kommer en kwel.
Bart van der Sijde. De schrijver is oud-hoofddocent Natuurkunde en
Samenleving aan de Technische Universiteit Eindhoven.
JAARVERSLAG SVCE 2009/2010
Over het afgelopen jaar heeft de Stichting Vredescentrum Eindhoven
(evenals het vorige) een Jaarverslag over 2009-2010 opgesteld.
Er werd - met veel dank aan de subsidiegevers - fi nanciële steun
ontvangen van NCDO en de Gemeente Eindhoven, zodat er een aantal
activiteiten succesvol gehouden en afgerond kon worden:
in 2009:
- Het lunchdebat over nucleaire ontwapening in juni,
- De midagvoorstelling met forumdiscussie “A Lesson of Belarussian”
in september,
- Het Vredessymposium Kapitalisme, eerlijke handel,
armoedebestrijding & Vrede
in december;
in 2010:
- De VN-Millenniumdoelen in het Midden-Oosten, een
Vredessymposium in maart, in nauwe samenwerking met het
Vredesburo Eindhoven
- Het symposium “De angst voor de ander versus de kleine vrede” in
mei.
Naast deze evenementen was de stichting ook betrokken bij de
ontwikkeling en realisatie van een Vredespark of Vredestuin in
Eindhoven, die zoals het er nu naar uitziet i.s.m. de gemeente een
Vredespad in Bosrijk (Arboretum) in het Eindhovense stadsdeel
Meerhoven gaat worden.
Zeker vermeldenswaard is de bescheiden bijdrage aan de door Green
Cross georganiseerde Inspiration Days in juni 2010.
Momenteel wordt zeer geïnspireerd gewerkt aan het toekomstige
programma met als centrale activiteit een internationale conferentie in
september 2011. (Zie elders ook in deze periodiek.)
Het Vredescentrum maakt dankbaar gebruik van de vergader-
en diverse andere faciliteiten van Green Cross Nederland in
Eindhoven.
Red(PS)
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
11

12
Vredespark, Vredestuin of
Vredespad te Eindhoven
nu eindelijk in Meerhoven ?
Zoals het er naar uitziet, bestaat nu een
’echte’kans, dat het allang- namelijk sinds 1993
- nagestreefde project Vredespark Eindhoven
in het stadsdeel Meerhoven gerealiseerd kan
en gaat worden. Het pad daar naar toe valt
niet mee : op grond van een voorstel van de
Gemeente Eindhoven werd door ons al in
november 2009 een integraal ontwerp op de
locatie Meerland Park met een oppervlakte van
25.000 m2 uitgewerkt. Op dezelfde locatie bleek
echter ook het Arboretum van Oirschot, dat in
Oirschot voor een woningbouwproject moest
wijken, een nieuwe en dominerende thuisplaats
te krijgen waar de duizenden bomen en struiken
van het Arboretum op kosten van de Gemeente
Eindhoven zullen worden overgeplant. In
april 2010 werd derhalve, rekening houdend
met de planten en bomen van het Arboretum,
een aangepast projectvoorstel voor een
‘Vredsbospark’ of een ’Vredesarboretum’ aan
de Gemeente en de stichting van het Arboretum
voorgelegd. Dit voorstel vond men echter te
ingrijpend. In een gemeenschappelijk workshop
kwamen de partijen tot overeenstemming dat er
alleen maar een ’Vredespad’ zou mogen komen
met een zevental ‘Vredesdiaplays’. Het hierop
opnieuw door ons aangepaste ontwerp van juni/
juli 2010 werd echter nog steeds ervaren als te
ingrijpend op het arboretum (waarvoor me nu
liever voortaan de naam ‘Bosrijk’wil gebruiken).
Als gevolg hiervan werd afgesproken, om met
de uitwerking van een nieuw, bescheidener
voorstel te wachten tot een reactie ontvangen
is van Gemeente en Arboretum over de
exacte, maximale, mogelijke omvang voor de
‘Vredesdisplays’. Dit was in november 2010
de stand van zaken – een jaar na begin van de
uitwerking van ontwerpvoorstellen voor de locatie
Meerhoven.
De Technische Universiteit Eindhoven draagt uit
dat Eindhoven ‘the place, where innovation starts’
is. Dit suggereert dat er veel aandacht voor Vrede
moet zijn – Vrede als de meest dringende innovatie
in onze samenleving. Eindhoven, ’city of light’,
bekend voor ‘leading in technology’ zou de kans
kunnen nemen ook ‘leading in Peace’ te worden.
Dit wellicht niet op de laatste plaats gezien de
kandidatuur van ‘BrabantStad Culturele Hoofdstad
van Europa in 2018’, wat in 2011 besloten zou
worden. Andere Brabantse plaatsen en steden
zouden zelfs om de aanleg van ‘Vredestuinen’
mogen wedijveren, waardoor een europawijd en
mondiaal voorbeeld gegeven zou kunnen worden.
Immers ’hoe meer Vredestuinen in de wereld, des te
groter de kans, dat de gehele wereld een Vredestuin
gaat worden’.
De ontwerpen voor de Vredesparken, Vredestuinen
of Vredespaden zijn afkomstig van RED – Research
Education Design in het verlengde van en in
samenwerking met de Stichting Vredescentrum
Eindhoven.
Peter Schmid
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

Afbeelding 1
Masterplan Het Eindhovense ‘Pad van Vrede’ met 7 displays, t.w. aangaande Vernieuwbare
Ecologie en Economie (1), Wetenschap en Technologie zonder gewelddadige effecten (2), Plaats
van Wederzijdse Ontmoeting (3), Hereniging en Vrede, Harmonieuze Kunst, Co-operatief Spel
en Sport (4), Vredesvlam binnen het Mondiaal Netwerk van VredesTuinen, (5), Wereldpolitiek,
Verenigde Naties, Earth Charter Principles (6) en Rechtvaardige Verdeling van Goederen als
mede Fair Trade Markten (7)
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
13

14
Artistieke impressies van Peter Schmid voor het
vredespark
Plaats van ontmoeting, Hereniging en Vrede
Vredesvlam binnen het Global Netwerk of Peace Gardens
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
Logo van het global Network of Peace Parcs
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
15

16
De nieuwe folder van de
StichtingVredescentrum Eindhoven
De Stichting Vredescentrum Eindhoven is de voortzetting
van de Bestuurscommissie Vredescentrum TU/e, die op
14 april 1988 door het College van Bestuur werd ingesteld
en tot 31 december 2007 als TU/e instelling heeft
gefunctioneerd.
De relatie met de TU/e wordt gehandhaafd door wederzijdse
verwijzingen naar en van het jaarlijkse keuzecollege
Techniek, Vrede en Veiligheid dat door gemiddeld zestig
studenten per cyclus wordt gevolgd.
De organisatie van het college valt vanaf 1 januari 2008
niet meer onder het vredescentrum maar onder de verantwoordelijkheid
van de Faculteit Technologie Management
van de Technische Universiteit Eindhoven
Coördinator : dr. J.L. Schippers
Telefoon : +31 (0)40-2475955
Email : j.l.schippers@tm.tue.nl
De technologische aspecten van vrede en veiligheid
horen thuis in een stad als Eindhoven, die technologische
innovatie hoog in het vaandel heeft en met name inhoud
krijgt in instituten zoals de TU/e, Philips, Brainpoort en
ASML Holding.
Het bestuur van het Vredescentrum wordt gesteund door
een aantal vrijwilligers en een Raad van Advies
SECRETARIAAT
Contactpersoon: Mevr. Aicha Belkhadir
p/a Stichting Green Cross Nederland
Leemkuil 31
5626 EA Eindhoven
Telefoon : +31 (0)40-2329005
Fax : +31 (0)40-7878788
Email : secr.svce@stichtingvredescentrumeindhoven.nl
Website : www.stichtingvredescentrumeindhoven.nl
Staat u sympathiek tegenover de doelstellingen en werkzaamheden
van Stichting Vredescentrum Eindhoven, dan wordt uw
fi nanciële steun zeer gewaardeerd.
Uw donatie kunt u voldoen op rekeningnummer 42.36.262
t.n.v. SVCE te Eindhoven, o.v.v. “donatie”.
KvK Brabant 17228846
ONDERSTEUNING
De stichting wordt fi nancieel gesteund door
de Nationale Commissie voor Internationale samenwerking en
Duurzame Ontwikkeling (NCDO) en maakt tijdelijk gebruik van
de faciliteiten van Stichting Green Cross Nederland.
Informatieve sites:
www.gci.ch
www.ncdo.nl
www.earthcharter.com
STICHTING
VREDESCENTRUM
EINDHOVEN
www.stichtingvredescentrumeindhoven.nl
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

Het Vredescentrum heeft onlangs besloten een ‘Vredespluim’ aan personen te verlenen die door bijzondere
verdiensten voor het Vredescentrum een essentiële bijdrage hebben geleverd aan het welslagen van de
verschillende activiteiten van de Stichting, alsmede aan de eerder actieve Bestuurcommissie Vredescentrum
van de Technische Universiteit Eindhoven - TU/e.
Op 13 oktober jl. kwam het bestuur met de genodigde laureaten bij elkaar tijdens een diner in het
Academisch Genootschap te Eindhoven.
De Vredespluimen werden uitgereikt aan de volgende ’steunpilaren’:
- Dr. ir. Bart van der Sijde heeft vanaf het prille begin deel uitgemaakt van het Vredescentrum. In deze
functie was hij de eerste coördinator van het keuzecollege Techniek, Vrede en Veiligheid en later was hij als
adviseur tevens eindredacteur van deze VredesTertsPeriodiek.
- Dr. ir. Hans Schippers is de huidige coördinator van het college Techniek, Vrede en Veiligheid,
tegenwoordig voor bachelors en masters; daarnaast was hij altijd een uitstekend ‘resource person’ bij het
zoeken en vinden van competente gastdocenten en sprekers.
- Ing. Hendrik Venema was langdurig secretaris van het Vredescentrum en in deze functie van grote
verdienste voor de communicatie met (potentiële) gastdocenten en sprekers, een trouwe assistent bij de
colleges en een altijd op tijd actieve eindredacteur voor alle readers.
- Brigade generaal bd. Henny van der Graaf - met excuus : ’onze Vredesgeneraal’- was door de jaren
heen een adviseur die altijd op de praktische aspecten hamerde. Alle dank voor zijn hulp bij de (digitale)
vormgeving van o.a. het VredesTertsPeriodiek, waarvoor hij ook in de toekomst nog hand- en spandiensten
bereid is te doen.
De avond, waarop de voormalige secretaris helaas was verhinderd, was een buitengewoon belangrijk sociaal
moment in de geschiedenis van het Vredescentrum.
Red (PS)
Uitreiking
Vredespluim
van li.naar re. uitreiking aan Bart van der Sijde, Hans Schippers en Henny van der Graaf
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
17

18
Keuzecollege Techniek, Vrede en Veiligheid
TU Eindhoven 2011
Coördinator: Dr. Hans Schippers, j.l.schippers@tue.nl, 040-2475955
Do. 03-2-2011 Aud. zl. 1 13.45 - 15.30 u Europa onder vuur
Mr. Frans Andriessen Oud-EU-commissaris handelsbetrekkingen
Do. 10-2-2011 Aud. zl. 2 13.45 - 15.30 u Nucleaire (on)veiligheid
Dr. Ko Colijn Erasmus Universiteit, Rotterdam
Do. 17-2-2011 Aud. zl. 2 13.45 - 15.30 u Bewapening en ethiek
Drs. mr. Ron Ritzen, Hogeschool Avans, Den Bosch
Do. 24-2-2011 Aud. zl. 2 13.45 - 14.30 u Military Uses of Nanotechnology. A New Threat?
Docent: dr. Jürgen Altmann, Universiteit Dortmund
14.45 – 15.30 u Bouwen voor de vrede
Dr.ir. Peter Erkelens, TU Eindhoven
Do. 3-3-2011 Aud. zl. 2 13.45 - 15.30 u Energie en internationale stabiliteit
Drs. Lucia van Geuns, Instituut Clingendael, Den Haag
Do. 17-3-2011 Aud. zl. 2 13.45 - 15.30 u De toekomst en onze veiligheid
Dr. Jair van der Lijn, Instituut Clingendael/Radboud
Universiteit Nijmegen
Do. 24-3-2011 Aud. zl 2 13.45 - 14.30 u Chemische be- en ontwapening
Dr. Jan Langenberg, TNO-Chemische Veiligheid, Rijswijk
14.45 - 15.30 u Biologische be- en ontwapening
Prof. dr. Annelies van Bronswijk, TU Eindhoven
Do. 31-3-2011 Aud. zl. 2 13.45 - 15.30 u Nieuwe militaire technologie, voordelen en gevaren
Com. dr. Frans Osinga, Nederlandse Defensie
Academie, Breda
N.B. Ook dit jaar kunnen deze colleges door belangstellenden van buiten de TU/e bezocht worden !
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

FOR THE 2 ND INTERNATIONAL CONFERENCE ON
SCIENCE, TECHNOLOGY AND PEACE
’FROM CONSUMPTION-DRIVEN SOCIETIES AND A FUNDAMENTALLY DIVIDED WORLD
TOWARDS A GLOBE OF JUSTICE AND PEACE’
ORGANISED BY THE
EINDHOVEN PEACE CENTRE FOUNDATION
(STICHTING VREDESCENTRUM EINDHOVEN - SVCE)
IN COOPERATION WITH
GREEN CROSS NETHERLANDS, VREDESBURO EINDHOVEN, WORLD PEACE FLAME,
EINDHOVEN
THURSDAY 22 AND FRIDAY 23 SEPTEMBER 2011
Five years after the successful Expert Meeting, the fi rst ‘International Conference Science,
Technology and Peace on Conversion and Transformation’, the Eindhoven Peace Centre
Foundation is organizing a second conference on urgent issues.
The 2011 Peace Conference provides the opportunity to deal with the burning questions
of fi nite resources, one-sided overconsumption, ecological, economic, political, social,
cultural and religious systems, and widespread diversity. All against a background of
globalization and world-encompassing information technology, in which extreme poverty,
health, injustice and emancipation problems together with individual and inner peace
demand increasing attention.
In September 2011 we again expect, as well as a number of committed keynote
addresses, creative and vital contributions to the burning theme of this conference, to be
held in the Brainport city of Eindhoven: the ‘city of light’ in the Netherlands.
Everybody, particularly scientists and technologists, supporting the different paths towards
World Peace, is invited to present his or her fundamental ideas and practical proposals at
the International Conference on Science, Technology and Peace, with the theme:
‘From Consumption-Driven Societies and a Fundamentally Divided World Towards a Globe
of Justice and Peace
Potential speakers and poster presenters are kindly invited to send an abstract of their
papers and/or posters as soon as possible.
A CULTURAL PROGRAMME WILL BE HELD DURING SOME OF THE BREAKS
RADHA ANJALI, A VIENNA-BORN DANCER OF THE CLASSICAL INDIAN BHARATA NATYAM, A TEACHER, AND ONE OF THE FIRST WESTERN
EXPERTS IN THIS FIELD, WILL PERFORM AN UPDATED TRADITIONAL DANCE OF PEACE
SUBMISSION OF PAPERS
to be send electronically
ABSTRACTS FOR PAPERS AND POSTERS: 1 MARCH 2011
CONFIRMATION: 31 MARCH 2011
FULL PAPERS READY FOR PRINT: 1 JUNE 2011
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
CALL FOR PAPERS
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
19

20
THERE ARE 5 PEACE-RELATED TOPICS
THE ABSTRACT SHOULD CARRY - BESIDE A TITLE AND THE NAME/S OF THE AUTHOR/S - THE RELATED TOPIC/s
1. ENDING RESOURCES AND EXPLOITED ECOSYSTEMS
2. OVER/CONSUMPTION, ARMAMENT PRODUCTION, ECONOMY
3........ NATIONAL AND GLOBAL POLITICS AND JUSTICE
4 - INFORMATION TECHNOLOGY AND PEACE TECHNOLOGIES
5 - SCIENCE OF PEACE, ART, SOCIAL-CULTURAL, RELIGIOUS ASPECTS
A SCIENTIFIC COMMITTEE OF THE PEACE FOUNDATION WILL CHECK THE QUALITY OF THE CONTRIBUTIONS
E-MAIL
secr.svce@stichtingvredescentrumeindhoven.nl
WEBSITE
www.stichtingvredescentrumeindhoven.nl
The ’Stichting Vredescentrum Eindhoven Peace Centre Foundation’ is
a follow-up of the Eindhoven University of Technology
TU/e Stearing Committee Peace Centre,
which was established in 1988. In 2008 the Peace Centre became an independent organisation, still in co-operation with the TU/e.
Reference :
25 APRIL 2006 - INTERNATIONAL CONFERENCE ON SCIENCE, TECHNOLOGY, AND PEACE, BOOK OF PROCEEDINGS,
EDITED BY PETER SCHMID & PIET SCHRAM
ISBN : 978-90-810647-4-3, NUR code : 689
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

CONSIDERATIONS
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
How to Turn Towards World Peace?
To some it might sound naive to say that World Peace could be possible. And even to wish for Peace is often
seen as unrealistic.
However, we would like here to deal with this ‘naive’ and ‘unrealistic’ but deep desire, formulated as a statement.
Understanding the fact that ‘Peace is not only possible but it is vital for the survival of humankind’ is
one of the basic requirements for dealing with the models, methods and strategies to achieve Peace in the
world.
We as humans deal with questions of peace and war in governmental, non-governmental and commercial
bodies. A management approach, more or less supported by scientifi c and technological research, plays a
dominant role in the decision-making of all these bodies. It is therefore necessary to provide input for
systematic peace strategies, based on the fi ndings in scientifi c and technological disciplines, to all the above
bodies. They determine the state of peace or armistice, confl ict or war, and insecurity or hidden wars, both
physically and psychologically.
The Eindhoven Peace Centre Foundation, as the continuation of the Multidisciplinary Center for Technical
Problems of Peace and Security of the Eindhoven Technical University, is the institute that should take the
initiative for the implementation of Peace Innovation and Peace Strategies. From the background of
Irenology, the Science of Peace with non-violent models, methods and practical processes in scientifi c and
technological disciplines, it must be possible to take convincing and innovative steps towards the realization
of Peace on a small local scale, and World Peace on a global scale.
The full agenda for the practical realization of Peace will not be realized through the research and development
of the Peace Centre alone. Ongoing multilateral cooperation, independent of the Peace Centre, will
be necessary to introduce and maintain Peace. But since the Will for Peace is another condition for realizing
Peace , the fi rst step in this global project should be to approach all the governments of the world with
the basic idea, and to invite them to participate in this all-embracing World Project as the most challenging
breakthrough and duty of our time.
We need to develop a brief Peace Message, a Peace Manifesto, an argumentation for the opportunity not only
to support, but also to realize, one Brotherhood and Sisterhood all over the world, for the benefi t of both rich
and poor alike.
Peter Schmid
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
21

22
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

GERECHTSHOF ‘S-GRAVENHAGE: NUCLEAIRE GENOCIDE
SOMS GERECHTVAARDIGD
Vredesorganisaties en individuele
vredesactivisten hebben vanaf 1980 de
Nederlandse rechters uitgedaagd om het
recht te handhaven tegenover de Nederlandse
regering. Dit vanwege de misdadigheid van
de kernbewapening. De rechterlijke macht
koos telkens voor de macht en tegen het recht.
In december 2001 gaf de Hoge Raad zelfs te
kennen dat nucleaire genocide rechtmatig zou
kunnen zijn. Afgelopen september wees het
gerechtshof ‘s-Gravenhage bezwaren tegen
die opvatting af: nucleaire massamoord is ook
volgens het hof soms gerechtvaardigd.
Anderhalve eeuw rechtsontwikkeling
Op diverse terreinen probeert men menselijk
wangedrag te beteugelen door duidelijke
rechtsnormen te stellen. Zo ook op het terrein
van de oorlogvoering. In de ethiek van de leer
van de rechtvaardige oorlog is disproportioneel
geweld onaanvaardbaar en mag het
oorlogsgeweld niet tegen innocenten worden
gebruikt. Dat wil zeggen tegen vrouwen,
kinderen, ouden van dagen, en dergelijke.
Mensen die geen bijdrage leveren of kunnen
leveren aan een militaire strijd.
Tegen die ethiek werd veelvuldig gezondigd.
En vanaf het midden van de negentiende
eeuw begonnen staten de grenzen van het
oorlogsgeweld in verdragen vast te leggen.
De humaniteit werd daarbij afgewogen
tegenover de vereisten van de oorlogvoering
ofwel de oorlogsnoodzaak. Aangezien
het bij de oorlogvoering uitsluitend ging
om de verzwakking van de vijandelijke
strijdkrachten, stond de burgerbevolking
buiten de oorlogvoering. Datzelfde gold voor
krijgsgevangenen of gewonde soldaten. Tegen
hen mocht geen geweld worden gebruikt en zij
dienden humaan te worden behandeld. Diverse
vormen van militair geweld werden verboden.
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
???
Na de Eerste Wereldoorlog werd gepoogd om
Duitse oorlogsmisdadigers te berechten. Eerst na
de Tweede Wereldoorlog werden in diverse landen
oorlogsmisdadigers daadwerkelijk strafrechtelijk
vervolgd. Het tribunaal van Neurenberg gaf
richting; men kan zich niet verschuilen achter
staatsrechtelijke positie of bevel. De genocide
waarmee de wereld werd geconfronteerd in de
Tweede Wereldoorlog, werd in 1948 bij verdrag als
internationaal misdrijf erkend en strafbaar gesteld.
En bij de herziening van de verdragen van Genève
in 1949, werden staten verplicht om ernstige
verdragsschendingen strafbaar te stellen. Sedertdien
is het oorlogsrecht of internationaal humanitair recht
verder versterkt.
Bescherming burgerbevolking
Naast het Genocideverdrag bieden twee
fundamentele regels van het oorlogsrecht de
burgerbevolking bescherming. Van deze regels
mag onder geen enkele omstandigheid worden
afgeweken. Diverse rechterlijke uitspraken
hebben dit laatste onomstotelijk bevestigd. De
burgerbevolking mag nooit tot doelwit van een
militaire aanval worden gemaakt en er mag nooit
gebruik worden gemaakt van geweld dat geen
onderscheid kan maken tussen combattanten en de
burgerbevolking.
Hierbij is van belang dat na de Tweede
Wereldoorlog rechtbanken Duitse opvattingen
inzake het oorlogsrecht, resoluut van tafel hebben
geveegd. Die opvattingen hielden in dat, indien
de oorlogsnoodzaak dit vereiste, het oorlogsrecht
opzij gezet mocht worden. Dus op grond van
de oorlogsnoodzaak zou bijvoorbeeld wèl
geweld mogen worden gebruikt tegen burgers of
krijgsgevangenen. Deze theorie stond bekend onder
het motto Kriegsräson geht vor Kriegsmanier
(oorlogsnoodzaak gaat boven oorlogsrecht).
Niet alleen in Neurenberg werd die theorie
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
23

24
afgewezen, maar ook in Nederland. De
Bijzondere Raad van Cassatie zei bijvoorbeeld
in zijn vonnis van 12 januari 1949 in de zaak
Rauter:
dat de beruchte Duitse leer, dat in
geval van nood zelfs de wetten van den
oorlog voor dien nood hebben te wijken
onder het motto “Kriegsräson geht
vor Kriegsmanier” na hare algemene
veroordeling door de beschaafde
wereld geen andere weerlegging meer
behoeft, dan de opmerking, dat het
oorlogsrecht juist is gecodifi ceerd om
de “Kriegsräson” binnen de perken des
rechts te houden.
Toen het Internationaal Gerechtshof in 1996
oordeelde over de dreiging met en het gebruik
van kernwapens, bevestigde het Hof dat het
oorlogsrecht volledig van toepassing was. En
nadrukkelijk stelde dit meest gezaghebbende
rechtscollege ter wereld, dat het verbod om de
burgerbevolking aan te vallen en het verbod
van niet-onderscheidend geweld, nooit mochten
worden geschonden.
Misdadigheid van kernwapens
De nucleaire strategie heeft als basis de
vernietiging van steden. De Nederlandse
regering heeft dat publiekelijk erkend. Maar
het is volkomen duidelijk dat vernietiging van
steden inhoudt dat genocide wordt gepleegd.
Een volk wordt dan doelbewust gedeeltelijk
uitgemoord. Tegelijkertijd is een aanval tegen
steden in strijd met het oorlogsrecht. Het verbod
om de burgerbevolking aan te vallen wordt dan
immers geschonden.
Bovendien zijn kernwapens
massavernietigingsmiddelen, die per defi nitie
geen onderscheid kunnen maken tussen
combattanten en de burgerbevolking. Gebruik
van kernwapens tegen doelwitten in of in
de nabijheid van steden en dorpen, is dus in
strijd met het verbod van niet-onderscheidend
geweld. En de doelwitten van kernwapens liggen
allemaal in bewoond gebied, behoudens uiteraard
marineschepen op volle zee.
De misdadigheid van het gebruik van kernwapens
tegen doelen te land, staat dus buiten kijf. Toen
het Internationaal Gerechtshof in 1996 dan ook
oordeelde over het gebruik van kernwapens, stelde
dit vast dat geen enkele staat een voorbeeld had
kunnen geven waarin het gebruik van kernwapens
gerechtvaardigd zou zijn. Ook kernaanvallen tegen
marineschepen op volle zee waren volgens het Hof
niet rechtmatig.
Demonstratie tegen plaatsing kruisraketten 1983
,
Vanuit de vredesbeweging is vanaf 1980 getracht
de Nederlandse rechter te laten uitspreken dat
het gebruik van kernwapens misdadig zou zijn.
Soldaten weigerden kernwapens te bewaken, burgers
verzetten zich tegen de plaatsing van kruisraketten
op de vliegbasis Woensdrecht, burgers betraden in
zogenaamde burgerinspecties de vliegbasis Volkel,
noem maar op. Bovendien werden civielrechtelijke
gedingen tegen de Nederlandse staat gevoerd. De
doelstelling daarvan was om een rechterlijk verbod
te verkrijgen van plaatsing van de kruisraketten, of
van medewerking van Nederland aan gebruik van
kernwapens.
De uitspraken van de Nederlandse rechters
getuigden niet van hun gewetensvolle inzet om
het recht te handhaven. In de strafzaken werd
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.

eenvoudig geconcludeerd dat er geen expliciet
verbod van kernwapens bestond. Daarmee
was volgens de rechter de kous af, hoewel hij
daarmee voorbijging aan de verbodsbepalingen
van het oorlogsrecht die voor iedere type wapen
golden. Deze rechterlijke redenering kan dan ook
worden vergeleken met die van een rechter die
een moordenaar vrijspreekt, omdat de hersenen
van het slachtoffer met een hamer zijn ingeslagen
en het strafrecht niet verbiedt om een hamer te
gebruiken. Je moet maar durven als rechter!
Met betrekking tot de plaatsing van
kruisvluchtwapens meende de Hoge Raad
dat de NAVO-procedures de rechtmatigheid
garandeerden van gebruik van die
massavernietigingsmiddelen. Maar de Hoge
Raad kende die geheime NAVO-procedures niet
eens. Terwijl bovendien het feit dat bepaalde
procedures zijn gevolgd, natuurlijk geen
enkele invloed heeft op de effecten van een
kernexplosie. Het oordeel van de Hoge Raad was
dan ook gebaseerd op puur bedrog.
Maar in een arrest van de Hoge Raad van 21
december 2001 ging ons hoogste rechtscollege
nog verder. Hij zei dat de nucleaire vernietiging
van steden niet onder alle omstandigheden
onrechtmatig zou zijn. Je gelooft je ogen niet
als je dit leest. De Hoge Raad beweerde dus
dat genocide in bepaalde gevallen zou mogen.
Dat in bepaalde gevallen de burgerbevolking
wèl zou mogen worden aangevallen. En met dit
laatste omarmde de Hoge Raad de wereldwijd
verworpen theorie van Kriegsräson geht vor
Kriegmanier.
Gerechtshof ‘s-Gravenhage: genocide soms
gerechtvaardigd
In zijn arrest van 21 december 2001 maakte
de Hoge Raad zich medeplichtig aan de
voorbereidingen voor nucleaire massamoord
van genocidale omvang. Hoewel het recht
massamoorden uiteraard verbiedt, boog de
Hoge Raad in gewetenloze slaafsheid voor de
misdadige wil van de Nederlandse politieke elite.
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
Een elite die wil vasthouden aan de mogelijkheid om
genocide en nucleaire massamoorden te plegen.
Deze fundamentele aanval van de Hoge
Raad op onze rechtsorde en op de wetten
van de menselijkheid, was voor een aantal
vredesorganisaties en burgers onverdraaglijk.
Daarom spanden zij in 2007 een rechtszaak aan
tegen de staat, wegens misdadige rechtspraak. De
staat heeft zich toen kennelijk gerealiseerd dat de
Hoge Raad een barbaarse opvatting had vertolkt, die
juridisch onhoudbaar was. Van meet af aan ontkende
de staat dat het arrest van de Hoge Raad inhield dat
genocide soms gerechtvaardigd was.
Het gerechtshof ‘s-Gravenhage maakte op 14
september jongstleden een einde aan de ontwijkende
manoeuvres van de staat. Volgens het hof hadden de
eisers het arrest van de Hoge Raad op juiste wijze
geïnterpreteerd. Maar tegelijkertijd werden ook de
eisers in het ongelijk gesteld. Volgens het hof was
er niets mis met de opvattingen van de Hoge Raad.
Daarmee omarmde ook dat hof de barbaarse theorie
van Kriegsräson geht vor Kriegsmanier. Kennelijk
beschikken leden van de rechterlijke macht niet over
enig juridisch en moreel normbesef.
Meindert Stelling
Dit artikel is eerder verschenen in VredesMagazine, het blad van een
aantal samenwerkende Vredesbewegingen.
Het Tribunaal voor de Vrede is altijd op zoek naar steun.
Voor meer informatie kunt u terecht op: www.tribunaalvoordevrede.nl
=====
Jaargang 20, nr. 53, december 2010
25

26
STICHTING VBREDESCENTRUM EINDHOVEN
REDACTIEADRES:
STICHTING VREDESCENTRUM EINDHOVEN
REDACTIEADRES:
GREEN CROSS NEDERLAND
LEEMKUIL 31
5626 EA EINDHOVEN
TEL: 040 7878787
FAX: 040 7878786
EMAIL: secr.svce@stichtingvredescentrumeindhoven.nl
www.stichtingvredescentrumeindhoven.nl
KvK Brabant 17228846
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven Jaargang 20, nr. 53, december 2010.