klop006nede08_01.pdf

HET ADRES VAN ANTWOORD. 49
nog naar middelen om te zien, ten einde de bezwaren van
zeer velen tegen de ontworpen regeling van het volksonderwijs
zooveel mogelijk op te heffen.
Ik wenschte met uwe hulp aan Nederland schoolinrichtingen
te verzekeren, in welke het godsdienstig karakter der
Natie, sinds eeuwen door het Christendom gevormd en ontwikkeld,
wordt geeerbiedigd en tevens de eisch der wetenschap
en het beginsel der volkseenheid worden gehuldigd."
Natuurlijk viel deze mededeeling niet sterk in den geest
van de meerderheid der Tweede Kamer en het kan dan ook
niemand verwonderen, dat het adres van antwoord op de troonrede
terstond aangegrepen werd om Z. M. te doen gevoelen
dat de groote meerderheid der Vertegenwoordiging zich onvoldaan
gevoelde. Ietwat scherp en snijdend klonk het dan ook :
„Door Uwe Majesteit wordt ons het uitzicht geopend op de
voordracht van verschillende wetsontwerpen van het uiterst
gewicht, tot welker nauwgezet onderzoek wij ons gaarne bereid
verklaren. Daaronder is er een, dat op het lager onderwijs,
waarvan de indiening, naar onze overtuiging, thans geen
verder uitstel gedoogt. Het gevoelen der Kamer over dit gewichtig
onderwerp is bekend. Het staat uitgedrukt in het verslag
onzer overwegingen van het vroeger ingediend wetsontwerp,
hetwelk door de geheel onverwachte sluiting der vorige zitting,
met vele andere zaken onafgedaan is gebleven. Wij zijn
met Uwe Majesteit overtuigd, dat al wat tot het gebied des
gewetens behoort, ongeschonden moet blijven en meenen, dat
dit Joel kan worden bereikt door stipte inachtneming van
de voorschriften der Grondwet, die door gelijkstelling der gezindheden
en door de uitdrukkelijke bepaling, dat bij de inrichting
van het Openbaar Onderwijs ieders godsdienstige begrippen
moeten worden geeerbiedigd, elk denkbeeld van gewetensdwang
ten eenenmale afsnijdt."
Onverdacht was het antwoord in den zin der Liberalen en
ook de Katholieken konden zich in de gemengde school, naar
zij meenden, best schikken — de toekomst heeft hen veel be
ter geleerd — mits de meest strikte neutraliteit maar bewaard
Dl. VIII. 4