klop006nede08_01.pdf

HET NIEUWE ONTWERP. 75
door de hoofdstad afgevaardigd en Van Hall was genoegzaam
bekend, niet slechts tegen het ontwerp van het afgetreden
Kabinet te zijn, doch ook weinig sympathie te gevoelen voor
concessie aan maatschappijen en partikulieren, zoodat met de
aanvaarding van het bewind door het nieuwe Kabinet de zaak
der spoorwegen een nieuw stadium intrad. Daar de spoorwegquestie
het huidige Kabinet aan het bewind gebracht had, begreep
het, terstond de zaak ter hand te moeten nemen en reeds
den 24sten April bereikte een wetsontwerp de Kamer, dat zich
zoowel door beginsel als door ruime en breede opvatting ver
van de vroegere plannen onderscheidde. Het Ministerie stelde
op den voorgrond, dat het aan exploitatie van Staatswege boven
concession aan particulieren de voorkeur gaf en oordeelde,
dat de toestand van 's Lands schatkist alleszins het aanvaarden
van de zorg voor dit staatsbelang gedoogde. Wel mocht de
geraamde uitgave van too millioen zwaar heeten, doch bleef
de toestand van het Vaderland en de bezittingen z(56 gunstig
als die thans mochten genoemd worden, dan bestond er alle
reden om te gelooven, dat het geheele plan binnen een tijdsverloop
van tien jaren zou voltooid zijn. Immers de jaarlijksche
begrooting had een batig saldo geboekt van 13 millioen,
terwijl de baten uit de Oost op 1 o millioen geschat werden !
Wel zou de aanstaande vrij making der slaven in onze West-
Indien, indien het desbetreffend wetsvoorstel mocht worden
aangenomen, een goede som vereischen en werden de kosten
voor den Rotterdamschen Water weg op 3 millioen geschat,
doch ondanks deze oogenblikkelijke uitgaven, zou men althans
I() millioen kunnen besteden om met den aanleg van sporen
een aanvang te maken. Het ministerieel ontwerp omvatte dan
ook niet minder dan een negental lijnen, en wel : van Arnhem
langs den Usel naar Leeuwarden, van Harlingen over Leeuwarden
naar Groningen's Oostgrenzen, van Zutfen over Enschede
met vertakkingen naar de Duitsche grenzen, van Maastricht
over Venlo en Tilburg naar Breda, van Roosendaal
naar Vlissingen, van Venlo naar Pruisen, van Maersbergen
over 's Hertogenbosch naar Boxtel, van Rotterdam over Dord-