klop006nede08_01.pdf

DE I3ERAADSLAGINGEN. 5 3
antwoord op de troonrede gevoelde Groen zich teleurgesteld.
Bij de beraadslaging van de alinea in de Troonrede, welke het
onderwijs betrof, werd de zaak door de verschillende partijen
van alle zijden beschouwd en behandeld. Bosscha, die, ofschoon
ten gevolge van de April-beweging in de Kamer getreden, in
den grond tegen de Anti-revolutionairen partij nam, achtte,
dat het Christelijk beginsel zich in daden meer dan in dogma's
uitsprak en dat op de Staatsschool het beginsel van verdraagzaamheid
en humaniteit heerschen moest, en dat alleen. Nauurlijk
trad zijn rnede-afgevaardigde uit de hoofdstad, de Israeliet
Godefroy, gaarne aan zijne zijde en beweerde, dat de Grondwet
de gemengde school eischte voor alle burgers van den
Staat, Van Nispen trad tegenover Groen op, die met zijn talent
en vuur het Anti-revolutionair streven op het gebied van
de verhouding tusschen Staat en Godsdienst verdedigde, het Christelijk
beginsel als grondslag van opvoeding onzes yolks handhaafde
en zijn stelsel van gesplitste scholen aanbeval. Wel was
Van Nispen het niet geheel eens met het wetsontwerp, zooals
het door Van Reenen gewijzigd was, waarbij de mogelijkheid
van gezindheidsscholen was buitengesloten, maar ook verkoos
hij het boven de algemeene uitbreiding, welke Groen daaraan
geven wilde en daarenboven teekende hij protest aan tegen de
uitdrukkingen, welke Groen zich tegenover de Katholieken veroorloofde.
Hoe het zij, toen Thorbecke eindelijk verklaarde,
dat het gevoelen der Kamer duidelijk genoeg aan het licht
getreden was en men de gemengde school wenschte, kon hij
dit althans van nagenoeg alle leden, behalve van de Antirevolutionairen
getuigen, en het was het Ministerie duidelijk
geworden, dat alleen een ontwerp in dien geest genade zou
kunnen vinden.
Niet gunstiger mocht de kans der Anti-revolutionairen
in den boezem der Natie gerekend worden. Op een enkel blad
na, stond de gansche Pers aan de zijde der Liberalen, wat het
onderwijs betrof. De moderne Protestanten stelden geenerlei
prijs op het bewaren van een Christelijk beginsel, waarvan zij
voor zich zelf al lang afstand gedaan hadden, voor de school