klop006nede08_01.pdf

GROEN EN DE FAKKELPARTIJ. 43
neutraliteit, strijd voerde tegen hetgeen der Christelij ke Natie
het dierbaarst was. Feller dan ooit ontbrandde de strijd, een
godsdienstoorlog in den waren zin des woords, welke dertig
jaren lang de Natie stond te verdeelen en in zijne langdurigheid
en materieele uitwerking vrij wat meer beteekende
dan de geheele April-beweging, gelijk hij dan ook de Natie
en hare Vertegenwoordiging grooter offers kostte aan tijd en
kracht. Andermaal trad nu Groen van Prinsterer aan de spits
zijner medestanders in het strijdperk der Volksvertegenwoordiging.
Wie er met hem en de zijnen ging, deerde of be-
kommerde hem niet. Hij wist, dat er in de Roomsche bladen
gesproken werd van eene herhaling der April-beweging en
dat zelfs liberale bladen deze mededeeling bevestigden ; maar
hij wenschte niet samen te gaan met de lieden, die ze op
touw zetten wilden, en hij had goed gezien. Immers, mocht
de zoogenaamde Fakkelpartij ook al voornemens geweest zijn,
andermaal een monsterpetitionnement op touw te zetten, nadat
het haar duidelijk geworden was, dat de Anti-revolutionairen
thans eeniglijk en alleen tegen de onderwijswet wilden ageeren,
zonder zich tot nadere concessien en beloften voor de toekomst
te verbinden, toch trok zij zich haastig terug van eene
partij, die zij in den grond evenzeer haatte, als zij op elk
gebied, behalve wat den strijd tegen Rome betrof, der liberale
partij genegen was. En immers, dat begreep Groen terecht,
hadden de Fakkelpartij en de Anti-revolutionairen ook
dit slechts gemeen, dat men het ontwerp van beide zijden bestreed,
als zijnde eene concessie, niet slechts aan de Liberalen,
maar ook aan de Katholieken, om welke laatsten te gelieven
de Bijbel van de Staatsschool moest verbannen worden.
Was Groen alzoo wars van een bond met anderen, die,
slechts door bijkomende omstandigheden tijdelijk met hem zouden
samengaan, verre was het van hem dat hij zijn steun bij
de Natie, en wel bij het Christenvolk van Nederland zou versmaden.
Dit bleek, toen hij den stoot gaf aan het adres, dat
0. G. Heldring, den door zijn philantropischen arbeid zoo be-
kenden predikant van Hemmen, D. Chantepie de la Saussaye,