klop006nede08_01.pdf

54
ONTN UCHTERIN G.
van het jonge Nederland, en naast hen stond eene groote me
nigte, die, schoon Anti-papistisch, op dit gebied weinig belangstelling
openbaarde, omdat hun eigen gemoedsleven zich tot
vormelijk vasthouden aan het Protestantisme bepaalde. De
Roomschen waren meerendeels v6or de gemengde school. Niet
als zouden zij, vrij van alle nevenbeschouwingen, niet eene
school begeerd hebben, waarin hun kerk opgebouwd werd,
maar het stelsel kwam van Groen, den bestrijder van Rome's
invloed, en daarom kon het niet deugen. Bovendien voedden
zij argwaan tegen een Ministerie, aan welks hoofd een Antirevolutionair
stond en dat onder zijn leden een tweetal mannen
telde, die hun rol in de April-beweging gespeeld hadden.
Eindelijk bij de gesplitste school zouden ongetwijfeld de
Protestanten, enkele deelen van ons land uitgezonderd, de meeste
inrichtingen bezetten en derhalve overwegenden invloed uit-
oefenen.
Al zwaarder moest onder zulke omstandigheden de taak
op de schouders van het Ministerie wegen en, den minister
Van der Brugghen beoordeelende naar zijne vroegere uitlatingen,
valt het niet te bevreemden, dat hij eindelijk aan het
slot der beraadslagingen over het antwoord op de Troonrede
verklaarde, dat er zou gezocht worden naar een middel om,
zonder of te wijken van het beginsel der gemengde school, waaraan
sedert 1806 de Natie gehecht was, de gemoederen te bevredigen.
Geen wonder, dat Groen een smartkreet hooren deed.
„De hoofdgedachte van het petitionnement was tegen de gemengde
school. En nu de hoofdpersoon. Hij, aan wien de
vorming van het Kabinet werd toevertrouwd, is een mijner
meest hooggeachte vrienden, die de onhoudbaarheid der gemengde
school jaren achtereen heeft verdedigd. Hoe lang heeft
bij mij de illusie geduurd ? Acht dagen. Zij is verdwenen op 5
Juli, toen bij de sluitingsrede ter tegemoet koming iets toegezegd
werd, ja, en toch zoo, dat naar mijn inzien, in de omschrijving
van het middel, reeds de mogelijkheid van tegemoet
koming uitgesloten werd."